Beân
ñôøi hiu quaïnh
VB, 3/4/01
LTS. Baøi
döôùi ñaây do ca só Khaùnh
Ly vieát, ghi laïi kyû nieäm
gaëp laïi nhaïc só Trònh Coâng
Sôn taïi Montreal khi nhaïc só qua
ñaây chöõa beänh. Vieät Baùo
traân troïng caûm ôn ca só Khaùnh
Ly
cho pheùp phoå bieán naøi naøî
Baøi naøy vaø nhieàu baøi khaùc
ñang
ñaêng treân trang web www.khanhlîcom.
oOo
ÔÛ
ñaâu vaø bao giôø cuõng
vaäy, moãi khi nghe tieáng anh noùi
cöôøi, toâi ñeàu caûm
thaáy yeân taâm voâ cuøng..."OÂ,
Mai haû, coù
qua khoâng". Toâi cöôøò.."Em
cuõng chöa bieát tính sao, ñeå
xem
ñaõ nghe anh...". Mieäng thì noùi
vaäy, saùng hôm sau toâi ñaõ
coù
maët ôû phi tröôøng. Chuyeán
bay caát caùnh luùc 7 giôø saùng.
Trôøi
luùc ñoù ñaõ sang thaùng
4. Tuyeát vaãn phuû traéng xoa hai
beân ñöôøng töø phi
tröôøng veà nhaø. Hình
nhö caùi gì vaøo
luùc saép heát cuõng maïnh meõ
theâm, nhö aùnh löûa, nhö côn
naéng, nhö möa doâng, nhö tình
yeâu - roài môùi chòu döùt
haèn, moùi chòu buoâng tay chaáp
nhaän. Cuõng may, toâi chuaån bò
aùo laïnh ñaày ñuû, vaäy
maø cuõng khoâng traùnh khoûi
nhöõng suyùt
xoaï
Toâi ñi
thaúng leân laàu, roùn reùn
böôùc vaøo phoøng. Anh ñang
nguû. Giaác nguû buoåi chieàuï
Khuoân maët gaày, xöông xöông
goùc caïnh. Caùi kính goïng vaân
vaân nhö ñoài moài ñeå
treân
baøn nhoø ñaàu giöôøng.
Anh gaày quaù. Toâi böôùc
laïi gaàn anh
hôn. Raát nheï nhaøng toâi cuùi
xuoáng nhìn saùt maët anh. Toâi
khoâng nghe hôi thôû cuûa chính
mình. Töï döng toâi muoán hoân
leân traùn anh. Toâi khoâng laøm
theá. Toâi muoán naém laáy baøn
tay
raát gaày coù nhöõng ngoùn
thon daøi, ñaët treân ngöïc.
Toâi
khoâng laøm theá. Vaø cuõng
raát nheï nhaøng nhö khi böôùc
vaøo,
toâi ra ngoaøi phoøng khaùch ngoài
noùi chuyeän vôùi Taâm, Tònh
vaø
anh Thích.
Anh böôùc
ra, tay vuoát toùc, tay chæ toâò.."A,
tôùi roài aø.
Tôùi hoài naøo vaäî."
Gioïng anh khoâng heà coù chuùt
ngaïc nhieân,
laøm nhö caùi chuyeän toâi ñeán,
anh ñaõ bieát. Ngaøy xöa cuõng
theá. Chuùng toâi oâm choaøng
laáy nhau, vaø ñeán luùc naøy
toâi
môùi caûm nhaän raèng chuùng
toâi thöïc söï coù nhauï
Khoâng phaûi
trong moät giaác mô keùo daøi
17 naêm. Taát caû chuùng toâi
ngoài
beân nhauï Hình nhö chöa bao giôø
chuùng toâi noùi vôùi nhau
nhieàu duø ôû baát cöù
moät ñeà taøi, moät laõnh
vöïc naøoï
Hình nhö chuùng toâi coù caùch
noùi maø chæ hai chuùng toâi
hieåu
ñöôïc. Moät caùch noùi
ôû boán con maét im laëng. Cuõng
coù
luùc, caû hai chuùng toâi bò
loâi cuoán vaøo caâu chuyeän vui
cuûa
moïi ngöôøò Nhöng ñoù
laø nhöõng ñieàu hoaøn
toaøn khoâng dính
líu, lieân quan ñeán nhöõng
ñieàu thöïc söï chuùng
toâi muoán
noùi vôùi nhauï Taát caû
nhöõng ñieàu caàn noùi,
chính laø
nhöõng ñieàu khoâng bao giôø
noùi ra baèng lôøò
Buoåi
chieàu tuyeát rôi kín maët hoà,
chuùng toâi ñi beân caïnh
haøng caây ñaày hoaï Hoa tuyeát.
Noùi chuyeän baâng quô, khoâng gì
roõ raøng ñöôïc ñaët
ra, khoâng coù gì thaéc maéc,
khoâng coù
khoaûng caùch 17 naêm ñeå phaûi
ngôõ ngaøng. Toâi ngôõ
nhö vöøa
töø Saigon vaøo Hueá thaêm anh.
Anh töø Hueá vaøo Saigon. Chuùng
toâi uoáng cafeù taïi La Pagodeï
Toâi töôûng seõ coù nhieàu
ñieàu
ñeå hai anh em noùi vôùi nhauï
Nhöng caû hai ñeàu khoâng noùi
gì
caû.
Bao nhieâu
ngaøy thaùng ñaõ ñi qua giöõa
chuùng toâò Anh vaãn
khoâng bao giôø thay ñoåò
Toâi cuõng theá. Caû hai khoâng
coù
nhöõng thaéc maéc veà ñôøi
soáng cuûa nhau bôûi 30 naêm tröôùc
ñaõ khoâng hoûi thì 30 naêm
sau cuõng khoâng hoûò..Toâi quyù
nhöõng
giaây phuùt ôû beân anh vaø
toâi nghó anh seõ noùi vôùi
toâi ñieàu
caàn noùi, neáu coù. Anh im laëng
cuõng coù theå vì nhöõng
ñieàu
anh nghó, anh muoán, khoâng coøn caàn
thieát ñeå phaûi noùi raï
Trong moät
caên phoøng, khoâng phaûi beân
caïnh soâng Höông maø ôû
ngay giöõa loøng thaønh phoá
Montreùal. Beân ngoaøi tuyeát rôi,
chuùng toâi ngoài vôùi nhau,
nhöõng ngöôøi baïn cuõ.
Haùt laïi
nhöõng baøi haùt ngaøy xöaï
Hoaëc nhöõng tình ca môùò
Moãi
ngöôøi moät ly röôïu, khoùi
thuoác muø mòt, moãi ngöôøi
ngoài
saùt nhau treân chieác thaûm, tröôùc
loø söôûò..Khoâng ai caûm
thaáy laïnh. Khoâng chuùt laïnh
leõo naøo giöõa chuùng toâi
trong caên
phoøng nhoû...Anh haùt ñò Khoâng,
Mai haùt ñò Giang haùt ñò
Mai
ngaâm thô ñò..
"Maø
sao giaác nguû khoâng daøò Maø
ñeâm khoâng ngaén maø trôøi
cöù möaï ÔÛ ñaây
toâi soáng nhö thöøaï Coá
ñem men röôïu
taåm vöøa loøng nhauï" (NB)
Cuõng
muøa ñoâng, moät ñeâm naøo
ñoù, 1974 ôû nhaø anh chò
Leã,
ôû Hueá. Ngoâi bieät thöï
beân caïnh soâng Höông. Ngoaøi
trôøi
cuõng toái vaø laïnh nhö ñeâm
naî Muøa ñoâng ôû Hueá.
Chuùng toâi
cuøng ngoài beân nhau nhö hoâm
naî Luùc ñoù, toâi vöøa
30 tuoåò
Toùc vaãn coøn xanh. Loøng coøn
tha thieát yeâu ñôøi soáng.
Moät
buoåi saùng toâi boãng thaáy
maët trôøi leân cuøng toâi
vaø bieån
caû. Nöôùc maét toâi tuoân
nhö möaï Toâi nhôù muøa
ñoâng ôû
Hueá. Chính Hueá cho toâi hôi
thôû.
Baây giôø
laø cuoái ñoâng. Nhöõng
boâng tuyeát bay trong chieàu,
ñaäu treân nhöõng caønh caây
truïi laù, gaày guoäc. Chuùng toâi
ñi
beân nhauï Tia naéng dòu daøng
ñaäu treân nhöõng boâng hoa
nhoû
beù, laáp laùnh taám thaûm daày
traéng tinh, chæ coù veát chaân
beù nhoù cuûa nhöõng chuù
soùc nghòch ngôïm chaïy tôùi
aên nhöõng
haït baép rang noå bung maø anh lieäng
ra ñeå duï chuùng laïi
gaàn. Anh cöôøi vui, aùnh maét
long lanh theo doõò Toâi ít thaáy
anh cöôøi maø cuõng khoâng
bao giôø thaáy anh toû veû buoàn
baõ.
Chuùng
toâi tìm ñeán moät thaân
caây lôùn, moät nöûa ngaäp
döôùi tuyeát, ngoài nghæ
chaân. Tuyeát vaãn rôò Chæ
coù hai
chuùng toâi giöõa moät vuøng
traéng meâng moâng yeân laëng. Chaúng
leõ khoâng coù gì ñeå
noùi, khoâng coøn gì ñaùng
noùi sau möôøi
maáy naêm vaéng nhauû Coù chöù.
Anh ñaõ noùi, khoâng phaûi vôùi
rieâng toâi, maø ôû nhöõng
baøi haùt. Toâi ñaõ nghe vaø
hieåu töø
ñoù...
"Coù
ñöôøng xa maø gioù chieàu
quaïnh queõ. Coù hoàn ai ñang
nheø
nheï saàu leân...Toâi laø ai maø
coøn khi daáu leä. Toâi laø ai
maø
coøn traàn gian theá. Toâi laø
aò Laø aò Laø ai maø yeâu
quaù ñôøi
naøî..Con dieàu bay maø linh hoàn
laïnh leõoï Con dieàu rôi cho
vöïc thaúm buoàn theoï.."
Toâi boãng
thöông anh theâm vaø caøng quyù
troïng nhöõng giaây phuùt
beân anh. Cuõng voäi vaøng, ngaén
nguûi nhö nhöõng laàn toâi
gheù
Hueá. Tuy nhieân, toâi nghó. Nhö
theá coù leõ toát hôn. Bôûi
vì
nhöõng ñieàu nhö theá ñaõ
cho toâi caùi caûm töôûng
laø khoâng
heà bao giôø, giöõa chuùng
toâi coù caùi khoaûng caùch 17
naêm. Laù
vaãn rôi treân loái chuùng toâi
ñò Nhöõng khoùm hoa naéng
vaãn
laáp laùnh treân ñöôøng
chuùng toâi ñò Taát caû
vaãn coøn röïc
rôõ.
Quay veà
caên phoøng nhoû. AÙnh löûa
nhö hoàng theâm, aám aùp theâm
beân ly röôïu maøu hoå phaùch,
cay noàng. Côûi aùo laïnh ra, troâng
anh gaày hôn xöa nhieàu, song so vôùi
laàn gaëp nhau ôû Paris
1989, anh coù veû khoûe hôn. Beân
caïnh anh laø Hoaøng Xuaân Giang cuûa
quaùn Vaên ngaøy xöaï Giang ñaõ
coù vôï, con gaùi lôùn roàò
Hoaøng
Xuaân Sôn cuõng ñuøm ñeà
moät gaùnh theâ nhi naëng tróu hai
vaò
Phaïm Nhuaän to beùo hôn xöa, vui
veû cöôøi noùi oàn aøo
beân
caïnh Hoaøng Xuaân Sôn nhoû nheï
thö sinh. Hoaøng Xuaân Giang vaïm
vôõ khoûe maïnh nhö loaøi
caây hoang trong röøng giaø vaø
anh, anh
mong manh vaø thaät ñaèm thaém.
Nhìn quanh, toâi thaáy nhö mình
ñang soáng trong thaàn thoaïi 20 naêm
laø ñaâî Chæ ôû moät
buoåi chieàu cuoái ñoâng taïi
thaønh phoá Montreal. Coøn ai nöõa
nhæ? Chaéc chaén laø coøn thieáu
moät vaøi ngöôøò Trong toâi,
moät thoaùng ngaäm nguøò
Chuùng
toâi chia tay nhau, döôùi aùnh
ñeøn ñöôøng vaøng
voït,
tröôùc cöûa nhaø anh Queá.
Mai gaëp laïò Anh vaø toâi trôû
veà
nhaø Taâm. Noãi vui laøm toâi
khoù nguû nhö ngaøy xöa sau moãi
buoåi haùt, chuùng toâi thöôøng
ngoài laïi vôùi nhau, chia cho caïn
nieàm vui coøn soùt laïò Nhöõng
nieàm vui khoâng theå ñeå vung
vaõi, boû phí. Phaûi uoáng heát,
nuoát heát vaøo loøng. Chuùng
toâi
ñaõ soáng baèng nhöõng
nieàm vui khoâng nhieàu trong ñôøò
Toâi
töï cho mình laø caùi boùng
cuûa anh vaø cuõng ñöôïc
höôûng
nieàm vui ñoù.
Toâi môû
cöûa phoøng raát nheï. Anh ñaõ
nguû yeân. Choã toâi naèm
caùch choã anh moät saûi taî Toâi
kheõ naèm xuoáng, keùo meàn
leân, nhaém maét doã giaác nguû.
Toâi nghó laùt nöõa ñaây,
khi
maët trôøi leân treân thaønh
phoá naøy, khi toâi thöùc daäy,
toâi
seõ nhìn thaáy anh. Tuyeát vaãn
bay ngoaøi cöûa soå nhöng ngaøy
seõ ñeïp.
Anh daäy
raát sôùm vaø vieäc laøm
ñaàu tieân trong ngaøy cuûa anh
laø ra khoûi nhaø. Tìm ñeán
moät quaùn cafeù, ngoài ñoù
huùt
thuoác vaø nhìn ngöôøi
qua laïi treân ñöôøng phoá..."phaûi
nhìn
thaáy moïi ngöôøi, moät ngaøy
khoâng thaáy ai, buoàn deã sôï".
Toâi nhìn anh cöôøi khoâng
noùò Caùi nhìn vaø nuï
cöôøi laø caâu
traû lôøò Ngaøy xöa anh
cuõng theá. Chuùng toâi cuøng
nhau xuoáng
phoá. Vaãn im laëng ñi beân nhau
vôùi noãi haân hoan haïnh phuùc
khoâng thaønh tieáng..."Moãi ngaøy
toâi choïn ñöôøng mình
ñò
Ñöôøng ñeán anh em, ñöôøng
ñeán baïn beø. Toâi choïn
nôi naøy
cuøng nhau ca haùt. Ñeå thaáy
tieáng cöôøi roän raõ baî.."
Ñoù
laø nhöõng ñieàu raát
thaät thaø anh ñaõ noùi, ñaõ
laøm,
ñeå sau cuøng..."Toâi chôït
bieát raèng vì sao toâi soáng,
vì
ñaát nöôùc naøy caàn
moät traùi tim. Vaø nhö theá toâi
ñeán
trong cuoäc ñôøò Vaø nhö
theá toâi soáng vui töøng ngaøî
Ñaõ
yeâu ñôøi baèng traùi
tim cuûa toâò.."
Toâi thaáy
anh yeâu ñôøi thöïc söï.
Anh cöôøi vôùi oâng Phaïm
Duy, oâng Traàm Töû Thieâng, oâng
Duy Khaùnh vaø caùc baïn qua ñieän
thoaïò Anh haùt vaø chæ cho toâi,
caét nghóa cho toâi nhöõng baøi
haùt môùò.."Nhôù
ñöøng coù haùt nhö traû
baøi nheù...". Gioïng anh
haùt khoûe hôn laàn gaëp ôû
Paris..."Thoâi anh haùt ñi, anh haùt
haî..hôn em". Anh cöôøi, maét
anh cuõng cöôøò.."Anh bao
giôø
cuõng haùt hay hôn Mai"...
Toâi boài
hoài nhôù laïi nhöõng ngaøy
thaùng cuûa naêm 1967. Chuùng
toâi nhöõng ngöôøi baïn
ngheøo ñeán vôùi nhau, gaén
boù khoâng
ngôø. Gia ñình anh giaàu, gia
ñình Hoaøng Xuaân Sôn, Hoaøng
Xuaân
Giang cuõng giaàu, nhöng caù nhaân
chuùng toâi ñeàu ngheøoï
Moät
dóa côm chia hai, moät ñieáu thuoác
cuøng huùt, moät ly cafeù
cuøng uoáng. Chia nhau naèm nguû treân
nhöõng tôø baùo nhaàu naùt
traûi döôùi ñaát. Tình
baïn, tình anh em naåy maàm ôû
ñoù.
Quaùn Vaên, caùi teân quaùn deã
nhôù vaø deã thöông, moïc
leân chô
vô giöõa loøng Saigon traêm ngaøn
maøu saéc. Maùi baèng laù,
vaø
nhöõng taám vaùn eùp hö
beå, ñöôïc gheùp laïi,
nhoû hôn caùi
beáp ôû ñaây, chæ daønh
laøm choã pha cafeù. Moãi ngöôøi
tôùi
tuøy tieän tìm choã ngoài treân
caùi neàn xi maêng boû troáng
ngoån ngang gaïch vuïn vaø coû daïò
Ñoù laø nôi gaëp gôõ
ñeïp
ñeõ nhaát cuûa moät thôøi
toâi coøn treû.
Chuùng
toâi khoâng heà bieát...ngoaøi
ñôøi coù gì vuò Chuùng
toâi
khoâng caàn bieát vì nieàm vui
ñaõ coù. Raát ñôn sô
maø thaém
thieát khoâng rôøò Ñeán
vôùi nhau qua söï run ruûi cuûa
ñònh
meänh. Khoâng theà thoát, khoâng
höùa heïn. Ñeán vaø ngoài
vôùi
nhauï Moät laàn roài thì coù
nghóa laø maõi maõò Giang ñoù,
Sôn
ñoù, Nhuaän ñoù, Thao ñoù,
Anh vaø toâò..töø nhöõng
ngaøy laên
loùc ñoù cho ñeán baây
giôø vaãn khoâng dôøi ñoåò
Qua nhöõng
baøi haùt cuûa anh, söï keát
hôïp nhöõng ngöôøi treû
thaät khít
khao, vöøa vaën. Ai ñeán cuõng
ñöôïc, ai ñi cuõng ñöôïc...
"Em theo
ñôøi côm aùoï Mai ra phoá
xoân xaoï Bao nhieâu ngaøy yeâu
daáu tan theoï..". Toâi coù caûm
töôûng ñoù laø moät
lôøi traùch
moùc anh daønh cho toâò Raát
dòu daøng nhö baûn tính anh. Töø
bao
nhieâu naêm nay, caâu haùt ñoù
theo toâi nhö moät veát thöông.
Ñôøi côm aùo quaû thaät
ñaõ cho toâi laém eâ cheà,
khoå ñau,
nhöng nhöõng ngaøy yeâu daáu
beân anh vaø baïn beø ñaõ
chaúng bao
giôø toâi queân...duø ñôøi
soáng coù laém tan vôõ, coù
laém chìm
saâu, nhöng mô öôùc cuûa
moät ñôøi ngöôøi thì
trong traùi tim
baàm daäp cuûa toâi- nhöõng
ngaøy thaùng cuõ vaãn laø moät
ñieåm
son, laø moät baùm víu cuoái
cuøng vaø duy nhaát...
