Het kruipend moerasscherm is een meerjarige plant die zich vestigt
op een natte, voedselarme en licht zure bodem.
Je komt haar tegen in graslanden die ’s winters overstromen,
langs beken en in natte duinvalleien.
In vroeger jaren kwam de soort meer voor dan tegenwoordig.
Uit de periode na 1950 worden slechts twee vondsten vermeld,
maar de laatste jaren is het aantal groeiplaatsen
van de soort opgelopen tot circa tien.
De voornaamste oorzaak voor de achteruitgang ligt in kanalisatie
van waterwegen en ontwatering, waardoor weilanden
's winters niet meer onder water staan.
Ook door bemesting en verruiging kan de soort verdwijnen.
Op de voornaamste groeiplaatsen in ons land (in Zeeuws-Vlaanderen)
komt de soort voor langs zoete kreken.
Het betreft hier restanten van oude stroomgeulen waarin
voor de inpoldering van het gebied veel zand is afgezet.
De soort groeit hier in een smalle zone,
in drassig grasland op kleiige bodem.
Door koeien wordt de grasmat deels stukgetrapt,
en in en langs de trapgaten floreert dan het kruipend moerasscherm.
Op overeenkomstige standplaatsen is de soort aangetroffen
langs drinkpoelen op vroongronden (Schouwen).
In het oosten van het land is de soort aangetroffen
in periodiek overstroomde graslanden langs beken en kleine rivieren.
De huidige vindplaatsen betreffen kort gemaaide begroeiingen langs sterk
gekanaliseerde beken en pionierbegroeiingen in natuurontwikkelingsgebieden.
In het oosten is de plant onder meer gevonden bij Lochem,
Nieuw-Heeten, Mill en Deventer.
Op enkele van deze locaties is de soort echter weer verdwenen.
De Zeeuwse groeiplaatsen lijken het meeste
perspectief te bieden voor duurzaam behoud van de soort.
Kruipend moerasscherm is een weinig opvallende,
laagblijvende, grasgroene schermbloem.
De winterknoppen worden onder water gevormd.
De plant bezit dunne, kruipende, gegroefde stengels
die op de knopen wortelen.
Verspreid hieraan bevinden zich de oneven samengestelde bladeren
die in het bezit zijn van een ongelijk gezaagde rand tot gelobde deelblaadjes.
Zowel de bladeren als de bloemschermen zijn lang gesteeld.
De bloei vindt vrij laat in het jaar plaats, van juni tot oktober.
Door de vaalwitte bloemen worden meervoudige, gedrongen schermen gevormd.
Ze bestaan uit 5 kroonbladen, 5 meeldraden en 2 stampers.
De vruchten zijn klein, niet langer dan 1 mm,
met slanke, weinig uitstekende ribben.
Wanneer de plant nog geen vruchten draagt, is verwarring mogelijk
met dwergvormen van de kleine watereppe.
In vegetatieve vorm lijken de planten ook wel op het groot moerasscherm,
het ondergedoken moerasscherm en soorten uit het geslacht Oenanthe.
Terug naar:
