ملا محمد ربانيد
ويکيپېډيا لخوا
ملامحمدرباني اخوند د طالبانوداسلامي تحريك دوهم مشر مرستيال ، والي او د بهرنيؤ چارو سلاحکار و . مخینهملامحمدرباني دالحاج ملاامیرمحمد زوی د نیک محمدلمسی په 1377هـ س. کال چې د 1958م زېږيز کال سره سمون لري د کندهار ولایت مركز کې وزېږېد . د ښاغلي ملامحمدرباني پلار د کندهار ولایت د علماؤ او منورینو له ډلې څخه ګڼل کېده. همدارنګه د یوه فاضل او متقي انسان په توګه د خلکو په منځ کې مخور نوم درلود. له همدې کبله ده د خپل زوی د علمي روزنې په هکله ډیر هاند و هڅه درلوده. د ملامحمد رباني د زده کوونکيو له خولې چې وايي ٫٫نوموړي هم د خدای ورکړې سرشار علمي استعداد له لامله د ښه لیاقت څښتن و٬٬. زده کړېپلار یې هم د دیني علومو دزده کړې او حصول لپاره ونوماوه او د شرعي تعلیماتو د ترلاسه کولو لپاره یې ديني مدرسې کې شامل کړ. معمولاً په افغانستان کې ددیني علومو د حصول طریقه د رسمي او حکومتي مدارسو له لارې نه، بلکې د نوموړي هیواد د مخورو ديني علماؤ، استاذانو او مشایخو په وسیله په ځانګړې توګه ترسره کیږي . هرعالم او فقیه په خپل مسجد کې یو څه شمیر زده کوونکي (طالبان) راټولوي او بیاهغوی ته د دود سر سم د شرعي علومو تدریس او زده کړه ورکوي. په دغو دودیزه علومو کې صرف، نحوه، معاني،فقه، اصول الفقه، علم التفسیر او حدیث شامل وي. دغه سلسله تقریبا له کال 2۰2 هجري څخه په افغانستان کې داسلامي نړۍ دسترو مشاهیرو او دپخواني خراسان سيمو له اعلامو لکه امام ابوداودالسجستاني، شیخ الاسلام محمدبن محمدبن بکرالخلمي، امام ابواللیث السمرقندي البلخي او همداسې نورو څخه په میراث پاتې ده. سیاسي اړخ او ژوندکه څه هم چې په دې وروستیو درې ؤ لسیزو کې په رسمي او حکومتي لحاظ دغه ديني تعلیمي لړۍ ته تر ډیره د چارواکو له خوا پاملرنه نه کیده، خونوموړې علمي لړۍ د متدینو وګړو په مرسته تردانن ورځې پوري په افغانستان کې داسلامي علومو په ترویج او د افغانستان په تاریخ کې د جهادي خوځښتونو د پرمختګ او د هغوی په ژوندي ساتلو کې ېې بنسټيز رول لوبولی . دبېلګې په توګه په کال ۳77 هـ .س. کې سلطان محمودغزنوي دهند لویه فتحه او د اسلام خپرول د همدغو علماؤ په مرسته او لارښوونه ترسره کړه. په کال 55۹ هـ.س. کال کې چې سلطان شهاب الدین غوري له افغانستان څخه د هند په نیمه وچه حکومت کاوه، همدغو علماؤ د هغه د حکومت په لوړو واګيؤ او چارو کې مهمې ونډې او مسولیتونه درلودل . همدارازکله چې دافغانستان ستر واكمن احمدشاه ابدالي په کال 11۶۰ هـ.س.کال کې د هندي مسلمانانو د مرستي په موخه هند ته خپل پوځونه واستول؛ د دغه جهادي اقدام د ترسره كولو لامل یې د همدغو دیني علماؤ توجیه او لارښوونه وه . په کال 1254 هـ.س. کې په افغانستان باندې دانګرېز یرغل په مقابل کې د غازي امیر امان الله خان مقاومت کوونکو مجاهدینو مسؤلیت د همدغو جهادي عالمانو په غاړه وه . ملامحمدرباني د همدغو جهادي او علمي شخصيتونو چې د هغوی له جملې څخه دطالبانو اسلامي امارت د حاکمیت د وخت ستر مفتي او متبحرعالم شیخ عبدالعلي دیوبندي هم دی ترعلمي روزنې اوتربیې لاندې خپل دیني تعلیمات ترسره کړه . جهاد کې ېې ونډه او مبارزهنوموړی لا د علم او تحصیل له بهیره نه ؤ فارغ شوی چې په کال 1357 هـ.س. کې كمونسټانو د یوې پوځي کودتا له لارې د افغانستان سیاسي واګی ترلاسه کړ. په افغانستان کې د کمونسټانو له واک ته رسیدو سره سم په ټول هیوادکې د هغوی په خلاف ولسي پاڅون پیل شو او د دغه ولسي پاڅون د قیادت اومشرۍ مسؤلیت بیاهم د افغاني دیني علماؤ په غاړه و. ملامحمدرباني چې مخکې له مخکې ېې لا د علم او جهاد په مدرسه کې له خپلواستادانو څخه د جهاد او سرښندنې سبق ترلاسه کړی و ،تر ټولو دمخه د جهاد او له وطن څخه په دفاع سنګرونو ته لاړ . نوموړی دامهال یویشت کلن وه خوپه جهاداوفداکارۍ کې دټولومجاهدینوپه منځ کې په يوه ډیرزړور،غیرتي اوفداکاره مجاهدسره مشهوروه . نوموړي دقندهار ولايت دڅوتنو نورو مشهورومجاهدینوسره دخپل جهادي فعالیت پیل دهیواد په جنوب لویدیځ زون کې دجهاد دمؤسس شهید ملاموسی کلیم له جهادي جبهې څخه پیل کړ له هغه وروسته دکندهارولایت دارغسان ولسوالۍ ته راغی اوهالته یې دروسانوخلاف دسیمې دمجاهدینو په انسجام اوترتیب لاس پوري کړ. د ارغسان ولسوالۍ په چغنی نومي غره کې جهادي مرکز تأسیس اوله همدغه ځایه څخه یې دکندهار ولایت په مختلفو سیموکې جهادي فعالیت شروع کړ. دارغسان ولسوالۍ په چغني ،تورتاک شابیګ اوسنګرنومي سیموکې دروسانوپه مقابل کې ښاغلی ملا محمدرباني په ډیروسختوعملیاتوكې په خپله ګډون درلود . که څه هم چې دچغني دجبهې قیادت دقومندان عبدالرازق په غاړه وه، خودجګړې په مهال به دمجاهدینومشري دښاغلی ملامحمدرباني په غاړه وه . په ټولوجهادي اوپوځي عملیاتوکې دښاغلی ملامحمد رباني دهمیشني مشارکت له امله په وروسته کې د دغې جبهې دمجاهدینو دمرستیالۍ مسؤلیت ورته وروسپارل شو چې له هماغه وخته را هیسیې یې دمجاهدینوپه منځ کې دحاجي معاون صاحب په نوم شهرت پیداکړ. په جهادي بهیرکې یې پوځي اواداري مسؤلیتونه له روسانواودهغوي له لاسپوڅوکمونستانوسره دقندهاراوجنوب لویدیځې حوزې دفاتحومجاهدینوکلک مقاومت دغې سیمې ته دافغاني مقاومت دیوه مضبوط جهادي سنګرحیثیت ور کړاو الحاج ملامحمدرباني دنورومجاهدینوترڅنګ ددغې سیمې دیوه ډیرماهر،مجرب جهادي اوعسکري شخصیت په توګه پکې ښه تبارزوکړ. نوموړی دخپل همدغه جهادي اوعسکري مهارت اونبوغ له مخې دټول جنوب لویديځ زون دمجاهدینودیوه تکړه قومندان په توګه له 13۶۰ تر13۶۹ هجري شمسي کال پورې دروسانوپه ضد دډیروبریالیوپوځي عملیاتوقومانده په غاړه لرله چې له امله یې روسانوته دسراومال ډیردرانه تلفات ورسیدل اوخپله ملامحمدرباني هم تر۳ ځله زیات پکې سخت ټپي شویدي. په دغوپوځي عملیاتوکې دنوموړي فاتحانه قیادت ددې لامل شوچې هغه په ملي کچه دافغانستان دجهاد دمشهورو عسکري قومندانانوپه کتارکې شامل اودهغه وخت دجهادي تنظیمونودرهبرانودپاموړشخصیت وګرځي . داهغه وخت وه چې دافغانستان دجهاد د (7)جهادي تنظیمونورهبرانو په پاکستان کې دمجاهدینوعبوري جلاوطنه حکومت اعلان کړی وه . په دغه عبوري حکومت کې دجهادي رهبرانوترمنځ داپریکړه وشوه چې دهیواد دداخل مشهوروجهادي قومندانانوته به هم په دغه حکومت كي فعال سهم ورکول کیږي . دمجاهدینودغه عبوري حکومت په ریس اولومړي وزیرسربیره مکمله حکومتي کابینه لرله چې په هغې کې ښاغلی ملامحمدربانی ته دحج اواوقافودوزارت دمرستیالۍ دنده سپارل شوې وه. که څه هم چې ملامحمدرباني په دغه وخت کې په تنظیمي لحاظ دښاغلی مولوی محمدیونس (خالص)تر رهبري لاندې له اسلامي حزب سره تعلق درلود خوپه جهادي لحاظ یې دټولوجهادي رهبرانوپه زړه کې خاص ځای درلود. نوموړي له دغه لوي اداري مسؤلیت سره سره بیا هم دهیوادپه داخل کې دخپلومربوطه مجاهدینودجهادي فعالیتونواوددښمن په ضددنظامي عملیاتوقومانده شخصاپه خپله غاړه لرله چې په ډیروځایونوکې یې دوزارت دمرستیال په توګه له دښمن سره په مخامخ جګړه کې برخه اخیستي. دطالبانوداسلامي تحریک په تأسیس کې دده رول : په 13۶۹ هجري لمریزکال کې له افغانستان څخه دروسي ځواکونوله تیښتې اوبیا په 1371هجري شمسي کال کې دهغوﺉ دلاسپوڅي حکومت ترسقوط وروسته ملامحمدرباني دهیواد دیوه مخلص اومصلح شخصیت په توګه دتنظیمي ډلوټپلو دخپل منځي شخړوپه هوارولوکې خپلې ټولې هڅې په کارواچولې اوپه دې لاره کې یې نه ستړې کیدونکې هلې ځلې وکړې. جنوب لویدیځ زون چې یومهال دروسانوپه ضددجهاد اومقاومت ترټولومحکم اوپیاوړی جهادي سنګربلل کیدوله بده مرغه چې دروسانوله عقب نشیني اود ډاکترنجیب په مشرۍ دکمونستي حکومت ترړنګیدو وروسته دتنظیمي اختلافاتو اوجګړه ماروډلودخپل منځي جګړوپه میدان بدل شو. دغه خپل منځي اختلافات اوجګړې یواځې په جنوب لویدیځ زون کې نه بلکې په تدریجی ډول دهیوادله مرکزنه پیل اوپه ډیرلیږوخت کې دهیوادشمال ،جنوب،ختیځ اولويدیځ ته وغزیدې ،چې له امله یې دمقدس څوارلس کلن اسلامي جهادپایلې اوپه هغه کې دیونیم ملیون سورکفنه شهیدانوټولې هیلې اوارمانونه دنفاق اواختلاف په كورورانوونكي اورکې وسوځیدې . دغه زړه دردوونکی حالت هیڅ مسلمان ته دتحمل اومنلووړنه وه خودهغه دمخنیوي توان بیا هیچاهم په ځان کې نه لیدو . یوشمیرهغوکسانوچې دخپل اسلامي جهادپه حقانیت یې ایمان اوباوردرلود؛ دالله تعالی په دغه مقدس ارشاد باندې په باور : (ان الله لایضیع اجرالمحسنین) اوله هغه څخه په الهام اخیستلوسره داسلامي جهاد دنیمګړیوآرمانونودتحقق لپاره بیا خپله مجاهده اومبارزه پیل کړه . دغو دالله دلارې نه ستړي کیدونکومجاهدینوپه داسې حال کې چې دپخواني جهادله ستړیاوواوستومانیوڅخه لا نه وه هوساشوي اوهمداراز دهغه جهادپه مهال کې په صورت لګیدلي زخمونه لاپوره نه وه جوړشوي ، بیایې په هغه ستړي اوستومانه حالت کې دخپل رنځیدلي ولس دآرامۍ په غرض دمفسدینواومنافقینوپه خلاف جهاد پیل کړ. ددغوباعزمه مجاهدینوپه جمله کې دطالبانوداسلامي تحریک دمشرتابه ترڅنګ دملامحمدرباني رول اوفعالیت دهغه یو نیږدې ملګري محترم ملامحمد اخوند چې داسلامي امارت دحاکمیت په مهال یې هم دهغه ترڅنګ مهم اداري مسؤلیتونه سرته رسولي داسې بيانوي .. ښاغلی ملامحمدرباني يوداسې علمي اوجهادي جامع شخصیت وو چې دهغه دجهادي کارنامو اواجتماعي خدمتونوتشریح په دغوڅو محدودوجملوکې نشي کیدلای. نوموړی دخپلوتیروجهادي فعالیتونوترڅنګ دطالبانو داسلامي تحریک له مؤسیسینوڅخه هم ګڼل کیږي. دطالبانوداسلامي تحریک دتأسیس پرمهال به چې کله دکوم ولایت یاکومې سیمې دتصفیه کیدوموضوع رامنځته شوه نوملامحمدرباني به لومړی شخص وه چې دهماغې سیمې دسوله اییزې تصفیې په ترسره کولو به یې غورکاوه . نوموړي به همیشه ددې کوښښ کاوه چې څرنګه وکولای شي هماغه سیمه په سوله اییزه توګه دطالبانوترکنترول لاندې راشي. کله چې په 10/10/1995 طالبان دکابل تردروازو ورورسیدل ملامحمدرباني دمخالفینومشر احمدشاه مسعودته دخبرو دعوت ورکړ هماغه وه چې مسعود هم د ده په دعوت باور وکړ اوله ده سره دخبرو لپاره له کابل څخه میدان ښارته راغی . د ملامحمد رباني لومړۍخبره له مسعودسره داوه چې په دې وطن کې داسلامي حکومت دنافذیدولپاره یونیم ملیون شهدانو قربانۍ ورکړي باید دهمدغو شهیدانو دوینو درناوی وشي اوپه افغانستان کې بی له کوم قید اوشرط څخه اسلامي حکومت عملي شي ، اود دې کاردترسره کیدولپاره دطالبانواسلامي تحریک ټینګ عزم کړی لهذا ته هم باید ورسره خپله ټوله همکاري ترسره اوپه افغانستان کې دیوه مستحکم اسلامي حاکمیت لپاره دعملي کیدوزمینه میسره کړي. ملامحمد اخوند زیاتوي: له شمالي ولایاتونه بغیردافغانستان نورټول مرکزي ، جنوب لویدیځ ،جنوبي اوختیځ ولایتونه دښاغلی ملامحمد رباني په صلح امیزه هلوځلو دطالبانوترکنترول لاندې راغلي. دطالبانوپه اسلامي تحریک کې دده مسؤلیتونه سره له دې چې ښاغلی ملامحمدرباني ته دطالبانوپه تحریک کې ټولولوړرتبه مسؤلینواومجاهدینودجهادي استاذ اودتحریک له مشرتابه راپه دیخوا ددوهم مسؤل شخص په سترګه کتل خو ده بیادخپل میل اومزاج له مخې په هیڅ صورت دمسؤلیت اومشرۍ نشه په سرکې نه ساتله . کله چې په کال 137۳5/11/1994 کې طالبانود دکندهارولایت ترخپلې ولکې لاندې راوست نوښاغلی ملامحمدرباني ته په دغه وخت کې دطالبانودعالي شورا مسؤلیت وسپارل شو. په 13743/4/1996_کال دحمل دمیاشتې په 13ـ 14نیټه چې کله دهیواد15۰۰علماوله لوري دطالبانوداسلامي تحریک مشرته دامیرالمؤمنین لقب اعطاء اواسلامي امارت بنسټ کیښودل شو بیاهم دملامحمدرباني رول ځانګړی اهمیت درلود اوداسلامي امارت دامیرترڅنګ یې په پور ه اخلاص اوصداقت خپلو جهادي اواصلاحي فعالیتونوته دوام ورکړ. په 9/5/1995چې دطالبانوفتوحاتودجنوب لویدیځ زون دنورولایاتوهلمند،اروزګان،فراه اوهرات په لوري مخه کړه نوملامحمدرباني په دغوټولوفتوحاتوکې دیوه برمیال فاتح په توګه سهم درلوداو دټول جنوب لویدیځ په تصفیه کولوکې دده تکتیکي هڅې دځانګړي اهميت لرونكې وې . همداراز په 11/9/1996 چې کله دهیواد دختیځ زون ولایتونه ننګرهارکونړاولغمان داسلامي امارت ترولکې لاندې راغلل نوبیاهم ملامحمدرباني ته دختیځ زون دعمومي مشر مسؤلیت وسپارل شو. په 27/9/19961375کال دتلې دمیاشتې په شپږمه نیټه چې کله دهیوادپلازمینه کابل په بشپړه توګه داسلامي امارت ترحاکمیت لاندې راغی نوداسلامي امارت دمشرتابه له خوا په کابل کې ددولتي چارودتنظیم اوترتیب په غرض شپږ کسیزه سرپرسته شوراتأسیس اومشري یې بیاهم دملامحمدرباني په غاړه ورواچول شوه. اوکله چې سرپرسته شوراپه حکومتي تشکیل بدله اوداسلامي امارت په چوکاټ کې ریاست الوزراء تأ سیس شو نوملامحمدرباني دریاست الوزراء درییس په حیث وټاکل شو. عقیده اوفکري انتماء یې: ښاغلی ملامحمدرباني په عقیدوي لحاظ داهل سنت والجماعت اوسلف صالحینودسپیڅلې لاري پیروي کوله. نوموړي له خرافاتواوبدعتونوڅخه ډیره کرکه کوله اوتل به یې خلګ دقرأن اوسنت نبوي پیروي ته دعوتول. تقوااوپرهیزګاري یې : ښاغلی ملامحمدرباني دخپلونوروحسنه اخلاقو اوفضایلوترڅنګ دزهد،تقوی اودیندارۍ یوه نمونه وه، دشپې قیام اللیل اودورځې دڅاښت لمونځ دده له خصوصیاتوڅخه وه. دپخواني جهادپه دوران کې زه(دلیکنې لیکوال)دزابل په ولایت کې له ښاغلي ملامحمدرباني سره څو ورځې ملګری وم. دامهال نوموړی دمجاهدینودعبوري حکومت دیوه مسؤل په توګه دزابل ولایت دجهادي اونظامي چارودانسجام په خاطر دغه ولایت ته راغلی وه. لومړۍ شپه مودتبسخرترڅنګ دسیدجان نومې کلې دمجاهدینوپه یوه مرکزکې تیره کړه . دمجاهدینودغه مرکز دکلي دمسجدترخواجوړشوی وه ، په پخواني اوهمداراز اوسني جهادکې په کلیوالوسیموکې دمجاهدینو داوسیدنې ځایونه مساجد دي . ښاغلی ملامحمد رباني به هم دنورو عادي مجاهدینوپه څیر له مجاهدینوسره یوځای په همدغومساجدوکې بي له کوم امتیازه اوسیده . په همدغه ورځ هم ملامحمدرباني دنورومجاهدینوپه څیردمرکزمسجدته ولاړی اودماخوستن له لمانځه وروسته يي استراحت هم هالته وو. په مسجدکې دپیره کوونکومجاهدینو دشورماشوراوحرکت له امله ماته هیڅ خوب نه راتو خوچې هرځل به مې دحاجي معاونصاحب لوري ته وکتل نوهغه به په هماغه توره شپه کې په ډیرأرام سره په لمانځه ولاړوه. ایثاراوخودګذري یې: په 1366 هجري شمسي کال کې دکندهارولایت ته دمجاهدینودجهادي فعالیتونودشنډولوپه غرض دروسانوډیره درنه قوه راغله ،اودکندهارولایت دمحله جات په سیمه کې دملامحمدرباني په ګډون یوزیات شمیر مجاهدینومخامخ جګړه ورسره پیل کړه په دغه جګړه کې چې تقریبایوه میاشت یې دوام درلود دجګړې دواړوخواته درانه تلفات وواښتل چې خپله ملامحمدرباني هم په دغې جګړې کې سخت ټپې شو. دملاعبدالقیوم په نامه یوه مجاهدچې په دغوعملیاتوکې برخه درلوده ماته وویل چې دحاجي معاون صاحب په شمول زمونږدجبهې څلورتنه مجاهدین زخمیان شول . کله چې نورمجاهدین دجګړې له میدانه څخه دټپیانودراپورته کولوپه نیت راغلونولومړی حاجي معاون صاحب ته ورغلل ،خوحاجي معاون صاحب دوﺉ ته وویل چې زه ښه یم ترماهغه دری تنه نورمجاهدین سخت زخمیان دي لومړی هغه درواخلي . مجاهدینوچې کله هغه راپورته کړل اوبیاحاجي معاون صاحب ته ورغلل نوهغه دومره سخت زخمي وه چې بلکل دپورته کیدلواوحرکت کولونه وه خوده بیاهم دجنګ له صحنې څخه ترځان له مخه هغه نورمجاهدین چې زخمونه یې هم دده په نسبت ډیرکم وه وایستل . داسلامي نړۍ په قضایاویې اهتمام: داسلامي امت اړوندې قضیې ملامحمدرباني ښاغلی دخپل ژونداهمې قضیې بللې اوداسلامي امارت دحاکمیت په مهال یې دفلسطین ،چیچین ،کشمیراونورواسلامي قضایاؤپه هکله ځانګړې بیانیې صادرې کړې . ساده ګي اوبی تکلفه ژوند یې : ښاغلی ملامحمدرباني سره له دې چې دژوندزیاته برخه یې په لوړواداري اوپوځي مسؤلیتونوکې تیرشوی خوله دې هرڅه سره سره یې په طبیعت اومزاج کې دتکبراوغرورهیڅ نوع نښانې نه لیدل کیدې.. دهغه ناسته ولاړه ،حرکات اوسکنات ټول دیوه ډیرعادي شخص کړو وړوته ورته ول، اود خپلونوروملګرو په مقابل کې ځان ته په هیڅ امتیازنه وه قائل. درسمي کاراو وظیفې پرمهال به هرعادي سړي له ده سره ډیرپه اساني سره لیدلای شول په خپله دروازه کې به یې مسؤل پیره داریواځې دمراجعینودنوبت دمراعاتولوپه منظوردراوه . دمجاهدینوپه عبوري حکومت کې د وزارت له مرستیالۍ نه بیاداسلامي امارت دریاست الوزراء ترمشرۍ پوري نوموړي شخصي محافظین اوباډي ګارډان نه لرل . هغه څوک چې له ده سر ه په سفراوحضرکې یوځای اوسیدل اوګرځیدل هغه دده جهادي ملګري اودرسي شاګردان ول .. یوځلې دریاست الوزراء (دطالبانودواکمنې په مهال دصدارت عظمی دمنصب نوم) دمسؤلیت په مهال کې دځینورسمي کارونودترسره کولوپه غرض دننګرهارولایت ته راغلی وه،هالته له سهاره ترماسپښین پورې دهماغورسمي اجراآتوپه لیدلوبوخت وه ، دماسپښین په یونیمه بجه دجلال ابادښار دقصرپه جامع مسجدکې كوم چې دننګرهارولایت مقرته په لنډه مسافه کې موقعیت لري لمونځ کیده،ده چې ساعت ته وکتل دجماعت دلمانځه وخت ته ډیرکم وخت پاتې وه. سمدستي دهماغه رسمي کارله منځه په ډیره چټکۍ سره راولاړاونیږدې دمنډې په حالت کې یې دجماعت لومړي صف اوتکبیر اولی ته ځان راورساوه. هغه نور مسؤلین چې ترده دعمراومسؤلیت په لحاظ ډیرکشران ول ډیروروسته مسجدته په رسیدوبریالي شول. له خپلوملګروسره یې تعامل اوبرخوردډیر بي تکلفه اوپه خوراک ،څښاک ،ناسته اولاړه کې له هغوﺉ نه هیڅ امتیازنه درلود. دریاست الوزراء دمسؤلیت په مهال کې به له وزیراکبرخان مینې څخه دکابل دارګ ترماڼۍ دریاست الوزراء تردفترپوري ډیروخت دخپلو دریوـ څلوروملګروسره پیاده روان وه . له خپلوملګروسره به یې په ټولوجهادي اوسپورتي نشاطاتوکې په ډیره خوښۍ ګډون کاوه ،اودهغوي دسپورتي لوبوله منځه به یې دچغ په نامه محلي لوبه ډیره خوښه وله. دشخصي ژوند اقتصادي حالت یې: سره له دې چې ښاغلی ملامحمدرباني دخپل مسؤلیت او وظیفې له مخې داسلامي امارت په بودیجه کې دهرقسم استعمال اختیاردرلود خونوموړي په دومره اندازه له دغې بودیجې څخه استفاده کوله چې په ډیره عادي توګه یې امراردژوندورباندې کاوه. دژوندتراخیره پورې یې په خپل هماغه پلرني عادي کوراكتفاوكړه او دبیت المال له بودیجې څخه یې ځانته شخصي کورجوړنه کړ. كله چې په 2۰۰۰ میلادي کال کې دملګروملتونودامنیت شوراله خوا په افغانستان ظالمانه اقتصادي بندیزولګیدو اودهمدغې شوری له لوري داسلامي امارت دچارواکوبانکي حسابونوبند اعلان شول په دغوچارواکوکې ملامحمدرباني ښاغلی هغه شخص وه چې په نامه یې هیڅ بانکې حساب شتون نه درلود. دخلګوپه زړونوکې یې محبوبیت . ښاغلی ملامحمدرباني دخپلونیکواسلامي اخلاقوله وجې دهرچا په زړه کې ځانګړی حیثیت درلود. دده دوفات په مهال دصوبه سرحد مشهورژورنالیست رحیم الله یوسفزی له بي بي سي راډیوسره دمرکې په وخت وویل : نن دطالبانودحکومت ترټولولوړرتبه مسؤل ملامحمدرباني په حق ورسیدو... اوملامحمدرباني دطالبانوپه منځ کې داسې یوجامع جهادي شخصیت وه چې دده په مړینه نن هم دطالبانودوستان اوهم دهغوﺉ مخالفین خفه دي .... مړينهبالآخره دغه دجهاداومبارزې دلارې نه ستړی کیدونکی لاروی ،دتقوی اوزهدنمونه ،دایثاراوفداکارۍ سمبول ،داخلاقو،شرافت اوفضیلت څلی دالهي تقدیراوفیصلې سره سم دسرطان داوږدې ناروغۍ له امله دپاکستان دروالپنډۍ ښارپه یوه روغتون کې د1422 هق کال د محرم الحرام دمیاشتې په لومړۍ نيټه خپله روح خپل حقیقي مالک ته وسپارله اودتل لپاره یې له دې فاني نړۍ څخه سترګې پټې کړې. یادونه: دغه لیکنه دطالبانو مربوط دالصمود به نوم له عربي ژبې مجلې څخه کټ مت ژباړل شوې |