Bu tablo, maket yaparken sıkça karşılaşılan boya eşleştirme sorunlarının giderilmesi maksadıyla hazırlanmıştır. Bazen maket yapım kitapçıklarında listelenen boya markalarının birçoğu sizde bulunmayabilir; bazen de bu kitapçıklarda maketin boyanması ile ilgili detaylı bilgi bulunmaz. İşte bu durumlar için bu tablo oldukça yararlı olacaktır. Tabloda aşağıdaki boya markalarının birbirleriyle olan eşleşmeleri verilmiştir.
Boya karışımları aşağıdaki şekilde gösterilmiştir:
m * 99 + n * 00
( m ölçü 99 numaralı boya ile n ölçü 00 numaralı boyayı karıştırmalısınız )
Bazı durumlarda parantez içerisinde alternatif karışım formülleri de verilmiştir. Örneğin;
4*Hu:3 + 1*Hu:131 (3)
( mevcut kaynaklarda iki değişik eşleştirme görülmektedir; bir kaynak dört ölçü Humbrol #3 ile bir ölçü Humbrol #131 karışımını önerirken diğer kaynak doğrudan Humbrol #3 kullanımını tavsiye etmektedir )
Federal Standard renk sistemi, bazı boyaları gerçekçi olarak tanımlamakta yetersizdir. Bir boya üç boyutlu, büyük bir nesneye uygulandığında genellikle katalogda bulunan renk örneğinden daha açık bir görüntü verir. Buna, ışığın kırılması ve ortamdaki diğer faktörler sebep olur. Bu yüzden tablonun kesin bir referanstan çok bir öneri olarak kullanılmasında fayda vardır. Bazı durumlarda modelciler kendi alternatif eşleştirmelerini de bulabilirler. En önemli nokta, renklerin maket üzerinde birlikte iyi durmalarıdır; ve eğer renkler doğru görünüyorsa, sonuç alınmıştır.
Tabloda verilen Federal Standard renk kodları, orijinal renk tonunu gösterir. Orijinal renkleri küçük ölçekli uçaklarda kullanmak, maketin olduğundan koyu görünmesine ve renkler arasında çok fazla kontrasa sebep olur. Bu durum, renk üzerindeki ölçek etkisi olarak bilinir. Bu durumu önlemek için, bir parça beyaz karıştırılarak renk tonu açılır. Aşağıdaki tablo, havacılık renkleri konusunda uzman olan Ian Huntley tarafından hazırlanmıştır ( Scale Aircraft Modeling, Cilt 5, sayı 10 ).
ÖLÇEK EKLENECEK BEYAZ BOYA 1 / 32 % 7 1 / 48 % 10 1 / 72 % 15 1 / 144 % 23
Bazı modelciler enamel boyaları, bazıları da akrilikleri tercih ederler. Hangi boyayı kullanacağınız tamamen size kalmıştır. Enamel boyalar daha dayanıklı ve parlak sonuçlar verirken, akrilikler daha çabuk kurur ve su bazlı olduklarından daha kolay temizlenirler. Ne tip olursa olsun bütün maket boyaları, boya tabancası ile kullanıldıklarında inceltilmelidir. Kullanılacak incelticinin miktarı, boyanın markası, sıcaklık, kullanılan hava basıncı, istenilen sprey genişliği ve boya katının kalınlığı gibi birçok faktöre bağlıdır. İnceltme oranının bazı üreticiler tarafından boya kutularında belirtilmesine rağmen en iyi sonuç denemelerle ve pratik yaparak elde edilir. İncelticinin boyaya oranı 20 / 80 ile 50 / 50 arasında değişir. İnce işler için daha yüksek oranda inceltici kullanılması gerekir. Boyayı inceltirken maket boyaları için üretilmiş özel incelticiler kullanılabileceği gibi, enameller için sentetik tiner, akrilik boyalar için de alkol veya saf su kullanılabilir. Bununla beraber, AEROMASTER, FLOQUIL, POLLY 'S' ve PACTRA gibi bazı akrilik boyalarda sadece saf su veya POLLY 'S' marka tiner kullanılmalıdır.
Federal Standard, Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri'nce kullanılan bir renk sistemidir. Bu sistemde renk isimleri yoktur ve renkler beş basamaklı rakamlarla gösterilir. Tabloda kullanılan renk isimleri anonimdir. Aşağıdaki örnekte bir FS numarası gösterilmiştir:
FS : 32169
İlk rakam parlaklık derecesine göre 1, 2 veya 3 olabilir:
Tablodaki bütün renkler mat olarak verilmiştir. 3 ile başlayan mat renkler, öndeki rakamın 2 veya 1 ile değiştirilmesiyle yarı parlak veya parlak renklere çevrilebilir. FS renk kodunun ikinci rakamı genel bir renk gurubunu gösterir:
Sondaki üç rakam renk yoğunluğunu gösterir. Düşük değerler koyu renkleri, yüksek değerler açık renkleri gösterir. Rakamlar arasında yeni renklerin eklenmesine olanak verecek şekilde boşluklar bırakılmıştır. Bir renk koleksiyonu olan FS. 595 tam bir renk sistemi değildir ve bazı tahditleri vardır:
Aradığınız renge aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz.
FS : 30xxx BROWN FS : 31xxx RED FS : 32xxx ORANGE FS : 33xxx YELLOW FS : 34xxx GREEN FS : 35xxx BLUE FS : 36xxx GREY FS : 37xxx MISCELLANEOUS FS : 38xxx FLUORESCENT
IPMS Stockholm sitesindeki "Urban
Fredriksson's Color Reference Charts" adlı
yazının tercümesi olup bazı eklemeler
yapılmıştır. n Thanks to Urban Fredriksson & Martin Waligorski, IPMS Stockholm |
Cem AVCI ( İZMİR
)
Son Güncelleme : 05 Ekim 2002