Muziek aan de basis
In gesprek met Dinie Goedhart
Pieter Bakker
Nuovo Nieuws
Op weinig plaatsen in ons land is de ruilverkaveling zo consequent uitge-voerd als in het gebied rond Dok-kum. Rechte lijnen tot de horizon. Toch, en misschien juist wel dankzij deze rechtlijnigheid, heeft het landschap een zekere bekoring. Het is in cultureel opzicht een soort tabula-rasa, al liggen er nog herinneringen genoeg, zoals het dorpje Foudgum, waar François Haverschmidt ooit predikant was. Daar woont ook Dinie Goedhart. Hier heeft zij het initiatief genomen tot de oprichting van het Instituut Flauto Nuovo, dat op ver-schillende plaatsen muzieklessen ver-zorgt, waarbij de keuze van liet instrument beperkt blijft tot de blokfluiten.
In een omgeving die zo de pragmati-sche instelling van haar bewoners weerspiegelt, stel je onwillekeurig eerst een vraag naar het nut van muziekonderwijs aan amateurs. Dinie Goedhart heeft hierop een uitgesproken visie. 'Ik denk dat je het hele muziekleven moet zien als een ijs-berg, waarvan het topje bestaat uit die beroemde musici, die we allemaal kennen, maar dat maar moeilijk zou kunnen bestaan, althans zou kunnen functioneren, als de basis zou ontbreken. Onze leerlingen vormen een potentieel publiek met een geoe-fend oor. Zij houden mede de cultuur in stand. Kennismaking met muziek, of liever met kunst in het algemeen, betekent dat daardoor je visie op de werkelijkheid in enige mate veran-dert. Misschien word je er zelfs, soms, op sommige momenten, een beter mens van.
Dat kan allemaal wel zo zijn, maar wat is de motivatie om een instituut als Flauto Nuovo op deze plaats te vestigen. In zoverre de cultuur hier levend is, beweegt die zich helemaal in de sfeer van koren en korpsen. 'Dat ik blokfluitist ben en hier woon zijn min of meer toevallige omstan-digheden... In die wereld van koperblazers en amateurzangers gebeuren natuurlijk veel heel lovenswaardige dingen, maar toch kleeft aan de koren en korpsen het voorname bezwaar dat het een gesloten wereldje vormt met heel weinig oog voor de grote culturele stroom. De confronta-tie met de grote mensenwereld wordt hier soms zelfs systematisch uit de weg gegaan. Wij proberen onze leer-lingen van het begin af aan met zoveel mogelijk verschillende mu-ziek uit alle tijden en sferen in aanraking te brengen.'
Inderdaad heeft Dinie Goedhart een zekere reputatie vanwege haar peda-gogische en didactische durf. Boven-dien kan ook op de jaarlijkse slot-avond van haar instituut ieder zich ervan overtuigen wat voor verbazing-wekkende resultaten worden bereikt. Zelfs jonge kinderen spelen met grote concentratie en overgave hedendaagse muziek, waarvan door veel docenten algemeen wordt aange-nomen dat die te moeilijk of niet leuk genoeg zou zijn. 'Naast het instituut bestaat er ook nog een stichting die concerten en evenemen-ten organiseert Wij aarzelen niet om musici en componisten van nationale en internationale bekendheid naar Dokkum te laten komen voor concer-ten, lezingen of feestelijke bijeenkomsten. Ook jonge amateurmusici blijken zo'n persoonlijke contact met de professionele wereld op hoge prijs te stellen. Als zo'n jonge leerling dan ook nog een compact disc aanschaft, nog eens naar een concert gaat, zich ergens in verdiept, dan heb ik succes, dan is de amateurmuziek een belang-rijke pijler voor het professionele muziekleven.'
Het instituut bestrijkt, zo lijkt het, ook het tussengebied van de verge-vorderde amateur en de halfberoeps. Aan die stichting is nog een blok-fluitensemble gelieerd. Dat geeft het hele jaar door in het hele land concerten. Drie van de vier spelers hebben werk naast de muziek. Dat is wel eens een praktisch probleem. Het vraagt heel veel. Maar muzikaal heeft dat misschien nog zekere voor-delen.'
Dinie Goedhart blijft als leider van dit ensemble haar principes trouw. Ze ruimt een belangrijke plaats in voor eigentijdse muziek. 'Natuurlijk bren-gen we barokmuziek, maar ook wer-ken uit de zestiende eeuw, en vooral vinden we het belangrijk muziek uit deze tijd te spelen. Onder andere geeft de stichting met een zekere regelmaat een compositieopdracht. Een aardig aspect daarvan is het directe contact dat kan ontstaan met de scheppende kunstenaar Daar steken we wat van op. Het is nu eenmaal zo dat uitvoerende musici anders tegen de dingen aankijken dan com-ponisten, terwijl ze eigenlijk wel iets van de motieven van de componist zouden moeten begrijpen. Dat geldt overigens evengoed voor mijn nog niet zo ver gevorderde leerlingen. Ik ben ook dirigent van een orkest dat bestaat uit blokfluitisten, een cellist en een contrabassist. Speciaal voor deze toch wat merkwaardige combi-natie van instrumenten wordt op dit moment een compositie geschreven, zodat er ook voor deze leerlingen een verbinding is met wat er nu in de muziek gebeurt. Tenslotte is er de kans dat een enkele vergevorderde leerling een opleiding aan het conservatorium gaat volgen, maar eigenlijk weet ik niet eens zeker of dat altijd wenselijk is.'
De directeur van het Instituut Flauto Nuovo is een bevlogen pedagoog, maar het kan in Dokkum toch niet allemaal rozengeur en maneschijn zijn. 'De maat van alle dingen is tegenwoordig of iets leuk is~ Veel kinderen haken af op het moment dat er doorgezet zou moeten worden.'
Tijdens het slotconcert is op het podium in elk geval niets van tegen-zin te merken. De leerlingen bewegen zich ontspannen voor het publiek. Er wordt met enthousiasme gemusi-ceerd. 'Ja, je probeert drama's natuurlijk zoveel mogelijk te voorzien en te vermijden. Daarbij valt het me op dat wat meer vrij opgevoede kinderen het iets makkelijker hebben...' 0 ja? Is een vrije opvoeding van groot voordeel? 'Dat zou ik niet willen beweren. Het is eenvoudig zo dat wat strenger opgevoede kinderen beter kunnen doorzetten. Niet alles hoeft voortdurend amusant te zijn. Nee, ik wil zeker geen pleidooi houden voor de vrije opvoeding. In een gezin hoort regelmaat te heersen. Wel vind ik dat de atmosfeer in cultureel opzicht vrij zou moeten zijn. Maar waarom zouden die twee dingen met elkaar in strijd zijn?'
Het klinkt bijna utopisch wat hier de laatste jaren rond Dokkum is opge-bloeid. Wel wordt een enkele keer vanuit het officiële circuit de klacht gehoord dat hier sprake zou zijn van concurrentievervalsing. 'Ik kan bepaald niet zeggen dat alles zakelijk van een leien dakje gaat. In elk geval houden we de zaak draaiende, en, let wel, zonder subsidie. Dat zegt, dacht ik' genoeg.'
Overgenomen uit Kunst en Wetenschap nr. 4 - 1994. Met vriendelijke toestemming van de uitgever.
Nuovo Nieuws
