1939'da Erzincan'da batıya doğru göçe başlayan Kuzey Anadolu Kuşağı depremleri, 1999 Gölcük depremi ile Marmara denizi içine kaplanmış, boşalmayı beklemektedir. Oluşacak olan bu depremin bölgeyi ve yerleşim alanlarını nasıl etkileyeceğini belirlemek üzere sarsıntı bölgelendirme (küçük bölgelendirme ­ microzoning) çalışması tüm Marmara kıyı kuşağı ve Trakya illerini kapsayan biçimde İstanbul, Kocaeli, Yalova, Bursa, Balıkesir, Bilecik, Çanakkale, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ illerinde sürdürülmüştür. Beş aylık süre alan ölçümleri sırasında önemli yerleşim ve endüstriyel yatırım alanları, diri kırık geçiş yerleri, depreme duyarlı bölgeler, yer yapısal birimlerinin dağılımı göz önünde bulundurularak jeofizik ölçü yerleri seçilmiştir. Bu illerde ölçü alınan toplam durak sayısı 389, ölçüm sayısı ise 800 tanedir. Ölçülerin illere göre dağılımı İstanbul 212, Kocaeli 25, Yalova, Sakarya 2, Bursa 28, Bilecik 2, Balıkesir 8, Çanakkale 23, Edirne 28, Kırklareli 12, Tekirdağ 24, Eskişehir 2'dir. Her durakta x, y, z bileşenli titreşim duyar kullanılmış ve algılama süresi 20 sn. tutulmuştur. Zaman algısı FFT ile dönüştürülerek sarsıntı ve frekans modları belirlenmiştir.

Bunlardan en büyük enerji toplayanı (f b -T s ) baskın frekans/peryod, birinci moda ise (f1-T1) ilk 1. harmonik frekans/periyod denmiştir. X ve Y'nin genliklerinin bileşkeni, z genliğine bölünerek, yerin büyütmeni b 1 ve b b belirlenmiştir ve bunlar yöneysel olarak çizilmiştir. Bu yön sarsıntı kaynağının hangi yönde olduğunu gösterir. T 1 - periyodu derin yapının, yerel koşulları göz önüne alınarak sarsıntı periyodunu T B - ise yer altı koşullarını göz önünde bulundurularak periyodunu belirtir. Çok yüksek frekanslara denk gelen yerlerdeki harmonikler trafik gürültüsünü ya da diğer yüzeysel gürültüleri yansıtır. T- yer salınımın küçük olduğu yerleri, gevşek ya da kalın tortulların ve derin temel kayanın olduğu yerleri gösterir. T- yer salınımının büyük olduğu yerler, sıkı-sağlam ya da ince tortulların ve sığ temel kayanın olduğu yerleri gösterir. Marmara dolayında T- değerleri 0.03 ile 0.33 saniye arasında değişmektedir. T'nin büyük olduğu yerlerde yüksek, T'nin küçük olduğu yerlerde az katlı yapılar daha çok etkilenir.

T'nin en küçük olduğu yerler Trakya Istranca masifinin yer aldığı Kırklareli, Pınarhisar, Vize, Saray, Kuzey Edirne, Biga, Çanakkale Ezine, Gönen, Bursa Uludağ, Bilecik, Bozöyük, Samanlıdağı (Yalova-İzmit arası), Tepeören-Ballıca-Mudarlı dolayıdır. En büyük olduğu yerler ise Rahmanlar-Kartal (0.7), Gölcük-Bahçecik (0.33), Gemlik-Kurşunlu (0.33), Silivri-İstanbul (0.4 saniye)'dir. Salınım periyodunun orta-büyük olduğu yerlerin başlıcaları Ergene çukurunun en kalın olduğu Muratlı merkezli (Şarköy-Hayrabolu-Lüleburgaz-Çorlu- Küçükyoncalı) ile sınırlı KD-GB doğrultulu büyük alandır (0.2-0.25 sn.) Meriç Deltası güneyi Uzunköprü (0.25 sn), Silivri-Büyükçavuşlu-Sinekli-Fenerköy-Kadıköy-Büyükkılıçlı-Beyciler (0.25 sn), Çatalca (0.25), Mimarsinan-Büyükçekmece (0.2-0.25 sn) Avcılar-Küçükçekmece (0.2 sn), Durusu kıyı kuşağı (Ağaçlı, Yeniköy, Gümüşköy, Uskumru, Kilyos, Kısırmandra, Pirinçli, Kemerburgaz (0.2-0.25 sn), Anadolu yakasında Çayağzı, Domalı, Alemdağ, Samandıra, Sultanbeyli (0.25 sn), Ağva (0.25 sn), Yalova, Çiftlik, Altınova, Değirmendere, Karamürsel, Gölcük, (0.25 sn), İznik, Gölcük (0.2 sn), Bursa ovası Demirtaş'ın Güneyi, Gürsu'nun batısı (0.2-0.25 sn), Ulubat Gölü güney kısmı (0.2 sn), Manyas- Kuş Gölü, Bandırma (0.2 sn), Gelibolu-Bolayır-Şehitlik (0.2 sn) bulunmuştur. İstanbul Kent içinde T 1 - değerleri 0.05 ile 0.1 sn. dolayındadır. Bu bulgulara göre olacak bir depreme karşı en duyarlı yerler, yersalınım peryodunun 0.15 sn. ve daha büyük olduğu göreceli olarak gevşek yerler olduğu söylenebilir.

Sonuçlar