VINTRA VORTARETO


Fontoj:
PIV: Plena Ilustrita Vortaro, 1981
PIV-S: Suplemento de PIV, 1987
EB: Esperanta Bildvortaro, 1988
EV: Ebbe Vilborg, Ordbok Svenska-Esperanto, 1992
Met.: Detlef Meier Meteologia Terminaro, UEA 1961
Mon.: Artikolo en Monato 7/97

La anglaj, francaj kaj germanaj tradukoj estas ćerpitaj el vortaroj kaj povas enhavi erarojn kaj miskomprenojn.

La Vintra Vortareto estas mia propra provizora kompilaĽo. La difinoj estas miaj propraj. Nur se ili draste diverřas de la fontaj difinoj, mi notis tion aparte.

Komentoj kaj kritiko bonvenas al Sten Johansson: stenjo@lkstat.linkoping.se

a - z

anorako (PIV, EB, EV) Ventţirma jako sen antaýa fendo, kun kapućo. AN anorak FR anorak GE Anorak SV anorak

art-sketado (EB, EV) AN figure skating FR patinage artistique GE Eiskunstlauf SV konsta°kning

bankizo (PIV, EB, Met.) = glaci-kampo Flosanta glaci-tavolo de la Polusaj maroj. FR glaces polaires GE Polareis SV polaris

biatlono (EV) Sporta kombino de rapidskiado kaj pafado. GE Biathlon SV skidskytte

blizardo (PIV, Met.) = neřo-ţtormo

boat-sledo = pulko

bob(-sled)o (EB, EV) Speco de sporta sledo plurpersona. FR bob(sleigh) GE Bob SV bob

buligebla neřo Nova neřo de tia temperaturo, ke eblas formi bulojn el ři. AN wet snow FR neige molle GE Pappschnee SV kramsnö

degelaĽo (PIV) = neřo-kaćo Neřo degelanta. AN slush, sleet FR gachis GE Matsch, Naßschnee SV slask

degelo (PIV, EV, Met.) Stato de degelanta neřo kaj malfrostiřanta tero. AN thaw FR dégel GE Tauwetter SV tö

dekliv-skiado Skiado malsupren sur deklivo per skioj kun fiksiloj, kiuj ne permesas paţadon. AN downhill skiing FR descente GE (alpiner) Skilauf SV utförsa°kning

descendejo (EB) = ski-deklivo

disglaciiřo (Met.) = glaci-rompiřo

disko (de ski-bastono) (EB) SV truga

duon-tubo Duon-cilindra kavaĽo en skideklivo por neř-tabula irado. SV half-pipe

eben-skiado Skiado sur varia tereno per skioj kun fiksiloj, kiuj permesas paţadon. FR course de ski de fond GE Langlauf SV längda°kning, tura°kning

elstaranta neř-duno Granda neřduno kun elstaranta eřo, kiu minacas fali kaýzante lavangon. SV hängdriva

firno (PIV, EB, EV, Met.) Neřo glaciiřanta kaj naskanta glaciejon. AN firn FR névé SV firn

fiţ-osta paţo (EB, EV) Oblikva ambaýflanka ski-paţo por supreniri deklivon. GE Grätenschritt SV saxning

fok-felo (EB) = subskia felo

freţe falinta neřo (EV) = nova neřo

frostiřanta pluvo (EV) Pluvo en frosta temperaturo, kiu glaciiřas surtere formante glatison. FR pluie glacée GE Eisregen SV underkylt regn

funikularo (PIV-S, EB) Sistemo de surtrakaj vagonoj trenataj sur deklivo per kablo. FR funiculaire GE Bergbahn SV bergbana, kabelbana

glaciejo (EB, PIV, EV) Surtera, precipe surmonta, glacio el neřo dum jarcentoj transformiřinta en glacion. AN glacier FR glacier GE Gletscher SV glaciär, jökel

glaci-fendo Fendo, kiu malfermiřas en glacio (glacieja aý surakva) pro moviřado de la glacio. GE Gletscherspalte SV glaciärspricka; ra°k

glaci-floso (Met.) Vasta flosanta glacikampo AN floe

glaci-grimpado (EB) Grimpado sur glacieja krutaĽo. SV isklättring

glaci-hokeo (EB, EV) Teama ludo de sketantoj sur glacio, kiuj ţotas hoke-diskon per hokeilo. AN ice hockey FR hockey sur glace GE Eishockey SV ishockey

glaciiřo (PIV, EV) Transformiřo de akvo en glacion; ekesto de glacia tavolo flosanta sur lago aý maro. GE Eisbildung SV frysning; isläggning

glaci-jakto (EB, EV) Velboat-simila veturilo kun glitiloj por velado sur glacio. FR yacht ŕ glace GE Eisjacht SV isjakt

glaci-kampo (PIV, EB, EV) Bankizo aý vasta, ebena glaciejo. SV isfält

glaci-kreviřo (PIV) = glaci-rompiřo

glaci-monto (PIV kun erara difino, EB, EV, Met.) Pecego de glaciejo, kiu atingis maron (aý lagon), kaj kiu estas derompita de sia flos-povo kaj fordrivas. AN iceberg FR iceberg GE Eisberg SV isberg

glaci-najloj = glaci-pikiletoj (EV: glaci-pikiloj) Paro da najloj kun teniloj, portataj ćirkaukole, por suprentreni sin el glaci-truo. AN ice prods FR pointes GE Eisdorne SV isdubbar

glaci-nebulo (Met.) Aero plena de ţvebantaj glacieretoj. AN icemist

glaci-prismoj (Met.) Precipito de etaj glacieroj ne disbranćigitaj. AN ice needles SV isna°lar

glaci-pikbastono (EV: glaci-pikilo) Bastono kun fina ţtalpinto, por esplori la dikecon kaj fortecon de laga aý mara glacio. FR bâton ferré GE Eispickel SV ispik

glaci-pikileto = glaci-najlo (EV: glaci-pikilo)

glaci-pikilo (EV) = glaci-najlo, glaci-pikbastono

glaci-rivero (PIV, EB) = val-glaćero Glaciejo kiu malsupreniřas de monto kaj plenigas la fundon de valo. SV dalglaciär

glaci-rompa ţipo = glaci-rompulo Ţipo fortikigita por rompi ţanelon tra mara glacio. AN ice breaker FR brise-glace GE Eisbrecher SV isbrytare

glaci-rompiřo (EV) = glaci-kreviřo Disrompiřo de mara aý laga glacio pro varmo aý vento. AN breakup of the ice FR débâcle GE Eisgang SV islossning

glaci-rompulo (EB) = glaci-rompa ţipo

glaci-ţanelo = traglacia kanalo (EV) Irejo por ţipoj rompita tra mara aý laga glacio. AN channel of open water through the ice FR chenal (dans la glace) GE Fahrrinne SV isränna

glaci-truo (EV: truo en la glacio) Truo en laga aý mara glacio pro rompiřo aý naturaj kaýzoj. AN hole in the ice FR trou (dans la glace) GE Eisloch SV vak; vindbrunn

glaćero (PIV, EB, EV) = glaciejo

glećero (Met.) = glaci-rivero

glat-glacio (EB, EV) Glacio tute glata kaj glitiga. AN glassy ice FR glace unie GE Glatteis SV glanskis

glatiso (PIV, Met.) Pluvo, roso aý nebulo glaciiřinta sur tero kaj objektoj. AN glazed frost GE Eiskruste, Glatteis SV isbark

glitilo (PIV kun signifo = sketilo, EB, EV) Parto će la subo de sledo, sketilo k.s., por ebligi glitadon sur glacio aý malmola neřo; konsistas el metala lameno aý ski-forma tabulo. AN runner FR patin (de traîneau) GE Kufe SV med

glit-pilkado (EV) = pilka glaci-hokeo

glit-ţuo (PIV kun alia difino, EV) = sketilo

glit-veturilo (PIV, EV) = sledo

grajlo (PIV, EB, Met.) Grajno-forma neřado aý hajletado. GE Frostgraupel SV kornsnö, snöhagel

hajlo (PIV, EB) Glaciiřinta pluvo, falanta en formo de pli-malpli grandaj grajnoj. AN hail FR gręle GE Hagel SV hagel

haýt-frostiřo SupraĽa frostiřo en la haýto, videbla kiel brile blanka makulo. SV ytlig köldskada, "vit fläck"

hidrokoptero "Amfibia" motorsledo pelata de aera helico, uzebla sur akvo aý glacio, kiu ne subtenas aliajn veturilojn.

hoke-disko (EB, EV) Kaýćuka disketo uzata (anstataý pilko) en glaci-hokeo. AN puck FR palet GE Puck SV puck

hokeilo (PIV, EB, EV) Bastono kun alo uzata en glaci-hokeo por movi kaj ţoti la diskon. AN hockey stick FR crosse de hockey GE Hockeyschläger SV hockeyklubba

iglo (PIV, EB, EV) Kupola kabano el neřblokoj. FR igloo GE Iglu SV igloo

inversiřo (EB) Direktoţanřo je 180 gradoj en skiado. GE Wendung (um 180 °) SV lappkast

joringo (EB) = ski-treniřado. Atentigo: mi malrekomendas la vorton "joringo" de Esperanta Bildvortaro, kiu baziřas sur lingva miskompreno de la norvega "ski-kjøring" = "veturado sur skioj".

kristianio (PIV, EB) Bremsado aý halto per transversigo de paralelaj skioj. FR christiania SV stoppsväng

kurlinga ţtono (EB, EV) Ţtono glitigata sur la glacio en kurlingo. SV curlingsten

kurlingo (EB, EV) Teama sporto sur glacio kun glitigado de ţtonoj al surglacia celo. GE Curling SV curling

lavango (PIV, EB, EV, Met.) Neřamaso glitanta de deklivo. AN avalanche FR avalanche GE Lawine SV lavin, snöskred

lifto (EB) = telfero

luřo (PIV, EB, EV) Sporta sledeto. AN toboggan GE Rodel SV rodel

malseka neřo Neřo enhavanta multe da likva akvo. AN wet snow FR neige molle GE Naßschnee SV blötsnö

motor-sledo (Mon.) = neřo-skotero

nacel-telfero (EB) Telfero veturiganta homojn en fermita konstruaĽo. FR téléphérique SV kabinbana

neřado (PIV, EB, EV) Falado de neřflokoj. AN snowfall FR chute de neige GE Schneefall SV snöfall

neř-amaso (EB, EV) Amaso da neřo formita de vento (= neřduno) aý per ţovelado/plugado. SV snöhög, snödriva

neř-blinda (EV: blindigita de la neřo) Dumtempe inflamita je la okuloj, pro troa ultraviola radiado, kaýzita de neřa aý glacia reflektado de sunlumo. FR ébloui par la neige GE Schneeblind SV snöblind

neř-bloko (EB) Bloko tranćita aý segita el neřo, ev. uzata por konstruado. SV snöblock

neř-blovaĽo (EB, EV) => neřduno

neř-bulo (EB, EV) Bulo el mane kunpremita neřo, uzata por Ľeti sur iun. AN snowball FR boule de neige GE Schneeball SV snöboll

neř-drivo (Met.) => neř-pelaĽo? (Aero plena de sxvebantaj negxeroj) AN snow lying

neř-duno (PIV, EV) = neřblovaĽo Amaso da neřo formita de la vento. AN snowdrift FR amas de neige GE Schneewehe SV snödriva

neřero (PIV, EV) 1. = neřfloko; 2. (Met.) = neřkristalo

neř-floko (EV: floketo el neřo) = neřero. Floko el neřkristaloj, falanta tra la aero. (Laý PIV la neřero = floketo estas sesangula. Tio ne estas vera pri la floko, nur pri la kristalo!) AN snowflake FR flocon de neige GE Schneeflocke SV snöflinga

neř-gamaţo VestaĽo kovranta la kruron kaj piedartikon, fiksata sur la ţuo, por protekti kontraý neřo. SV snödamask

neř-groto Groto aý kavo fosita en profunda neřo, precipe en neřduno, por bivakado aý ludo. GE Schneehütte, Schneehöhle SV snöbivack, snögrotta, snökantgrop

neř-kanono Akvoţprucigilo kiu produktas artefaritan neřon por ski-deklivo. GE Schneekanone SV snökanon.

neř-kastelo (EV: kastelo el neřo) KonstruaĽo el neřbulegoj aý neřblokoj dum luda neřbula milito. SV snöfästning

neř-kristalo (Met.) Sesangula kristalo el frostiřinta atmosfera akvo-vaporo. AN snow crystal GE Schneekristall SV snökristall

neř-krusto (EV) Krusteca supra tavolo de kuţanta neřo, formiřinta pro frostiřo kaj vento. AN crust (on snow) FR croute de neige congelée GE Harsch SV skare

neřo-Ľetilo (EB kaj EV: neřo-Ľeta maţino) Maţino por forigado de neřo per helico. GE Schneeschleuder, Schneefräse SV snöslunga

neřo-kaćo (EV) = degelaĽo

neřo-skotero (EV) = motor-sledo Motorveturilo por irado sur neřo kun antaýaj glitiloj kaj posta raýpo; oni sidas rajde sur ři. AN snowmobile, snowcat FR motoneige GE Motorschlitten SV snöskoter

neřo-ţovelilo (EB, EV) Larřa fosilo por forigado de neřo. GE Schneeschaufel SV snöskovel

neřo-ţtormo (EV, Met.) = blizardo Forta vento kun neřado. AN snowstorm FR tempęte de neige GE Schneesturm SV snöstorm

neř-pelaĽo = neř-polvo Pulvora neřo levata supren de la tero fare de vento kaj pleniganta la aeron kvazaý nebulo. SV snödrev

neř-plugilo (PIV, EB, EV) Ilo puţata de ţarřaýto aý traktoro por purigi vojon de neřo. AN snowplough FR chasse-neige GE Schneepflug SV snöplog

neř-pluvo (EV, Met.) = pluvneřo

neř-rakedo (PIV: rakedo, EB, EV) Unu el paro da kadroj kun rimena reto, fiksata subţue, por paţi sur neřo. GE Schneeschuh SV snösko

neř-tabulo = skitabulo Tabulo iom simila al surftabulo, por gliti (kaj salti k.t.p.) sur skideklivo. SV snowboard

neř-traktoro Traktorsimila motorveturilo kun raýpoj por irado sur neřo. GE Schneewiesel SV snövessla.

neřulo = neř-viro

neř-viro (EB, EV) = neřulo Homsimila figuro konstruita el neřbulegoj. AN snowman GE Schneemann SV snögubbe

nevajo (PIV) = firno?

nićo (en neř-duno) Fosita ţirmejo en neřduno. SV nisch

nova neřo = freţe falinta neřo ¬us falinta neřo, kutime malpeza. AN newly-fallen snow FR neige fraîche GE Neuschnee SV nysnö

pend-glacio (EB, EV) Konuso kun pinto malsupren formiřinta de frostiřanta gutanta akvo, ekz. de domtegmento. AN icicle FR glaçon GE Eiszapfen SV istapp

permafrosto (Met.) Ćiama terfrosto. SV permafrost

pilka glaci-hokeo = glit-pilkado (EV) Teama sporto, similas glacihokeon, sed ludata kun pilko sur vasta glaci-ludejo de dek-unupersonaj teamoj.

pluvneřo (PIV, EV) = neřpluvo = slito PrecipitaĽo el miksita pluvo kaj neřo. AN sleet FR neige fondue GE Schneeregen SV regnblandad snö

prujno (PIV, EV, Met.) Glaciiřinta nebulo. AN hoarfrost FR givre, gelée blanche GE Reif SV rimfrost

pulko = boat-sledo = senglitila sledo 1. Sledo kies fundo servas kiel glit-surfaco, trenata per timonetoj de ćevalo, boaco, hundo aý homo. 2. Simila sledeto sentimona uzata kiel ludilo. AN (small) sledge FR luge GE Schlitten, Ackja SV pulka

pulvora neřo Neřtavolo el malpeza, ne kunpremita, etgrajna neřo. SV lössnö

puţ-sledo (EB, EV) = skut-sledo

rapid-descendo (EB, EV kun pli vasta difino) = ţuso Skidekliva konkurso laý kruta deklivo, sen slalomaj bastonoj. AN downhill race FR descente GE Abfahrtslauf SV störtlopp

rapid-sketado Konkursa sketado sur glacivego. GE Eisschnelllaufwettbewerb SV skridskotävling

rejfo (Met.) Glaciiřinta roso. AN rime FR givre, gelée blanche GE Reif SV rimfrost

retro-glita Manka je fiksiřo malantaýen dum skiado FR glissant (en arričre) GE rückwährts rutschend SV bakhal

seřo-sledo (EB) = skut-sledo

seř-telfero (EB) Telfero, veturiganta homojn sidantajn sur seřoj. SV stollift

senglitila sledo (EB aparta speco)= pulko

sid-stanga ski-telfero (EB) = tren-telfero

skeletono (EB) Speco de sporta sledeto.

sketado (PIV, EB, EV) Irado per sketiloj sur glacio. FR patinage GE Eislaufen, Schlittschuhlaufen SV skridskoa°kning

sket-ekskurso Hobia sketado sur laga aý mara glacio. FR patinage de randonné GE Langlauf (Schlittschuhe) SV la°ngfärdsskridskoa°kning

sketilo (PIV, EB, EV) = glit-ţuo Ilo por glit-irado sur glacio, konsistanta el glitilo kun aý sen firme fiksita ţuo. AN skate FR patin GE Schlittschuh SV skridsko

sket-velado (EB, EV) Sketado per helpo de portata velo. GE Eissegeln SV skridskosegling

skiado (PIV, EB, EV) Irado per skioj sur neřo. FR ski GE Skilaufen SV skida°kning

ski-bastono (PIV, EB, EV) Bastono uzata por apogi sin kaj puţi sin antaýen dum skiado. AN ski stick FR bâton de ski GE Skistock SV skidstav

ski-deklivo (EV) = slalom-vego (EB) = slalomejo = descendejo (EB) Neřa deklivo por skie gliti malsupren, preparita aý ne per premado por havi firman grundon. AN ski slope FR descente, piste GE Skihang SV skidbacke

ski-fiksilo (EB) = ski-ligilo Aparato por fiksi ţuon al skio, senmove por deklivskiado, aý kun levebla kalkano por ebenskiado. AN ski binding FR fixation GE Skibindung SV skidbindning

ski-irejo = ski-vojo

ski-ligilo (EV) = ski-fiksilo

skio (PIV, EB, EV) Unu el paro da longaj, mallarřaj tabuloj el ligno aý plasto por gliti sur neřo. AN ski FR ski GE Ski SV skida

ski-saltejo (EB, EV) Skideklivo kun konstruita supra irejo, de kie skianto Ľetas sin por longa salto, kaj suba alteriřejo. AN ski jump FR tremplin de ski GE Sprungschanze SV hoppbacke

ski-salto (EB, EV) Salto, aý pli řuste ţvebado, de skisaltejo. AN ski jumping FR saut ŕ skis GE Skispringen SV backhoppning

ski-spuro (EB, EV) 1. Postsigna sulko farita de skiinto sur neřtavolo. 2. Intence kreita tia sulko por pli komforte skii. FR piste GE 1. Skispur 2. Loipe SV skidspa°r

ski-ţuo (EB) Ţuo konvena por alfiksi skiojn. GE Skischuh SV skidsko, pjäxa

ski-tabulo = neř-tabulo

ski-telfero (EB, EV) Telfero uzata por transporti deklivskiantojn supren. AN ski lift FR remontée mécanique, téléski GE Skilift SV skidlift

ski-treniřado Veturado sur skioj post ćevalo, neřoskotero aý alio. FR ski-kjśring GE Skikjoring SV tolkning

ski-vakso (PIV, EB, EV) Vakso ţmirata sub skio por doni samtempe kapablon gliti kaj fikstreti por puţi sin antaýen. AN ski wax FR fart GE Skiwachs SV valla

ski-vojo = ski-irejo Konvena itinero por skii en tereno, markita aý ne per apartaj signoj. SV skidled, vinterled

skut-sledo = puţ-sledo = seřo-sledo Sledo kun longaj glitiloj kaj antaýa sidloko, puţata de homo, kiu paţas inter la glitiloj aý skutas la sledon, starante sur unu glitilo. GE Tretschlitten SV sparkstötting

slalomejo (EV) = ski-deklivo

slalomo (PIV, EB, EV) Vetkura ski-descendo zigzage inter bastonoj. AN slalom FR slalom GE Slalom SV slalom

slalom-vego (EB) = ski-deklivo (preparita)

sledeto Malgranda sledo, por sporto aý ludo. AN sledge, toboggan SV pulka, rodel

sledo (PIV, EB, EV) Veturilo kun aý sen subaj glitiloj por glitado sur neřo aý glacio, trenata aý puţata aý pelata de motoro. AN sleigh, sledge, sled FR traîneau GE Schlitten SV släde, kälke

slito (Met.) = pluv-neřo

subskia felo = fok-felo Felo natura aý sinteza, metata sub skio, por faciligi paţadon supren laý deklivo. SV stighud

surglacia aýto-vojo Provizora vintra aýtovojo aranřata sur laga aý mara glacio. SV vinterväg, isväg

ţuso (EB) = rapid-descendo

telemarko (PIV, EB, EV) Speciala arto turniři dum deklivskiado, kun ne-paralelaj skioj. SV telemarksväng

telfero (PIV, EB, EV) Transportilo el moviřanta kablo por treni homojn aý varojn supren. AN lift, elevator, aerial cableway FR remontée mécanique, téléski GE Lift SV lift, linbana

ter-frosto (Met.) Grunda glaciiřo. SV tjäle

tren-telfero = sid-stanga ski-telfero Telfero, kiu trenas deklivskiantojn supren dum ili staras sur la neřa grundo. FR remonte-pente, tire-fesses GE Schlepplift SV släplift

val-glaćero (EB) = glaci-rivero

vent-sako Granda sako el maldika ţtofo, en kiu du-tri personoj povas ţirmi sin kontraý la vento. SV vindsäck

vent-ţirmilo Simpla konstruaĽo por ţirmi kontraý la vento. GE Windschutz SV vindskydd

Al la hejmpařo de Sten Johansson



1998-10-05