Mẹ
tôi nói sanh ra tôi là mẹ, nhưng nuôi tôi là chị
Tuyết. Anh Hưng, con người lư sự nhất
nhà, giải thích:
- Dễ hiểu mà: thằng Đạt sanh ra lúc
chị Tuyết ở vào tuổi mê chơi búp bệ
Có thể. Khi mẹ mang ba người con lớn -anh
Thịnh, chị Tuyết và anh Hưng- sang đoàn
tụ với bố, chị Tuyết lên chín. Mẹ
kể:
- Con búp bế làm bằng nhựa tái chế, đôi
mắt xanh trợn trừng trông thấy khiếp, mà
nó cứ đ̣i bồng lên máy baỵ
Gia đ́nh đoàn tụ chưa đầy năm th́
tôi ra đời và trở thành con búp bê cho chị.
H́nh ảnh đầu tiên c̣n lại trong kư ức non
nớt của tôi là chị Tuyết, chứ không
phải mẹ. Tôi khóc chị dỗ, đói chị
bón cơm, đi cầu chị chùị Những h́nh
ảnh về sau rơ nét hơn là tôi đi vườn
trẻ, chị thay đồ, đưa đón, về
nhà tắm rửa, đọc truyện cho tôi ngủ.
Chị thường hát những bài lạ, khác
hẳn những bài tôi học trong trường,
chị gọi là “ru em”. Chị nói:
- Tiếng Na-uy gọi là “vuggesang”, tiếng Việt
gọi là “ru em”.
Trong ḷng thương hại mẹ, tôi đă cảm
thấy sự xa cách - “cưng không được
quấy mẹ, mẹ yếu lắm”, nhưng khi nói
tới vuggesang tôi nghĩ tới tương quan mẹ
con, tôi bèn hỏi:
- Tại sao không gọi là “ru con”, Tít?
Chị cười dịu dàng:
- Gọi là “ru con” cũng được. Nhưng
ở Việt Nam, thường mẹ bận đi làm
đồng, chị phải bồng em đi chơi, ru
em ngủ...
Hai tiếng “ru em” trở thành hai tiếng êm dịu
nhất trong tiếng Việt đối với tôi, cũng
như sau này tôi nghe một bà tài tử Mỹ (không
nhớ rơ Tina Turner hay Oprah Winfrey) nói “lullaby” là
tiếng có âm điệu du dương nhất trong
tiếng Anh. Những bài hát chị ngâm nga đi vào
giấc ngủ và giấc mơ của tôị Lớn
lên, tôi vẫn mang những giấc mơ đó. Không
biết tôi bỏ pḥng bố mẹ từ khi nào
(chị Tuyết nói từ khi mẹ sanh thằng Út)
và ngủ trong pḥng chị cho tới khi phải
dọn sang ngủ chung với anh Hưng. Tôi không quên
được cái ngày đó. Đó là một ngày
cuối mùa hè, trước khi tôi lên lớp sáu, tôi
nhớ rơ v́ tôi khóc nhiềụ Chị phải
hứa mỗi tối sẽ sang đắp mền cho
tôi ngủ. Nhưng sau này tôi thường tự động
sang pḥng chị, nghe kể một truyện cổ tích
Việt Nam. Nghe xong truyện, tôi nhắm mắt làm
bộ ngủ để chị bồng về giường.
Tấm mền phủ lên là tôi ngủ thật.
Chị Tuyết bắt tôi đi học hè tiếng
Việt do Trung tâm Mục vụ tổ chức. Hôm
đầu d́ phước cho thử tŕnh độ
để xếp lớp, tôi thấy mấy đứa
cùng tuổi, đứa nào cũng vơ vẽ đánh
vần tiếng Việt sơ sợ Tới phiên
bị hỏi, tôi đứng ngay cán cuốc ra, không
biết lấy một chữ. Có đứa con gái
ở khu tôi, nói toáng lên, tôi nghe chua như giấm:
- Thưa cô, bố tṛ Đạt là thày dạy
tiếng Việt của con!
Cả lớp cùng “ồ” lên ngạc nhiên. Hôm sau
tôi không chịu đi học, chị Tuyết hỏi
gặng măi tôi mới kể lại câu chuyện
mắc cơ hôm quạ Tôi chỉ kể riêng với
chị, v́ việc học tiếng Việt là do sáng
kiến của chị, một ḿnh chị thu xếp
và lấy tiền túi đóng học phí, mua thẻ
xẹ Bố mẹ muốn chúng tôi dồn hết
sức vào việc học tiếng Na-uy, tiếng
Việt không cần thiết. Nhưng đối
với chị Thuyết, tôi phải nói và viết
giỏi tiếng Việt. Chị kéo tôi ra vườn,
bồng ngồi trên xích đu, dỗ:
- Tít sẽ xóa nạn mù chữ cho cưng.
- Xóa nạn mù chữ là cái ǵ, Tít?
- Lớn rồi mà không biết đọc, biết
viết tiếng Việt, bị coi như mù, mù
chữ. Ngày xưa, ở quê ḿnh người ta mở
lớp ban đêm dạy cho họ biết đánh
vần, gọi là “xóa nạn mù chữ”. Tít sẽ
dạy cưng đánh vần ở nhà, hết mù
chữ mới đi học.
- Học ở nhà th́ em học. Em không đi lớp
hè đâụ
Chị ừ hử, đỡ tôi nằm xuống, kê
đầu lên đùi chị. Gió lùa rung rinh những
bóng cây trong vườn ngập nắng làm tôi
buồn ngủ, văng vẳng bên tai tiếng chị
ngọt ngào:
“Ba cô đi chăn ḅ vàng
Để ḅ ăn lúa ba nàng hái hoa
Hái được cành bổng cành la
Cành nào tươi tốt cho ta một cành.”
Bài ca dao đó chị hát nhiều lần, tôi đă
thuộc rồi, chị dùng những chữ “ba, la,
ta, ḅ, cho, cô v.v.” làm bài học vần đầu
tiên. Qua chừng 10 bài ca dao ngăn ngắn là tôi
nhận ra hết các vần căn bản của
tiếng Việt. Khi trở lại trường, d́ phước
định cho tôi học lớp ABC, nhưng chị
Tuyết xin d́ thử lại tôị D́ đưa cho
tôi cuốn tập đọc, tôi méo miệng, chu
mỏ một hồi rồi cũng đọc
được nửa bàị D́ ngạc nhiên lắm,
bảo:
- Thế mà bữa trước không thèm mở
miệng. Cu này coi tướng ĺ mà biết mắc
cỡ!
Chị Tuyết thường đi thư viện
Deichmanske ở Oslo, có kệ sách tiếng Việt, bê
về cả lô sách để đọc, và bao
giờ cũng có một cuốn riêng cho tôị
Buổi tối chị đọc truyện cổ tích
cho tôi nghẹ Trong gia đ́nh, ít người nói
chuyện với chị Tuyết. “Không hợp”.
Chỉ có tôi hay thủ thỉ với chị.
Thỉnh thoảng anh Hưng “phân tích”:
- Người Na-uy có tục lệ đọc
truyện cho con trước khi ngủ. Một tục
lệ rất haỵ
- Theo em, Việt Nam ḿnh có tục này không? Chị
Tuyết hỏi lại anh Hưng.
- Làm ǵ có? Anh Hưng nóị Suốt ngày cha mẹ
làm lụng quần quật, tối về mạnh ai
nấy ngủ kḥ, con nít th́ học bài, làm ǵ có cái
vụ cha mẹ đọc truyện cho con, chờ con
ngủ, hun “ngủ ngon”, rồi đắp mền?
- Em nói sai rồị ở Việt Nam, cha mẹ không
cầm sách đọc truyện, nhưng kể
truyện cổ tích gần như mọi nơi,
mọi lúc, giă gạo, tát nước, làm đồng,
đi đ̣ dọc, đi bộ đường xa,
ngồi chợ bán hàng, ngồi hóng mát dưới trăng,
ngồi nghỉ chân dưới gốc đa v.v. lúc
nào người lớn cũng có thể kể
truyện cho con nít nghẹ
Tôi tự hỏi: chị bỏ Việt Nam lúc lên chín
tuổi, tại sao chị biết nhiều như
vậỷ Tôi có cảm tưởng chị là
một cây bonsaị Sau này lớn lên tôi hiểu
tại sao lúc đó tôi có sự so sánh ngộ nghĩnh
đó - trong cái dáng nho nhỏ của chị đă
tích tụ cả thời gian trăm năm, và một
cơi rừng núi xa xăm. Anh Hưng nghiêng đầu như
cố nhớ:
- Sao hồi nhỏ em không được nghẻ
- Hồi ở Việt Nam, bố vượt biên,
mẹ chạy gạo, đời sống bất
ổn, bao nhiêu điều lo lắng, không ngồi
kể chuyện cho chị em ḿnh được... Nhưng
chị nhớ cũng được nghe bà ngoại
kể chuyện dưới trăng ngoài thềm
nhiều lần, và lần thích nhất là đêm canh
nồi bánh chưng. Lúc đó em không bắt đom
đóm th́ cũng ngủ kḥ, không được nghe
các truyện Tấm Cám, Thạch Sanh, Ăn khế
trả vàng v.v.
Có lẽ không phải chị Tuyết chỉ mê chơi
búp-bê, mà chị thích cả chơi cḥị Chị chăm
chút ngôi nhà của gia đ́nh chúng tôi ở Bekkestua như
một cái cḥi, chị tự may những cái màn
cửa sổ, lau chùi, quét dọn, lâu lâu chị kê
lại bàn ghế, mùa hè chị cắt hoa ngoài vườn
vào trưng trong pḥng khách và pḥng ngủ từng người,
và chị làm bếp, nấu những món ăn
Việt Nam mà chính mẹ không biết nấu, hoặc
nấu không ngon bằng. Mẹ đau yếu quanh năm,
sanh tôi và thằng Út xong càng yếu hơn. Năm người
con trai (ấy là tôi coi bố cũng là... con trai) ai cũng
có “quí tướng” cả, “dài lưng tốn
vải ăn no lại nằm”, mẹ nói với
một vẻ hănh diện nhiều hơn trách móc.
Mẹ hănh diện nhất về anh Thịnh, học
hành chăm chỉ, để bốn năm tu thân tích
điểm rồi cũng vô được y khoa,
đang làm việc trong bệnh viện. Đương
nhiên “bác sĩ của mẹ” không có quyền mó
vào những việc dành cho đàn bà con gáị Anh Hưng
giỏi máy móc, bận đi sửa xe, bắt điện,
nâng cấp máy điện toán cho khắp thiên hạ,
nhưng cái ống nước tưới vườn
trong nhà bị bể, lại do chị Tuyết
sửạ Chị phải sửa v́ cuối mùa thu,
sau khi một ḿnh quét dọn lá khô trong vườn và
dọn dẹp bàn ghế vào kho, chị quên không
xả nước, mùa đông ống bị bể.
Những việc đó không anh nào làm, tôi không
biết làm, muốn làm chị cũng không cho “cưng”
làm. Thằng Út bận đi đá banh; nó đă
trở thành cầu thủ chính thức cho đội
tuyển quận. C̣n bố, ngoài việc làm phụ
giáo (có lương) cho các trường đông
học sinh Việt Nam, bận làm báo cho hội ǵ
đó. Chị Tuyết bao biện mọi việc trong
nhà như một bà nội trợ.
Chị cũng phải tới trường Na-uy như
mọi người (chị học nữ điều dưỡng),
tôi không biết th́ giờ ở đâu mà chị
học tất cả những điều ngộ nghĩnh
kiạ Dường như từ trong máu chị đă
sẵn có những câu ca dao, những công thức bánh,
những cử chỉ, điệu bộ, những
câu, những chữ làm mềm mại lời nói
của chị. Riêng điều sau cùng này tôi ít
thấy ở những người cùng tuổi với
chị và với tôị Tôi sanh ra và lớn lên
tại Na-uy, không biết ǵ về Việt Nam. Không
biết ǵ về người con gái Việt Nam, ngoài
h́nh ảnh người chị... ru em, hoặc đối
với riêng tôi, chỉ phảng phất mà vương
vấn lạ lùng là: h́nh ảnh chị rón rén cúi
đầu khi miễn cưỡng phải đi qua
mặt bố mẹ đang nói chuyện với khách.
Hoặc h́nh ảnh chị chải tóc thật kỹ
buổi sáng trước khi ra khỏi pḥng. Tóc chị
óng mượt như nhung. Có lúc tôi thấy chị như
một đóa hoa xuân trong chiếc áo dàị Có lúc
tôi thấy chị như một bà già khi chị
ngồi giặt các bao ni-lông, hong khô, để dùng
lại, hoặc đi chợ trời mua quần áo cũ
sửa lại mặc.
Ngược lại có nhiều việc nhỏ mọn
chị lại cẩn trọng, không chắp vá, không
tùy tiện. Ví dụ như đối với chị,
các món ăn phải thuần túy, đúng kiểu,
đúng cách, không được “phăng”
ẩụ Hồi c̣n nhỏ tôi thích việc so
đũa cho cả nhà, chị dạy so đũa
thật đều và thật thẳng. Đũa cong
chị vất đi hết. Tôi ngạc nhiên hỏi:
- Tít hà tiện, sao vất đũa đỉ
- Không phí phạm không có nghĩa là không tiêu dùng.
Phải dùng đũa cho đúng. So đũa đều
bố mẹ sống lâu trăm tuổị So
đũa thẳng ăn ngay nói thật.
Chị nấu nhiều thứ chè thật ngon, chè khoai
môn sầu riêng, chè xôi nước, chè bột
lọc, chè khoai lang, chè bí rợ, chè đậu đen,
chè đậu xanh. Cả nhà đâm ghiền. Buổi
tối ăn cơm xong, cả nhà ngồi chơi, coi
TV, uống cà-phê, trong khi chị Tuyết lục đục
rửa chén bát. Chị vừa ở trong bếp ra, anh
Hưng nói trống:
- Bây giờ có chén chè ăn th́ tuyệt hả
Anh Thịnh và thằng Út cùng phụ họa:
- Em cũng thèm chè.
Mẹ mắt nh́n chị Tuyết ái ngại, miệng
rầy các anh:
- Bay làm như hô thần chú thèm là chè hiện ra cho
mà ăn!
Người “hô” chè đầu tiên là anh Thịnh,
nên cái nh́n ái ngại của mẹ, đối
với chị Tuyết có nghĩa là một lời
nhắn khéo “thôi con chịu khó một chút”.
Những người khác chỉ chờ “ăn có”.
C̣n tôi cũng muốn ăn chè, nhưng không muốn
chị Tuyết mất công, nh́n chị ra dấu “đừng”.
Thế mà chị hiểu thế nào không biết,
đứng lên đi nấu chè.
Tài nấu ăn và tính chăm việc của chị
cũng có hạị Cả nhà ăn không ngồi
rồi cứ béo lăn rạ Một hôm đầu
mùa hè mà đă nắng ấm ran da, chúng tôi chẳng
ai bảo ai, ḿnh trần quần đùi nằm lủ
khủ phơi nắng trên băi cỏ ngoài vườn.
Chị Tuyết đi làm rồi đi chợ về,
vai đeo xắc, hai tay kệ nệ hai bịch ny-lông
to bự, thở mệt nhọc, chị nh́n một
cách quái dị vào chúng tôi, nói:
- Y như một bày heo cạo!
Tôi ngổm dậy coi, thấy mấy người con
trai béo nần béo nũ, bụng phệ, trắng
hếu, y như bày heo đă cạo lông sạch
sẽ. Nhưng con heo phệ nhất, hếu nhất
lại là... bố. Tôi không nhịn được cười,
trỏ tay vào bố:
- Con heo này mập nhất!
Cả mấy “con heo” kia cùng cười hô hố.
Lúc đó chị Tuyết mới nhận ra bố,
hoảng hồn, tṛn xoe mắt, há hốc mồm,
chạy vào nhà.
Chị Tuyết chăm lo cho mọi người và nhà
cửa từng ly từng tí, nhưng chính chị thường
bị quên lăng. Một buổi chiều mùa đông
cả nhà ngồi trong pḥng khách bàn về việc
sửa nhà. Nhà hiện có bốn pḥng ngủ, bố
mẹ chiếm pḥng lớn ở nhà dưới bên
cạnh pḥng khách, trên lầu có ba pḥng, anh Thịnh
và thằng Út ngủ chung một pḥng, tôi và anh Hưng
chung một pḥng, chị Tuyết một ḿnh một
pḥng. Thằng Út với anh Thịnh cứ hục
hặc hoài về chuyện mở nhạc và tắt
đèn. Bố mẹ muốn cho mỗi người con
một pḥng riêng và thêm một pḥng kiếng để
bố trồng lan và bonsaị
Mẹ thấy hết củi sưởi, nói:
- Đứa nào ra lấy củi đị
“Bày heo” nằm ngồi nghiêng ngả, im thin thít như
bị dí điện a-ba-toạ Chị Tuyết im
lặng đứng dậy ra sân lấy củị
Tôi theo ra tiếp chị. Tôi banh bao gạo ra cho
chị nhét củi vàọ Mặc dầu chị
Tuyết đă ra trường, và tôi đă học
xong trung học, tôi vẫn gọi chị bằng
“Tít” (tiếng nói ngọng của tôi hồi
nhỏ):
- Tít ơi! Bộ người con gái Việt Nam
phải làm hết mọi việc saỏ
- Việc trong nhà, gần như hết việc trong
nhà.
- Thế là bất công.
- Không bất công đâụ Khi nào cưng có gia đ́nh
riêng cưng sẽ thấỵ Người đàn ông
lo việc bên ngoàị Người đàn bà lo
mọi việc trong nhà.
- Nhưng Tít vừa lo việc trong nhà vừa phải
đi làm.
Chị không trả lờị Trăng chiếu trên
tuyết trắng đẹp quá. Tôi thấy chị
Tuyết cũng đẹp. Tôi bưng bao củi lên,
hỏi đột ngột:
- Bên Việt Nam không có tuyết, sao bố mẹ đặt
tên Tít là Tuyết?
Chị cười:
- Tít không biết. Cưng hỏi bố mẹ
ấỵ
- Nhưng Tít thích tên đó không?
- Thích lắm.
Trong lúc xếp củi vào hộc bên cạnh ḷ sưởi,
tôi hỏi bố mẹ:
- Bố mẹ! Tại sao bố mẹ đặt tên
chị ba là Tuyết?
Bố đặt tờ báo chiều xuống, gỡ
kính một cách chậm chạp để có thời
giờ suy nghĩ, nói gọn:
- Tuyết đẹp.
- ở Việt Nam đâu có tuyết mà thấy đẹp,
bố?
- Không có tuyết, nhưng người ta mơ vẻ
đẹp của nó. Hay đặt cho con gáị
Tôi nhẩm liệt kê thấy trong số vài trăm người
Việt ở vùng chúng tôi ở đă có sáu người
tên Tuyết, trong khi khắp Âu châu đầy
tuyết chỉ có một người tên tuyết -
Bạch Tuyết của bảy chú lùn. May mà chị
Tuyết của tôi chỉ có năm “chú lùn”. Nhưng
chú nào cũng tên là “Đại Lăn” cả.
Mẹ im lặng trong lúc bàn về tên Tuyết, bây
giờ lại quay về chuyện cất nhà:
- Cái hầm ḿnh tự làm lúc nào cũng được.
Cái phần phải có họa đồ và giấy
phép xây cất là phần xây thêm một căn có
đủ pḥng ngủ, pḥng khách và bếp, cầu
tiêu cho thằng Thịnh.
Anh Thịnh nhăn:
- Chi vậy má? Con ở trong pḥng bây giờ được
rồị
Bố nói:
- ư mẹ mày là muốn mày cưới vợ về
ở chung đây cho bả bế cháu nộị
Mẹ gật đầu, nói tiếp:
- Sau này từ từ sẽ xây thêm ba căn nhà riêng
cho ba đứa con trai, tụi bay lấy vợ rồi
ở quây quần cho vuị Mẹ quay sang anh Thịnh:
Con là trưởng nam, ở nhà chính với bố
mẹ.
Tôi thấy mẹ “xây” thiếu một căn nhà,
vừa định lên tiếng th́ chị Tuyết
đứng lên vào bếp. Tôi im. Một lúc sau,
chị từ trong bếp bưng chè ra:
- Mời cả nhà ăn chè.
Chị Tuyết bưng hai chén chè cho bố mẹ.
Bốn người con trai xúm vào, mỗi người
tự lấy một chén. Chị Tuyết lấy chén
sau cùng, lại ngồi dưới sàn bên cạnh
tôị Mọi người mải ăn chè, tạm ngưng
câu chuyện xây nhà.
Tôi hay sang pḥng chị Tuyết chơị Một hôm
tôi thấy cuốn nhật kư chị bỏ ngỏ
trên bàn. Từ khi tôi biết đọc tiếng
Việt, chị vẫn để cho tôi đọc
nhật kư của chị một cách tự nhiên.
Lần cuối cùng khi tôi đọc mà chị đỏ
mặt, giằng lại giấu đi, là khi chị
mới đi làm trong bệnh viện được
khoảng một năm. Chị viết về một
người trong bệnh viện, mà chị chỉ
gọi là “người ấy”, tôi hiểu là
một người Việt, h́nh như một bác sĩ,
quen anh Thịnh, và chị có cảm t́nh. Tự nhiên
tôi thấy sợ người ấỵ Đúng hơn,
tôi sợ mất mát một cái ǵ. Rất mơ
hồ. Một đe dọa xa xôị Tôi ṭ ṃ
muốn biết người ấy là aị V́
thế, tôi cảm thấy tôi vẫn c̣n cái
“quyền” đọc nhật kư của chị như
xưạ Nhưng tôi thấy chị không viết
thêm ǵ về người ấy nữạ Tôi đọc
được một đoạn khác chị vừa
viết:
Ngày ...
Ngôi nhà và miếng đất nhỏ bé này là thế
giới của tôị Khu vườn này, tôi đă
xới từng luống đất, gieo từng
luống hoa, tỉa từng cành lá. Nếu mỗi người
anh em có một căn nhà riêng trong đó, th́ tôi
chỉ ước mong có một túp lềụ Để
tôi được ở bên cạnh mái nhà đă
đem lại cho tôi cảm giác an toàn, và để
tôi chăm sóc cho bố mẹ và mấy người
con trai vô tích sự.
Mẹ quên không “chia nhà” cho tôi, không phải v́
mẹ không thương tôị Tôi biết. Tôi c̣n
biết mẹ thương tôi như thân mẹ. Thân
đàn bà con gáị
Túp lều của chị Tuyết không bao giờ
được cất, và giấc mơ nhỏ của
chị bị cuốn hút trong giấc mộng nhân sinh
chung. Chị đi lấy chồng. Chồng chị
không phải là “người ấy”. Anh Thịnh
tiết lộ cho tôi biết người ấy -bác sĩ
N.- thích một người vợ bặt thiệp và
kinh doanh giỏi để làm giầụ Ngay từ
khi bước chân vào y khoa, N. đă tuyên bố
một cách rất thẳng thắn “sự
nghiệp” của hắn chỉ có ba điều:
Tiền, tiền và tiền. Lúc đầu thấy
dáng chị Tuyết sang đẹp, hắn để
ư, nhưng nói chuyện vài lần thấy chị...
“Xưa quá, không hợp với karriere của tôi”
(nguyên văn hắn nói với một người
bạn học của anh Thịnh). Chị Tuyết
biết được chí hướng của N.,
nản quá, nhận lời lấy một ông Na-uy, cũng
bác sĩ, lớn hơn chị mười
tuổị Ông này, từ ngày đi học châm
cứu ở Đài Loan về, chỉ muốn lấy
vợ Á châụ
Vắng bàn tay chị, nhà cửa trở nên bầy
hầy không tả được. Mẹ yếu,
chỉ có thể gắng gượng làm một
bữa ăn chính mỗi ngàỵ Anh Thịnh phân công
cho chúng tôi việc rửa chén đĩa, hút bụi,
lau nhà, giặt giũ, mùa đông ủi tuyết, mùa
hè cắt cỏ. Quần áo ai muốn ủi th́
tự ủị Riêng thằng Út không được
ủi đồ v́ nó hay quên, không tắt bàn ủi,
có lần suưt cháy nhà. Nhưng vẫn ḷi ra những
việc bất ngờ không thuộc trách nhiệm ai,
ví dụ bồn tắm nhét tóc, ứ nước,
bỏ rác mỗi tốị Chỉ hai tuần sau khi
chị Tuyết đi, cây kiểng trong nhà từ
từ chết hết. Con mèo đói quá, bỏ nhà
đi, bị xe cán. Tất nhiên chè th́ không bao giờ
đọc thần chú mà có ăn được.
Chúng tôi đă biết sự cần thiết của
chị Tuyết mà trong bao năm hiện diện âm
thầm như cái bóng trong nhà.
Tôi thắc mắc một điều: những gia
đ́nh đông con trai thường cưng người
con gái độc nhất không để đâu
hết, tại sao gia đ́nh tôi gần như quên
lăng chị Tuyết? Sau này tôi c̣n biết thêm một
bí ẩn: bố mẹ muốn có thêm một người
con gáị Đó là lư do mặc dầu mẹ yếu
mà vẫn ráng sanh. Ra thằng đực rựa Út.
Chị Tuyết vẫn không được trân
trọng, cho tới khi chị đi lấy chồng.
Mỗi tuần chị Tuyết về thăm nhà
một lần, thường là có cả Geir, anh
rể. Cả nhà sinh động hẳn lên, bố thu
dọn sách báo bừa băi, mẹ làm bánh, chúng tôi
“tổng vệ sinh”, giặt giũ, hút bụi, lau
sàn, thông thoáng nhà... chờ chị Tuyết về.
Nhờ vậy, nhà cửa vào nền nếp ít
nhất cũng được hai ngàỵ Thường
chị điện thoại trước sẽ ăn
ǵ để chúng tôi chuẩn bị mua món kèm,
chờ chị về làm món chính. Nước mắm cũng
phải chờ chị pha chế. Mẹ đă bắt
đầu có những lời âu yếm:
- Con lo cho hai nhà, thật vất vả cho con.
Chị cầm tay mẹ:
- C̣n mẹ, tay khô chai hết rồị
Mấy người đàn ông đang uống cà phê
trên pḥng khách. Trong bếp chỉ c̣n mẹ, chị
Tuyết và tôị Chị nói tiếp:
- Mẹ biết không, bên nhà con, anh Geir làm gần như
hết mọi việc, lau nhà, rửa chén, ủi
tuyết, cắt cỏ; con chỉ nấu cơm,
giặt giũ. Rồi mặt chị đỏ lên,
nh́n tôi, bẽn lẽn: vậy mà ảnh c̣n cho là con
vất vả.
Chị rót thêm trà cho mẹ và cho tôi một cách âu
yếm, như bù cho những ngày khác trong tuần
chúng tôi phải tự pha trà. Dầu thế tôi
vẫn nghĩ thầm:
“Tít c̣n nhớ tí nào về túp lều không?”
Mọi người chỉ cảm thấy thiếu
chị Tuyết, c̣n tôi vừa thiếu vừa
nhớ. Từ hôm có bằng lái xe tôi thường
chiều chiều lại chị chơị Tôi cũng
cần một người có thể nghe tôi kể
về con Hạnh, một đứa con gái tôi quen
từ nhỏ, bẵng đi hai năm, nay gặp
lại tôi... hết hồn. Có lần tôi sang, thấy
chị nằm trên sofa, gác chân trên ḷng cho anh rể
thoa nắn bàn chân. Bỗng tôi giật ḿnh lo sợ.
Nỗi lo sợ tương tự nỗi lo sợ
thỉnh thoảng hiện đến hồi chị
c̣n ở chung, mà bây giờ tôi mới nhận
diện được là sợ mất một người
chị thương yêu chăm sóc.
Tôi hỉnh mũi hít vào cái mùi đặc biệt
của các nhà Na-uy (nhựa thông pha với mùi bánh
pannekake*), một mùi khác hẳn mùi của nhà Việt
Nam (cơm chan nước mắm), rồi tôi nh́n gương
mặt thỏa thuê, và dáng mượt mà, uể
oải của chị Tuyết đang ngồi dậy
để đón tôị Nỗi lo sợ lớn lên -
nỗi lo sợ thấy một loài chim quí có nguy cơ
tuyệt chủng.
Đúng lúc tôi đang cần nói với chị về
con Hạnh quá sức. Bởi v́ thân h́nh, mặt mũi
(nhất là nụ cười) của nó tôi chả
chê vào đâu được. Tôi chỉ muốn
hỏi chị Tuyết làm sao chắc được
sau này tâm hồn và cung cách của nó cũng có
phần nào... giống chị.
|