Burma (Myanmar), dünyadaki en önemli afyon üreticisidir.
Güney Asya'da ekili afyonun yüzde 84'ünü
üretmektedir. Bu yasadışı uyuşturucu üretiminin çoğu, Burma Devleti'nin
hâkimiyetinde yetersiz kaldığı
Kokang ve Wa Bölgeleri gibi, Shan Eyaleti içerisinde yer alan etnik azınlıkların
yaşadığı topraklarda
gerçekleşmektedir.
1989'dan beri Devlet Hukuk ve Kamu Düzeni Restorasyon Konseyi (DHKDK); bölgenin
kontrolünü
elinde bulunduran uyuşturucu tacirleri ile ayaklanmalarına son vermek şartıyla,
sınırlı otonomi ve
kalkınma desteği vermek konusunda görüşmeler yapmaktadır.
DHKDK'nın birinci önceliği, çatışmalara ve ülke güvenliğine
yönelik tehditlere
son vermek olduğundan,
her ne kadar söz konusu grupların aşamalı olarak afyon üretimi ve uyuşturucu
ticareti faaliyetlerini
azaltma yönünde karar aldığı bildirilse de, bölgeye yönelik uyuşturucu
ile mücadele girişimleri ikinci
plânda kalmaktadır.
Khun Sa'nın teslim olmasından sonra, Kokang, Wa ve Essa
gibi bölgeler, afyonun diğer bölgelere
nazaran daha rahat üretilip işlendiği, uyuşturucu trafiğinin emniyete
alındığı kurtarılmış bölgeler haline
gelmiştir. DHKDK; etnik gruplar üzerinde kontrol sağlama amaçlı girişimleri
doğrultusunda, bahsekonu
silâhlı uyuşturucu ordusu liderlerine önemli siyasal meşruiyet vaadinde
bulunmuş ve bunlardan bazıları,
hükümetin Ulusal Anayasal Oturumları'na
iştirak etmişlerdir. Bu liderler,
Rangoon ile ilişkilerini,
- elde edilen refah etnik bölgelerde yaşayan sıradan insana yansımasa da -
ticarî faaliyetlerini (legal,
illegal) geliştirme yönünde istismar etmişlerdir.
DHKDK, Ocak 1996 ayında, ünlü uyuşturucu kralı Khun
Sa ve Mong Tai Ordusu'nun teslim olmasını
görüşmüştür. DHKDK'nın anlaşma şartları, kendisi
ve silâhlarını
teslim ederek, illegal faaliyetlerine
son vermesi karşılığında Khun Sa'ya, Rangoon'da devlet gözetiminde yaşaması
ve dolaylı olarak
üçüncü taraflar vasıtasıyla ticarî faaliyetlerine devam etmesini ve geçmiş
dönemdeki faaliyetlerinden
sorumlu tutulmamasını öngörmekteydi.
Mong Tai Ordusu dağıldı, ancak Khun Sa ve MTA'daki
arkadaşlarının
uyuşturucu ticareti ile halen
iltisaklı olduğu belirtilmektedir. Diğer gruplar ve özellikle de Khun Sa'dan
boşalan alana yerleşen
Wa örgütü vasıtasıyla, Burma üzerinden yürüyen uyuşturucu trafiğinde
bir azalma olmamıştır.
Dahası, Khun Sa, Burma'da yargı önüne çıkartılmamış
ve Burma Hükümeti, adıgeçenin ABD'de
yargılanması yönündeki teklifleri reddetmiştir.
DHKDK, Khun Sa'ya saygı göstererek onurlandırmaya
devam etmektedir. Khun Sa'nın teslim olması,
Burma Ordusu'na, geçmiş dönemde MTA'nın otoritesinde bulunan yerleri kontrol
etme imkânı
tanımıştır. Ordu bu sayede, geçici bir süre için de olsa, uyuşturucu
yollarının önünü keserek, bölgedeki
eroin imalathanelerinin bir kısmını yok etmiş oldu.
Birleşik Wa Eyalet Ordusu ve Myanmar Ulusal Demokratik
İttifak Ordusu gibi hükümetin ateşkes
sağlanması üzere görüşmelerde bulunduğu diğer yerel uyuşturucu örgütleri
ise sahip oldukları silâhlı
güçleri muhafaza ederek, Khun Sa'nın eski bölgelerinin bir kısmını da
kontrol etmek suretiyle illegal
faaliyetlerine devam etmektedir.
Sözkonusu grupların önde gelen liderleri ;
* Doğu Shan Eyalet Ordusu Lideri;
Sai Lin (Lin Ming-Sin),
* Myanmar Ulusal Demokratik İttifakı Ordusu Liderleri;
Yang Mao-Liang, Peng Chia-Sheng ve Liu Go-Shi,
* Birleşik Wa Eyalet Ordusu Liderleri;
Pao Yu-Chiang, Li Tzu-Ju ve Wei Hsueh-Kang,
* Kachin Savunma Ordusu Lideri;
U Mahtu Naw.