La stilorupto di Tokio

La Japoniani developis "xerox"-kulturo, en qua omno obtenita dal ocidento detaloze es kopiita. Tamen semblas ke la final akordi di ca yarcento esos exekutata da la Japoniani. La maxim nova generaciono de bandi Japoniana es guidata da Pizzicato Five, konsistante de kantistino Maki Nomiya e multi-instrumentalisto Yasuharu Konishi. Ca lasto kurte esis en Amsterdam, ube lua okulo atraktesis da la diski da [la Nederlandana bandi, HS.] Shocking Blue, Focus ed Exception.

L' imaji transiris la tota mondo: grand urbala parko en Tokio ube omna semanofino mili de yuni Japoniana asemblas por riprezentar en granda 'pikturo vivanta' kinadek yari di la yunarala kulturo. Esas punki kun duima metro alta kuafuri Mohikana e jaketi ledra plena de ferajo e farbo de aerosoli. Kelke plu fore es le "rockabilly": yunuli kun tufo grasizita e yunini en "petticoat", jus ek la filmo Graso. Es hard-rokeri, kaporaziti, le "mod", e "b"-yunuli. Omna detalo exakte es kopiita de modeli ocidentala. Tale le plu richa "rockabilly" portas "Levi" originala de la yardeko kinesma. Ke la preco povas esar tam alta kam mil florini o plusa, ne sucias a li. Nula preco tro alta por autentikeso. Ma kande krepuskuleskas granda parto di la yunaro en la Yoyogi-parko kambias lia vestaro enmoda por kelke plu konservema vesto. Ne rare to es la skol-uniformo.

La yunaro Japoniana havas preske morbala obsedeso pri l' ocidento. Komprenende, dum la lasta kinadek yari la tota mondo es inundita per pop-kulturo Anglo-Usana. Ma nulaloke Anglia ed USA tante adoresas kam en Japonia. Bandi ocidentala qui ne (plu) sucesas ye la propra kontinento, certe ankore povas kalkular ye kordiala bon-veno en la lando di la suno acensanta. Ta, di qua altraloke en la mondo la populareso diminutas, ma ankore es "Big in Japan"* (popularega en Japonia), savas ke il atingis l' ultima etapo di sua kariero. La Japoniani 'devoracas' omno, se nur es del ocidento.

Sat ironie la lando anke konocas nombroza diletanti, qui ye maniero preske introverta deziras savar omno pri certena jenro od epoko di pop-muziko. Tokio havas preske la maxim bona diskobutiki di la mondo, ofte specalizita pri obskura muziko importacita od objekti kolekterala. Ne es surprizita kande on trovas en la kordio di Tokio originala singlajo di bandi Nederlandana quale The Outsiders o The Jay-Jays. Nam diskokolekteri Japoniana ecelante es informita e komplezas pagar oro por rara vinilo. Ye borsi di diski la kolekteri Europana ofte ya vidas per okuli plena de envidio, quale komercisti Japoniana ekiras la pordo kun la somitaji. "For a few yens more"* (por kelka plusa "yen"-i).

L' obsedeso pri kulturo ocidentala ofte es explikata kom la produkto di la recenta historio Japoniana. Plu kam cent yari la lando ankore esis autokratio feudala, qua esis ensemble-tenata per yarcenti anciena tradicioni. Ma pos la kambio di la yarcento Japonia tre rapide chanjis aden moderna, industrialeskinta naciono, sen ke existis kultiva fundamento por to. La socio di konsumado simple male relatis la radiki shintoistala di la lando. Nur kande imperiestro Hirohito en 1945 dal Usani esis koaktita retraktar sua stando deala, Japonia definitive facis la pazo a la duadekesma yarcento e l' okuli amase esis direktita vers l' ocidento. Tandem, ibe esis la modelo di la vivo moderna.

La Japoniani developis kulturo di "xerox", en qua omno obtenita dal ocidento detaloze esis kopiita. Exemple la superreala urbeto Holandana qua esis kopiita an la gulfo di Nagasaki: ibe on povas vizitar Huis ten Bosch, la Dom di Utrecht o la Staciono Centrala di Amsterdam. Omno ye reala grandeso, e se la tipala konstruktoverki Holandana ne stacis sub cielo Japoniana, ne dicernebla de le vera.

La ceno di rok-muziko Japoniana durante multa yardeki esis dominacita dal equivalanti muzikala di la Nagasakiana Huis ten Bosch. Ultre ecepti quala Yellow Magic Orchestra e The Boredoms, la ceno di rok-muziko Japoniana precipue konsistis de exakta kopiuri di modeli ocidentala. Precipue jenri kun stilokarakterizivi fixa, quala "punk" o "heavy metal" esis populara. Ma la Japoniani ne hezitis plear la "salza". L' Orquesta de la Luiz, por exemplo, mem atingis l' unesma plaso dil Usana listo Latinida de 20. Nule mala prestaciono, certe ne por bando de Tokio.

Malgre la rara sucesi ne semblis probabla ke bandi Japoniana ulafoye internacionale pleus rolo importanta. Nam pro quo saciesar pri kopiuro (irgabona ol esez) se l' originalo abundante es obtenebla. Tamen semblas ke la final akordi di ca yarcento esos pleata da la Japoniani. Nam dum tempo de kelka monati aparis kelka tre remarkinda diski da bandi Japoniana quale Cibo Mato, Buffalo Daughter e Cornelius. Precipue ta lasto tre impresis per sua edituro Fantasma, qua es plugrandigo di omno quo igas la muziko moderna Japoniana tante ecitiva.

Cornelius (l' altra ego di la 29 yari evanta Keigo Oyamada) ne jenesas da irga frontiero muzikal ed elevas la stilorupto a la maxim importanta karakterizivo di sua muziko. Dum min kam horo intersequante pasas al askoltanto 'klubopop', 'nova ondo', 'bruiso', 'psikodelikajo sisadekala', 'tekno', "country" e mem kelka muziko klasika. Citaji da la Beach Boys, Clash e My Bloody Valentine quale se bonboni, dispersesas en l' oreli. Es quale se Cornelius transfuzis la tota kontenajo di bone stokizita diskobutiko por presar un nova disko kompakta. Fantasma es tam frenezia kam astonigiva. Pos-moderna verko maestrala qua artigas vulgara furtado.

Ne omna mencionita bandi Japoniana tante exajeras quale Cornelius. Tamen anke Cibo Mato e Buffalo Daughter relatas la historio di pop-muziko ye maniero rifreshigive desrespektoza.

Avane ye ca nova generaciono de bandi Japoniana es Pizzicato Five. La duo, kantistino Maki Nomiya e multi-instrumentalisto Yasuharu Konishi, ja existas dum preske dekekin yari de alternanta pleanti e dum ta tempo ja editis duadek diski. De to nur manuedo es obtenebla en Europa. Ma por mikra grupo de muzikamanti to ya suficis enamoreskar la bando. Nam lia muziko es hiperatraktiva mixuro de moderna dansomuziko, Burt Bacharach, Serge Gainsbourg, l' Europana Festivalo di la Kansono, e melodieti de telenoveli. Se vice Velvet Underground, ABBA esus la domala bando di la Factory di Andy Warhol, li absolute sonus quale Pizzicato Five. Quo New York esis por Andy Warhol ye la fino di la sisesma yardeko, Konishi es por Tokio ye la fino di la nonesma yardeko.

L' Amsterdamana diskopleisto e produktisto Richard Cameron dicas: "Tokio es quale London ye la komenco di la "Swinging" yardeko sisesma, tre progresema urbo qua experiencas transformoperiodo. Same kam olim en London, la kulturo yunarala experiencas enorma florifado. Me volas translojar tam rapide kam posible a Tokio, nam ibe lo omna eventas: vestomodo, muziko, arto. Es tre interesanta periodo."

Cameron, kom un de la fondinti di la tre kurta-periode 'Facila Tono'-manio, per la muziko amikeskis Konishi di Pizzicato Five e dum la vizito ad Amsterdam da la Japoniano funcionas kom zeloza guidanto.

Konishi es granda savanto di la pop-kulturo Europana ed Usana. Kom mult-invitita diskopleisto il voyajas tra la tota mondo, quo posibligas a lu omnaloke traserchar la brokantanta diskobutiki. Preske sempre il retrovenas pos jorno di komprado kun cent diski. En Amsterdam sua okulo atraktesis da la diski da Shocking Blue, Focus ed Exception. Es imaginebla ke delikata soneto di la transversa fluto di Thijs van Leer balde esos riaudebla ye nova kansono da Pizzicato Five.

Forsan ke ya to es la sekretajo di Pizzicato Five e la moderna muziko Japoniana generale. Konishi povas plear disko da Exception sen vidar tre sudorifanta, yodlanta Thijs van Leer. Il povas askoltar melodieto di la Festival di la Kansono sen automate pensar pri "Ooh Ooh Kolorado" [da Nederlandana konkursinto Sandra], la mustacho di Willem van Beusekom [komentero Nederlandana] o "douze points" (duadek punti). Es muziko vakua, deprenita de olua signifiko originala, e pro to pronta por riuzo.

Konishi ipsa ne tro multe prizas la teoriifado. Shirmata en slingeto-ligneto-mantelo qua es tante exmoda ke preske ya itere es enmoda, il deklaras, per interpretisto, ke la muziko di Pizzicato Five precipue es reakto ye la hodiala pop-muziko. "Precipue en l' Usa abundegas l' absolute enoyanta rok-bandi: batilaro, bas-gitaro ed avane yunulo qua tre sufrante kriegas la pulmoni ek la korpo. Semblas quale se es muziko tre personala, ma se on retropazas on audas, ke es muziko tre facile kambiebla por altra rok-bandi. Cetere, to anke es valida por la maxim multa dansomuziko. Es pro to ke ni riprenas la easy leastening (facil askoltado) de la yardeko sisesma. Ta muziko qua ja delonge es obliviita da omni e pro to povas sonar quale nova muziko. Ma se omni es produktanta 'facila askoltado' ni divenos rok-bando. Pizzicato Five sempre deziras ofrar alternativo."

"Me deskovris 'facil askoltado' en la yardeko sepesma jus ante eruptis la 'nova ondo'. Me par-tedesis pro la lora rok-muziko e serchado a muziko quan me ya apreciis, fine arivis a la komencokansoni di la telenoveli de la yardeko sisesma. Esis desfacila obtenar la justa diski, ma se on dum la tota jorno parserchis la diskobutiki, on sucesis. Me ipsa komencis muzikifar kande en 1984 la Yamaha sintezilo DX7 prizentesis a la merkato. Me ja intencis plu frue modernigar ta bela melodieti de la yardeko sisesma, ma per vulgara bando to esis neposibla, e me anke ne disponis tot orkestro. La DX 7 esis solvuro. Ta posibligis tu krear tot orkestro e plear kansoni da Burt Bacharach."

Questionita a specifika komponento Japoniana en lua muziko, Konishi levas la shultri. "Me ne havas bezono tala, forsan U2 povas facar ulo per to. Se ya es ulo Japoniana en ol, es la bona, detalizita strukturo di la kansoni. Same kam l' aparati di Sony e Toyota. Komprenende es kulturo pruntita, ma se to es la mezurilo, nur l' Usani darfus produktar pop-muziko. Dum sua formaciva yari omni kontakteskas kulturo Usana. La duadekeduesma yarcento es la yarcento dil Usa. Ne es sencoza negar to."

Richard Cameron adjuntas: "On ne plu bezonas venar de Brazilia por registragar "samba" kredinda. To es semplo* kulturala, Konishi to facas en Japonia, ni en Nederlando. Segun me ta tota developo komencis en la yardeko okesma. Lore multa muzikisto ocidentala intereseskis pri la muziko mondala. La difero a nun es ke ni vivas en kulturo globala. Onua origino ne plu tante importas. Generale, de ube on esez, on disponas omna muziko."

La muziko mondala quan vizas Cameron, sugestas preske charjo spirituala. Muzikisti ocidentala pensis trovar antidoto kontre la neprofundeso di la konsumadosocio en la muziko tradicionala di la populi ankore ne-industrialeskinta. La muziko Japoniana ne jenesas da tala superbeso. "La formo es la mesajo," Cameron dicas. "La konteno di la kansoni es determinata da la sono. La texti da Konishi es en la Japoniana, ma tamen plezas al ocidentani. Ya koncernas l' asociado di idei quan advokas la soni."

Konishi absolute ne komprenas la parolado. Il parolas nula vorto dil Ido. Tamen il signifas konkordante. La sono es la mesajo.

 

Artiklo de la jurnalo Het Parool, Amsterdam, la 20ma di junio 1998 da Jerry Goossens, tradukita da Hans Stuifbergen

Diskografieto:

Pizzicato Five: Happy end of the world (disk-editerio Matador)

Pizzicato Five: Happy end of you/rimixuro (disk-editerio Matador)

Cornelius: Fantasma (disk-editerio Matador)

Buffalo Daughter: New rock (disk-editerio Grand Royal)

 

Vizitez Ido, linguo internaciona

Abonez l' elektronika forumo Idolisto, por kontakti e diskuti internaciona