Plastik model yapmaya merak sardığım
sıralarda, ortaya çıkarabildiğim ilk modelim Spitfire
Mk Vb olmuştu. Hem bu uçağa karşı olan sempatimden,
hem de ilk göz ağrısı ilişkisinden olsa gerek,
Spitfire belki de en çok yaptığım modellerden birisi
oldu.
Plastik model uçakların içinde 2 nci Dünya Savaşı
klasiklerinden ve popüler modellerden birisi olan
Spitfire ailesinin Mk Vb modeli, aynı zamanda 1943 -
1949 yılları arasında Türk Hava Kuvvetleri
tarafından kullanılmıştır. Türk Hava Kuvvetleri
envanterine İngiliz yardımı olarak giren Spitfire Mk
Vb ve Vc'ler, İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin
Ortadoğu stoklarından gelmiştir. Dolayısıyla, bu
uçaklar kum filtreli ve çöl kamuflajlıdır. Bu tipin
bulunabilecek en büyük ölçekli plastik modeliyse, Hasegawa
firması tarafından 1 / 32 ölçek olarak
üretilmiştir.
Hasegawa'nın Spitfire Mk V modeli, tek kutu
içinde, üç farklı model yapılabilecek şekilde
hazırlanmış. Bu modellerden Aboukir kum
filtreli olan üçüncü versiyon, Türk Hava Kuvvetleri
modeli için uygun olanıdır. Bu model, kabartma
detaylı toplam 72 parçadan oluşuyor ve oldukça temiz.
Parçaların birbirine uyum sorunu yok. Modelin genel
montajı oldukça hızlı ve sorunsuz olarak
yapılabiliyor. Özellikle sıvı, fırçalı tip bir
plastik model yapıştırıcısı kullanırsanız ve
parçaları birbirine ince zımpara ile düzgünce
alıştırırsanız, çok az bir dolgu macunu ve zımpara
işlemiyle montajı bitirme olanağınız var. Motor
kaportasının üst kısmıyla kanat firar kenarının
gövde altı ve bunların birleştiği kısımlarda, az
da olsa macun ve tesviye işlemi gerekiyor.
Modelin yapımı, klasik olarak kokpit bölümünün
montajıyla başlıyor. Kutudan çıkan 25 parça ile
detaylı ve etkileyici bir kokpit elde etmek mümkün.
Ben ek olarak, yalnızca kağıt banttan yapılma emniyet
kemerlerini kullandım.
Kokpitin neredeyse tamamı " İngiliz Kokpit
Yeşili " denilen bir renkte. Bu rengi Humbrol'da
78 numara olarak bulabilirsiniz.
Modelin kokpiti oldukça
detaylı olmasına karşın, camlar da
takıldıktan sonra çok az bir bölümü
görülebiliyor.
|
Kokpitin tamamlanmasından
sonra, gövde, kanat ve kuyruk parçalarının montajı
oldukça hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlanıyor.
Bu parçaları yapıştırırken, simetrik ve düzgün
olmalarına dikkat etmek gerekiyor. Bunu sağlamak için,
parçalar kuruyup sertleşene kadar bantlarla desteklemek
gerekebilir.
Uçağın montajını tamamladıktan sonra, daha önce
başka modellerde de denediğim ve başarılı bulduğum
bir yöntemi uygulamaya karar verdim.
Bildiğiniz gibi, uçakların temel yapı malzemeleri
alüminyum alaşımlarıdır.
Bir iskelet üzerine kaplanan alüminyum levhalar, daha
sonra astar ve boya ile kaplanır. Ancak bu yüzeylerin
üzerindeki boya, zamanla ortam ya da uçuş etkilerinden
dolayı aşınır ve alttaki metal yüzey ortaya çıkar.
Özellikle uçak modellerinde bu etkiyi vermek çok
güzel ama bir o kadar da zordur. Ayrıca her zaman
istenilen etkiyi almak mümkün olmaz. Bu eskime etkisini
verebilmek için uyguladığımız birkaç yöntem var.
Bunların içinde en gerçekçi olanı, tıpkı gerçek
uçaklarda oluştuğu gibi, boyanın altındaki metal
yüzeyin görünmesidir. Bunu sağlamak için, modeli
alüminyum bant ile kaplamaya karar verdim. Doğal gaz
borularının montajında kullanılan ve kendinden
yapışkanlı olan bu metal bant, biraz dikkat ve
titizlikle kolaylıkla uygulanabiliyor. Uçağı,
orijinalindeki çizgilerine sadık kalarak, bu bant ile
panel panel kapladım. Bantın yapıştırıcısı çok
kuvvetli olduğundan, hata yaptığınızda düzeltme
olanağı yok. Bu nedenle, hata yaptığınızda söküp
yeniden yapmak zorundasınız. Yüzeye iyice yapışması
ve girintili - çıkıntılı yerlerin formunu
kolaylıkla alabilmesi için, balsa ağacından bir takoz
yardımıyla yavaş yavaş bastırarak bütün yüzeyleri
kapladım. Bu bantın diğer bir yararı da, model
üzerinde olmayan bazı detayların ( örneğin perçin
izlerinin ) kolaylıkla çizilebilmesidir. Cetvel ve
pergel iğnesiyle, istenilen tüm detayları bu yüzeye
çizebilirsiniz. Yüzey kaplaması ve detayların
çizilmesi işlemi bitince, yüzeyi çok ince zımpara (
1000 - 1200 numara ) ile zımparaladım. Bu, hem
bantların birleşme yerlerini yumuşattı, hem de
boyanın yüzeye daha iyi tutunabilmesini sağladı.
Model montajı bittikten
sonra, gerçekçi bir eskitme uygulaması için
metal bantla panel panel kaplanmış halde. Model
üzerinde bulunmayan detaylar bu yüzeye
kolaylıkla işlenebiliyor.
|
Kanat ve gövde altındaki
filtrelerin de yerlerine takılmasıyla, model genel
olarak boyamaya hazır hale geliyor. Edindiğim
deneyimlere dayanarak; pervane, iniş takımı, tekerlek,
anten gibi kolay kırılabilecek parçaları genel olarak
boyadan sonra monte ediyorum. Şeffaf parçalar ( kanopi,
ayna, far ve lamba gibi ) da aynı şekilde boya
işleminden sonra takılacak parçalar olarak önceden
ayrılmalı.
Bu uçağın çöl kamuflajı için gerekli renkleri Humbrol'da
var. Uçağın altı, Azure Blue ( Humbrol 157 )
olarak bilinen açık çivit mavisi bir renkte. Üst
kamuflajıysa, Middle Stone ( Humbrol 84 ) ve Dark
Earth ( Humbrol 29 ) olarak tanımlanmış, tipik
İngiliz çöl kamuflaj renkleri. Uçağın alt rengini,
% 10 oranında beyaz ile açarak, boya tabancasıyla
attım. Alt rengi atarken herhangi bir maskeleme yapmaya
gerek yok. Çünki diğer renkler bunun üzerine
geleceğinden, tahmini bitiş çizgisinin biraz dışına
kadar serbest olarak boyadım. Alt rengi tümüyle
kuruduktan sonra ( yaklaşık bir tam gün beklemek
gerekiyor ), kağıt maskeleme bantı ile mavi kalacak
yerleri kapattıktan sonra Middle Stone rengini
attım. Bunun üzerine, kamuflaj şekline uygun olarak,
en koyu renk olan Dark Earth'ü serbest olarak,
çok ince bir boya geçişiyle attım.
Burada dikkat edilecek bir nokta var:
Genel olarak bu tipteki İngiliz kamuflajları keskin
hatlı olduğundan, 1 / 48 ve ( özelikle ) 1 / 72 gibi
daha küçük ölçeklerde boya geçişinin keskin
olması gerekir. Bunu sağlamanın en kolay yolu, yine
kağıt bant ya da maskeleme filmi kullanarak, kamuflaj
şeklini model üzerine yapıştırarak boyamaktır.
Fırçayla boyama yapılacaksa zaten sorun yoktur.
Boyama şemasını, numara ve milliyet işaretleri
konusunda referans olarak Plastic Model'in 1 /
72 ölçekli kitini ( ilk yaptığım model ) aldım. Bu
model içindeki Türk Hava Kuvvetleri bilgileri doğru
olarak kabul edilebilir.
Spitfire Mk. V gibi 5
nci Hava Alayı uçaklarının kanat üstlerinde
milliyet işareti bulunmamaktadır.
|
Boyama işlemi bitince,
sıra numara ve milliyet işaretlerinin yapımına geldi.
Bu ölçekte hazır çıkartma seti olmadığından,
gerekli tüm işaretleri boyamak zorundaydım. Bu
dönemde kullandığımız diğer uçaklar gibi,
Spitfire'ın da dikey kuyruk dümeni tümüyle kırmızı
ve üzerinde beyaz ay - yıldız bulunmaktadır.
Kırmızının canlı görünmesi için dümeni ( geri
kalan kısımları maskeleyerek ) önce beyaza boyadım.
Daha sonra üzerine kırmızı boya attım. Bir şans
eseri, elimde bulunan ve yıllar önce üretilmiş olan,
ama artık bulunmayan PM Decal'in " Türk
Uçakları Çıkartmaları " setindeki bir
çift ay - yıldız istediğim ölçülerdeydi.
Kırmızı üzerine parlak vernik attıktan sonra (
çıkartmaların daha iyi yapışması için ), bu ay -
yıldızları yerlerine yapıştırdım. Kanat üzerinde
ve gövde yanında milliyet işareti bulunmadığından,
yalnızca kanat altına kırmızı - beyaz kare forsları
boyadım. Bu işlem için ölçüyü PM kitinin
çıkartma setinden aldım ve 1 / 32 için
ölçeklendirdim. Kare forsların yapımı biraz dikkat
ve sabır isteyen bir işlem gerektiriyor. Önce beyaz
kareler için çizim yaptım ve bu bölgeleri maskeleme
bantlarıyla çerçeveledim. Buralara attığım beyaz
boya kururken, beyaz çerçeve kalınlığında maskeleme
bantlarını kestim.
Temiz bir cam üzerine yapıştırıp, cetvelle kestiğim
bu bantları " beyaz " kalacak
bölgelerin üzerine yapıştırdım. Bu işlem
sırasında, ortada kalan " kırmızı
" olacak bölgenin tam kare olmasına dikkat etmek
gerekiyor. Ortadaki bu kare içine kırmızı rengi
boyadıktan sonra, milliyet işaretlerinin boyanması
tamamlanmış oldu. Maskeleme bantları dikkatli bir
şekilde kaldırılmalı. Eğer bantlar düzgün bir
biçimde yapıştırılırsa, kenarlara boya taşması
önlenmiş olur; ancak bu sefer de alttaki boyayı
kaldırma riski var. Bu nedenle bantlar her zaman
dikkatli sökülmeli.
Gövde yanındaki numaraların karakter ve boyutlarını
da aynı çıkartma setinden ölçeklendirdim. Yeni
numara için bir şablon çizerek, gövde yanındaki
numaraları rapido kalemle bu şablonu kullanarak
yaptım. Bu işlem yerine, numaralar için maske de
kesilerek tabancayla boyanabilirdi.
Milliyet işaretleri ve
numaralar, maskeleme yapılarak boya ile
yapılmıştır. Kuyruktaki ay - yıldız ise
çıkartmadır.
|
Genel boyama işlemlerinin
tamamlanmasından sonra, sıra diğer küçük
parçaların boyanıp montajına geldi.
Kanopi ve ön camın çerçevesi için maskeleme
yaptıktan sonra, önce çerçevenin içeriden görünen
rengini ( yeşil ), daha sonra da uçağın
dış renginden üzerine ne geliyorsa onu boyadım.
Böylece daha gerçekçi bir görüntü elde ediliyor.
Uçağın geri kalan diğer detay parçalarını da uygun
renklerde boyayarak yerlerine yapıştırdım.
Anten direğiyle dikey dümen arasındaki anten telini
0.015 misinadan yaptım. Bu malzemenin en iyi
yapıştırıcısı cyno yapıştırıcı ( Japon )'dır.
Bu aşamada, ön cam üstündeki dikiz aynasının da
değişmesi gerektiğini fark ettim. Kitten çıkan ayna
dikdörtgen olmasına karşın, bizim uçaklarımızdaki
ayna yuvarlaktı. Aynayı modelin şeffaf atık
parçalarından şekillendirerek yaptım ve boyayarak
yerine yapıştırdım. Modele gerçeklik duygusu veren
seyrüsefer lambalarını da boyamak gerekiyor ( sol
kanat ucu kırmızı, sağ kanat ucu yeşil, kuyruk
lambası renksiz ).
Modelin tüm parçaları yerlerini bulduktan sonra, son
olarak model üzerine yağlı boya ve metalik renklerle,
eskimiş, aşınmış etkisi vererek daha gerçekçi
görünmesini sağladım.
Metal kaplanmış
yüzeye atılan boyanın ince zımpara ile
aşındırılmasıyla elde edilen eskimiş yüzey
görüntüsü. Özellikle ayakkabı ile
basılmış yüzeylerde bu tip eskimeler çok
görülür.
|
Modeli tamamladığımda,
yaklaşık 25 saatlik bir çalışma yapmıştım; ama bu
çalışmayı yalnızca hafta sonlarında yaptığım
düşünülürse, modelin bitmesi aylar sürmüştü...
FOTOĞRAFLAR :
Kağan ATSÜREN
n Plastik kanatlarla bize geçmişe
bir yolculuk yaptıran Özkan TÜRKER,
"modelciler.org" ve
"Kanatlar" dergisi yazarı. Özkan
TÜRKER'in yukarıda yapımını anlattığı 1 /
32 ölçek Spitfire Mk Vb maketi
dışındaki diğer çalışmalarına modelciler.org sitesinden
ulaşabilirsiniz.
n Bu yazı, KANATLAR Havacılık ve Uzay
Dergisi'nin HAZİRAN - TEMMUZ 2002 tarihli 1 nci
sayısından alınmıştır. |
|