Supermarine Spitfire Vb
HASEGAWA ( 1 / 32 )
n Özkan TÜRKER


HASEGAWA LOGO.gif Plastik model yapmaya merak sardığım sıralarda, ortaya çıkarabildiğim ilk modelim Spitfire Mk Vb olmuştu. Hem bu uçağa karşı olan sempatimden, hem de ilk göz ağrısı ilişkisinden olsa gerek, Spitfire belki de en çok yaptığım modellerden birisi oldu.
Plastik model uçakların içinde 2 nci Dünya Savaşı klasiklerinden ve popüler modellerden birisi olan Spitfire ailesinin Mk Vb modeli, aynı zamanda 1943 - 1949 yılları arasında Türk Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmıştır. Türk Hava Kuvvetleri envanterine İngiliz yardımı olarak giren Spitfire Mk Vb ve Vc'ler, İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin Ortadoğu stoklarından gelmiştir. Dolayısıyla, bu uçaklar kum filtreli ve çöl kamuflajlıdır. Bu tipin bulunabilecek en büyük ölçekli plastik modeliyse, Hasegawa firması tarafından 1 / 32 ölçek olarak üretilmiştir.

Spit. Logo (18kb)
Supermarine Spitfire Vb TuAF 5512 (22.3kb)

Hasegawa'nın Spitfire Mk V modeli, tek kutu içinde, üç farklı model yapılabilecek şekilde hazırlanmış. Bu modellerden Aboukir kum filtreli olan üçüncü versiyon, Türk Hava Kuvvetleri modeli için uygun olanıdır. Bu model, kabartma detaylı toplam 72 parçadan oluşuyor ve oldukça temiz. Parçaların birbirine uyum sorunu yok. Modelin genel montajı oldukça hızlı ve sorunsuz olarak yapılabiliyor. Özellikle sıvı, fırçalı tip bir plastik model yapıştırıcısı kullanırsanız ve parçaları birbirine ince zımpara ile düzgünce alıştırırsanız, çok az bir dolgu macunu ve zımpara işlemiyle montajı bitirme olanağınız var. Motor kaportasının üst kısmıyla kanat firar kenarının gövde altı ve bunların birleştiği kısımlarda, az da olsa macun ve tesviye işlemi gerekiyor.

Hasegawa Spitfire Kit (19.1kb)

Modelin yapımı, klasik olarak kokpit bölümünün montajıyla başlıyor. Kutudan çıkan 25 parça ile detaylı ve etkileyici bir kokpit elde etmek mümkün. Ben ek olarak, yalnızca kağıt banttan yapılma emniyet kemerlerini kullandım.
Kokpitin neredeyse tamamı " İngiliz Kokpit Yeşili " denilen bir renkte. Bu rengi Humbrol'da 78 numara olarak bulabilirsiniz.

Spitfire Kokpit Detayı (15.2 kb)


Modelin kokpiti oldukça detaylı olmasına karşın, camlar da takıldıktan sonra çok az bir bölümü görülebiliyor.

























Kokpitin tamamlanmasından sonra, gövde, kanat ve kuyruk parçalarının montajı oldukça hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlanıyor. Bu parçaları yapıştırırken, simetrik ve düzgün olmalarına dikkat etmek gerekiyor. Bunu sağlamak için, parçalar kuruyup sertleşene kadar bantlarla desteklemek gerekebilir.
Uçağın montajını tamamladıktan sonra, daha önce başka modellerde de denediğim ve başarılı bulduğum bir yöntemi uygulamaya karar verdim.
Bildiğiniz gibi, uçakların temel yapı malzemeleri alüminyum alaşımlarıdır.
Bir iskelet üzerine kaplanan alüminyum levhalar, daha sonra astar ve boya ile kaplanır. Ancak bu yüzeylerin üzerindeki boya, zamanla ortam ya da uçuş etkilerinden dolayı aşınır ve alttaki metal yüzey ortaya çıkar.
Özellikle uçak modellerinde bu etkiyi vermek çok güzel ama bir o kadar da zordur. Ayrıca her zaman istenilen etkiyi almak mümkün olmaz. Bu eskime etkisini verebilmek için uyguladığımız birkaç yöntem var. Bunların içinde en gerçekçi olanı, tıpkı gerçek uçaklarda oluştuğu gibi, boyanın altındaki metal yüzeyin görünmesidir. Bunu sağlamak için, modeli alüminyum bant ile kaplamaya karar verdim. Doğal gaz borularının montajında kullanılan ve kendinden yapışkanlı olan bu metal bant, biraz dikkat ve titizlikle kolaylıkla uygulanabiliyor. Uçağı, orijinalindeki çizgilerine sadık kalarak, bu bant ile panel panel kapladım. Bantın yapıştırıcısı çok kuvvetli olduğundan, hata yaptığınızda düzeltme olanağı yok. Bu nedenle, hata yaptığınızda söküp yeniden yapmak zorundasınız. Yüzeye iyice yapışması ve girintili - çıkıntılı yerlerin formunu kolaylıkla alabilmesi için, balsa ağacından bir takoz yardımıyla yavaş yavaş bastırarak bütün yüzeyleri kapladım. Bu bantın diğer bir yararı da, model üzerinde olmayan bazı detayların ( örneğin perçin izlerinin ) kolaylıkla çizilebilmesidir. Cetvel ve pergel iğnesiyle, istenilen tüm detayları bu yüzeye çizebilirsiniz. Yüzey kaplaması ve detayların çizilmesi işlemi bitince, yüzeyi çok ince zımpara ( 1000 - 1200 numara ) ile zımparaladım. Bu, hem bantların birleşme yerlerini yumuşattı, hem de boyanın yüzeye daha iyi tutunabilmesini sağladı.

Spit. (63.3kb)

Model montajı bittikten sonra, gerçekçi bir eskitme uygulaması için metal bantla panel panel kaplanmış halde. Model üzerinde bulunmayan detaylar bu yüzeye kolaylıkla işlenebiliyor.

Kanat ve gövde altındaki filtrelerin de yerlerine takılmasıyla, model genel olarak boyamaya hazır hale geliyor. Edindiğim deneyimlere dayanarak; pervane, iniş takımı, tekerlek, anten gibi kolay kırılabilecek parçaları genel olarak boyadan sonra monte ediyorum. Şeffaf parçalar ( kanopi, ayna, far ve lamba gibi ) da aynı şekilde boya işleminden sonra takılacak parçalar olarak önceden ayrılmalı.
Bu uçağın çöl kamuflajı için gerekli renkleri Humbrol'da var. Uçağın altı, Azure Blue ( Humbrol 157 ) olarak bilinen açık çivit mavisi bir renkte. Üst kamuflajıysa, Middle Stone ( Humbrol 84 ) ve Dark Earth ( Humbrol 29 ) olarak tanımlanmış, tipik İngiliz çöl kamuflaj renkleri. Uçağın alt rengini, % 10 oranında beyaz ile açarak, boya tabancasıyla attım. Alt rengi atarken herhangi bir maskeleme yapmaya gerek yok. Çünki diğer renkler bunun üzerine geleceğinden, tahmini bitiş çizgisinin biraz dışına kadar serbest olarak boyadım. Alt rengi tümüyle kuruduktan sonra ( yaklaşık bir tam gün beklemek gerekiyor ), kağıt maskeleme bantı ile mavi kalacak yerleri kapattıktan sonra Middle Stone rengini attım. Bunun üzerine, kamuflaj şekline uygun olarak, en koyu renk olan Dark Earth'ü serbest olarak, çok ince bir boya geçişiyle attım.
Burada dikkat edilecek bir nokta var:
Genel olarak bu tipteki İngiliz kamuflajları keskin hatlı olduğundan, 1 / 48 ve ( özelikle ) 1 / 72 gibi daha küçük ölçeklerde boya geçişinin keskin olması gerekir. Bunu sağlamanın en kolay yolu, yine kağıt bant ya da maskeleme filmi kullanarak, kamuflaj şeklini model üzerine yapıştırarak boyamaktır. Fırçayla boyama yapılacaksa zaten sorun yoktur.
Boyama şemasını, numara ve milliyet işaretleri konusunda referans olarak Plastic Model'in 1 / 72 ölçekli kitini ( ilk yaptığım model ) aldım. Bu model içindeki Türk Hava Kuvvetleri bilgileri doğru olarak kabul edilebilir.

Spit. (64.6kb)

Spitfire Mk. V gibi 5 nci Hava Alayı uçaklarının kanat üstlerinde milliyet işareti bulunmamaktadır.

Boyama işlemi bitince, sıra numara ve milliyet işaretlerinin yapımına geldi. Bu ölçekte hazır çıkartma seti olmadığından, gerekli tüm işaretleri boyamak zorundaydım. Bu dönemde kullandığımız diğer uçaklar gibi, Spitfire'ın da dikey kuyruk dümeni tümüyle kırmızı ve üzerinde beyaz ay - yıldız bulunmaktadır.
Kırmızının canlı görünmesi için dümeni ( geri kalan kısımları maskeleyerek ) önce beyaza boyadım. Daha sonra üzerine kırmızı boya attım. Bir şans eseri, elimde bulunan ve yıllar önce üretilmiş olan, ama artık bulunmayan PM Decal'in " Türk Uçakları Çıkartmaları " setindeki bir çift ay - yıldız istediğim ölçülerdeydi. Kırmızı üzerine parlak vernik attıktan sonra ( çıkartmaların daha iyi yapışması için ), bu ay - yıldızları yerlerine yapıştırdım. Kanat üzerinde ve gövde yanında milliyet işareti bulunmadığından, yalnızca kanat altına kırmızı - beyaz kare forsları boyadım. Bu işlem için ölçüyü PM kitinin çıkartma setinden aldım ve 1 / 32 için ölçeklendirdim. Kare forsların yapımı biraz dikkat ve sabır isteyen bir işlem gerektiriyor. Önce beyaz kareler için çizim yaptım ve bu bölgeleri maskeleme bantlarıyla çerçeveledim. Buralara attığım beyaz boya kururken, beyaz çerçeve kalınlığında maskeleme bantlarını kestim.
Temiz bir cam üzerine yapıştırıp, cetvelle kestiğim bu bantları " beyaz " kalacak bölgelerin üzerine yapıştırdım. Bu işlem sırasında, ortada kalan " kırmızı " olacak bölgenin tam kare olmasına dikkat etmek gerekiyor. Ortadaki bu kare içine kırmızı rengi boyadıktan sonra, milliyet işaretlerinin boyanması tamamlanmış oldu. Maskeleme bantları dikkatli bir şekilde kaldırılmalı. Eğer bantlar düzgün bir biçimde yapıştırılırsa, kenarlara boya taşması önlenmiş olur; ancak bu sefer de alttaki boyayı kaldırma riski var. Bu nedenle bantlar her zaman dikkatli sökülmeli.
Gövde yanındaki numaraların karakter ve boyutlarını da aynı çıkartma setinden ölçeklendirdim. Yeni numara için bir şablon çizerek, gövde yanındaki numaraları rapido kalemle bu şablonu kullanarak yaptım. Bu işlem yerine, numaralar için maske de kesilerek tabancayla boyanabilirdi.

Spit. (38.7kb)

Milliyet işaretleri ve numaralar, maskeleme yapılarak boya ile yapılmıştır. Kuyruktaki ay - yıldız ise çıkartmadır.

Genel boyama işlemlerinin tamamlanmasından sonra, sıra diğer küçük parçaların boyanıp montajına geldi.
Kanopi ve ön camın çerçevesi için maskeleme yaptıktan sonra, önce çerçevenin içeriden görünen rengini ( yeşil ), daha sonra da uçağın dış renginden üzerine ne geliyorsa onu boyadım. Böylece daha gerçekçi bir görüntü elde ediliyor. Uçağın geri kalan diğer detay parçalarını da uygun renklerde boyayarak yerlerine yapıştırdım.
Anten direğiyle dikey dümen arasındaki anten telini 0.015 misinadan yaptım. Bu malzemenin en iyi yapıştırıcısı cyno yapıştırıcı ( Japon )'dır. Bu aşamada, ön cam üstündeki dikiz aynasının da değişmesi gerektiğini fark ettim. Kitten çıkan ayna dikdörtgen olmasına karşın, bizim uçaklarımızdaki ayna yuvarlaktı. Aynayı modelin şeffaf atık parçalarından şekillendirerek yaptım ve boyayarak yerine yapıştırdım. Modele gerçeklik duygusu veren seyrüsefer lambalarını da boyamak gerekiyor ( sol kanat ucu kırmızı, sağ kanat ucu yeşil, kuyruk lambası renksiz ).
Modelin tüm parçaları yerlerini bulduktan sonra, son olarak model üzerine yağlı boya ve metalik renklerle, eskimiş, aşınmış etkisi vererek daha gerçekçi görünmesini sağladım.

Spitfire Eskitme Detayı (16.9 kb)


Metal kaplanmış yüzeye atılan boyanın ince zımpara ile aşındırılmasıyla elde edilen eskimiş yüzey görüntüsü. Özellikle ayakkabı ile basılmış yüzeylerde bu tip eskimeler çok görülür.






















Modeli tamamladığımda, yaklaşık 25 saatlik bir çalışma yapmıştım; ama bu çalışmayı yalnızca hafta sonlarında yaptığım düşünülürse, modelin bitmesi aylar sürmüştü...


Supermarine Spitfire Vb (30.2kb)



Supermarine Spitfire Vb (35.3kb)





FOTOĞRAFLAR : Kağan ATSÜREN


n Plastik kanatlarla bize geçmişe bir yolculuk yaptıran Özkan TÜRKER, "modelciler.org" ve "Kanatlar" dergisi yazarı. Özkan TÜRKER'in yukarıda yapımını anlattığı 1 / 32 ölçek Spitfire Mk Vb maketi dışındaki diğer çalışmalarına modelciler.org sitesinden ulaşabilirsiniz.
n Bu yazı, KANATLAR Havacılık ve Uzay Dergisi'nin HAZİRAN - TEMMUZ 2002 tarihli 1 nci sayısından alınmıştır.