Xu©n Vinh (vai NguyÔn Tr·i).

Lª Quang Vinh
TÊn th¶m kÞch mµ NguyÔn Tr·i ph¶i g¸nh chÞu khi x­a ®· khiÕn ®Êt n­íc VN mÊt ®i mét nhµ v¨n ho¸ lçi l¹c cã tÇm quèc tÕ. Vë diÔn "V»ng vÆc ¸nh sao Khuª" (cßn gäi lµ "§ªm øc Trai") cña Nhµ h¸t C¶i l­¬ng trung ­¬ng ®· phÇn nµo kh¾c ho¹ h×nh t­îng danh nh©n ®ã.

Nh©n vËt NguyÔn Tr·i tõng xuÊt hiÖn ë kho¶ng 10 kÞch b¶n s©n khÊu. LÇn nµy, Nhµ h¸t C¶i l­¬ng trung ­¬ng ®· t¸i hiÖn h×nh t­îng lÞch sö b»ng vë “V»ng vÆc ¸nh sao Khuª” theo kÞch b¶n kÞch nãi “§ªm cuèi cïng cña øc Trai” (do L­u Quang Hµ viÕt kho¶ng thêi gian tr­íc 1980, tõng ®­îc mét ®oµn ®Þa ph­¬ng dùng, nh­ng ch­a cã dÞp ra m¾t kh¸n gi¶) , ®­îc NS¦T Ngäc Chi chuyÓn thÓ c¶i l­¬ng (kiªm thñ vai §Ò H×nh) vµ NS¦T Lª Chøc ®¹o diÔn (tr­íc ®ã anh ®· chuyÓn thÓ thµnh kÞch th¬). PhÇn nh¹c do Phã §øc Ph­¬ng ®¶m nhiÖm (riªng phÇn cæ nh¹c: TrÞnh Vinh Dô phô tr¸ch) vµ NSND Phïng Huy BÝnh ®¶m tr¸ch thiÕt kÕ mü thuËt.

Trong “V»ng vÆc ¸nh sao Khuª”, kÝp lµm vë ®· ph¶i ®èi mÆt víi c¸i khã vÒ thùc hiÖn cÊu tróc míi do sù chuyÓn ®æi b¾t buéc vÒ ng«n ng÷ s©n khÊu thÓ hiÖn, nh­ng hä ®· ®øng v÷ng vµ d­êng nh­ viÖc NS¦T Lª Chøc ®¶m tr¸ch dµn dùng vë diÔn chÝnh lµ mét nhËn c¶m mang tÝnh t©m linh cña mét nghÖ sÜ, ®· khiÕn NSND D­¬ng Ngäc §øc - mét “l·o lµng” s©n khÊu ph¶i thõa nhËn “§©y lµ vë hay nhÊt cña Lª Chøc”. Tuy vËy, kh«ng h¼n vë diÔn ®· hoµn toµn chinh phôc kh¸n gi¶. VÉn cã ®«i ba ý kiÕn tr¸i chiÒu. §em mét sù “tr¸i chiÒu” ®ã - “ch­a h¼n cã cÊu tróc cña mét kÞch b¶n c¶i l­¬ng”- trao ®æi cïng Lª Chøc, anh cho hay: “L©u nay ë Nhµ h¸t C¶i l­¬ng trung ­¬ng vÉn gi÷ nÕp, hoµn thµnh mét vë nµo ®ã, ®Òu mêi c¸c nghÖ sÜ thµnh danh vµ c¸c nghÖ nh©n xem, gãp ý kiÕn. Víi vë nµy còng vËy. T«i còng ®em ý trªn, thØnh gi¸o c¸c “b« l·o” trong lµng c¶i l­¬ng, c¸c “cô” nhÝu mµy: “§©u ph¶i thÕ!” vµ ®ßi tranh luËn... ThÕ lµ t«i yªn t©m...”. Cã thÓ ch¨ng, ph¸t xuÊt cña ®«i ba ý kiÕn “tr¸i chiÒu “ kia bëi trong vë diÔn cßn thiÕu nh÷ng m¶ng móa cÇn thiÕt cña s©n khÊu mang ng«n ng÷ ®Æc thï nµy?

Víi cèt kÞch b¶n kÞch nãi, vÊn ®Ò ®­îc gãi gän trong ®ªm cuèi cïng cña NguyÔn Tr·i vµ khi chuyÓn thÓ c¶i l­¬ng, c¸c t¸c gi¶ më réng h¬n, víi mong muèn “Dï lÞch sö ghi l¹i thÕ nµo ch¨ng n÷a, th× NguyÔn Tr·i vÉn ngêi s¸ng phÈm chÊt nh©n c¸ch nh­ ¸nh Sao Khuª...”. Nh©n vËt chÝnh NguyÔn Tr·i ®­îc giao cho Xu©n Vinh ®¶m nhiÖm, cßn sÏ ph¶i trau chuèt h¬n cho tíi khi “V»ng vÆc ¸nh sao Khuª” hµnh ph­¬ng Nam tham dù Héi diÔn s©n khÊu c¶i l­¬ng chuyªn nghiÖp toµn quèc tæ chøc t¹i TP.Hå ChÝ Minh vµo th¸ng 3.2000, hy väng vai diÔn sÏ “ph¸t s¸ng” khi mµn më. V­¬ng Hµ ë vë diÔn nµy thñ vai NguyÔn ThÞ Lé kh¸ ®»m, bªn c¹nh Thuú Liªn s¾c s¶o khi vµo vai hoµng hËu NguyÔn ThÞ Anh. Toµn bé dµn diÔn ®· kh¾c ho¹ kh¸ ®Òu tay vÊn ®Ò nªu trong vë diÔn vµ cho c¶ con ng­êi danh nh©n NguyÔn Tr·i - ng­êi ®· thèt lªn trªn s©n khÊu qua lêi tho¹i “Ta nguyÖn ®æi th©n x¸c ta ®Ó gi÷ lÊy cho ®Êt n­íc vµ mu«n d©n sù tr­êng tån cña nh©n nghÜa. LÊy “®¹i nghÜa th¾ng hung tµn”. LÊy “trÝ nh©n th¾ng c­êng b¹o”.