Qualicoat Spesifikasyonları - 2. Test yöntemleri ve istenen değerler

Bölüm 2.6, 2.7 ve 2.8'de sözedilen mekanik testler için "test panel"leri kullanılır. Qualicoat Teknik Komitesi tarafından aksi belirtilmedikçe, test panelleri AA 5005-H24 veya AA 5505-H14 (AlMg1-yarısert) kalite alüminyum alaşımından 0,8 veya 1 mm kalınlıkta levhalardan kesilerek yapılır.

Kimyasal testler ve korozyon testleri ise, AA 6063 (AlMgSi 0,5) veya AA 6060 alüminyum alaşımı ekstrüzyon profillerinden kesilen numulerde yapılır.

2.1. Görünüm

Görünen yüzeydeki boya tabakasında, esas metale (alüminyum) kadar inen çizikler bulunmamalıdır. Görünür yüzeye 60 derece açıyla 3 metrede uzaklıktan bakıldığında şu kusurlar görülmemelidir: Aşırı portakallanma, izler, kabarcıklar, çapaklar, oyuklar (krater), donuk bölgeler, iğnebaşı delikleri, ve benzer kusurlar.

Boya tabakasının görünümü, düzgün parlaklık ve renkte olmalıdır. İnşaat sahasında yapılan kontrollerde şu kriterlere uyulur:
Bina dışında kullanılan ürünler, 5 metre uzaklıktan kontrol edilir.
Bina içinde kullanılan ürünler, 3 metre uzaklıktan kontrol edilir.

2.2. Parlaklık

Normale 60º açıyla gelecek şekilde ISO 2813 : 1994 standardında belirtildiği gibi test yapılır.
Not : Eğer yüzey cihazla kontrol edilemeyecek kadar küçük ise, göz ile kontrol kontrol yapılarak (60º açıda) şahit numuneye uygunluğu kontrol edilir.

2.3. Boya Tabakası (Kaplama) Kalınlığı

Boya kalınlığı, numune üzerinde her biri 1 cm² gelen beş noktadan ölçülür ve her noktada da 3-5 okuma alınır. Her noktada okunan değerlerin ortalaması, "ölçüm sonucu" olarak test raporuna yazılır. Bu ölçüm sonuçlarının herhangi biri, istenilen değerin % 80’inden az olursa, numune geçmez (olumsuz sonuç).

İstenen değerler

Toz boyalar:

Toz boyalar Sınıf 1 ve Sınıf 2 olmak üzere ikiye ayrılırlar. Boyanın sınıfı QUALICOAT Kalite Belgesi'nde belirtilir.
Sınıf 1: 60 mikron
Sınıf 2 : 60 mikron
İki katlı toz boya sistemi (Sınıf 1 ve 2) : 110 mikron
İki katlı PVDF toz boya sistemi : 80 mikron

Sıvı boyalar:

İki katlı PVDF boya sistemi : 35 mikron
Üç katlı metalik PVDF sistemi : 45 mikron
Primer tabakasız silikon polyester (en az %20 silikon reçine içerecek) : 30 mikron
Su ile inceltilebilen boyalar : 30 mikron
Diğer termoset (fırın) boyalar : 50 mikron
İki komponentli boyalar : 25 mikron

Elektroforetik boyalar:

Diğer boya sistemleri değişik kaplama kalınlığı gerektirebilir ve ancak Qualicoat Yönetim Kurulu’nun onayı ile uygulanabilirler.
Ölçüm sonuçları şu örneklerde görüldüğü gibi değerlendirilirler:
İstenen boya kalınlığı: 60 mikron
Örnek 1: Ölçülen değerler: 82, 68, 75, 93, 86. Ortalama: 81 Sonuç: Numune geçer.
Örnek 2: Ölçülen değerler: 75, 68, 63, 66, 56. Ortalama: 66 Sonuç: Numune geçer. (Ortalama değer 60'dan yukarıda ve 60'ın yüzde 80'i olan 48'den küçük okunan değer yok)
Örnek 3: Ölçülen değerler: 57, 60, 59, 62, 53. Ortalama: 58 Sonuç: Numune geçmez. (Tablo 5.1.4'de yer alan "geçmez" sınıfına girer)
Örnek 4: Ölçülen değerler: 85, 67, 71, 64, 44. Ortalama: 66 Sonuç: Numune geçmez.(Ortalama değer 60'dan yukarıda olmasına rağmen, 60'ın yüzde 80'i olan 48'den küçük bir okuma bulunduğundan, numune geçmez.)

2.4. Yapışma

Test, EN ISO 2409:1994 standardına göre yapılır. Kullanılan yapışkan bant Scoth 610, Permacel 99 veya eşdeğeri olmalıdır. Kaplama (boya) kalınlığına göre test bıçakları (kater) diş aralıkları şu şekilde olmalıdır:

Kaplama (Boya) kalınlığı (mikron)	Kater diş aralığı (mm)
0 - 60	1
60 - 120	2
120'den büyük	3

2.5. Batma (iz) Testi

EN ISO 2815:1998 standardına göre yapılır. İstenen kaplama kalınlığı için en az 80 bulunmalıdır.

2.6. Kaping Testi

Tüm boyalar (Sınıf 2 hariç) için EN ISO 1520:1995 standardına göre yapılır.
Sınıf 2 boyalar için Önce ENISO 1520 : 1995’e göre test yapılır. Sonra, aaşağıdaki şekilde yapışkan bant testi uygulanır :

Test panelinin boyalı yüzeyinin üzerine mekanik deformasyondan sonra Scotch 610, Permacel 99 veya eşdeğer bir yapıştırıcı bant uygulanır. Bandın içinde hava boşluğu kalmayacak şekilde sıkıştırılır. 1 dakika sonra bant hızla panele dik açıda çekilir.

İstenen Sonuçlar:
-Sınıf 1 ve Sınıf 2 toz boya tabakaları için: En az 5 mm.
-Sıvı boya tabakaları için: En az 5 mm. (İki komponentli boya ve laklar için en az 3 mm, su ile inceltilen boya ve laklar için ise en az 3 mm)
-Elektroforetik boya tabakaları için en az 5 mm.
Test, istenen boya kalınlığına sahip numune üzerinde yapılmalıdır.
Çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir (Sınıf 2 boyalar hariç).

Sınıf 2 boyalar:
Yapışkan bant testi uygulandıktan sonra, çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir.

2.7. Bükme Testi

Tüm boyalar (Sınıf 2 hariç) için EN ISO 1519:1995 standardına göre yapılır.
Sınıf 2 boyalar için Önce ENISO 1519 : 1995’e göre test yapılır. Sonra, aaşağıdaki şekilde yapışkan bant testi uygulanır :
Test panelinin boyalı yüzeyinin üzerine mekanik deformasyondan sonra Scotch 610, Permacel 99 veya eşdeğer bir yapıştırıcı bant uygulanır. Bandın içinde hava boşluğu kalmayacak şekilde sıkıştırılır. 1 dakika sonra bant hızla panele dik açıda çekilir.

İstenen değerler:
Bükme, 5 mm.lik mandrel ile yapılır. İki komponentli veya su ile inceltilen boyalarda 8 mm.lik mandrel kullanılır.
Çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir (Sınıf 2 boyalar hariç).
Sınıf 2 boyalar:
Yapışkan bant testi uygulandıktan sonra, çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir.

2.8. Darbe Testi

Sadece toz boyalara uygulanır. Test, kaplamasız (boyanmamış) yüzeye uygulanır, ancak kaplamalı (boyanmış) yüzey kontrol edilir.

Sınıf 1 toz boyalar (Tek ya da çift kat): Test, ASTM D2794:1993 atandardına göre yapılır. (Mahmuz çapı: 15,9 mm, Darbe kuvveti: 2.5 Nm)

PVDF boyalarda (çift katlı): Test, ASTM D2794:1993 atandardına göre yapılır. (Mahmuz çapı: 15,9 mm, Darbe kuvveti: 1.5 Nm)

Sınıf 2 toz boyalar : Test, ASTM D2794:1993 atandardına göre yapılır. (Mahmuz çapı: 15,9 mm, Darbe kuvveti: 2.5 Nm). Daha sonra, aşağıdaki gibi yapışkan bant testi uygulanır:

İstenen sonuçlar:

Çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir (Sınıf 2 boyalar hariç).

Sınıf 2 boyalar:
Yapışkan bant testi uygulandıktan sonra, çıplak göz ile bakıldığında, numune üzerinde herhangi bir boya tabakası çatlaması veya sökülme görülmemelidir.

2.9. Sülfür dioksit içeren nemli ortamlara dayanım testi

Test, EN ISO 3231:1997 standardına göre yapılır (0,2 l SO₂- 24 çevrim). Boya tabakasına 1 mm genişliğinde artı şeklinde, alüminyum metal yüzeyine ulaşacak şekilde kesik atılır.

İstenen Sonuçlar:

Çıplak göz ile bakıldığında, çiziğin her iki yanında 1 mm ötesine sızma görülmemeli, ayrıca renkte değişim ya da kabarcıklar bulunmamalıdır.

2.10. Asetik asit tuz sprey testi

ISO 9227 : 1990 (1000 saat) standardına göre yapılır. Boyayı metale kadar çizmek için 1 mm genişliğinde artı şeklinde bir kesik atılır. Test, AA 6060 veya AA 6063 kalite alüminyum alaşımından üç adet ekstrüzyon profiline uygulanır.

İstenen Sonuçlar:

Her 10 cm. Iz için 16 mm² ’lik korozyona müsaade edilir, ancak her bir sızıntının boyu 4 mm’yi geçmemelidir.
Kontrol için, değişik partilerden (lot) üç adet numune alınır. Sonuçlar aşağıda belirtildiği şekilde sınıflandırılır.

Sonuç A :	3 numune geçer,	0 numune geçmez
Sonuç B :	2 numune geçer,	1 numune geçmez
Sonuç C :	1 numune geçer,	2 numune geçmez
Sonuç D :	0 numune geçer,	3 numune geçmez

Değerlendirme:

	Boyama Tesisi İçin (Lisans)	Boya Üreticisi İçin(Onay)
A	Olumlu	Olumlu
B	Olumlu	Olumlu, ancak üretinin dikkati çekilir
C	Olumsuz	Asetik asit tuz sprey testi tekrarlanır. Eğer, sonuç geçer ise, tetkik olumludur. Aksi halde, tetkik olumsuz olarak değerlendirilir.
D	Olumsuz	Olumsuz

2.11. Mahu Testi

Hızlandırılmış korozyon deneyidir, yalnızca profillere uygulanır. Boyanmış numune, aşağıda belirtilen deney çözeltisine batırılmadan önce yüzeyi uygun bir kater ile 1 mm genişliğinde çıplak metal ortaya çıkıncaya kadar artı şeklinde çizilir.

Test çözeltisi :
NaCI : 50 ± 1 g/l
CH3 COOH (Kristal ) : 10 ± 1g/l
H2 02 (% 30’luk) : 5 ± 1 ml/l (deiyonize su ile seyreltilmiş)
PH : 3.0 - 3.3
Deney Sıcaklığı : 37 ±1 º C
Deney Süresi : 48 ± 0,5 saat
24 saat sonra, 5 ml/l H2 02(% 30) çözeltiden tekrar ilâve edilir ve kristal asetik asitle pH ayarlanır. Her numune için taze çözelti hazırlanır.

Değerlendirme:
Kesiğin iki yanında 0,5 mm.den daha fazla sızma görülmemelidir.

2.12. Hızlandırılmış İklim Testi

EN ISO 11341:1997 standardında gösterildiği gibi yapılır.
Işık şiddeti : 550 W/m²(290-800 nm)
Siyah panel sıcaklığı : 65 ±5 º C
Özel UV filitresi
18 dakika yaş çevrim, 102 dakika kuru çevrim.
1000 saat ışıklandırmadan sonra, numune deiyonize su ile yıkanır ve şu kontroller yapılır :

- Parlaklık : ISO 2813:1994 Işık geliş açısı 60º
- Renk değişimi : Delta E CIELAB formülü (ISO 7724/3), parlaklık dahil.

Hızlandırılmış iklim testi uygulanmış numune üzerinde 3 kez renk ölçümü yapılır. Hızlandırılmış iklim testine tabi tutulmamış numune üzerinde de 3 kez renk ölçümü yapılır.

Değerlendirme:

Parlaklık kaybı: Hızlandırılmış iklim testine tabi tutulan numunenin parlaklık kaybı, orijinal değerine göre %50'den fazla olmamalıdır. (Sınıf 2 boyalar için ise, %10'dan fazla olmamalıdır.)
Renk kaybı: Ek 7'de verilen Delta E değerleri kullanılır. Sınıf 2 boyalar için bu tablodaki değerlerin yarısı (%50) kullanılır.

2.13. Doğal İklim Testi (Florida testi):

ISO 2810:1974 standardına göre Florida'da yapılır. Test, Nisan ayında başlar.

Numuneler, 5 derece güneye bakacak şekilde yerleştirilir ve bir sene müddetle tutulur. Sınıf 2 boyalar ise, her yıl kontrol ve değerlendirme yapılarak, 3 sene müddetle tutulur.

Sınıf 2 boyalar için her renkten 10 numune gerekir. (Her yıl yapılan değerlendirme için 3 adet gerekir. 3 senelik test süresi için 9 numune lazımdır. Bir adet de standart (referans) numunesi ile toplam 10 adeti buluyor).

Diğer boyalar için ise her renkten 4 numune gerekir. (3 adedi teste tabi tutulur, bir adeti ise standart (referans) numunedir).

Numunelerin boyutları: Yaklaşık olarak 100x305x0,8-1 mm

Bekleme süresi sonunda numuneler aşağıda belirtildiği şekilde temizlenir:

Numuneler, 24 saat süre ile içinde %1 yüzey-aktif kimyasal bulunan deiyonize su içinde bekletilir. Daha sonra, %1 yüzey-aktif madde bulunduran su emdirilmiş yumuşak sünger ile hafifçe bastırılarak silinir. (Qualicoat yönetiminin (Teknik Kurul) uygun göreceği başka yöntem de kullanılabilir). Bu işlem sırasında yüzeyin çizilmemesine dikkat edilir.

Parlaklık ölçümü, ISO 2813:1994 standardına göre, 60 derece açı ile yapılır. Yapılan ölçümlerin ortalaması alınır. Ölçü ve değerlendirme şartları şu şekildedir:

-Renk değişimi: ISO 7724/3 standardına göre Delta E CIELAB formülü (parlaklık dahil)
-Renk kaybı değerlendirmesi D65 standart lamba ve 10 derecelik normal görüş ile yapılır.

Değerlendirme için, doğal iklim testinin gerektirdiği sürede açık havada bekletilmiş, temizlenmiş numunelerin üzerinde 3 kez ölçüm alınır. Standart (referans) numune üzerinde de 3 kez ölçüm alınır. Ölçüm alınan noktalar arası mesafe en az 50 mm olmalıdır.

Değerlendirme:

Parlaklık:Numunelerin parlaklık değeri, orijinal değerin en az %50'si kadar olmalıdır.

Sınıf 2 boyalarda ise ölçülen parlaklık değerleri aşağıdaki sınırlar dahilinde olmalıdırparlaklık kaybı için ise aşağıdaki sınır değerler kullanılır:

Florida'da 1 sene sonra: orijinal değerin en az % 90'ı
Florida'da 2sene sonra: orijinal değerin en az % 75'i
Florida'da 1 sene sonra: orijinal değerin en az % 50'si

Renk:

Delta E değerleri, Ek-7'de verilen tablodaki değerleri aşmamalıdır.

Sınıf 2 boyalar için ise delta E değerleri şu şekildedir:

Birinci ve ikinci yılların sonunda: Ek-7 de verilen tablodaki değerlerin % 50'sini aşmamalıdır.
Üçüncü yılın sonunda : Ek-7 de verilen tablodaki değerleri aşmamalıdır.

2.14. Polimerizasyon Testi

Sıvı boyalar için kullanılacak eritken: MEC veya boya firmasının önerdiği ve Qualicoat Teknik Kurulu'nun onayladığı başka bir kimyasal.

Toz boyalar için kullanılacak eritken: Xylene veya boya firmasının önerdiği ve Qualicoat Teknik Kurulu'nun onayladığı başka bir kimyasal. (Bu test, toz boya tabakası için tesis içi kalite kontrolünde mecburi olmayıp, tek başına boya kalitesisinin değerlendirilmesinde kullanılmaz).

Eritkene, bir miktar pamuk batırılır. Eritkeni emen pamuk, 30 saniye içinde, test edilecek numune yüzeyine her yönde ileri geri 30 kez hafifçe sürülür. 30 dakika beklendikten sonra yüzey göz ile incelenir:

Değerlendirme:

Yüzey durumu:	Sonuç:
1. Kaplama donuk ve oldukça yumuşak	Numune geçmez
2. Kaplama donuk ve tırnakla çizilebilir	Numune geçmez
3. Parlaklıkta az kaybolma (5 birimden az)	Numune geçer
4. Görünür değişiklik yok. Tırnakla çizilemez.	Numune geçer

2.15. Harç dayanım testi

Test, ASTM D 2360:1996 standardına göre yapılır. Harç, kum, kireç ve su kullanılarak yapılır (ASTM C 207:1997 standardı). Test süresi 24 saattir.

Değerlendirme:

Harç, yüzeyden kolayca temizlenebilmeli ve herhangi bir kalıntı bırakmamalıdır. Harç içindeki kum tanelerinin oluşturduğu hasarlar dikkate alınmaz.

2.16. Kaynar suya dayanım testi

Metod 1: Kaynar su testi

Numune, deiyonize su içinde (iletkenlik: en fazla 10 mikrosiemens) 2 saat süre ile kaynatıldıktan sonra çıkarılır ve oda sıcaklığında soğutulur. Arada hava kalmayacak şekilde 18 mm genişliğinde Scotch 610, Permacel 99 veya muadili bir yapışkan bant yüzeye yapıştırılır ve bir dakika süre beklenir. Sonra bant, ani ve sert ve düzgün bir hareketle yüzeye 45º açı ile çekilip alınır.

Metod 2 Düdüklü Tencere Testi

Bu test sadece toz boya ve elektroforetik boya kaplamalarına uygulanır.İç çapı 200 mm olan bir düdüklü tencere içine 25 mm yüksekliğe kadar deiyonize su (iletkenlik: en fazla 10 mikrosiemens) ve 50 mm boyunda numune konur.

Tencerenin kapağı kapatılır ve valfinden buhar çıkana dek kaynatılır. Ayarlı valf 100 ± 10 kPA (1 bar) iç basınca ayarlanmış olmalıdır. Buharın valften çıkmaya başladığı zamandan itibaren 1 saat süre ile ısıtmaya devam edilir. Sonra tencere soğumaya bırakılır, numune çıkarılır ve oda sıcaklığına soğutulur. 18 mm genişliğinde Scotch 610, Permacel 99 veya muadili bir yapışkan bant yüzeye yapıştırılır ve bir dakika süre beklenir. Sonra bant, ani ve sert ve düzgün bir hareketle yüzeye 45ºaçı ile çekilip alınır.

Değerlendirme:

Yüzeyde herhangi bir kusur veya boya kalkması görülmemelidir. Az miktardaki renk değişimi dikkate alınmaz.

2.17. Yoğunlaşmış su - sabit atmosfer Testi

DIN 50017:1982 standardına göre yapılır. Numune yüzeyine en az 1 mm genişlikte artı şeklinde metale yüzeyi görülecek şekilde bir kesik atılır.

Değerlendirme:

Boya tabakasında çıplak gözle görülebilen kabarcık olmamalı ve çapraz çizgide sızıntı en fazla 1 mm olmalıdır.

2.18. Kesme, frezeleme ve delme (mekanik işlemler) testi

Alüminyum işlemeye uygun keskin takımlar kullanılmalıdır.

Değerlendirme:

Bu işlemler yapıldığında, boya tabakasında çatlama veya dökülme görülmemelidir.

| Geri |Fihrist | İleri |

Anasayfa