Site hosted by Angelfire.com: Build your free website today!

Kreyol

Le Lingua de Haiti

Click here to read this information in English.

Ascolta Musica Haitian
de
Konpa Online

Ascolta al Voce de America in Kreyol

Emission de 11:30am
Emission de 5:30pm
Emission de 9:00pm
Pagina principal del Voce de America

Grammatica

Preme ci si vos ha
besonio de traductiones kreyol
de litteras, formas, etc.?

Preme ci
pro un Dictionario in-linea
Anglese-Kreyol
.
Actualisate12/5/98.

Va ci pro apprender qualque
Expressiones General.

Articulos
Nomines
Pronomines
Demonstrativos
Adjectivos
Adverbios
Verbos
Usa le Conjugator de Verbix
de verbos Kreyol.
Negativos
Questiones
Le Numeros & le Tempore

Pronunciation
Va ci
pro apprender
de pronunciation.

Paj-la d Istwa Kreyòl-yo.
Le Pagina de Historias in Kreyol

Lyen-yo pou lòt paj-yo
nan Kreyòl
Ligamines Kreyol

YOU ARE
VISITOR #

since 8/15/98.

Reuni le lista Basic Kreyol pro qualque lectiones in Creolo Haitian e practica vostre Kreyol con alteres.

Preme pro abonar vos a basickreyol

-OR-
Reuni le lista Kreyol e prende parte in discussiones in Kreyol con alteres.
Reyini lis imel Kreyol la epi patisipe an diskisyones ak lot moun ki pale kreyol.

Preme pro abonar vos a kreyol
Touche isit pou abone Kreyol

Lege le Libro de Visitatores

Signa le Libro de Visitaores

Contacta le Webmaster

Articulos
On placia le articulo indefinite avante le substantivo.........youn
On attacca con un tracto de union le articulo definite al fin del substantivo.
1. post un consonante adde -la
lèt = littera
youn lèt = un littera
lèt-la = le littera
lèt-yo = le litteras

2. post vocales nasal (m, n, gn, ng) adde -nan
chanm = camera
youn chanm = un camera
chanm-nan = le camera
chanm-yo = le cameras

3. post vocales adde -un
ri = strata
youn ri = un strata
ri-un = le strata
ri-yo = le stratas

4. post nasal vocales adde -an

chen = can
youn chen = un can
chen-an = le can
chen-yo = le canes

Quando referente a un substantivo mentionate previemente, vos debe usar -la.
Ou pran ri-un. = Vos prende le strata.
M pran ri-la? = Io prende le strata?

Substantivos
Substantivos ha nulle genere

Plurales
pro le plural de substantivos on attacca con un tracto de union le articulo definite plural yo al fin del substantivo.
bèf = vacca
bèf-yo = (le) vaccas

Pronomines
Il ha solmente un forma del pronomine. Ulle cambia es pro liaison e non pro caso.

	forma singular	forma plural
1st	m / mwen	nou
2nd	w / ou
3rd	l / li -ni (post vocales nasal)	y / yo

Quando le pronomine precede un verbo, illo es le subjecto.
Quando illo seque un verbo, illo es le objecto directe.
Quando duo pronomines seque un verbo, le prime es le objecto indirecte e le secunde es le objecto directe.
Quando le pronomine es attaccate con un tracto de union a un substantivo, illo es le adjectivo possessive.
Pro le subjecto de un verbo, generalmente, on usa le forma abbreviate.
Pro le subjecto de adjectivo o verbo auxiliar, on usa le forma complete.
Pro le objecto del verbo, on attacca con un tracto de union le forma complete al fin del verbo (excepte pro mwen que es a vices abbreviate ).

Pronomines Possessive

pam	le mie	panou	le nostre
paou	le tue, le vostre
pali (pal)	le sue	payo	le lore

Sè liv-mwen. = Illo es mi libro.
Sè pam. = Illo es le mie.
Sè chen-li. = Illo es su can.
Sè pali. = Illo es le sue.

Demonstratives
Pro usar le demonstrative como un adjectivo, on lo attacca con un tracto de union al substantivo.
Pro usar le demonstrative como un pronomine con le signification "isto",etc., on usa le demonstrative sol.

pro "ille" adde saa al substantivo
pro "iste" adde silaa
pro "ille" con un substativo plural adde sayo
pro "iste" con un substativo plural adde silayo

youn chen = un can
chen-an = le can
chen-saa =ille can
chen-silaa = iste can
chen-yo = le canes
chen-sayo = ille canes
chen-silayo = iste canes

M wè chen-saa. = Io vide ille can.
M wè saa. = Io vide illo.

Adjectivos
Adjectivos require nulle verbo e se traduce como "esser ..."
malad = malade
M malad. = Io so malade.
Nou malad. = Nos son malade.

Comparison
tro = troppo
plis = plus
placia pi avante le adjectivo = plus

Li vye = Ille es vetule.
Li pi vye = Ille es plus vetule.
Li plis vye.= Ille es le plus vetule.

plus..... que	pi .... pase
minus .... que	mwen ... pase
tanto.....como	tankou

Li pi vye pase frè-li. = Ille es plus vetule que su fratre.
Li mwen bèl pase sè-li. = Ille es minus belle que su soror.
Li brav tankou youn chat = Ille es tanto brave como un cato.

Adverbios
In le formation de adverbos ex adjectivos, -man functiona como -mente in Interlingua.
ra = rar
raman = rarmente
konplèt = complete
konplètman = completemente

Vwala=Ecce
Genyen=Il ha/son

Verbos

Le verbo base functiona como le infinitivo, como le imperativo, como presente simple e le passato simple, con contexto reveliante tempore. Altere tempores se forma con le addition de particulas verbal.
Vade ci pro vider le conjugation complete de un verbo Kreyol. Il sera nulle verbos irregular.

Esser
Le verbos auxiliar sè / yè connecte duo substantivos in un "esser" declaration. Sè non es necessari si il ha un substantivo e un adjectivo. On usa Yè pro emphase. Vide in basso pro detalios.

Generes de Phrases.
A. "Esser" phrases con un substantivo e adjectivo verbal.
Mwen las. = Io so fatigate.
Yo nan marchè. = Illes son al mercato.

In iste phrase, on ancore pote usar le particulas verbal ben que le verbo es comprendite (o absente).

In phrases interrogative, adde yè al fin.
Kikotè yo yè? = Ubi son illes?

B. "Esser" phrases con sè.
On usa sè si
1. le predicato es un substantivo (il es un ...)
John sè youn jadinye. = John es un jardinero.

2. le subjecto es sa (illo)
Sa sè bon. = Ille es bon.

3. le predicato es un adjectivo/substantivo non-inherente.
4. un phrase emphatic con yè, ma con un cambio
Sè aisien m yè = Io so haitian
on move le predicato al position secunde con le subjecto in position tertie e adde yè

C. "Esser" phrases sin un substantivo como subjecto.
Sè youn machin. = Illo es un auto.

D. Phrases Transitive.
Isto seque le formato "subjecto - verbo - objecto indirecte - objecto directe".
Ou un wè youn gro bato. = Vos videra un grande bato.
Yo tè ban-mwen anpil lajan. = Illes me dave plure de moneta.

Li montre timoun-yo liv-la. = Ille monstrava le libro al infantes.
Li montre-yo liv-la.= Ille les monstrava le libro.
Li montre-yo li. = Ille lo monstrava a illes.

E. Phrases Transitive/ Intransitive.
Illes contine un subjecto que es un phrase substantivo, un predicato continente un verbo intransitive, e, a vices, un o plus verbos adverbial.
Li vini jodi-un. = Ille veniva hodie.
Anita ap desann Pòtoprens. = Anita descende a Port-au-Prince.

Pro emphase
1. repete le phrase
2. ala + predicato, subjecto + predicato
3. sè + predicato, subjecto + predicato

Pro pro (..facer) Phrases
Usa pou, pro.
M gen tan pou fè bagay-la.
Io ha tempore pro facer iste cosa. (pou = pro...)

Necessitate
Usa pou o fo.
pou, deberea
Kikote li ale? = Ubi vadeva ille?
Kikote pou li ale? =Ubi deberea ille vader?

fo, debe
placia fo al initio de phrases
Fo ou ale. = Vos debe vader.

Phrases Relative.
Pro (ille) phrases relative face duo phrases
o adde ke inter le phrases

Li di-li ke li prale. = Ille le diceva que ille va.

Pro le signification "lo que"o "que", on usa le mesme formato e sa in placia de ke
Li di-li sa li we. = Ille diceva lo que ille sape.

Phrases de Si/ Postea
In phrases de si/postea on usa in le si parte tè
e in le postea parte ta

Si mwen tè konnen sa, mwen pa ta fè-li. = Si io le ha cognoscite, io non lo haberea facite.

Action Complite Recentemente
fek, venir de
M fek manje=Io veni de mangiar

Action Habitual o Reoccurrente
konn, saper
Lapli konn tonbe. = Il generalmente comencia pluver.
Le samdi li tè konn manje nan restoran. = Le sabato, ille mangiava in un restaurante.

Abilitate On usa kapab o kap (poter)

Preferentia
On usa pito.
M pito dlo. = Io prefere aqua.

Subordination Temporal
Le w a vini, m av ap travay. = Quando vos veni, io travaliara.
Pandan ou tè dòmi, m tè travay.= Durante que vos dormiva, io travliava.

Phrases Negative
Pro formar un declaration negative, on placia pa avante le verbo.

pa	non
pa janm	nunquam
pa ____ anyen	non ____ alique (nil)
pa ____ pèsonn	non ____ alicuno (necuno)
pèkè	non ja ( non usa pa)

M wè youn moun. = Io vide un homine.
M pa wè youn moun. = Io non vide un homine.
M pa janm wè moun-yo. = Io nunquam vide homines.
M pa wè anyen.= Io non vide alique.
M pa wè pèsonn. = Io non vide alicuno.
M pèkè wè youn moun. = Io non vide un homine ja.

Questiones?
Pro formar un question sin le uso del parolas question, on placia apa (non so/es/son)
eske (esque)
avante le declaration.

Ou rele Paul. = Vostre nomine es Paul.
Apa ou rele Pal? = Es vostre nomine Paul?
Eske ou rele Pal? = Es vostre nomine Paul?

Ecce le parolas de question.

kimoun	qui
kikote	ubi
kilè	quando
kisa	que
kijan	como
kilès	qual, qui
kidonk	de ubi
kibè	ubi
sa	que

Contar
Vade ci pro le numeros in Kreyol.

Expression de Tempore

Ki lè li yè? = Que hora es il?
Li unè. = Il es 1:00.
Ki lè li fenmen? = A qual hora se claude illo?
Li fenmen un deè. = Illo se claude al 2:00.

1:00 = unè
2:00 = deè
3:00 = twaè
4:00 = katrè
11:00 = oznè
maten = matino
du maten = in le matino
midi=postmeridie
a midi = a postmeridie
laprèmidi = postmeridie
d laprèmidi = in le postmeridie

Conjunctiones del Tempore
le = quando
pandan = durante que
anvan = ante
aprè = post
jouk = usquq
tank = durane que
kou = si tosto que

tou dwat = directemente
tou = anque

View GuestBook
Sign GuestBook

Ekri youn mesaj pou pano dafichaj-nou.
Scribe un Message pro Nostre Planca de Message.
(Usar "Pro Message Board" como le Subjecto)

Li pano dafichaj-nou.
Lege Nostre Planca de Message.
UPDATED 10/9/98

Paj-la d Istwa-yo Kreyòl.
Le Pagina de Historias Kreyol

Lyen-yo pou lòt paj-yo nan Kreyòl
Ligamines Kreyol

Vos es visitator # post que 8/15/98.
Paul LeCordepossede iste Haitian WebRing sito..

Want a join le Haitian WebRing?

[Skip Prev] [Prev] [Next] [Skip Next] [Random] [Next 5] [List Sites]

Questiones o Commentos