Hoàng Ngọc Lễ
Mụ Quế mang trong người cái tật bệnh lẩm bẩm một ḿnh từ lúc nào không biết. Mụï cứ lẩm bẩm: Mẹ cha nó, chẳng c̣n cái ǵ để thương, để tiếc! Chúng phá hết rồi! Toàn là quân khốn nạn! Cổng trời, nó cũng khiêng đâu mất! .
- Trả chồng tao đây! Trả bày chim tao đây! Cổng trời đâu mất rồi!
Những người bạn hàng ở cổng biên giới bàn tán với nhau:
- Mụ đi t́m ai tại cái nơi hẻo lánh này thế nhỉ!
Có người quen biết mụ trả lời:
- Mụ đi t́m chồng đấy!
Người khác th́ bảo:
- Không đâu, mụ đi t́m chim. Bầy chim trời của mụï bay mất rồi!
- Phải mà! Chồng mụ bị mất tích từ khi quân Trung Quốc sang tấn công.
Người khác lại thêm vào:
- Mụ t́m cả cái cổng trời đấy! Cái cổng trời của mụ là cái cổng biên giới đấy! Mất mẹ nó rồi c̣n đâu mà đ̣i! Chúng đem dâng cho quan thày hết rồi! Muốn đ̣i th́ sang măi bên Trung Quốc mà đ̣i! Đứng đây gào th́ cho cóc nó nghe à! Lằng nhằng nó lại nă sang mấy trái, có mà chết oan cả lũ!
- Đi đ̣i cái cổng trời th́ chỉ là quân hấp! Chúng nó bán mẹ nó mất rồi!
Mụ cứ đi như thế! Có lúc tỉnh, có lúc mơ. Tỉnh táo th́ trầm ngâm tư lự, mê sảng th́ nói cười, lẩm bấm. Cái lúc mà mấy người lính Trung Quốc chưa biết ǵ về mụ, c̣n dễ dăi, thông cảm cho mụ đến tận thành cầu mà chửi nhưng sau họ biết, họ cấm mụ sang thế là mụ cứ đứng ở cái đồn bót biên giới mới mà chỏ mơm sang phía bên TQ mà chửi, mà đ̣i. Chửi chán một hồi rồi lại về nhà. Chẳng ai quan tâm v́ đă qúa quen.
Nhà mụ chỉ cách biên giới chừng vài cây số mà thôi. Lúc tỉnh táo th́ mụ đạp xe đạp, không tỉnh th́ mụ đi bộ. Đôi khi gặp người quen th́ mụ xin đi nhờ. Chẳng có mấy ngày người ta không thấy mụ ở cái vùng biên giới này. Aáy vậy mà ngày nào vắng mụ th́ những người lính biên pḥng và những bạn hàng lại thấy vắng, thấy nhớ.
Mụ rất hiền lành dễ thương, ấy là khi tỉnh. Khi tỉnh táo th́ nói chuyện lưu loát và có duyên lắm! Mụ thích nói chuyện về cây cỏ, chim rừng. Nh́n mụ th́ ai dám bảo là mụ hấp đâu! Nh́n trí thức và mỏng ḍn chán! Ấy vậy mà cơn hấp của mụ nổi lên th́ ghê ghớm lắm! Chẳng kiêng nể ai hết. Mà cái hấp của mụ nó kỳ lắm! Cứ khi nào gặp cán bộ, đảng viên th́ cơn hấp mới nổi lên. Đối diện với cán bộ càng lớn, càng cao chức phận th́ cơn hấp của mụ càng dữ. Làm như hai thứ ấy nó dính với nhau từ đời đời kiếp kiếp nào ấy. Chắc là chúng có duyên tiền kiếp với nhau!
Chồng mụ chẳng bộ đội, lính tráng ǵ hết mà mất tích mới tức chứ! Vợ chồng đang ở coi hợp tác xă nông nghiệp th́ bị quân lính Trung Quốc tràn qua tấn công. V́ anh chồng là thủ trưởng nông trường, lại thương cây, tiếc cỏ, yêu mến đàn chim rừng mới ấp nên nấn ná không kịp chạy, để rồi bị bắt. Sống chết từ ngày ấy đến nay không ai biết. V́ thế mà mụ ngày nào cũng qua đồn biên giới t́m chồng, t́m chim. Nhiều người quen biết mụ, vẫn thườngï kháo náo với nhau: Vợ chồng mụ dỏm thật! Trong lúc người ta bắt chim, phá rừng lấy gỗ th́ vợ chồng mụ lại ươm cây trồng rừng, nuôi chim gây giống. Đúng là cái loại hấp ĺm! Người ta phá th́ ḿnh cũng phá. Thế có đề huề không! Cả nước người ta phá, ḿnh ngăn cấm được đâu! Dăy trường sơn c̣n bị ủi nhẫn, lấy cây, lấy cột về xây nhà, xây dinh rồi thừa đem bán. Hăy cứ tới cái làng mộc Đồng Kỵ ở Bắc Ninh mà coi. Gỗ, ván ối ra đó, chất đầy cả sân vận động. Hết xe quân đội, đến xe cơ quan này, cơ quan nọ ùn ùn chở tới. Không phải quan cách th́ thằng chó nào vào đây được! Có mà tù mọt gông! Vợ chồng mụ chỉ là công cốc, công dă tràng!.
***
Từ ngày chồng mất tích, mụ vẫn bám đất, bám nông trường cho tới khi nông trường bị giải thể. Mụ xoay sang nuôi chim , lúc đầu th́ chim chóc c̣n nhiều nên mụ bám lấy nghề nuôi chim mướn cũng sống qua ngày. Lâu dần cây rừng bị đốn phá khắp nơi, nguồn chim rừng kiệt cạn nên chẳng c̣n ai bắt chim về cho mụ nuôi.
Mụ mát tay lắm! Con buôn mua chim từ thợ săn phải qua tay mụ nuôi dưỡng một thời gian để chim quen và lại sức sau đó con buôn mới tới lấy đem đi bán qua biên giới. Chim dù có mệt mỏi ủ rũ tới đâu, qua tay mụ vài ngày lại cất tiếng hót líu lo vang trời.
Những ngày nuôi chim rừng, có nguồn vui lại có đồng ra đồng vào nên mụ cũng đỡ thương nhớ chồng nhưng từ ngày nguồn chim rừng cạn kiệt, mụ chẳng c̣n việc làm. Đất đai th́ bị hợp tác xă lấy hết rồi, đất vườn th́ bị hàng xóm lấn chiếm, nay một tí, mai một ít rồi cũng bị thu nhỏ lại. Chẳng có thể trồng trọt ǵ hết. Mẹ kiếp! Sống trong cái thiên đường xă hội chủ nghĩa này, người ta đối với nhau như thú.Chẳng c̣n t́nh người. Hở ra là đớp, hở ra là lấn chiếm. Mụï vẫn cứ thường than như thế! Chẳng có việc ǵ làm, ai nhờ ǵ làm nấy. Cuộc sống khó khăn qúa, phần nhớ chim, thương chồng nên mụ đâm ra lẩn thẩn. Rồi mụ cứ chửi đổng:
- Mẹ cha chúng nó! Toàn quân độc ác, gian tà. Lấy của người làm của ḿnh. Lớn ăn cắp lớn, nhỏ ăn cắp nhỏ, cỏ cây chim rừng đâu hết rồi! Chúng lấy của tao hết rồi! Trả lại cho tao mau đi!
Những lúc lẩn thẩn như vậy, mụ cứ ra trước cổng các cơ quan mà đ̣i chồng đ̣i chim. Nhiều người c̣n nói:"Lẩn thẩn cái cứt ấy! Lẩn thẩn mà biết lư sự!".
Mà mụ lư sự thật! Những tay cán bộ gặp mụ là tránh xa không th́ thế nào cũng bị mụ chửi. Một hôm đi ngang qua băi đất trống nhà lăo chủ tịch, chất đầy gỗ qúy, mụ nổi tam bành:
- Mày trả lại chim cho tao! Rừng mày phá thế này th́ chim tao đi hết chứ ǵ? Gỗ ván mày đem về xây mồ cha mả mẹ mày sao mà lắm thế! Gỗ ván này là của tao. Chúng mày ăn cắp của tao.
Mụ cứ đứng đấy chửi một hồi, mệt rồi mụ đi. Lăo chủ tịch biết mụ không phải là tay vừa nhưng hâm hấp nên cũng phải nén nhịn làm ngơ.
Người ta đă bắt mụ đi làm kiểm điểm, kiểm thảo ǵ đó mấy lần trên công an nhưng ai lại nỡ bắt một người điên. Nhưng nhiều ngừơi lại cứ bảo: "Điên cái hĩm mụ ấy!". Nhiều tay cán bộ cay cú qúa nhưng mụ đâu có chỉ trích đả phá ǵ đảng và nhà nước đâu. Mụ chỉ chửi những kẻ phá rừng và đ̣i chồng, đ̣i chim thôi mà.
***
Mà
mụ thích chim thật! Có một hôm phố chợ Đồng
Đăng có phiên diễn. Lợi dụng lúc chuyển màn,
mụ nhảy đại lên sân khấu hát:
Có
ai gỡ được mái nhà
Cho
đàn chim sẻ bớt tha buồn về.
Hát
xong mụ cười nức nẻ:
-
Bà con ơi! Có ai biết bầy chim sẻ của tôi đâu
không? Nó bay hết về phương nam rồi! Ha ! Ha !
Ha ! Ta t́m phương bắc, chim lại về phương
nam.
Mụ
chỉ xuống khán đài, nơi có những tay cán
bộ đảng viên đang thao láo nh́n mụ ngạc nhiên
chưa kịp phản ứng, mụ lại chửi
tiếp:
-
Đấy máy thằng mặt dầy này đấy! Chúng phá
rừng, phá rẫy ăn cắp gỗ làm nhà làm cửa,
đóng bàn, đóng ghế. Chúng chất ối ra sân banh
đấy! Ḱa ra sân banh Đồng Đăng mà coi ḱa!
-
Kéo nó xuống! Con mẹ điên nói xằng!
Có
tiếng qúat nhưng chẳng thấy ai lên khán đài kéo
mụ xuống. Một chuỗi cười ḍn tan đến
rợn người rồi mụ chợt biến trong đám
đông.
-
Mẹ kiếp điên ǵ mà biết diễn
cả thơ của Hoàng Cầm! Điên cái cứt
ấy!
Có
người trong đám đông kháo náo :
-
Nếu mà vợ chồng mụ cũng biết ăn gian nói
dối, làm ít báo cáo nhiều, biết ăn cắp cây
rừng như những cán bộ, đảng viên khác th́
họ đâu có bị thanh trừng rồi bị hạ
tầng công tác về cái hợp tác xă khỉ ho c̣ gáy biên
pḥng này mà than với văn. « Đúng là đồ nỡm ! ».
Mỗi
lần bị bắt, mụ xé quần xé áo nên các quan
lại cứ gỉa điếc làm ngơ tha cho mụ
về. Được thể mỗi ngày, mụ lại
tỏ ra liều lĩnh hơn.
***
Bây
giờ th́ mặt trận của mụ không chỉ quanh
quẩn ở cái thị xă Đồng Đăng này để
đ̣i chồng đ̣i chim nữa mà leo thang lên tới
cổng trời biên giới. Nghe tin tổng bí thư đảng
sang TQ dâng đất thế là mụ chửi. Mà thật
thế, bây giờ mụ mới để ư. Cái cổng
hữu nghị nó đă biến đâu mất rồi.
MụÏ bù lu, bù loa than khóc chửi rủa quân bán nước.
Thế là cuộc tranh đấu của mụ leo thang sang
mặt trận mới. Rồi mụ cất cao giọng thánh
thót những lời nguyền rủa:
Hữu
nghị năm xưa đă đâu rồi
Cầu
đầu biên giới,cắt phân đôi
Thông
thương đi lại giữa hai nước
Nay
mất đâu rồi, khóc thương ôi!
Sao
mày ngu qúa dâng cho nó
Đại
Hán gian tham xâm lấn hoài
Mày
ngu, ngu qúa đem dâng nó
Tội
ấy tày trời, tao xé thây!
Hà !
Hà ! Hà ! Trảm !
Rồi
một chuỗi cười khanh khách man dại nổi lên.
Lại có tiếng người chen vào ḥa lẫn với
tiếng vỗ tay.
-
Điên cái buồi nó! Điên mà biết ngâm thơ, biết làm
thơ?
-
Mà mụ ấy hát đúng đấy chứ! Đối
với dân chúng th́ chúng hoạch hoẹ, lấn chiếm
từng tấc đất, từng căn mồ, căn
mả của người ta. C̣n đối với giặc
th́ khi không cắt đất mất cả chục cây
số chiều sâu như vậy dâng cho nó. Hỏi ai mà không
đau ḷng, không thương tiếc chứ ! Là người
yêu nước ai chẳng bực tức mà hóa điên.
Kẻ điên c̣n đau huống chi kẻ tỉnh. Chỉ
có kẻ phản quốc mới can tâm làm thế
được thôi !
C̣n
mấy người lính biên pḥng thấy mụï hát
thế cũng chỉ biết nhe răng cười thông
cảm.
***
Nếu
hôm ấy không có phái đoàn trung ương ra quan sát
đồn biên giới th́ mụ đă không bị
bắt. "Mụ dại dột thật! Nhè cán bộ
trung ương mà mó dái th́ tù rục xương".
Nhiều người bảo thế.
-
Ai đời nhè ngay mấy cái thằng bán đất, bán
nước mà chửi th́
nó cho đi hấp là đúng rồi! Đúng là đồ
hấp ĺm!
Có
người khác lại bảo:
-
Hấp cái cứt mụ ấy! Hấp mà c̣n biết phân
biệt thằng lớn, thằng bé. Tại sao lại không
làm thơ, làm vè chửi mấy thằng lính gác ở cái
đồn bốt này mà lại toàn chửi những
thằng mặt to, tai lớn?
Mà
đúng là mụ hấp thật! Phải là cái hấp
nặng lắm, mụ mới dám cả gan hát như
thế trước mặt các quan trung ương. Đă
vậy, mụ vừa hát, vừa vỗ mông đùm đụp
mới ác chứ !
Thằng
nào cắt đất cha ông
Dâng
quân Đại Hán liếm mông tao này!
(Đùm
đụp ! Đùm đụp !)
Chúng
mày lũ quân ăn mày
Vô
tài bất tướng, quan thày tâng công!
Mẹ
cha cái lũ lông bông
Độc
tài, độc đoán làm không ra ǵ
Nhân
dân th́ chúng mày đ́
Quan
thày dâng đất được ǵ mà cam
Mẹ
cha cái lũ gian tham
Của
dân ăn hết c̣n toan làm liều
Thằng
hèn, đứa mập, thằng kiêu
Toàn
lũ ăn hại nói điêu làm liều!
Ha!
Ha! Ha! Chém!
-
Bầy chim của tao đâu rồi! Chồng tao đâu
rồi! Cổng trời chúng mày để ở đâu !
Hỡi những thằng gian manh, phản quốc kia !
Trả lai cho tao đi !
Một
tràng cười khanh khách nổi lên, pha trộn những
tiếng vỗ tay inh trời rồi những tiếng qúat
tháo, những tiếng súng lên ṇng lạnh tanh, cách cách,
pha trộn tiếng kêu la. Trong đoàn người nhốn
nháo, một người đàn bạ bị c̣ng tay,
quật lại đàng sau, cố ra sức dăy dụa nhưng
dây chạc đă buộc chật, mặt bị bịt kín,
đang bị mấy người lính đẩy lên xe.
-
Chúng mày đưa tao đi t́m chim hả! Ô chồng tao
đâu rồi! Cổng trời đă sắp đến
rồi! Ha! Ha! Ha!
Những
người bạn hàng nghe tiếng mụ gào thét,
nghẹn ngào nh́n theo chiếc xe đang chạy, bụi khói
ngợp trời. Những người lính biên pḥng,
đưa mắt nh́n qua biên giới, h́nh như họ
đang suy nghĩ điều ǵ đó lung lắm!
***
Cái
thị trấn Đồng Đăng bấy nay không c̣n bóng dáng
mụ điên ca hát. Người th́ bảo mụ ta
bị bắn chết rồi! Kẻ th́ bảo mụ ta
đang bị lưu đầy đây đó! Rồi
nhiều người lại bảo: "Gỉa điên th́
có!". Bán cái điên của mụ ấy mà ăn!
-
Đúng là rồ dại! Ai lại đi đ̣i cái cổng
trời!
Vắng
mụ điên, người
ta cũng thấy nhớ và thương thay cho mụø
vẫn chưa đ̣i lại được cái cổng
trời và t́m lại được chồng chị cùng
đàn chim đă xuôi về nam.
Cửa
biên giới vẫn mở, bạn hàng vẫn qua lại buôn
bán nhưng cái cổng trời của mụ
điên nó vẫn nằm sâu, nằm sâu tút sâu trong lănh
thổ Trung Quốc.