SÄHÄNDÝM

Þair: M. H. ÞÄHRÝYAR


 

Þah daðým, çal papaðým, el dayaðým, þanlý Sähändim!
Baþý tufanlý Sähändim.
Baþda Heydärbabatäk qarla, qýrovla qarýþýbsan,
Son ipäk telli buludlarla üfüqdä sarýþýbsan,
Savaþarkän barýþýbsan.

Göydän ilham alalý, sirri sämavata deyärsän,
Hälä að kürkü bürün, yazda yaþýl don da geyärsän,
Qoradan halva yeyärsän.

Döþlärindä sonalar sinäsitäk þux mämälärdä,
Nä þirin çeþmälärin var.
O yaþýl telläri yel hörmädä aynalý sähärdä,
Ýþväli eþmälärin var.
Qoy yaðýþ yaðsa da yaðsýn, sel olub axsa da axsýn,
Yanlarýnda därälär var.
Qoy qälämqaþlarýn uçsun färälärlä, hamý baxsýn,
Baþlarýnda herälär var, sýldýrýmlar, särälär var.
O ätäklärdä nä qýzlar yanaðý lalälärin var,
Quzular otlayaraq, neydä nä xoþ nalälärin var.
Ay kimi halälärin var.

Gül - çiçäkdän bäzänändä, nä gälinlär kimi nazýn,
Yel äsändä o sularda nä därin razü niyazýn,
Oynayar güllü qotazýn.
Titräyär saz telitäk þaxälärin çayda, çämändä,
Yel o tellärdä gäzändä, nä Koroðlu çalý sazýn.
Ördäyin xälvät edib, göldä pärilärlä çimändä,
Qol - qanaddan ona að holä açar qämzäli qazýn,
Qýþ gedär, qoy gälä yazýn.
Hälä novruzgülü var, qarçiçäyin var, gäläcäklär,
Yel - yaðýþda yuyunarkän dä günäþlä güläcäklär,
Üzlärin tez siläcäklär.

Qýþda kählik häväsilä çölä qaçdýqda cavankar,
Qarda qaqqýldayaraq nazlý qälämqaþlarýn olsun!
Yaz o döþlärdä nahar mändäsin açdýqda çobanlar,
bollu südlü sürülär, dadlý qavutmaclarýn olsun!

Ad alýb sändän o þair ki, sän ondan ad alýbsan,
Ona här dad veräsän, yüz o müqabil dad alýbsan,
Tanrýdan här zad alýbsan.
Adaþ olduqda sän onla, daha artýq ucalýrsan,
O cälalätlä Dämavänd daðýndan bac alýrsan,
Þir älindän tac alarsan.

O da þe'rin, ädäbin Þah daðýdýr, þanlý sähändi,
O da säntäk atar ulduzlara þe'r ilä kämändi,
O da simurqdan almaqdadý fändi,
Þe'r yazanda qälämindän baxarsan nur säpäländi,
Sanki ulduzlar äländi.
Söz deyändä göräsän qatdý gülü, püstäni, qändi,
Yaþasýn þair äfändi!

O nä þair ki, daðýn väsfinä misdaq onu gördüm,
Män sänintäk ucalýq mäþqinä mäþþaq onu gördüm,
Eþqä, eþq ählinä müþtaq onu gördüm.
O nä þair ki, xäyal märkäbinä þov þýðayanda,
O nähäng at ayaðýn tozlu buludlarda qoyanda,
Lülälänmäkdädi yer - göy necä tumar sarýyanda,
Göräcäksän o zamanda,
Nä zaman varsa, mäkan varsa, käsib biçdi bir anda,
Keçäcäklär, gäläcäklär, nä bu yanda, nä o yanda,
Nä bilim qaldý hayanda?

Bax nä hörmät var onun öz demiþi, tük papaðýnda,
Þähriyarýn tacý äymiþ baþý durmuþ qabaðýnda,
Baþýna sovrulan inci çarýq olmuþ ayaðýnda,
Vähydir þe'ri, mäläklärdi pýçýldýr qulaðýnda,
Ayälärdir dodaðýnda.

O da daðlar kimi þä'nindä nä yazsam yaraþandýr,
O da zalým qoparan qarla, küläklä duruþandýr,
Quduza, zalýma qarþý sinä gärmiþ, vuruþandýr,
Quduzun kürkünä zalým birälärtäk daraþandýr,
Amma vächindä faðýr xalqý äyilmiþ soruþandýr,
Qara millätdä hünär bulsa, hünärlä araþandýr,
Qaralarla qarýþandýr, sarýþandýr.

Gecä haqqýn gözüdür, tur törätmiþ ocaðýnda,
Äaiyib yaðtäk üräklärdi yanýrlar çýraðýnda,
Mey, mähäbbätdän içib, lalä bitibdir yanaðýnda,
O bir oðlan ki, pärilär su içärlär çanaðýnda,
Ýnci qaynar bulaðýnda.

Täb'i bir söygülü bülbül ki, oxur gül budaðýnda,
Sarý sünbül qucaðýnda.
Sular äfsanädi söylär onun äfsunlu baðýnda,
Sähärin çänli çaðýnda.
Þairin zövqu nä äfsunlu, nä äfsanäli baðlar,
Ay nä baðlar ki, "Älif - leyl" dä äfsanädä baðlar.
Od yaðýb daðlarý daðlar,
Gül gülärsä, bulaq aðlar.

Þairin alämi ölmäz, ona alämdä zaval yox,
Arzular orda nä xatýrlaya imkandý, mahal yox,
Baði - cännät kimi orda, bu haramdýr, bu halal, yox.
O mähäbbätdä mälal yox,
Orda haldýr, daha qal yox.

Gecälär orda gümüþdändi, qýzýldan nä günüzlär.
Nä zümürrüd kimi daðlardý, nä märmär kimi düzlär,
Nä sarý telli inäklär, nä ala gözlü öküzlär,
Ay necä ay kimi üzlär!

Gül aðaclarý nä tavus kimi çätrin açýb älvan,
Hillä kärvanýdý çöllär, bäzänär sürsä bu karvan,
Dävä kärvanýdý daðlar, yükü atlasdý bu heyvan,
Sabirin þährinä doðru qatarý çäkmädä särvan,
O xäyalýmdaki Þirvan!

Orada qar da yaðar, amma ki, güllär sola bilmäz,
Bu täbiät o täravätdä, mahaldýr, ola bilmäz,
Ömr peymanäsi orda dola bilmäz.
O üfüqlärdä baxarsan nä dänizlär, nä boðazlar,
Nä pärilär kimi qu quþlarý uçmaqda, nä qazlar,
Göldä çimmäkdä nä qýzlar.
Balýq ulduz kimi göllärdä, dänizlärdä parýldar,
Abþar mirvarýsýn sel kimi tökdükdä xarýldar,
Yel kuþuldar, su þarýldar.

Qäsrlär vardý qýzýldan, qalalar vardý äqiqdän,
Räfayel tablosutäk sähnäläri ähdi - ätiqdän,
Doymasan köhnä räfiqdän.

Cännätin baðlarýtäk baðlarýnýn huru, qüsuri,
Düzülüb qürfädä, eyvanda cävahir kimi huri,
Äldä hurilärinin cami - biluri,
Tüngünün gül kimi sähbayi - tähuri.
 

*SON*


Ana Sayfaya Dön


savalan@europe.com