Nystagmus is het ritmisch heen en weer gaan van de oogbol. Nystagmus wordt veroorzaakt door medische ontregeling in ogen of hersenen. Nystagmus:onmogelijk of tenminste zeer moeilijk om stil te zetten.
2 categorieen: * late onset(verworven) - start 6 maanden na de geboorte - oorzaak verscheidene visuele of neurologische problemen. * early onset - start in de eerste 6 maanden - oorzaak meestal als resultaat van een visueel probleem.
Meestal is de nystagmus aanwezig met 3-4 maanden. Nystagmus is geen diagnose, het is een symptoom. De nystagmus is voor kinderen onopvallend in hun beleving. De nystagmus kan soms moeilijk te zien zijn met het blote oog of pas opvallen als de ogen weg bewegen van de rechtuit positie. Meestal is de early onset nystagmus overduidelijk aanwezig. Scheelzien kan een nystagmus veroorzaken.
***
De oorzaken van nystagmus:
het meest voorkomende type wordt veroorzaakt door een probleem (cataract,scheelzien)direct na de geboorte, in slechts 1 oog. Men noemt dit ook latent nystagmus omdat het optreed bij 1 bedekt oog. Treedt het op wanneer beide ogen open zijn dan noemt men dit manifest nystagmus , vaak is het zicht in 1 oog minder. De nystagmus vermindert dan ook het zicht in het goede oog. Congenitale nystagmus als beide ogen een visueel probleem hebben na de geboorte. In 10-20% wordt er geen onderliggende oorzaak gevonden, in 80-90% is de nystagmus het resultaat van een onderliggend probleem. De nystagmus verminderd de visus maar vaker is het onderliggende probleem belangrijker voor verminderd zicht.
O.C.A. is Oculocutaan albinisme:ogen,huid en haar hebben een pigment-ontregeling(=erfelijk), nml.een tekort aan melanine. Er is een onderontwikkeling van de fovea(=gele vlek) en dit leidt wsl. tot de nystagmus. Bij het ouder worden ontwikkelen sommige kinderen meer pigment, maar de nystagmus en slechte visus zijn blijvend. De erfelijkheid is autosomaal recessief, dus beide ouders kunnen normaal gepigmenteerd zijn.
Minder bekend is O.A. dat betekend Oculair Albinisme, alleen de ogen zijn aangedaan , huid en haar zijn normaal. Met speciale apparatuur is een ophtamoloog in staat O.A. op te sporen, maar vaak is elektrofysiologisch onderzoek nodig. O.A. is x-linked erfelijk , dwz. dat de ouders normaal zijn, de overerving vindt plaats via de moeders grootvader en het normaal gesproken jongens betreft. Vanwege het gebrek aan pigment zijn de kinderen met O.C.A. of O.A. overgevoelig voor helder licht en een zonnebril kan noodzakelijk zijn. Een cataract is een 'duisternis' in delen van het oog. Het voorkomt de voorstelling om het oog goed te focussen op de retina(netvlies)en verminderd zicht, soms beide soms 1 oog. Snel chirurgisch ingrijpen is noodzakelijk, want een nystagmus is moeilijk te stoppen. De retina is lichtgevoelig en bevat miljoenen fotoreceptoren die licht-informatie omzetten in elektrische signalen.
Er zijn 3 type kegeltjes:blauw/groen/rood gevoelig voor verschillende golflengtes. Staafjes:zijn zeer lichtgevoelig en maken het mogelijk om te zien met weinig licht. Kegeltjes zijn geconcentreerd in het centrale deel van de retina.
Soms leidt kleurenblindheid tot nystagmus (kegel-disfunctie). Nachtblindheid (staafjes-disfunctie) geeft een nystagmus en zijn vaak gediagnoticeerd als idiopatisch (wezenlijk,zelfstandig) omdat het slechte zicht alleen in het donker voorkomt. Veel oorzaken van van de nystagmus zijn erfelijk.
Testen om de oogbeweging te registreren kunnen een apart golfpatroon laten zien, het kan het type nystagmus identificeren. Het beschrijft de wijze waarop de ogen 'wiebelen' en helpt de diagnose of effect op het zicht verduidelijken. Een verticale nystagmus wordt meer geassocieerd met hersenschade. Nystagmus treedt op wanneer een jong kind ervaart dat er visuele problemen zijn in het overbrengen van informatie vanuit de centrale retina.
Hoe sneller de ogen wiebelen, hoe slechter ook het zicht is. Kinderen met een nystagmus hebben een aanleg voor astigmatisme (storing in het gezichtsvermogen,onduidelijk zien). Het o-punt is de positie waarin de ogen kijken waarbij de nystagmus het minst aanwezig is, meestal is dit recht vooruit. Iemand met een nystagmus ziet de wereld niet bewegen door de aanpassing in de hersenen. De nystagmus leidt tot orientatieproblemen in de ruimte. Veel kinderen met een nystagmus bekijken een voorwerp van zeer dichtbij, omdat het voorwerp dan groter wordt en dus makkelijker zichtbaar, bovendien wordt de nystagmus minder wanneer de ogen op 1 punt samenkomen.
Hoofdschudden komt voor bij nystagmus-lijders, soms onderdrukt het de nystagmus en verbeterd het zicht. Stress, spanning, opwinding, vermoeidheid en ziekt verergert de nystagmus. Duizeligheid veroorzaakt door nystagmus komt zelden voor, omdat de wereld niet als draaiend ervaren wordt.
In de schooljaren neemt de nystagmus meestal af in intensiteit. Ouder worden (>40) betekend ook slechter zien, bij nystagmus is dat duidelijk aanwezig.
Een nystagmus duurt voor het leven en is ongeneeslijk. Bij volwassenen is chirurgisch ingrijpen onder bepaalde omstandigheden zinvol en succesvol, hoewel de nystagmus niet verdwijnt.
Scheelzien komt regelmatig voor bij nystagmus. Soms helpt een prisma-bril welke de afstanden verkleint. Acupuctuur kan tijdelijk helpen de nystagmus te verminderen.
De nystagmus heeft effect op leergedrag, een studie toonde aan dat albino's met normale intelligentie slechter scoorde bij wiskunde, spelling en lezen dan gelijkgestelden. Interessant is het feit dat een speciale school of regulier onderwijs geen verschillen laat zien.
De meeste volwassenen met nystagmus slagen niet voor hun rijbewijs. Nystagmus geeft niet alleen een verminderd zicht maar ook verlies in het zien van diepte en ruimtelijk perceptie.
Kinderen met nystagmus zijn instaat om te fietsen, maar hoe veilig het is om deel te nemen aan het verkeer ligt aan het zicht.
Vanwege de kleine letters en iconen op het scherm geven computers vaak problemen, er zijn echter speciale 'grote' programma's op de markt.(UK)
