Pytanie w tytule wbrew pozorom jest niebanalne. Spróbuj usunąć ten plik
wchodząc w C:\WINDOWS. Zaskoczy cię komunikat
Nie można usunąć pliku, gdyż jest on używany przez
system Windows. Co to oznacza? Że gdzieś na komputerze dzieje się
proces nazwany Explorer. Jak już wspominałem, kiedy otworzyłeś okno
z C:\WINDOWS - uruchomiłeś Explorer-a. Ale jeśli użyłeś Total
Commander-a, to również nie mogłeś usunąć pliku. Widzisz, Explorer przejawia
się nie tylko w postaci okienka z zawartością folderu. Zminimalizuj wszystkie
okna. Co widzisz oprócz tapety? Parę(naście/dziesiąt :)/set :))))) ikon, pasek
zadań, zegar systemowy, Menu Start (tak na marginesie, to Windows jest jedynym
systemem, który zamyka się przyciskiem Start). Te wszystkie efekty to
jest tzw. shell (muszla), inaczej powłoka. Powłoka oddziela użytkownika od
gołego systemu operacyjnego, pozwala na uruchamianie innych programów. Otóż
Explorer jest przede wszystkim taką powłoką, dopiero potem jest managerem
plików. Oczywiście domyślasz się, do czego zmierzam. Powłoka Explorer-a jest
nieefektywna i zawodna. Zdarzało ci się Explorer.exe:
Program wykonał nieprawidłową operację i zostanie zakończony?
Podejrzewam, że tak. A teraz podam ci rozwiązanie: zmienić powłokę. Proste
i logiczne. Tylko gdzie takiego czegoś szukać? Przede wszystkim na serwisach
software'owych, jak Tucows (chyba
najlepszy), ZDNet czy
CNet. Po drugie, na stronkach takich
kretynów, jak ja, którzy nie mają co robić, tylko pisać jakieś bezsensowne
bzdury. Znowu podam, czego ja sam używam: LiteStep. Świetny shell, używam go
od chyba półtora roku (czy może troszkę więcej). Jest jeszcze parę innych
powłok, ale próbowałem części z nich. Przeważnie mniej elastyczne
w konfiguracji, mniej wygodne (choć wygoda to rzecz względna) i zdarza się, że
bardziej zawodne. Próbowałem shelli NextSTART, E-Sense, EVWM i Reveal. Żadna
nie pracowała lepiej od LiteStep-a, choć mogłem być mocno stronniczy w ocenie,
więc nie możesz zbytnio ufać mojemu zdaniu. Zwalam w takim wypadku ciężar
testowania innych powłok na ciebie. A jeśli zdecydujesz się na inną powłokę,
niż LS - mimo wszystko zajrzyj tutaj.
Znalazłem ostatnio jeszcze jeden fajny shell: Talisman. Działa ładnie,
ślicznie wygląda, ale ja już jestem chyba za stary na zmianę powłoki
i zostałem przy LS. Mimo to jednak polecam Talisman-a i podaję stronę domową:
www.lighttek.com. Talisman ma jedną
wadę: jest tworem shareware (a przynajmniej tak wygląda po pobieżnym
przeczytaniu załączonego pliku README), co jednak nie rzuca się w oczy podczas
pierwszego uruchomienia, więc może to tylko błędne wrażenie. Proszę testerów
o informacje na temat
(dozzie[at]irc.pl).
Przede wszystkim musisz ściągnąć cały pakiet z powłoką. Niestety, serwer
projektu LiteStep www.litestep.net na
razie nie funkcjonuje, a na alternatywnym
www.litestep.com trudno (przynajmniej
mi) jest znaleźć instalatora czy binaria LS-a, (choć mam nadzieję, że wkrótce
się to poprawi), zatem zgodnie z zasadą jeśli czegoś nie ma, to zamieśćmy
to umieszczam instalator powłoki LiteStep
0.24.6. Ostrzegam, że plik ma 1829 kB, radzę użyć FlashGet-a, Go!Zilli czy
innego GetRight-a.
Instalacja odbywa się bardzo łatwo: klikasz Next, Next, Yes, Next, Next,
Next, OK, Next, OK, Next, Finish :)))) Żartuję, chociaż faktycznie nic
więcej nie trzeba pod Windows 9x (nie instalowałem tego na NT/2k/XP, więc nie
potrafię nic powiedzieć o instalacji na tych systemach; jeśli ktoś może się
podzielić doświadczeniami, proszę o kontakt:
dozzie[at]irc.pl). W zasadzie masz już
działającą lokalną instalację LiteStep-a. Teraz, jeśli masz na tyle czasu,
cierpliwości, ochoty i kawy/coli/soku z marchwi, to możemy zająć się dokładną
(czytaj: ręczną) konfiguracją.
Na początek ustalmy: ja uważam, że masz menu Start w "normalnym" ustawieniu
C:\WINDOWS\Menu Start\, a LiteStep-a instalowałeś
w C:\LiteStep\. Jeśli zmieniałeś położenie któregokolwiek, to
wszelkie wystąpienia nazw tych folderów powinieneś zastąpić właściwymi swoimi.
Ponadto LS w wersji 0.24.6 potrafi podczas odczytywania pliku konfiguracji
wstawiać dodatkowe (zewnętrzne) pliki, czyli tak jak w C/C++: jeden plik
"include'uje" kilka innych. Oczywiście takie coś jest zleżne od tematu
zastosowanego, więc robię jeszcze jedno założenie: używasz mojej
instalki LS i domyślnego tematu z niej. Skorośmy sobie to już wyjaśnili, to
proponuję przejść do konkretów.
Przede wszystkim, ważne jest, jak zainstalować/zdeinstalować LiteStep (czy
inne shelle), żebyś mógł powrócić do Explorer-a (w końcu działał, nie?).
Sposób działający dla Windows 9x:
Shell, jaki jest uruchamiany po uruchomieniu systemu, jest zapisany w pliku
C:\WINDOWS\SYSTEM.INI, w sekcji [BOOT] jako pozycja
shell=XXX. Jasne chyba jest, że w standardowym systemie wpisane jest
shell=Explorer.exe. Tu umieszczamy zamiast Explorer.exe
ścieżkę C:\LiteStep\LiteStep.exe, najlepiej przerobioną na krótką
8.3. Jeśli natomiast przy załadowaniu systemu wyskoczy komunikat radośnie
informujący o konieczności reinstalacji, musisz uruchomić komputer w trybie
MS-DOS (tuż po ekranie BIOS-u przytrzymaj [Ctrl], pojawi się menu, wybierz
Wiersz poleceń lub Wiersz poleceń trybu awaryjnego
- obojętne które). Wpisując edit c:\windows\system.ini [Enter]
otworzysz plik SYSTEM.INI i będziesz mógł wpisać linijkę
shell=Explorer.exe. Teraz zapisz plik. Powróciłeś do powłoki
Explorer-a. Analogicznie zmienia się powłokę na inną (oczywiście bez
kombinacji w DOSie, te były tylko dlatego, że winda odmawiała współpracy).
Sposób działający (mam nadzieję) dla Windows NT/2k/XP:
Musisz zmodyfikować wpis w rejestrze, więc warto zajrzeć najpierw do
następnego rozdziału. Przejdź teraz do klucza
HKLM\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\Winlogon i w wartości
shell wstaw C:\LiteStep\LiteStep.exe. Domyślasz się chyba,
że to wartość dla całego systemu. Teraz musisz jeszcze przejść do
analogicznego klucza w HKCU i tam skasować ewentualny wpis
shell, żeby nie przeciążał wyboru powłoki. Oczywiście nic nie stoi na
przeszkodzie, żebyś wpisu tego dokonał tylko w HKCU.
Jeszcze jedno do WinNT+: Windows domyślnie startuje ponownie powłokę, gdy ta
się wywali. Jeśli z pewnych względów nie chcesz tego, to w kluczu
HKLM\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\Winlogon jest wartość
AutoRestartShell, która odpowiada właśnie za startowanie powłoki.
Zmieniasz jej zawartość na 0 i już po sprawie.
LiteStep ma parę plików ustawień. Przede wszystkim C:\LiteStep\step.rc,
w którym pliku nie ma zbyt dużo, ale to jest plik, od którego zaczyna się
ładowanie ustawień. Dalej jest
C:\LiteStep\themes\LiteGnome\step.rc, w którym ustawione jest,
które moduły się ładują i w jakiej kolejności. Niżej są zdefiniowane opcje dla
modułów Desktop i jDesk (odpowiedzialnych za zachowanie się
pulpitu bez żadnych okien), Systray i grdTray (zasobnik
z ikonami, które były kiedyś koło zegara, dostępny po kliknięciu małego
przycisku z literką S), Dwarf (menu wyskakujące po kliknięciu trzech klocków
ułożonych w literę L lub ikonki folderu), mały moduł odpowiedzialny za linię
poleceń, moduł SYSVWM odpowiadający za pulpity wirtualne, dwa moduły do
współpracy z Winamp-em 2.x (trójki nie sprawdzałem, a kontrolki Winamp-a
widoczne są po wciśnięciu małego przycisku z rysunkiem trójkąta), dalej jest
tekst wyświetlany w polu informacji (mały przycisk pytajnika), ustawienia
przycisków widocznych okien na pasku zadań, i wreszcie ustawienia menu spod
prawego przycisku myszy.
To tylko takie pobieżne przedstawienie, co do czego służy, więcej
szczegółowych informacji szukaj w pomocy (C:\LiteStep\lsdocs).
Powiem tylko, że jest chwilka zabawy z ustawianiem polskich krzaków w menu
i na pasku zadań. Ja to rozwiązałem tak:
; ===== JAMP ===== jAmpTitleFont "MS Serif" ;--------------------- ; L A B E L S ;--------------------- SysLabelFont Tahoma DriveLabelFont Tahoma Drive2LabelFont Tahoma NetLabelFont Tahoma ;------------------ ; T A S K S ;------------------ TasksTitleFont "MS Sans Serif" TasksTitleFontSize 10 ;--------------------- ; P O P U P S ;--------------------- PopupFontFace "MS Sans Serif" PopupFontHeight 8
Domyślasz się chyba, że okroiłem cały plik ustawień do jedynie niezbędnych
wpisów.
Osobną sprawą jest menu, które się wyświetla po kliknięciu prawym przyciskiem
myszy na pustym fragmencie pulpitu. To jest zapisane w folderze Personal:
C:\LiteStep\personal\popup.rc. Powinieneś się łatwo połapać, jak
dodać/usunąć pozycje.
W tym samym folderze jest plik ze ścieżkami do programów typu klient FTP
i klient e-mail: C:\LiteStep\personal\evars.rc. Możesz więc
zmienić ścieżki do tych programów.
Wspominałem o folderach Dwarfa, tych z ikonką z trzech klocków i z ikonką
folderu. To, co tam się pojawia, zapisane jest
w C:\LiteStep\personal\dwarffolder.rc (ikona folderu)
i C:\LiteStep\personal\dwarfprog.rc (ikona trzech klocków).
Struktura pozycji w takim folderze Dwarfa jest następująca:
*dwarf "Tekst podpowiedzi" "obrazek.bmp" "ścieżka do programu" *dwarf "bzdury" ".extract" "inny program" *dwarf "bzdury2" ".extract=c:\ikony\jakas.ico" "bleble" *dwarf "bzdury15" ".extract=c:\programy\xxx.exe,0" "blablabla"
Obrazek musi być bitmapą. LS obsługuje przezroczystość, która jest oznaczana
przez żarówkowy różowy o wartościach czerwony: 255, zielony: 0, niebieski: 255
(Tu masz próbkę koloru). No dobra, obrazek
może być ikoną. Musisz wtedy zamiast obrazek.bmp wpisać .extract
- wtedy zostanie wyciągnięta ikona z programu podanego jako polecenie. Jeśli
chcesz użyć ikony z programu/biblioteki, wpisz
.extract=sciezka_programu,0 , gdzie końcowe zero nie jest konieczne,
chyba że chcesz inną ikonę (kolejne numery, zaczynając od 0). Na przykład
chcesz trzecią ikonę, więc wstawiasz 2. Ścieżka do ikony powinna być bez
spacji.
Najciekawszą sprawą są skróty klawiaturowe do programów. Te są zdefiniowane
w pliku C:\LiteStep\personal\hotkey.rc. Przykładowy fragment
mojego pliku:
*Hotkey WIN F1 !Amp_Prev *Hotkey WIN F2 !Amp_PlayPause *Hotkey WIN F3 !Amp_Stop *Hotkey WIN F4 !Amp_Next *Hotkey WIN F5 !Amp_Show *Hotkey WIN PageUp !Amp_VolumeUp *Hotkey WIN PageDown !Amp_VolumeDown *Hotkey WIN Escape !Amp_JumpToFile *Hotkey WIN V E:\Programy\ProcessViewer.exe *Hotkey WIN C "C:\Program Files\TotalCMD\TOTALCMD.EXE" *Hotkey WIN+SHIFT R $WinDir$\REGEDIT.EXE
Poczytaj informacje zawarte w dokumentacji, żeby obczaić wszystkie legalne
klawisze. Polecam używać do większości/wszystkich skrótów klawisza [Win], bo
żaden program nie używa takich skrótów do swoich funkcji. A tak na marginesie,
to zwróć uwagę na pierwsze osiem wpisów. Mogą ci się przydać do obsługi
Winamp-a.
Cóż ja mogę więcej powiedzieć o LiteStep-ie? Mogę go tylko polecić, bo jest do
niego multum modułów dodatkowych i tematów. Wpisz w
Google'ach hasło LiteStep, a dostaniesz
parę(naście) stron wyników.
Opisałem, jak zainstalować LiteStep-a zamiast Explorer-a. Nie wspomniałem
jednak, że jest możliwość zainstalować go obok Explorer-a. Do tego
potrzebujesz managera (modne słówko) powłok - czy jakoś tak. Świetny jest
LiteSpawn. Używam go jednak niemalże łopatologicznie, bez żadnych specjalnych
efektów. Instalacja jest prosta: rozpakowujesz archiwum do folderu (np.
C:\LiteSpawn\), uruchamiasz LiteSpawn.exe
i restartujesz komputer. Domyślna konfiguracja przewiduje, że LiteStep jest
w folderze C:\LiteStep, Explorer w folderze
C:\WINDOWS oraz że chcesz za każdym razem wybierać, którą powłokę
uruchomić. Żeby to zmienić, edytujesz plik
C:\LiteSpawn\LiteSpawn.cfg. Tam (na samym dole) wstawiasz sekcję
z nazwą twojego użytkownika lub zmieniasz sekcję [default]. W sumie
przydatne są tylko dwie opcje: shell i ask_boot. W moim pliku
konfiguracji (tym, co jest w archiwum) są trzej użytkownicy: domyślny, ja
(Dozzie) i administrator (nie pytaj się, czemu go zostawiłem, bo nie wiem).
W domyślnym użytkowniku normalną powłoką jest Explorer, ale user jest pytany,
co chce uruchomić. Dozzie ma od razu odpalanego LiteStep-a, a administrator
- Explorer-a, bez pytania. Możesz w ten sposób każdemu użytkownikowi dać inną
powłokę (bo pewnie zauważyłeś, że nie jeden LiteStep może być uruchomiony
przez LiteSpawn). A po resztę informacji zajrzyj do pliku pomocy.
LiteSpawn do ściągnięcia (niestety nie
znam oryginalnej strony, więc zamieszczam cały program - niecałe 60 kB).