Zwanebloem bereikt een lengte tot 150 cm.
Het is een overblijvende plant met lijnvormige,
driekantige bladeren die een wat vlezig uiterlijk hebben.
Ze zijn ongesteeld en zitten verspreid aan de rechtopstaande stengel.
De tweede naam van zwanebloem umbellatus
betekent letterlijk 'met een scherm bloeiend'.
Op de ronde stengel staat het bloemhoofd.
Deze is eerst nog stijf ingepakt in een vlies maar later ontspringen
hieruit de talloze individuele bloemstelen met bloemen.
De bloemen zijn in het begin bronsrood, later verkleuren ze via roze naar wit.
Merkwaardig genoeg komen de 6 - 9 meeldraden
tot ontwikkeling voordat er stampers zijn.
Dit verschijnsel heeft nauwelijks invloed op de vorming van zaden
omdat Zwanebloem een lange bloeitijd heeft: van mei tot en met september.
De stampers (zes stuks) scheiden aan de voet honing af.
Deze lekkernij trekt met name graafwespen aan,
die dan ook een voorname rol spelen bij de bevruchting.
De plant is te vinden in rietlanden en langs slootkanten.
Ze kan met haar voeten tot een halve meter diep in het water staan.
De soort heeft erg te lijden onder watervervuiling
en gaat sterk in aantal achteruit.
Zijn de omstandigheden niet optimaal, dan kwakkelt de plant,
blijft klein van stuk en komt niet tot bloei.
Op veel plaatsen is ze al geheel verdwenen.
Een tweede oorzaak hiervoor is dat haar bloemen geplukt werden,
waardoor de verspreiding van zaden
via het water werd ingeperkt.
Inmiddels staat zwanebloem op de lijst van beschermde soorten
om hopelijk weer in aantal toe te kunnen nemen.
Het is de enige bekende vertegenwoordiger van haar familie.
Terug naar:
