Généralement
un partisan de l’espéranto est appelé « espérantiste
» (esperantisto) mais, parfois, l’on trouve aussi les termes «
espérantophone » (esperantolingvano) ou «espérantophile
» (esperantoparolanto, esperantemulo).
Quel personnage se profilerait-il derrière ces dénominations ?
« Espérantiste » semble se couvrir d’une connotation péjorative (peut-être due au suffixe -iste), d’où ce besoin chez certains de se placer sous une étiquette moins controversée, plus sérieuse.
Si l’espérantiste est le plus souvent une personne tolérante, de contact facile et agréable, respectueuse des autres langues, ouverte aux nombreuses cultures, quelques marginaux se comportent néanmoins de façon assez irrationnelle et jettent le discrédit sur l’ensemble de la communauté.
Ainsi, pour le profane, l’espérantiste serait plutôt un farfelu bardé d’étoiles vertes qui ne jure que par Zamenhof, rêve d’établir la paix universelle, voire interplanétaire, par la seule imposition de sa langue bien-aimée. Prête-t-on un semblant d’intérêt à ses propos ? Il pérore longuement sur les qualités, avérées ou présumées, de l’espéranto, vous inculque sans tarder les rudiments de la grammaire et vous presse de vous inscrire aux cours du club local. - Met-on ses paroles en doute ? Il interrompt l’impertinent qu’il abreuve d’arguments plus ou moins convaincants. - Quelqu’un propose-t-il l’anglais ? Le voilà qui devient vert, de rage cette fois, trépigne, pousse de hauts cris et se lance dans une violente diatribe contre l’impudent qui a osé proféré une telle obscénité. - Un quidam inconscient suggère-t-il d’employer l’espéranto à des fins mercantiles ? Il en avale de travers son Fundamento et voue aux gémonies cet hétérodoxe satanique.
Bref, il parle beaucoup de l’espéranto, le pratique beaucoup moins et souvent ne le maitrise même pas ! C’est aussi ce zélote verdoyant qui se vante des années d’avoir entrainé deux, trois nouveaux membres dans le movado, mais qui oublie de dresser la longue liste des « espérantophobes » (esperantomalemuloj) qu’il a formés par son comportement sectaire et ses discours immodérés.
Cela expliquerait, en partie, pourquoi des espérantistes plus réalistes préfèrent se coller l’étiquette « espérantophone » ou « espérantophile ». Les premiers sont encore bien peu nombreux ; rares sont en effet les personnes qui ont appris l’espéranto comme langue parentale, maternelle ou paternelle. Restent les « espérantophiles », soit esperantouzantoj qui usent de l’espéranto, soit esperantoemuloj favorables à cette langue, mais qui ne l’étudient pas pour diverses raisons. Pour eux, l’espéranto est avant tout un excellent moyen de communication international qu’il faudrait utiliser, non seulement dans des clubs recroquevillés sur leurs fantasmes - même s’ils permettent à l’espéranto de surnager - mais aussi et surtout pour des activités scientifiques, techniques, commerciales, professionnelles, si possible de concert avec d’autres langues, y compris l’anglais, langue actuellement incontournable au niveau mondial.
Pour être
pris au sérieux, l’espéranto a besoin, non de théories
idéalisantes, mais de faits concrets, vérifiables sur pièces.
Une action probante vaut mieux que dix mille mots !
Germain PIRLOT, espérantophile
pratiquant
08.05.1990
G`enerale oni nomas subtenanton
de esperanto "esperantisto", sed kelkfoje ankau` "esperanto-parolanto"
au` "esperantemulo".
Kia tipo de persono kas`ig`as malantau` tiuj nomoj?
"Esperantisto" s`ajnas havi pejorativan konotacion (eble pro la sufikso -ist), pro tio kelkaj sentas la bezonos uzi malpli pridisputitan kaj pli seriozan etikedon.
Plej ofte esperantisto estas tolerema kaj facile alirebla kaj agrabla, kiu respektas la aliajn lingvojn, kaj estas malfermita al la multaj kulturoj, tamen la neracia sinteno de kelkaj marg`enuloj malbonigas la reputacion de la tuta komunumo.
Por eksteruloj, esperantisto plejofte estas strangulo plena de verdaj steloj, dogma sekvulo de Zamenhof, kiu revas pri universala au` ec` interplaneda paco, per la nura deviga enkonduko de sia amata lingvo. Kio okazas se oni ec` iomete au`skultas tion, kion li diras? Li prelegas longe pri la veraj au` supozitaj kvalitoj de Esperanto, tuj s`topas en vin la bazon de la gramatiko kaj volas ke vi enskribig`u al la kursoj de la loka klubo. Kio okazas se oni dubeme au`skultas lin? Li interrompas la impertinentulon kaj supers`utas lin per diverse konvinkaj argumentoj. Kaj kio se iu proponas la anglan lingvon? Nun li farig`as verda, sed c`ifoje pro kolerego, batas per la piedoj, ekkrias kaj forte kritikas la malsingardulon kiu au`dacis elbus`igi tian obscenaj`on. Kio okazas se iu malprudentulo sugestas uzi Esperanton por negocaj celoj? Li misglutas sian Fundamenton kaj publike mepris# tiun satanan malortodoksulon.
Mallonge dirite, li multe parolas pri Esperanto, praktikas g`in malpli multe kaj ofte ec` ne regas g`in! Estas ankau` tiu verdradia zeloto, kiu dum jaroj fanfaronas ke li enmovadigis du-tri novajn membrojn, sed forgesas fari la longan liston de la esperantomalemuloj kiujn li kreis per sia sekta konduto kaj negat#### paroladoj.
Tio parte klarigus kial pli realismaj# esperantistoj pli s`atas uzi la etikedon "esperantoparolanto" au` "esperantemulo/ano". La unuaj estas ankorau` malmultnombraj: c`ar malmultaj personoj lernis esperanton kiel gepatra lingvo (patra au` patrina). Restas la esperantanoj# au` esperantouzantoj kiuj uzas la lingvon au` esperantoemuloj kiuj subtenas tiun lingvon sed pro diversaj kialoj ne studas g`in. Por ili esperanto estas antau` c`io bona internacia komunikilo uzinda ne nur en kluboj fermitaj en propraj fantasmoj# - ec` se tio ebligas la postvivon de esperanto - sed ankau` kaj c`efe por sciencaj, teknikaj, komercaj, profesiaj agadoj, se eble kune kun aliaj lingvoj, inkluzive la anglan, kiu nuntempe estas ne###evitebla mondskale.
Por estis serioze taksita, Esperanto ne bezonas idealismajn teoriojn sed kontroleblajn konkretajn faktojn. Konvinka ago valoras pli ol dek mil vortoj!
Germain PIRLOT, praktikanta esperantoemulo 08.05.1990
Esperanta versio de T. S. 26.03.2003
