El Kaida, dünya genelinde bir çok ülkeden üyesi bulunan
uluslararası bir örgüttür.
Örgütün üst düzey sorumluları, Mısır İslâmi
Cemaat ve İslâmi Cihad'ı gibi diğer terörist örgütlerin de üst düzey yönetici
ve liderleridir.
El Kaida, mevcut islâmcı grupların radikalleşmesi ve
faaliyetlerde bulunulmayan bölgelerde de yaygınlaşması amacını gütmektedir.
Örgüt; Afganistan, Bosna, Çeçenistan,
Tacikistan,
Somali, Yemen ve
Kosova'da savaşan mücahitleri
desteklemektedir. Filipinler, Cezayir ve Eritre
gibi çeşitli ülkelerdeki terörist
örgütlerin üyelerini de
eğitmektedir.
El Kaida'nın nihaî amacı; Bütün müslümanları
birleştirerek Halifelik yönetiminde bir islâm devleti
kurmaktır.
Bin Laden, " Halifeliğin ilân edilmesinin tek yolunun güç
kullanılmasından geçtiğini " ifade
etmiştir. Bu nedenle El Kaida'nın amacı; Çürümüş ve batının güdümünde
hareket eden Müslüman
devletlerdeki yönetimleri devirerek
sınırları kaldırmaktır.
ABD Yönetimi, eski bir Suudi iş adamı olan ve El
Kaida'yı finanse ederek
yöneten Usame bin Laden'i,
dünyadaki radikal islâmcı faaliyetleri destekleyen
en önemli sponsor olarak
tanımlamaktadır.
Usame bin Laden ;
1955 yılında Suudi Arabistan/Cidde'de doğmuştur. Yemen asıllı zengin bir
Suudi
vatandaşı olan ve genellikle Suudi Arabistan'da devlet ihaleleri alan Bin
Laden İnşaat Grubu'nun
kurucusu Muhammed bin Laden'in
en küçük oğludur.
Usame bin Laden, 1979 yılında Sovyetler'e karşı savaşmak
üzere Afganistan'a gitmek için Suudi
Arabistan'ı terk etmiştir. 1980'li yıllarda Afganistan'da Sovyetler'e karşı
savaşan Araplar'ın liderliğini ve
finansmanını üstlenmiştir. 1980'lerin ortalarında, Filistin Müslüman
Kardeşler Örgütü lideri Abdullah
Azam ile birlikte Peşaver'deki Afgan Direnişi'ne savaşçı ve para temin
etmek amacıyla
Mekteb ül-Kidamat (veya Hizmet Bürosu)'ı kurmuştur.
Örgüt; aralarında ABD, Mısır, Suudi Arabistan ve
Pakistan'ın da bulunduğu
50'yi aşkın ülkede kayıt
merkezleri açarak, Afganistan'da Sovyetler'e karşı savaşmak üzere binlerce
insan toplamış, barındırmış
ve bölgeye sevk etmiştir. Ayrıca, Afganistan ve Pakistan'da askerî eğitim
kampları açarak finanse
etmiştir. Bin Laden, Afganistan'da yol ve tünel açmak, hastane ve depo inşa
etmek üzere ağır sanayi
teçhizatları ithal etmiştir.
10.000'in üzerinde Arap eğitim alarak, Afganistan'da
savaş tecrübesi
edinmiştir.
Yaklaşık yarısı Suudi olan savaşçıların, 3.000'den fazlası Cezayirli,
2.000'i Mısırlı, diğer yüzlercesi ise
Yemen, Sudan, Pakistan, Suriye ve diğer Müslüman ülkelerdendir.
Bin Laden, 1980'lerin sonunda Azam'dan ayrılarak,
faaliyetlerini dünya
geneline yaymaya başlamış,
Azam ise sadece mücahitleri desteklemeye
devam etmiştir.
Bin Laden, 1988'de El Kaida -Askerî Üs- isimli yeni bir
örgüt kurmuştur.
Azam'ın 1989 sonlarında arabasına bomba konularak öldürülmesinden
sonra Mekteb ül-Kidamat
dağılmış, örgütün radikal üyeleri Bin Laden'e katılmıştır.
Bin Laden, 1989'da Sovyetler'in Afganistan'dan çekilmesinden
sonra ailesinin Cidde merkezli yürüttüğü
inşaat işine dönmüş, ancak Suudi Arabistan ve Yemen'deki muhalefet
hareketlerini desteklemeye devam
etmiştir.
Bin Laden, Afganistan'dan sonra Mısır İslââmi
Cemaat, Yemen Cihad Örgütü, Pakistan El Hadit Grubu,
Lübnan Partizan Birliği, Libya Savaşan İslâmi Cemaat, Ürdün Beyt-ül İmam
Grubu ve Cezayir İslâmi
Cemaat'ten oluşan Cihad Komitesi'nin başına geçti.
Söz konusu Komite, bahse konu örgütler için basın-yayın faaliyetlerini yürüten
Londra'daki Enformasyon
Gözlem Merkezi ile ve yine Londra Bürosu bulunan Danışma ve
Reformasyon Kurulu'nu idare
etmektedir.
1991'de Sudan'a taşındı ve 1994 yılında Cezayir,
Suudi Arabistan ve Yemen Yönetimleri'nce, söz
konusu ülkelerde faaliyet gösteren yıkıcı örgütlere yardım etmekle suçlanarak
Suudi vatandaşlığından çıkarıldı. Afgan savaşının sona ermesine rağmen,
El Kaida geçmiş dönemde Bin Laden ile birlikte savaşmış bir çok milletten
oluşan güçlü bir örgüt olarak varlığını devam ettirdi. Söz konusu şahısların
bir çoğu halen Bin Laden'e sadık olarak anılan ile birlikte faaliyet göstermektedir.
Sudan, Mayıs 1996'da Bin Laden ve bazı terörist örgüt
mensuplarını, Suudi Arabistan'ın baskısı ve
ABD'nin, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'e 1995'de Etyopya'da düzenlenen
suikast girişiminde
Sudan'ın destek vediği gerekçesiyle uygulanan Birleşmiş Milletler yaptırımları
doğrultusundaki ısrarı
üzerine,
ülkeden çıkarmasına rağmen, bir kısım terörist grupları ülkesinde
barındırmaya devam
etmektedir.
Bin Laden, Sudan'dan ayrıldıktan sonra süratle radikal
islâmcı faaliyetlerindeki destek ve çalışmalarını
sürdürdüğü Afganistan'a geri döndü. Adıgeçenin Sudan'dan sınırdışı
edilmesinden sonra gözle görülür
derecede suikast endişesi taşımaya başladığı ve çevresindeki çok az
insana güvendiği belirtilmektedir.
Bin Laden'in kendisini korumak için radikal grupları etrafında birleştirmek
yerine, saldırı düzenleme
yöntemiyle hareket ettiği ifade edilmektedir.
Bin Laden, Taliban'ın ortaya çıkmasından önce
Kabil'de Rabbani ve Mesud'un kontrolündeki bölgelerde
serbestçe hareket edebilmekteydi. Adıgeçen, Taliban'dan sonra, bu örgütün
kontrolündeki Celalabad
bölgesinde yaklaşık 50 akraba ve korumasıyla ikâmet etmeye başlamıştır.
Afganistan'a gelişinden bir kaç ay sonra, Taliban,
Celalabad ve Kabil'de
kontrolü ele geçirmiş ve Arap
Afganlar'a karşı saldırı başlatmıştır.
Şubat 1997'de Taliban, ABD'nin
" Usama bin Laden'in teslim
edilmesine karşılık, söz konusu rejimi tanıması ve uluslararası kuruluşlardaki
temsil haklarının korunmasına " yönelik anlaşma teklifini reddetmiştir.
Bu gelişme üzerine Celalabad'da, aralarında 19 Mart
1997'de bir polis karakolunun imhası, 50'den fazla
insanın ölmesi ve yaklaşık 150 kişinin de yaralanmasıyla sonuçlanan
eylemin de bulunduğu, Bin
Laden'in öldürülmesine yönelik en az 2 büyük suikast girişimi gerçekleşmiştir.
Bin Laden, suikast girişimlerinin ardından kişisel güvenliği
göz önünde bulundurularak Celalabad'dan
Kandahar'a taşınmıştır.
Kandahar, Şeriat'ın Öğrencileri (Taliban) ve lideri Molla Muhammed Umar'ın
kalesidir.
Afganistan Taliban İslâm Devleti, Bin Laden'in
faaliyetlerini sınırlandırarak
(bazı kaynaklara göre göz hapsinde tutulmaktadır) Suudi Arabistan'da dahil olmak üzere Afgan
topraklarını kullanarak başka
ülkelere zarar vermesini engellemek amacıyla adıgeçenin Kandahar'a götürüldüğünü
açıklamıştır.
Bin Laden'in son olarak, beraberindeki 200 kişi ile
birlikte Afganistan'daki 4-5 kamp arasında yer
değiştirdiği bildirilmektedir. Afganistan dışındaki 600-700 kişiyi
finanse etmekte ve desteklemektedir.
Yemen'de de yandaşları için hücre evleri kurduğu söylenmekte ve esasen az
olmakla birlikte 1996 yılı
sonlarında bu rakamlara ek olarak Somali ve Ogaden bölgesinde 2.000 Afgan'ın
yerleştiği ifade
edilmektedir.
Bin Laden, insanî amaçlı organizasyonlar ile islâmi
yayın ve gruplara maddî yardımda bulunmaktadır.
Müslüman toplumların reformu için en büyük engel olarak gördüğü
ABD'nin
yok edilmesi gerektiğini
savunmaktadır. 1996 yılından beri sivilleri de kapsayan Amerikalı ve ABD
yandaşlarına karşı topyekûn
saldırı çağrılarını arttırarak sürdürmektedir.
Bin Laden, 1993 yılında Somali'de ABD güçlerine karşı
girişilen operasyonlarda yer almıştır.
1995 yılında Bin Laden'in, İran Devrim Muhafızları'nca kurulan Körfez
Taburu'nu finanse etme kararı
aldığı da açıklanmıştır.
Yemenli köktendincilerin lideri Abdülmecid El Zindani'yi, Körfez Taburu
isimli örgüt mensuplarını
şartlar elverdiğinde Körfez Ülkeleri'ne yerleştirmek üzere kamplarında
konuşlandırması hususunda
iknâ ettiği tahmin edilmektedir.
ABD; Usame bin Laden'in, 1996 yılında Suudi
Arabistan/Dahran'da ABD personeline karşı girişilen
bombalı saldırıdan suçlu olduğunu iddia etmektedir.
1996 yılı ortalarında, Usama bin Laden'in bir çok örgüt lideri ile yaptığı
bir toplantıda; " İslâm topraklarında bulunan yabancı güçlere karşı koymak
amacıyla güç
kullanılması " , " Kurulacak bir Plânlama Komitesi'nin, söz
konusu faaliyetin finansman, destek ve
idaresinden sorumlu olması " ve
" Daha üst seviyede oluşturulacak askerî bir Komite'nin, plânın
uygulanmasını kontrol etmesi " yönünde
mutabakata varılmıştır.
Usame bin Laden, Ağustos 1996'da ABD'ye karşı "
Savaş İlânı " nı kamuoyuna duyurmuştur.
Anti-Amerikan saldırıların hemen gerçekleşmemesi üzerine ise gecikme
sebebini " Eğer küçük çaplı
operasyonlar yapmak isteseydik, bunun savaş ilânından hemen sonra meydana
gelmesi çok kolay olurdu. Savaşın doğası, iyi hazırlanmayı gerektirir. " şeklinde
ifade etmiştir.
Kasım 1996'da Suudi Arabistan'ın Riyad ve Kobar şehirlerinde
meydana gelen bombalı saldırıları,
eylemlerin süreceğine dair söz vererek " övgüye değer terörist
faaliyetler " olarak nitelendirmiştir.
Somali ve Yemen'deki Amerikan askeri personeline yönelik saldırıları da
" biz onlar avlamaya Mogadişu'da alıştık " diyerek kabul etmiştir.
Şubat 1997'de yayınlanan bir röportajında " eğer
biri bir Amerikan askeri öldürebiliyorsa, bu başka konularda zaman harcamaktan daha iyidir
" şeklinde beyanat vermiştir.
Bin Laden, Şubat 1998'de terörist örgütlerce oluşturulan
yeni bir örgütün
" Yahudi ve Haçlılarla Cihat İçin Uluslararası İslâmi Cephe " nin
kurulduğunu ilân
etmiştir.
Cephe; Mısır İslâmi Cemaat, Mısır İslâmi Cihad, Hareket-ül-Ensar ve başka
iki örgütü daha içermektedir.
Örgüt amacını; " Dünyanın her yerinde siviller de dahil olmak üzere
Amerikalılara ve müttefiklerine
saldırılar düzenlemek " olarak açıklamıştır.
Mayıs 1998'de Afganistan'da bir basın toplantısı düzenleyerek
tehditlerin sonuçlarının " bir kaç hafta içerisinde " görüleceğini bildirmiştir.
Bin Laden'in yatırımları; Emlâk yönetimi,
deniz taşımacılığı, uçak kiralama, kamu hizmetleri, inşaat
ve bir kaç ülkedeki diğer bazı ticarî faaliyetleri kapsamaktadır.
Sudan'da inşaat ve tarım projeleri ile ilgili yatırımları, Somali, İsviçre
ve Lüksemburg'da da bazı
ticarî faaliyetleri bulunmaktadır.
Avrupa'daki çıkarları, maddî ilişkileri ve teröre verdiği desteği zorlaştırsa
da
-ki imkânsız kılmamaktadır-
İsviçreli avukatlarca gözetilmektedir.