"TREBINJE I TREBINJCI 1935.-2000."

     Izuzetno je teško, sročiti i sklopiti knjigu o zavičaju, a pritom vremenski i prostorno, dakle geografski biti udaljen na stotine i stotine kilometara od tog istog zavičaja koji se nosi u duši i svijesti.
     Ali, na sreću, i to se događa.
     Supružnici, Sehija (koja je tokom rada na ovoj knjizi, na žalost, umrla u Danskoj) i Ismet Sadović, naprosto proganjani velikom, prevelikom unutrašnjom potrebom, dali su sebi u zadatak da napišu i objave knjigu o Trebinju i Trebinjcima svoga vremena i vakta. Strpljivim i predanim radom nastala je ova knjiga – mozaik, svojevrstan mozaik boja i mirisa, koji je sada tu pred nama. Sadovići su željeli, naprosto, da otrgnu od zaborava sve ono što ima ukus Trebinja i trebinjskog, u vremenskom razdoblju od 1935. do 2000. godine, a sve to gledajući kroz vlastitu prizmu i vizuru, i sa udaljenosti – čak iz Danske. Bez velikih književnih i povijesnih ambicija, ova knjiga ostaće trajno štivo za mnoge Trebinjce, Bošnjake, muslimane koji su tako bezdušno, oporo i drsko, u buri i pomami etničkog čišćenja, protjerani iz svoga grada, iz svoga Trebinja. Sada oni žive u preko dvadeset zemalja Evrope i svijeta, i svi su oni, manje ili više, mislima i uspomenama vezani za Trebinje, za plavetnilo neba trebinjskog, za onu pitominu, za draču i kamen, sam kamen hercegovački.
     I o tome ova knjiga kazuje.
     A, tek što piše o ljudima i porodicama trebinjskim, bošnjačkim, muslimanskim i onim drugim i drugačijim. Urađeno je to s mjerom i krajnje jednostavno, i pitko. Sjećanja se, čitajući ovu knjigu, obnavljaju i traju, i osjećaju kao gutljaji hladne i zdrave vode sa česme u Starom gradu – trebinjskom Kastelu na malom trgu ispred džamije Osman-paše Resulbegovića. Sada te džamje i brojnih drugih, svih trebinjskih džamija – nema. One su srušene mržnjom i svirepošču ljudi i rata, kakav se zasigurno, rijetko gdje događao i vodio.
     Neka ostane zapisano.
     Knjiga “Trebinje i Trebinjci 1935. – 2000.”, supružnika Sehije i Ismeta Sadovića, ostaće kao dragulj, kao biserje koje u svakom vremenu ima svoju vrijednost i cijenu. Ova knjiga, na način koji je pisana i ispisana, krije u sebi onu divnu jednostavnost i lahkoću, tako da se čita u jednom dahu i nosi se u duši kao vrijednost, trajno i zauvijek. Ona izvorno govori o mnogim Trebinjcima, ne samo o Bošnjacima i muslimanima, na način koji je prost, ljudski, i drag i simpatičan.
     Sve je svedeno na finu mjeru, reklo bi se, uobičajenu ljudsku mjeru. Ničega nema ni previše ni premalo. Možda je ponešto o nama i zaboravljeno da se napiše, ali ništa zato. Biće još knjiga, sasvim sigurno, i na ovu temu o Trebinju i Trebinjcima koje će se na drugačiji način govoriti i pisati, a o istoj ili skoro istoj temi.
     I na samom kraju: ljudski život je kratak, naši životi prolaze, samo knjige – knjige ostaju. Moji dragi prijatelji, Sehija i Ismet Sadović, su se zaista na najbolji, na najbolji ljudski plemeniti način, trajno odužili svome Trebinju. Iako daleko, predaleko od grada podno Leotara, iz zemlje Danske, gradu Trebinju i svim Trebinjcima, ma gdje i na kojim geografskim dužinama i širinama živjeli i trajali, oni su podarili knjigu, knjigu o nama i knjigu za nas. Jednostavno da se korijeni ne zaborave, da se ne zaboravi ko smo i odakle smo...

U “Bilješci o piscima knjige” na kraju knjige
između ostaloga, stoji i ovo:

     Sehija (Ahmeta) Sadović, rođena Kabil je bila nastavnica materinjeg jezika, književnosti i ruskog jezika, i Ismet (Alije) Sadović, gedeta–geodetski inžinjer, su rođeni 1933. odnosno 1929. godine u Trebinju. Školovali su se u Trebinju i Sarajevu. Sehija je radila u Sarajevu, Mostaru i Trebinju. Predavala je maternji “SH” i ruski jezik. Nekoliko godina pred ovaj rat, radila je u Skupštini opštine Trebinje, kao referent za prosvjetu i kulturu SO Trebinje. Sehija je kao nastavnica u Sarajevu, za uzoran rad na obučavanju đaka materinjem jeziku, dobila “Politikinu nagradu” i diplomu lista “Politika” u Beogradu, uz lično prisustvo, čestitanje i potpise književnika Ive Andrića (Nobelovca) i Branka Ćopića, 6. oktobra 1972. godine. Ovo je dodjeljivano svake školske godine, samo jednom nastavniku materinjeg jezika iz svake republike i autonomnih pokrajina nekadašnje Jugoslavije. To je smatrano za najveće priznanje, saveznog značaja.
     Ismet je radio u Republičkoj geodetskoj upravi i Geodetskom zavodu u Sarajevu i Mostaru na raznim geodetskim poslovima: triangulaciji, aerofotogrametriji - veznim tačkama i dešifrovanju, gradskoj triangulaciji, gradskoj preciznoj poligonometriji Sarajeva i Tuzle, gradskom preciznom, tehničkom i detaljnom nivelmanu i gradskom klasičnom premjeru, katastru zemljišta i katastru podzemnih instalacija. Rukovodio je više sezona terenskim sekcijama za triangulaciju na mnogim područjima u BiH. Bio je direktor Radne jedinice Geodetskog zavoda u Mostaru i šef službe za Katastar podzemnih instalacija u SO Mostar. Rukovodio je avionskim geodetskim premjerom opština Ljubuški i Trebinje i učestvovao u geodetskom premjeru mnogih opština u BiH. Na ovim poslovima je radio preko 25 godina, a posljednjih 15 godina radio je u Trebinju kao direktor Opštinske geodetske uprave SO Trebinje. Bio je aktivni član u društvu “Geodetskih inženjera i geodeta BiH”. Odlikovan je Diplomom i Poveljom istog Društva. Učestvovao je na mnogim stručnim savjetovanjima, kako u BiH, zako i u bivšoj Jugoslaviji, a i vani. Nije se bavio, kao ni Sehija, politikom. Autor je više stručnih članaka u geodetskom listu “Glasnik BiH”.
     Sehija i Ismet su skoro punih 40 godina bili u sretnom braku. Protjerani su, kao i ostali Bošnjaci–muslimani iz svoga Trebinja, početkom 1993. godine. Tokom rada na ovoj knjizi, Sehija je, nažalost, umrla 18. marta 1999. godine u Danskoj, i nije dočekala da prelista ovu knjigu, niti da ponovo vidi svoje Trebinje. Sahranjena je u Danskoj, u gradu Arhusu na groblju–mezarju “Vesterkirke gard”, pored čijeg je mezara Ismet rezervisao mjesto za sebe.

     Knjiga “Trebinje i Trebinjci 1935.–2000.” tehnički je solidno opremljena i izašla je u tiražu od 500 primjeraka.