ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΗΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ
ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ
Τα δύο άτομα τα οποία φέρονται ως οι κύριοι μάρτυρες, ο Allen και ο Bielek, κάθε άλλο παρά ανταποκρίνονται στην περιγραφή ενός αξιόπιστου μάρτυρα. Ιδιαίτερα η περίπτωση του 2ου που ουσιαστικά περιγράφει το σενάριο της ταινίας του 1984 η οποία υπήρξε και ηαφορμή του να θυμηθεί την ιστορία του, είναι μάλλον αστεία. Ο λόγος για τον οποίο εξακολουθεί να αναφέρεται ως μάρτυρας είναι οι αρκετά λεπτομερείς και εμπεριστατωμένες περιγραφές του σε ότι αφορά τις τεχνικές και επιστημονικές παραμέτρους, ζητήματα τα οποία έχει την ευχέρεια να χειρισθεί χάρις στην κατάρτισή του. Σε κάθε περίπτωση όμως δεν έχει προσφέρει ούτε μία πραγματικά πειστικά απάντηση-απόδειξη, γεγονός που τον έχει καταστήσει «μη μάρτυρα» για τους σοβαρούς ερευνητές. Το ίδιο ισχύει και για άλλους «μάρτυρες», όπως κάποιος Drue, ο οποίος υποστηρίζει ότι σκοπός του πειράματος ήταν από την αρχή ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο. Επίσης και ίδιος άργησε να ανακτήσει τη μνήμη του και άρχισε να πουλά τις «εμπειρίες» του σχετικά με το συμβάν με τη μορφή βιβλίων, διαλέξεων και κασετών περίπου στα μέσα της δεκαετίας του 90.
Η περίπτωση του Allen είναι διαφορετική. Αν ο Bielek έχει «κατορθώσει» να είναι ο γραφικός της ιστορίας, ο Allen είναι, ή μάλλον ήταν, ο μυστηριώδης. Παρόλα αυτά όμως αν εξετάσει κανείς την ουσία της διήγησής του, οι πληροφορίες τις οποίες μεταφέρει δεν είναι απόλυτα προσωπική μαρτυρία.
Κατ’ αρχήν έχει όντως επιβεβαιωθεί ότι υπηρέτησε στο USS Andrew Furuseth την επίμαχη περίοδο. Το ενδιαφέρον είναι ότι το μοναδικό πράγμα που, σύμφωνα με την περιγραφή του, είδε ο Allen είναι τη σύντομη εμφάνιση του πλοίου στο Norfolk, δεν είδε ούτε την προετοιμασία του πειράματος στη Philadelphia, ούτε τα παράξενα περιστατικά με τους ναύτες που αναφέρει, ούτε την τραγική εικόνα του πλοίου, όπως την περιγράφει, με την επιστροφή του στη Philadelphia. Όλα τα υπόλοιπα είναι έμμεσες μαρτυρίες, ιστορίες που άκουσε ή κείμενα που διάβασε στις εφημερίδες. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι μια εφημερίδα της Philadelphia είχε αναφερθεί στο γεγονός της εξαφάνισης και επανεμφάνισης του πλοίου, ποτέ όμως κανένας δε μπόρεσε να βρεί το συγκεκριμένο φύλο. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η έλλειψη άλλων αξιόπιστων μαρτύρων, αν υποθέσουμε ότι ο Allen είναι τέτοιος.
Η ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Ο Allen και ο Bielek αποτυγχάνουν να συμφωνήσουν σε μια πολύ βασική παράμετρο: το πότε. Οι διηγήσεις τους διαφέρουν κατά 2 μήνες, χρονικό διάστημα που πέρα από την προφανή ασυμφωνία εισάγει και μια νέα παράμετρο.
Εάν υποθέσουμε ότι το πείραμα όντως συνέβη και ότι η ημερομηνία που δίνει ο Allen είναι η σωστή, δηλαδή μετά την επίσημη είσοδο του πλοίου στην ενεργό υπηρεσία, τότε θα ήταν απόλυτα φυσικό να περιμένει κανείς ότι περισσότερα από 50 χρόνια μετά κάποιο από τα μέλη του πληρώματος του Eldridge θα έλεγε κάτι ή θα του ξέφευγε κάτι. Αντίθετα στη συγκέντρωση που είχαν τα μέλη του πληρώματος το 1999, έδειξαν να διασκεδάζουν αρκετά με τη διασημότητα που έχει κερδίσει το πλοίο τους.
Αντίθετα, η αφήγηση του Bielek ξεπερνά αυτό το εμπόδιο, καθώς τοποθετεί το πείραμα στα τέλη Ιουλίου, αρχές Αυγούστου, περίοδος κατά την οποία το Eldridge δεν είχε επίσημα ενεργοποιηθεί. Ο Bielek θεωρεί ότι το πείραμα εκτελέστηκε όχι με το κανονικό πλήρωμα που δεν είχε ακόμα αναλάβει, αλλά με ένα σκιώδες πλήρωμα. Μετά το πείραμα, όσα από τα μέλη του πληρώματος επέζησαν, εγκλείστηκαν σε ψυχιατρεία τόσο γιατί το είχαν ανάγκη, όσο και για να εξασφαλισθεί η σιωπή τους. Έτσι εξηγεί ο Bielek και την απουσία μαρτυριών. Μια πονηρή σκέψη θα ήταν ότι ο Bielek υπήρξε πιο προσεκτικός στο να προετοιμάσει την ιστορία του, άλλωστε είχε και περισσότερο χρόνο.
ΤΟ ΠΛΟΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ
Θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς ότι δίνεται πολύ μεγάλη σημασία στην ταυτότητα του πλοίο το οποίο πήρε μέρος στο πείραμα. Και πράγματι έτσι είναι. Αυτό έχει συμβεί για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με την πρακτική αξία ενός τέτοιου στοιχείου, καθώς δίνει τη δυνατότητα να διεξαχθεί έρευνα, να αναζητηθούν αρχεία, να ακολουθηθεί ένα καταγεγραμμένο ιστορικό. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι δεν υπάρχει άλλο, πραγματικό χειροπιαστό στοιχείο για να ασχοληθεί κανείς.
Έτσι για περισσότερα από 20 χρόνια, από το 1979 όταν το βιβλίο των Moore & Berlitz αποκάλυψε την ταυτότητα του πλοίου, εξακολουθεί μια συζήτηση για το ιστορικό του Eldridge, πού ήταν στις 12 Αυγούστου, στις 28 Οκτωβρίου, τι όνομα πήρε όταν ήρθε στην Ελλάδα, ήταν ο «Αετός» ή ο «Λέων»; Έχει άραγε τόση σημασία;
Αξίζει να σκεφθεί κανείς τα ακόλουθα σημεία:
ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ
Τις περισσότερες φορές οι αναφορές στο Πείραμα της Philadelphia συνοδεύονται από ενδελεχείς αναλύσεις των θεωριών των ενοποιημένων πεδίων, του ηλεκτρομαγνητισμού, πρακτικών πειραμάτων για το πώς μπορεί πράγματι να καμφθεί το φώς, η σχέση χώρου και χρόνου. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις οι αναλύσεις είναι πραγματικά επιμορφωτικές και εμπεριστατωμένες. Όμως το αντικείμενο δεν είναι εάν το πείραμα ήταν ή είναι εφικτό. Ο μύθος του πειράματος δεν έχει κτισθεί στη διαφωνία του αν είναι εφικτό ή όχι, άλλωστε οι μαρτυρίες καταδεικνύουν αποτυχία, αλλά του αν έγινε ή όχι και αν η ιστορία που έχει καταγραφεί είναι η ιστορία ενός τέτοιου πειράματος. Συμπερασματικά, η μη ύπαρξη επιστημονικής βάσης και τεχνικής επάρκειας δεν αποδεικνύει ότι η ιστορία του Allen ή του Bielek είναι ψεύτικη, όπως βέβαια ισχύει και το ακριβώς αντίστροφο.
Είναι δεδομένο ότι η ηλεκτρονική απόκρυψη είναι στο επίκεντρο του τεχνολογικού ενδιαφέροντος. Άλλωστε σήμερα υπάρχουν αεροσκάφη και πλοία που έχουν ενσωματωμένες τεχνικές ηλεκτρονικής απόκρυψης οι οποίες βασίζονται είτε σε κατάλληλο σχήμα και υλικά κατασκευής ώστε να ελαχιστοποιείται η επιστροφή σήματος (παθητική απόκρυψη, αεροσκάφη stealth), είτε σε συνδυασμό της παθητικής απόκρυψης με αδρανοποίηση της ηλεκτρονικής υπογραφής μέσω ηλεκτρονικής σιγής (απενεργοποίηση των ραντάρ).
ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Δυστυχώς, από την αρχή της ύπαρξης καταγεγραμμένης ιστορίας του πολιτισμού, οι πόλεμοι και γενικότερα οι στρατιωτικές εφαρμογές είναι από τους κύριους παράγοντες επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου. Ουσιαστικά η περίοδος έντασης κατά τη διάρκεια μιας ένοπλης σύρραξης επιταχύνει σε μεγάλο βαθμό την τεχνολογική πρόοδο, καθώς οι αντιμαχόμενοι αναζητούν τρόπους να αποκτήσουν κάθε είδους υπεροχή στο πεδίο της μάχης.
Ο Β’ ΠΠ και η περίοδος λίγο πριν από αυτόν οδήγησε σε πλήθος τεχνικές εξελίξεις, αν και πολλές από αυτές ήταν και εξακολουθούν να είναι αμφίβολης χρησιμότητας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι εξελίξεις στην κατασκευή συνθετικών ελαστικών, η εξέλιξη των αεριωθούμενων αεροσκαφών και των πυραύλων, η εξέλιξη του ραντάρ, νέες μέθοδοι βιομηχανικής παραγωγής με στόχο την αυξημένη παραγωγικότητα και τυποποίηση και άλλες πολλές.
Οι περισσότερες από τις εξελίξεις αυτές ήταν αποτέλεσμα ερευνητικών προγραμμάτων με μέσο ή μεγάλο βαθμό μυστικότητας για προφανείς λόγους. Φυσικά στην κορυφή των μυστικών ερευνητικών προγραμμάτων στέκεται το σχέδιο Manhattan, το πρόγραμμα εξέλιξης της ατομικής βόμβας, με κέντρο την έρημο του New Mexico. Πρέπει να θεωρείται δεδομένο και κατά καιρούς γίνονται σχετικές αποκαλύψεις ότι κατά τη διάρκεια του πολέμου «έτρεξαν» πλήθος μυστικά ερευνητικά προγράμματα και από τις δύο πλευρές του λόφου, τα οποία δεν είχαν τα επιθυμητά αποτελέσματα, μερικά από αυτά σε τομείς της επιστήμης που δεν είναι ακόμα απόλυτα ξεκάθαροι.
Άρα δεν θα ήταν απίθανο να έγιναν απόπειρες πρακτικής αξιοποίησης των θεωριών των ενοποιημένων πεδίων και τουηλεκτρομαγνητισμού για την οπτική ή ηλεκτρονική απόκρυψη αεροσκαφών, πλοίων ή οχημάτων εδάφους. Όμως έγινε ένα τέτοιο πείραμα στη Philadelphia σε ένα αντιτορπιλικό συνοδείας;
Για ποιο λόγο επελέγη για τη διεξαγωγή ενός τόσο σπουδαίου πειράματος ένα μέρος όπως η Philadelphia και όχι κάποιο μέρος καλύτερα προφυλαγμένο από αδιάκριτα μάτια ; Και όταν αναφέρεται κανείς για αδιάκριτα μάτια ίσως δεν αναφέρεται τόσο στα μάτια του Allen, όσο σε εκείνα Γερμανών πρακτόρων. Ήταν γνωστό ότι λιμάνια και βάσεις όπως αυτά της N. York, της Philadelphia και του Norfolk, ήταν από τα αγαπημένα σημεία παρατήρησης των πρακτόρων της Abwher (Γερμανική Υπηρεσία Πληροφοριών) οι οποίοι με αυτό τον τρόπο ενημέρωναν τη Γερμανική διοίκηση για το ποια πλοία και νηοπομπές αναχωρούσαν για τον Ατλαντικό.
ΟΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΟΜΩΣΙΑΣ
Επίσημα το Ναυτικό των ΗΠΑ έχει αρνηθεί την ύπαρξη οποιουδήποτε σχετικού ερευνητικού προγράμματος την εποχή του 2ου ΠΠ και άρα την εκτέλεση του Πειράματος της Philadelphia. Ένα κομβικό σημείο στην όλη ιστορία είναι η κλήση του Jessup στο Γραφείο Ναυτικών Ερευνών και η έκδοση Varo που ακολούθησε. Όλοι οι οπαδοί του πειράματος στέκονται, και όχι άδικα, στο ενδιαφέρον του Ναυτικού για τις αναφορές στο πείραμα και τις άλλες σημειώσεις στο βιβλίο του Jessup. Επίσημα η όλη ενέργεια της κλήσης του Jessup και της έκδοσης Varo, αποδίδεται σε προσωπικό ενδιαφέρον και πρωτοβουλία συγκεκριμένων αξιωματούχων του Γραφείου Ναυτικών Ερευνών και όχι σε υπηρεσιακή πράξη.
Είναι πάντως γεγονός, και επισημαίνεται από πολλούς ερευνητές, ότι αυτά τα γεγονότα είναι που δημιούργησαν το πείραμα της Philadelphia και όχι οι επιστολές του Allen. Η έκδοση Varo και η σκοπιμότητά της δημιούργησαν την αίσθηση του έντονου ενδιαφέροντος του Ναυτικού για το θέμα και άρα την υποψία ότι «κάτι συμβαίνει».
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ο μύθος του πειράματος της Philadelphia στηρίχθηκε ουσιαστικά σε μια απίστευτη και απόλυτα ατεκμηρίωτη ιστορία (Allen), σε ένα ομολογουμένως παράξενο, ίσως και ύποπτο, ενδιαφέρον του Γραφείου Ναυτικών Ερευνών (έκδοση Varo), σε μια μάλλον προσωπική τραγωδία (Jessup) και σε ένα διαφημιστικό-επικοινωνιακό τέχνασμα (ταυτοποίηση του πλοίου).
Είναι κοινό μυστικό ότι δεν υπάρχει ούτε ένα στοιχείο, πραγματικό και χειροπιαστό, από εκείνα που η νομική επιστήμη ονομάζει πειστήρια, που να ενισχύει την ιστορία του Allen και την ανάπτυξή της από το βιβλίο που έχει θεωρηθεί η επιτομή του γεγονότος (το βιβλίο των Moore & Berlitz). Υπάρχει μόνο μια ένδειξη, το ενδιαφέρον του Γραφείου Ναυτικών Ερευνών. Και όλα αυτά μετά από 45 χρόνια ερευνών, θεωριών και αναζητήσεων από πολλούς ερευνητές, ευφυείς και με πρόσβαση σε αρκετές πηγές.
Με βάση λοιπόν την απλή λογική, η ιστορία του πειράματος όπως έχει γίνει μέχρι σήμερα γνωστή, δεν είναι αληθινή. Μάλλον στηρίζεται στη λανθασμένη αντίληψη του Allen για πράγματα που είδε και κυρίως άκουσε, σε συνδυασμό με τη δημιουργική φαντασία του και την αναπαραγωγή της ιστορίας τα επόμενα χρόνια από ερευνητές και συγγραφείς, άλλες φορές καλοπροαίρετους και άλλες φορές με αντικείμενο το κέρδος ή/και τη φήμη.
Η μοναδική περίπτωση να αποδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας ότι το πείραμα έγινε, είναι η σχετική επίσημη παραδοχή από το Ναυτικό ή την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Κάτι εντελώς απίθανο γιατί ισοδυναμεί με αποδοχή του ότι όσα έχουν δηλωθεί μέχρι σήμερα είναι ψέματα.
Από την άλλη πλευρά ποτέ δε θα πάψουν να υπάρχουν εκείνοι που έστω και χωρίς αποδείξεις, παρά μόνο με αδύναμες ενδείξεις, θα συνεχίσουν να πιστεύουν ότι το 1943, στην περιοχή της Philadelphia, έγινε κάτι που μπορεί να ανατρέψει την καθημερινή εικόνα που έχουμε για τον κόσμο μας.