Dünyanın 'en' leri
Dünyanın enleri | |
En geniş ülke | Rusya - 10.610.083 km² |
En küçük ülke | Vatikan - 0.272 km² |
En çok ülke ile sınır komşusu olan ülke | Çin - 15 |
En uzun kesintisiz sınır | ABD - Kanada |
En kalabalık şehir merkezi | Tokyo - 26.5 milyon |
En geniş alana yayılmış şehir | Mt. Isa, Queensland, Avustralya - 25.427 km² |
En yüksek yerleşim birimi | Webzhuan, Çin - deniz seviyesinden 5.090 metre yukarıda |
En alçak | Calipatria, Kaliforniya, ABD - deniz seviyesinin 54 metre altında |
En kuzeydeki yerleşim birimi | Ny Alesond, Norveç - 78.5 derece kuzey |
En güneydeki yerleşim birimi | Puerto Williams, Şili - 55.1 derece güney |
En ıssız, yerleşim olmayan ada | Tristan da Cunha - Güney Atlantik |
En çok dil konuşulan ülke | Papua Yeni Gine - 869 |
En kuzeydeki kara parçası | Islet of Odaaq, Grönland açıklarında |
En güneydeki kara parçası | Güney Kutbu, Antarktika |
En yüksek şelaleler | ||
İsim | Ülke | Yükseklik (m) |
Angel | Venezüella | 1.000 |
Tugela | Güney Afrika | 914 |
Cuquenán | Venezüella | 609 |
Sutherland | Yeni Zelanda | 580 |
Takkakaw | Kanada | 502 |
Ribbon (Yosemite) | ABD | 491 |
Gavarnie | Fransa | 421 |
Vettisfoss | Norveç | 365 |
Staubbach | İsviçre | 299 |
King Edward VIII | Guyana | 259 |
Kıtalara göre en yüksek dağlar | |||
Kıta | Adı | Yükseklik (m) | Ülke |
Avustralya | Kosciusko | 2,228 | Avustralya |
Antarktika | Vinson Massif | 5,140 | |
Güney Amerika | Aconcagua | 6,960 | Arjantin |
Kuzey Amerika | Mt. McKinley | 6,194 | Alaska |
Asya | Everest | 8,848 | Çin |
Afrika | Kilimanjaro | 5,895 | Tanzanya |
Avrupa | Mt. Blanc | 4,807 | Fransa |
Avrupa/Asya | Gora El'brus | 5,642 | Rusya |
Dünyanın büyük nehirleri | |
İsim | Yer |
Nil | Afrika |
Niger | Batı Afrika |
Congo | Orta Afrika |
Zambezi | Zambiya |
Amazon | Güney Amerika |
Paraná | Brezilya/Arjantin |
Orinoco | Venezüella |
Mackenzie | Kanada |
Yukon | Kanada |
Mississippi | ABD |
Rio Grande | ABD/Meksika |
Colorado | ABD |
Dicle/FIrat | Ortadoğu |
Darling | Avustralya |
Yangtze | Çin |
Yellow | Çin |
Mekong | Güneydoğu Asya |
Ganges | Himalayalar |
Volga | Rusya |
Danube | Almanya |
Sen Nehri | Fransa |
Thames | İngiltere |
Arno | İtalya |
Dünyanın büyük çölleri | |
İsim | Yeri |
Büyük Sahra Çölü | Orta/Kuzey Afrika |
Kalahari Çölü | Güney Afrika |
Namib Çölü | Güneybatı Afrika |
Atacama Çölü | şili |
Gobi Çölü | Moğolistan |
Arabistan Çölü | Arabistan |
Büyük Avustralya Çölü | Batı Avustralya |
Mojave Çölü | Güneybatı Amerika |
Painted Desert | Güneybatı Amerika |
Sonoran Çölü | Kuzey Meksika |
Thar Çölü | Pakistan-Hindistan |
Dünyanın büyük yanardağları | |
İsim | Yer |
Tambora | Endonezya |
Krakatau | Endonezya |
Pinatubo | Filipinler |
Asama | Japonya |
Fujiyama | Japonya |
Mt. Pelee | Martinik |
Momotombo | Nikaragua |
Popocatépetl | Meksika |
El Chichon | Meksika |
Cotopaxi | Ekuador |
Ruiz | Kolombiya |
Vesuvius | ıtalya |
Etna | Sicilya |
Mauna Loa | Hawaii |
Mt. St. Helens | ABD |
Dünyanın büyük mağaraları | ||
İsim | Yer | Özellikleri |
Aggtelek | Macaristan | En büyük sarkıtları olan mağara |
Altamira Mağarası | Santander, ıspanya | Çok eski kaya resimleri |
Blue Grotto | Carpri Adası | Yarı sualtında olan mağarada mavi ışıkların parlaması |
Carlsbad Mağarası | New Mexico, ABD | Dünyanın en büyük mağarası |
Jenolan Mağarası | Blue Mountains, Avustralya | Güzel sarkıt ve dikit oluşumları |
Kent Mağarası | Torquay, ıngiltere | Antropolojik bulgu merkezi |
Mammoth Mağarası | Kentucky, ABD | Mağaranın çapı 16 km dir ve içindeki geçitlerin uzunluğu 482 km yi bulur |
Peak Mağarası veya şeytan Deliği (Devil's Hole) | Derbyshire, ıngiltere | Mağara bir dağın içine yaklaşıık 685 m kadar girer ve yüzeyin 182 m. altına iner |
Postojna Grotto | Trieste, ıtalya | Avrupa' daki en büyük skolastik mağara |
Singing Cave (şarkı söyleyen mağara) | ızlanda | ıçeride şarkı söyleyenlerin seslerinin yankılanması ile ünlüdür. |
Wind Mağarası | South Dakota, ABD | Kızılderili Sioux kabilesine göre insan ırkının doğduğu mağara. |
Okyanuslar - Denizler | |
İsim | Büyüklük (km²) |
Pasifik Okyanusu | 165.760.000 |
Atlantik Okyanusu | 824.00.850 |
Hint Okyanusu | 65.527.000 |
Arktik Okyanusu | 14.090.118 |
Akdeniz | 2.965.809 |
Karayip Denizi | 2.718.205 |
Güney Çin Denizi | 2.319.086 |
Bering Denizi | 2.291.891 |
Meksika Körfezi | 1.512.850 |
Okhotsk Denizi | 1.589.742 |
Doğu Çin Denizi | 1.249.157 |
Hudson Körfezi | 2.232.322 |
Japon Denizi | 1.007.769 |
Andaman Denizi | 797.979 |
Kuzey Denizi | 575.239 |
Kızıl Deniz | 437.469 |
Baltık Denizi | 422.170 |
En büyük göller | ||
İsim | Yer | Büyüklük (km²) |
Hazar Denizi | Orta Asya | 394.299 |
Superior | ABD/Kanada | 82.414 |
Victoria | Tanzanya/Uganda | 69.485 |
Aral | Kazakistan/Özbekistan | 66.457 |
Huron | ABD/Kanada | 59.596 |
Michigan | ABD/Kanada | 58.016 |
Tanganyika | Tanzanya/Kongo | 32.893 |
Baikal | Rusya | 31.500 |
Great Bear | Kanada | 31.080 |
Nyasa | Malawi/Mozambik/Tanzanya | 30044 |
En büyük adalar | ||
İsim | Yer | Büyüklük (km²) |
Grönland | Kuzey Atlantik | 2.175.597 |
Yeni Gine | Güneybatı Pasifik | 820.033 |
Borneo | Batı Pasifik | 743.107 |
Madagaskar | Hint Okyanusu | 587.042 |
Baffin | Kuzeydoğu Atlantik | 476.068 |
Sumatra | Hint Okyanusu | 473.605 |
Honshu | Japon Denizi | 230.316 |
ıngiltere | Kuzey Atlantik | 229.883 |
Ellesmere | Kuzey Buz Denizi | 212.688 |
Victoria | Kuzey Buz Denizi | 212.199 |
Kıtalara göre kaydedilmiş en yüksek ve en düşük sıcaklıklar | |||
Kıta | Yer | En Yüksek | En Düşük |
Afrika | Al'Aziziyah, Libya | 57.7 C | |
Ifrane, Fas | -23.9 C | ||
Antarktika | Hope Bay | 14.6 C | |
Vostock II | -89.2 C | ||
Asya | Tirat Tsvi, Israil | 53.9 C | |
Verkhoyansk, Sibirya | -69.8 C | ||
Avustralya | Oodnadatta, Güney Avustralya | 50.7 C | |
Charlotte Pass, New South Wales | -23.0 C | ||
Avrupa | Seville, ıspanya | 50.0 C | |
Ust-Shchugor, Rusya | -55.0 C | ||
Kuzey Amerika | Death Valley, ABD | 56.7 C | |
Snag, Kanada | -63.0 C | ||
Güney Amerika | Rivadavia, Arjantin | 48.9 C | |
Sarmiento, Arjantin | -33.0 C |
En Kalabalık Ülkeler | |
Ülke | Nüfus (Milyon) |
Çin | 1,237 |
Hindistan | 984 |
ABD | 270 |
Endonezya | 213 |
Brezilya | 170 |
Rusya | 147 |
Pakistan | 135 |
Bangladeş | 127 |
Japonya | 126 |
Nijerya | 110 |
Alan Olarak En Geniş Ülkeler | |
Ülke | Büyüklük (milyon km²) |
Rusya | 17.0 |
Kanada | 10.0 |
Çin | 9.6 |
ABD | 9.3 |
Brezilya | 8.5 |
Avustralya | 7.7 |
Hindistan | 3.3 |
Arjantin | 2.8 |
Kazakistan | 2.7 |
Sudan | 2.5 |
En kalabalık şehirler (şehir sınırları) | |
Şehir | Nüfus (milyon) |
Seul | 10.0 |
Mexico City | 9.8 |
Sao Paulo | 9.3 |
Bombay | 9.1 |
Moskova | 8.8 |
Jakarta | 8.2 |
Tokyo | 8.1 |
Shanghai | 7.5 |
New York | 7.3 |
Delhi | 7.2 |
En uzun binalar | |||
Bina | Yer | Kat | Yükseklik (m) |
Suyong Bay Tower | Pusan, S. Korea | 88 | 462 |
Shanghai World Financial Center | Shanghai | 95 | 459 |
Petronas Tower | Kuala Lumpur | 88 | 452 |
Sears Tower | Chicago | 110 | 441 |
Sudirman Office | Cakarta | 81 | 426 |
Jin Mao Building | Shanghai | 88 | 420 |
World Trade Center | New York | 110 | 416 |
Plaza Rakyat | Kuala Lumpur | 77 | 382 |
Empire State Building | New York | 102 | 381 |
Central Plaza | Hong Kong | 78 | 373 |
En kalabalık metrolar | |
Şehir | Yıllık Yolcu Sayısı (milyon) |
Moskova | 3,160 |
Tokyo | 2,740 |
Mexico City | 1,420 |
Seul | 1,390 |
New York | 1,130 |
Paris | 1,120 |
Osaka | 1,000 |
Hong Kong | 779 |
Londra | 770 |
São Paulo | 701 |
Ünlü tüneller | ||
İsim | Yer | Uzunluk (km) |
Demiryolu tünelleri | ||
Seikan | Japonya | 53.9 |
Chunnel | İngiltere / Fransa | 50 |
Simplon | İsviçre / İtalya | 19.7 |
Apennine | İtalya | 18.5 |
St. Gotthard | İsviçre | 14.9 |
Lötschberg | İsviçre | 14.6 |
Mont Cénis | Fransa | 13.7 |
New Cascade | ABD | 12.5 |
Vosges | Fransa | 11.2 |
Flathead | ABD | 11.2 |
Karayolu tünelleri | ||
St. Gotthard | İsviçre | 16.4 |
Pinglin Highway | Tayvan | 12.8 |
Trans-Tokyo Bay | Japonya | 9.3 |
Store Baelt | Danimarka | 8 |
Mt. Blanc | Fransa / İtalya | 12.7 |
Mt. Ena | Japonya | 8.5 |
Great St. Bernard | İsviçre / İtalya | 5.4 |
Mount Royal | Kanada | 5.1 |
Queensway Road, Mersey River | İngiltere | 3.5 |
Lincoln, Hudson River | ABD | 2.5 |
Ünlü kanallar | ||
İsim | Yer | Uzunluk (km) |
Panama | Panama | 81.5 |
Süveyş | Mısır | 16.9 |
St. Lawrence Geçiti | ABD/Kanada | 3.862 |
Albert | Belçika | 128.7 |
Amsterdam - Rhine | Hollanda | 72.4 |
Kiel (Nord-Ostsee Kanal) | Almanya | 98.6 |
Sault Ste. Marie | ABD/Kanada | 1.9 |
Welland | Kanada | 44.2 |
En uzun köprüler | ||
İsim | Yer | Uzunluk (m) |
Akashi | Kaikyo Hyogo, Japonya | 1,990 |
Storebælt | Danimarka | 1,624 |
Humber Hull | ıngiltere | 1,410 |
Jiangyin Yangtze | Çin | 1,385 |
Tsing Ma Bridge | Hong Kong | 1,377 |
Verrazano-Narrows | New York Körfezi | 1,298 |
Golden Gate | San Fransisko Körfezi | 1,280 |
High Coast Bridge | Västernorrland, ısveç | 1,210 |
Mackinac Straits | Michigan / ABD | 1,158 |
En çok konuşulan diller | |
Dil | Ana Dil Olarak Konuşanlar (milyon) |
Çince (Mandarin) | 885.0 |
İspanyolca | 332.0 |
İngilizce | 322.0 |
Bengalce | 189.0 |
Hindu dili | 182.0 |
Portekizce | 170.0 |
Rusça | 170.0 |
Japonca | 125.0 |
Almanca | 98.0 |
Dünyanın 7 harikası | |
İsim | Yer |
Mısır Piramitleri | Giza, Mısır |
Babil'in Asma Bahçeleri | Irak |
Zeus Heykeli | Olympia, Yunanistan |
Artemis Tapınağı | Efes, Türkiye |
Mausoleum | Bodrum, Türkiye |
Colossus Heykeli | Rodos Adası |
İskenderiye Feneri | Mısır |