ALMAN HAVA KUVVETLERİ ( LUFTWAFFE )
KURULUŞ YAPISI VE BİRLİK TANIMLAMALARI

2 nci Dünya Savaşı'na katılan Alman Hava Kuvvetleri'nin tam anlamıyla kuruluşundan bu yana 65 yıldan fazla zaman geçmiş bulunmaktadır. Bugün ise Almanya " LUFTWAFFE " çapında bir hava kuvvetine sahip değildir. Bu yüzden, vaktiyle kullanılan bazı terimler eskimiş, ya da günümüzde geçerliliğini yitirmiş bulunmaktadır. Amerikan, Fransız, İngiliz ve Rusların kullandıkları terimler ve bunlarla ilgili kavramlar ise, vaktiyle Almanlarca kullanılanlardan farklıdır. Savaş içerisinde birçok değişiklik geçirmesine rağmen LUFTWAFFE'nin kuruluşu genel olarak aşağıdaki gibidir;

STRATEJİK HAVA BİRLİKLERİ

LUFTFLOTTE   HAVA ORDUSU   KORGENERAL - MAREŞAL   500 - 1,000 UÇAK
2 nci Dünya Savaşı'ndan önce Almanya'nın çeşitli bölgelerinde üslenmiş dört hava ordusu bulunmaktaydı. 1940'da Norveç'in işgalinden sonra karargahı Oslo'da olan beşinci bir hava ordusu meydana getirildi. 1943'te de Doğu Cephesi'nin ihtiyaçlarını karşılamak üzere Smolensk'te altıncı bir hava ordusu daha kuruldu. En yüksek komuta kademesidir. Müttefik Hava Kuvveti'nin eşiti olmakla birlikte müttefiklerin uygulamasının aksine bir tek göreve ihdas edilmemiştir.


FLIEGERKORPS   HAVA KOLORDUSU   TÜMGENERAL - KORGENERAL   250 - 500 UÇAK
Kimi kaynaklarca bir hava kolordusunun iki veya üç hava tümeninden oluştuğu; kimi kaynaklarca da esasen mevcut olan hava tümenlerine - sırf Müttefikler'e Alman hava kuvvetlerini olduğundan daha güçlü göstermek için - bu adın verildiği; hatta bazı hallerde bu kolorduların tümenlerden de küçük oldukları kaydedilmektedir. Belli bir bölgedeki bütün hava unsurlarını kontrol eden oldukça esnek bir birliktir. Sürekli olmamakla birlikte bazı hava kolordularına özel görevler verilmiştir. Örneğin, VIII FLIEGERKORPS yakın hava desteğine ve savaş gemilerine saldırı görevine de X FLIEGERKORPS tahsis edilmiştir. Savaşın sonlarına doğru, Batı Avrupa'da olduğu gibi geniş bir bölgeye yayılmış bütün avcı uçaklarını kontrol etmek maksadıyla avcı kolorduları oluşturulmuştur.


FLIEGERDIVISION   HAVA TÜMENİ   TUĞGENERAL - TÜMGENERAL   250 - 500 UÇAK
2 nci Dünya Savaşı'nın başında hava ordusuna ait uçuş birlikleri iki veya üç hava tümeni biçiminde örgütlenmiştir. FLIEGERDIVISION ( çoğulu FLIEGERDIVISIONEN ), komuta zincirinde hava filosunun üzerindeki basamak olmasına rağmen çoğunlukla atlanmıştır. Savaşın sonlarına doğru, Kuzey Fransa'da olduğu gibi bir bölgeye yayılmış bütün avcı uçaklarını kontrol etmek maksadıyla avcı tümenleri oluşturulmuştur.

LUFTWAFFE STRATEJİK HAVA BİRLİKLERİ KURULUŞ ŞEMASI

TAKTİK HAVA BİRLİKLERİ

GESCHWADER   HAVA FİLOSU   YARBAY - ALBAY   110 - 140 UÇAK
Önem bakımından dördüncü sırayı alan bu birliğin, Türkiye'de " ÜS ", bazı yabancı hava kuvvetlerinde " ALAY " diye de adlandırıldığını görmekteyiz. Küçük bir karargah ve üç ila dört guruptan oluşur. Hava filosuna bağlı gurupların bir çok cepheye yayılmasından dolayı gerçek bir komuta kademesinden ziyade ismen bir birlik şeklindedir. Tam bir hava filosu nadiren beraber harekat yapardı. Guruplar, bölgenin büyüklüğüne bağlı olarak çeşitli sayıda hava alanlarına dağıtılır ve filonun kontrolunda olmakla birlikte bağımsız harekatlarda bulunurlardı. JAGDGESCHWADER ( JG ) adını alan avcı filoları 2 nci Dünya Savaşı süresince Luftwaffe'nin temel taktik birimi olmuştur.


GRUPPE   GURUP   YÜZBAŞI - BİNBAŞI   15 - 40 UÇAK
Filotillaların sık sık tek başına kısa süreli müstakil görevlere sevk edilmesine rağmen, GRUPPE ( çoğulu GRUPPEN ), en küçük bağımsız hava birimidir. Genellikle, uçak sayısı üçten altıya kadar değişen küçük bir uçuş karargahı ( STAB ) ve üç filotilladan ( STAFFEL ) meydana gelirdi. " TABUR " seviyesinde olup, bu birliğin üçü bir araya gelince bir hava filosunu oluştururdu. Savaş boyunca her birlikte olduğu gibi bunda da uçak mevcutlarının her zaman değişip, azalmasına rağmen ortalama 40 uçağa sahipti. Ancak doğaları gereği Almanlar, bunda da bir çok istisnai durum meydana getirmişlerdir. Örneğin; Ju 52 ulaştırma gurupları, beş uçaklı bir karargah ve dört filotillalı olup 53 uçağa sahiptir. Me 323 gurupları da 15 civarında bir uçağa sahiptir. 1944 yılının ortalarından itibaren birçok avcı gurubu toplam 68 uçaklı dört filotillaya çıkarılmıştır. Bir çok bombardıman filosunda da, filo harekat eğitim birimi olarak görev yapan dördüncü bir gurup vardır.


STAFFEL   FİLOTİLLA   TEĞMEN - YÜZBAŞI   12 - 16 UÇAK
En küçük standart Luftwaffe hava birimidir. " BÖLÜK " seviyesindedir. Bazı kaynaklar dokuz av ya da altı bombardıman uçağından oluştuğunu kaydetmekle birlikte, normal olarak bir STAFFEL ( çoğulu STAFFELN ) bir düzine uçaktan oluşur. 1944 yılının ortalarından itibaren birçok avcı filotillalarının uçak sayısı 16 uçağa çıkarılmıştır. Gece avcısı ve ağır bombardıman filotillaları kendi Kuruluş ve Donanım Çizelgeleri'ne ( TO & E ) bağlı olarak genellikle bir düzineden daha az uçağa sahiptirler.


KETTE   TAKIM   TEĞMEN - ÜSTEĞMEN   2 - 4 UÇAK
Bu birlik iki, üç veya dörtlü kol diye de adlandırılmaktadır. Bazı kaynaklar bunu, « birlikte uçuş yapan üç bombardıman uçağı » olarak da tanımlamaktadır. Uçuş lideri ( FLIEGERFÜHRER ), bir bölgedeki bütün uçakların kontroluyla görevlidir. Bu terim genellikle avcı uçakları için kullanıldığından JAGDFLIEGERFÜHRER kelimesinin kısaltması olan JAFÜ olarak da kullanılır.

LUFTWAFFE TAKTİK HAVA BİRLİKLERİ KURULUŞ ŞEMASI

HAVA FİLOLARININ TANIMLANMASI

1939 yılından önce Almanlar, hava filolarını tanımlamak için her bir rakamın belli bir anlama sahip olduğu bir sistem kullanmışlardır. İlk rakam, hava filosunun bir bölgedeki ( Luftkreis ) aynı tip hava filoları içindeki numarası; ikinci rakam birimin görevine bağlı olarak verilen bir numara ( avcı, bombardıman, nakliye gibi ); ve üçüncü rakam da birimin konuşlandığı bölgenin numarasıydı. Bölgeleri değişen birimler yeniden numaralandırılırdı. Görevlere tahsis edilen numaralar aşağıdaki gibiydi;

0   =   DEVRİYE UÇAĞI
1   =   KISA MENZİLLİ KEŞİF UÇAĞI
2   =   UZUN MENZİLLİ KEŞİF UÇAĞI
3   =   AVCI UÇAĞI
4   =   İKİ MOTORLU AVCI UÇAĞI ( ZERSTÖRER )
5   =   BOMBARDIMAN UÇAĞI
6   =   PİKE BOMBARDIMAN UÇAĞI ( STUKA )
7   =   NAKLİYE UÇAĞI
8   =   DONANMA UÇAĞI
9   =   GEMİ ÜZERİNDE BULUNAN GÖZLEM UÇAĞI

Birçok birimin 1938 Kasım'ında yeniden isimlendirilmesine karşın, birimler altı ay sonra tekrar numaralandırıldılar. Fakat, Me 110 Zerstörer avcı uçağının hizmete gireceğini işaret edercesine, avcı uçağı guruplarının Kasım ayındaki hafif ve ağır olarak ikiye ayrılması uygulaması aynı bırakıldı. Luftwaffe, bu yeni sistemi bir kaç ufak değişiklikle Mayıs 1939'dan savaşın sonuna kadar kullandı. Hava ordularına ( Luftflotte ), 25'lik bloklardan oluşan sayılar tahsis edildi ( Luftflotte 1 için 1'den 25'e kadar; Luftflotte 2 için 26'dan 50'ye kadar gibi ). Me 110 uçaklarını henüz almış ağır avcı uçağı birimleri numaralarına 100 eklenerek normal avcı uçağı gurupları ( Jagdgruppe ) gibi numaralandırıldılar.
Savaştan önce ve savaş başladıktan sonra bu kurala uymayan bir kaç ufak istisna vardır ( nakliye, gece avcısı, keşif ve deniz devriye birimleri savaş süresince kendilerine özgü emir komuta bağlantısı altında görev yapmışlardır ). 5 sayısı, Luftflotte 5 sorumluluk sahası içinde olan Kutup bölgesi harekat alanındaki birimler için tahsis edilmiştir. Bir hava filosunun başka bir hava filosunu oluşturduğu durumlarda genellikle orijinal numara çift olarak kullanılırdı ( JG 1'den oluşturulan JG 11, KG 6'dan oluşturulan KG 66 gibi ). Bu yeni birimlerin dışında kalanlar çoğunlukla 1'den başlayarak sıra ile numara alırlardı ( JG 52 gibi ). Bazı durumlarda da hava filosuna JG 2 " RICHTHOFEN " örneğinde olduğu gibi onur timsali isimler verilmiştir.
Almanlar, iki vesile ile karmaşık durumu basite indirgemek için aynı kategorideki bütün birimleri yeniden tanımlayıp numaralandırmışlardır. Schnellkampfgruppe ( hızlı bombardıman gurubu ), Stukagruppe ( pike bombardıman gurubu ) ve Schlachtgruppe ( saldırı gurubu ) birimlerinin şaşırtıcı sayıdaki düzenleri azaltılarak, bütün yer saldırı birimleri 1943 Ekim'inde ' Schlachtgruppe ' olarak tanımlanmış ve kalan numaralar geleneğin devamı için olabildiğince muhafaza edilmiştir.
Aynı şekilde, hantal " Kampfgeschwader zbV " yerine ' Transportgeschwader ' kullanılmıştır.
Standart bir hava filosu ( Geschwader ), her biri üç filotillalı ( Staffel ) üç ya da dört gurupdan ( Gruppe ) oluşurdu.
Filotillalara gurup içerisinde birbirini takip edecek şekilde numara verilirdi. Örneğin;
1, 2 ve 3 ncü Filotilla'lar ( Staffel ) I nci Gurup'u ( I Gruppe ),
4, 5 ve 6 ncı Filotilla'lar ( Staffel ) II nci Gurup'u ( II Gruppe ),
7, 8 ve 9 ncu Filotilla'lar ( Staffel ) ise III ncü Gurup'u ( III Gruppe ) oluştururdu.
Bu kuruluş yapısı, bir çok avcı gurubuna ( Jagdgruppe ) dördüncü bir filotillanın eklendiği 1944 yılına kadar devam etti. Kimi zaman da münferit filotillalar numaralarına bakılmaksızın değişik gurupların emrine verildi.
" zbV " ( zur besonderen Verwendung / özel maksatlı ) soneki sık sık emre verilen ilave birimler için kullanılmıştır. Bununla beraber, II/KG zbV 172 örneğinde olduğu gibi KG ( Kampfgeschwader ) ile birlikte kullanıldığında ulaştırma birimini gösterirdi. Almanlar sıra numaralarını belirtmek için rakamdan sonra nokta kullanmışlardır ( 5. = 5 nci gibi ). Normal rakamlar filotilla ( Staffel ) ve hava filolarını ( Geschwader ); Romen rakamları ise gurupları ( I/JG 77, II/JG 77 gibi ) belirtirdi. Bunlar daima bir bölme işareti ( / ) ile birbirinden ayrılırdı.

I./JG 26 I. Gruppe Jagdgeschwader 26 26 ncı Avcı Filosu 1 nci Gurup
II./JG 3 II. Gruppe Jagdgeschwader 3 3 ncü Avcı Filosu 2 nci Gurup
2./JG 26 2. Staffel Jagdgeschwader 26 26 ncı Avcı Filosu 2 nci Filotilla
IV./JG 26 IV. Gruppe Jagdgeschwader 26 26 ncı Avcı Filosu 4 ncü Gurup
4./JG 3 4. Staffel Jagdgeschwader 3 3 ncü Avcı Filosu 4 ncü Filotilla
5./JG 3 5. Staffel Jagdgeschwader 3 3 ncü Avcı Filosu 5 nci Filotilla
6./JG 3 6. Staffel Jagdgeschwader 3 3 ncü Avcı Filosu 6 ncı Filotilla
9./KG 152 9. Staffel Kampfgeschwader 152 152 nci Bombardıman Filosu 9 ncu Filotilla
NSGr 20 Nachtschlachtgruppe 20 20 nci Gece Saldırı Gurubu

HAVA FİLOLARININ İŞARETLENMESİ

2 nci Dünya Savaşı'nda, Luftwaffe tarafından kullanılan filo sembol ve işaretlerinin sayısının fazlalığı sebebiyle detaylı ve standart bir tanımlamanın yapılması çok zor olmakla birlikte bir kaç temel uygulama hemen göze çarpar. Bu kısımda genellikle avcı uçağı filolarına ait işaretler üzerinde durulmuştur.
Avcı filolarına ( Jagdgeschwader ) bağlı olan birinci, ikinci, üçüncü ve varsa dördüncü guruplar ( Gruppe ) uçak gövdesi üzerindeki haç işaretinin arkasında yer alan özel bir sembol yardımıyla tanınır.

I GRUPPE   için   sembol yoktur.
II GRUPPE   için   yatay bir çubuk kullanılmıştır.
III GRUPPE   için   dalgalı bir çizgi ( savaşın son yıllarında dikey bir çubuk ) kullanılmıştır.
IV GRUPPE   için   küçük bir haç ya da içi boyalı bir disk kullanılmıştır.

Filo organizasyonu içindeki gurup komutanı ( Gruppenkommandeur ) ve diğer karargah subayları kendi uçaklarının gövdesi üzerinde ( haç işaretinin önünde ve sayıların olduğu yerde ) yer alan bir seri şerit, sembol, çizgi ve / veya daire ile tanımlanırdı. Bu işaretler ve bağlı olduğu gurubun sembolü hemen hemen değişmez bir şekilde siyah ve beyaz renklerde olurdu.

Aşağıdaki II nci Gurup Komutanı ( II Gruppe Kommodore ) örneğinde olduğu gibi; bir ' < ' şeklindeki şerit ile onu izleyen içi dolu piramit şeklindeki kullanıma karşın bir çift ' < ' şeklinde şeritten oluşan gurup komutanı örnekleri de vardır.

Diğer uçaklar, subay rütbe işaretlerinin olduğu yerde ( uçak gövdesi üzerindeki haç işaretinin önünde ve her iki yanda ) filotilla renginde birden onaltıya kadar numaralar taşırdı. Avcı gurubundaki ( Jagdgruppe ) birinci, ikinci ve üçüncü filotillalar sırasıyla beyaz, kırmızı ve sarı renklerle tanımlanırdı.
1, 4 ve 7 nci Filotilla'lar ( Staffel ) çerçevesiz beyaz rakamlar;
2, 5 ve 8 nci Filotilla'lar ( Staffel ) beyaz çerçeveli kırmızı rakamlar;
3, 6 ve 9 ncu Filotilla'lar ( Staffel ) ise siyah çerçeveli sarı rakamlar kullanırdı.
Gurup ( Gruppe ) işaretleri de aynı renk kombinasyonu ile boyanırdı.
Rakam desenleri büyük değişiklikler gösterirdi; bazılarının yazılımı köşeliyken bazıları yuvarlaktı. ' 3 ' rakamının değişik yazılımlarından biri de üst tarafı düz, alt tarafının yuvarlak olarak yazılmasıdır. ' 4 ' rakamı açık ya da kapalı; ' 0 ' rakamı ise oval veya kare şeklinde olabilirdi. Normal yazılımdan farklı olarak, ' 3 ' ve ' 8 ' rakamlarının çemberleri çoğunlukla aynı boyutta olurdu.

Yukarıdaki Yellow 2; haç işaretinin ( Balkenkreuz ) sağında yer alan dikdörtgen şeklinin simgelediği 2 nci Gurup'un ( II Gruppe ) 6 ncı Filotilla'sının ( Staffel 6 ) bir uçağını göstermektedir.
Her hava filosunun, gurubun ve filotillaların çoğunun kendilerini sembolize eden bir işareti vardı. Bir çok tek kişilik avcı uçağı bu üç değişik sembolden birini veya ikisini birden taşırdı. Armalardan çizgi film karakterlerine kadar çok çeşitli olan bu semboller genellikle uçağın burnuna veya kokpitin altına resmedilirdi.

 

Cem AVCI ( İZMİR )
Son Değiştirilme : Kasım 30, 2000

4000 Metreden Hücum
Baskan Yayınları ( 1975 )