آلفا، بتا، گاما
من شب زنده دار هستم و
دشوار است که کسي را پيدا کنم که حاضر شود در مسافرتهاي شبانه مرا همراهي
کند. هر وقت کسي را با خود به اينجا مي آورم، از من مي پرسند که چرا در حال
سر و کله زدن با قورباغه ها در چرنوبيل هستيم بجاي اينکه در يک کافه دنج در
حال نوشيدن آبجو باشيم... من هميشه به آنها مي گويم که کشيدن دو پاکت سيگار
در کافه ضرر بيشتري براي سلامتي دارد تا سفر کردن به ويلکا. اغلب آنها فقط
مي خواهند از اينجا فرار کنند. مردم معتقدند که اين سرزمين نفرين شده است.
من به شخصه اعتقادي به داستانهاي جهش يافته ها و يا مرد برفي چرنوبيل
ندارم. براي من اينجا منطقه اي جالب است.
در حومه ويلکا، شمارنده
گايگر جديد من، "بازرس"، ميزان 109 ميکرو رونتگن بر ساعت را نمايش مي دهد. دوست
من "بازرس" هر نوع تشعشعي که براي انسان شناخته شده است را اندازه گيري مي کند.
حالا موقع آن رسيده که چند نکته کوچک در مورد انواع تشعشعات فرا بگيريم.
نوعي از تشعشعات که از داخل بدن ما عبور مي کند گاما نام دارد. اين نوع اشعه
تجمعي است، يعني تجميع مي شود، پس مي توانيم ميزان مضرات وارده به بدن را
اندازه گيري کنيم. گاما تقريباً عين اشعه ايکس است. اشعه ايکس ساخته دست بشر
است در حاليکه اشعه گاما در طبيعت وجود دارد. به اين اشعه همچنين اشعه کيهاني
نيز گفته مي شود. هر شخصي که در هواپيماهاي ارتفاع بالا پرواز مي کند به ميزان
25 ميکرو رونتگن بر ساعت اشعه کيهاني دريافت مي کند. گاما سخت ترين اشعه اي است
که مي تواند اثرات سوء زودهنگام را براي بدن ايجاد کند. گاما يک موج است. گاما
همانند گلوله هاي نامرئي است که مي تواند در عرض چند ساعت انسان را بکشد. از
طرف ديگر آلفا و بتا ذراتي هستند که مانند بمب ساعتي عمل مي کنند. با تنفس گرد
و خاک آلوده به راديواکتيو اين
ذرات وارد بدن مي شوند و در عرض چند سال بصورت سلولهاي سرطاني ظاهر مي شوند.
ذرات آلفا در بين اين سه از همه سنگين تر هستند، بتا بسيار سبک است و گاما هم
اصلاً جرمي ندارد. تشعشعات آلفا بطور معمول بيش از 4 الي 12 سانتي متر حرکت نمي
کنند، پس ما مي توانيم با توپهاي پلوتونيم خالص بيليارد بازي کنيم. سلولهاي
مرده بر روي پوست ما تشعشعات آلفا را متوقف مي کنند پس در نتيجه شعبده بازي
کردن با توپهاي پلوتونيم هم بي خطر است.
اگر ما از اين منطقه عبور
کنيم، جايي که ميزان تشعشعات بيش از 100 ميکرو رونتگن بر ساعت نيست، در طول يک
ساعت همان ميزاني اشعه گاما دريافت مي کنيم که مسافري که در هواپيماي لندن -
کيف سفر مي کند دريافت مي کند. من به لندن پرواز نمي
کنم پس مي توانم به ويلکا سفر کنم و همان ميزان خفيف را دريافت کنم.
متاسفانه ما قادر نيستيم که تعداد ذرات آلفا و بتايي را که تنفس مي کنيم
بشماريم در حاليکه اين دو هستند که خطر بزرگتري به شمار مي آيند. در سال اول پس
از حادثه، ذرات راديواکتيو بر روي زمين باقي مي مانند. اگر بر روي اين علف ها
راه مي رفتم بايد با کفشهايم خداحافظي مي کردم. به همين صورت اگر شمارنده گايگر
خود را بر روي سطوح راديواکتيو قرار مي دادم آنرا آلوده و بي مصرف مي کردم.
موتورسواري در اينجا در هواي آزاد به همان اندازه غير عاقلانه مي بود که اگر آن
توپهاي پلوتونيم را مي بلعيديم. اما در حال حاضر و همانطور که گفتم تشعشعات به
زمين فرو رفته اند و ميزان آنها کاهش يافته است. نکته مثبت در اينجا اين است که
هم اکنون مي توانيم با خطر بسيار کمتر از اينجا عبور کنيم اما نکته منفي
اينجاست که در حال حاضر که تشعشعات به داخل زمين رفته اند پاکسازي اين مناطق
سخت تر است.
در اين روزها تشعشعات در خيارها و سيبها وجود دارند، و داشتن يک شمارنده گايگر
در يک بازار تره بار همانند داشتن يک شمارنده در اينجاست. يکي از بزرگترين
نگرانيها قارچ ها هستند. ما 6 برابر آمريکايي ها قارچ مصرف مي کنيم. مواد
شيميايي درون قارچ ها از سزيوم 137 هم بدتر هستند (اگرچه ميزان سزيوم به ميزان
نيمه عمر سزيوم 137 کاهش نيافته است).
در هر صورت، اطلاعات علمي فعلاً کافيست، اجازه دهيد به سفر خود در روز ادامه
دهيم.
