E*-kodigo
En tiu ¶i novelo la esperantaj literoj aperas laµ la kodigo E*Latina. Se vi ne havas liter-tiparon de tiu kodigo, vi povas akiri ±in ¶i-apude.
Se vi preferas legi la novelon laµ la kodigo Latin3, klaketu sur ®IS REVIDO, KROKODILIDO! Latin3

Sten Johansson:

®is revido, krokodilido!


Enkonduko en la krokodilologion

La krokodiloj, kiel vi sendube scias, estas pra-pra-nevoj de la dinosaµroj. Sed ¶u vi konas la originon de la krokodilado? Tiu grava demando estas unu el la prioritataj fakoj ¶e la Akademio de Verda Etnologio, fondita antaµ nelonge en la sveda urbeto Grönköping. La verdaj etnologoj okupi±as pri ¶iuj bran¶oj de esperanta folkloro, ekde distingado kaj mapado de la diversaj varia¤oj de la kanto ©iu ¶iu ¶iu ¶iu - ±is ser¶ado kaj arkivado de la plej antikvaj, aµtentaj kaj arkaikaj inkunabloj, palimpsestoj kaj prototipoj de la internacia lingvo. La plej grava esplorkampo de la Akademio de Verda Etnologio tamen estas la historia kaj aplikata krokodilologio, kiun gvidas la estimata docento pri amfibiologio doktoro Kajmán Faµkonyi.

Jam delonge la scienculoj dividi±as en du skolojn koncerne la originon de la krokodilado. Ambaµ skoloj tempe lokas la originon en la 1930-ajn jarojn, tamen akre malkonsentas pri la loka origino.

La Pariza skolo atribuas al juna itala kelnero en Pariza kafejo la honoron esti iniciatinto de la esprimo "krokodili". Vidante en la kafejo kelkajn maljunulojn, kiuj sin nomis esperantistoj, kvankam ili babilis nur france, li trovis tiun konduton malinda kaj malnobla, kaj volis insulti ilin per la konata franca mokvorto "reptiles". La kelnero, portanta la nomon Ferrari, tamen ne precize memoris ¶u tiu vorto en esperanto estas reptilo, reptilio aµ eble rampulo, kaj tial li kaptis la pli sekuran krokodilo, kaj jen esti±is nova esprimo. Oni povus atendi, ke la humuro de tia ¥erco rapide pali±us kaj post du semajnoj jam estus forgesita, sed iel ±i ¥ajne ¥topis vakan lokon en la esperanta kulturo, kaj do pluvivis kaj disrampis en la mondon; ne per flugiloj de facila vento, sed eble per babiloj de stabila ventro.

Kontraµ tiu historia analizo protestas la ©ea skolo. Laµ tiu, la krokodilado naski±is en vere internacia, preskaµ mita medio, nome la esperantokursoj de Andreo Cseh. Lia metodo de lingvoinstruado staris sur du piedoj - la ekskluziva uzado de esperanto, sen klarigoj aµ tradukoj en alia lingvo, kaj la aplikado de aro da pli-malpli amuzaj objektoj kiujn la instruisto montradis por ke la kursanoj nomu ilin en esperanto. Unu el la objektoj, kiujn Andreo Cseh trenadis kun si tra la mondo, estis verda krokodilo. Kiam iuj kursanoj malrespektis la regulon paroli nur esperante, Cseh levis la krokodilon, montris al ±ia malbela faµko kaj al la movi±antaj makzeloj de la pekantoj, kaj demandis: "Kio estas tio?" La hontantaj kursanoj do devis ¢ore reciti: "Tio estas verda krokodilo" dum laµta rikanado de la samkursanoj. Per tiu pedagogia manio de Cseh, la nocio "verda krokodilo" estis cementita al la homoj parolantaj nacilingve en esperantista medio.

Sed kial do ±uste krokodilo? Neniu el la skoloj donas kontentigan motivon por tiu aparta elekto. Kial ne simio? Simioj ja estas konataj (inter ne-simioj) pro sia sen¶esa nekomprenebla (al ne-simioj) babilado. Aµ kial ne korniko? Aµ meleagro? Aµ, se necesas iu besto verda, ¶ar tiu estas la koloro de esperantistoj, kial ne rano? La kvakantaj ranoj, kiuj tiel konvene rimas kun gesamideanoj, jam estas konataj el la Ran-kvarteto de Baghy.

Por respondi al tiu demandaro necesas turni sin al la sub-disciplino psikokrokodilologio, kaj penetri la spiritan vivon de tiu ¶i malestimata besto.

Laµ la popola sa±o, krokodilojn karakterizas du esprimmanieroj: Plej konataj estas la krokodilaj larmoj, per kiuj la krokodilo logas al si senkulpajn infanojn, kiujn ±i poste man±as. Due temas pri la ¥ajnigita rideto de ±ia fermita bu¥o, kiu en malpli ol sekundo transformi±as al la plej timiga dentri¶a faµkego. Pro tio oni atribuas al la krokodilo antaµ ¶io la spiritajn kvalitojn hipokrito kaj falseco. Tial, kiam oni pensis renkonti falsajn, hipokritajn pseµdo-esperantistojn, ¥ajnis nature nomi ilin laµ tiu fia besto. Rano tute ne prezentis atentindan alternativon; aµ ¶u vi iam aµdis pri hipokrita rano? La sola ebla konkuranto estus la vulpo, kiu ja estas konata pro sia sagaco kaj falseco. Sed kontraµ la vulpo argumentas ±ia koloro; la ru±a felo povus eventuale doni al ±i lokon inter la SAT-anoj, sed cetere la verda krokodilo sin trudis en la rolon.

Tamen, ¶u nia moderna scienco devas kapitulaci al tia supersti¶o kaj ezopa malsa±o? Ni ja scias, ke la krokodilaj larmoj tute ne esprimas hipokriton, sed estas la sola maniero de tiuj estimataj miskonatoj por eligi superfluon de salo. Provu mem foje ¥viti tra tia kiraso! (Tio eble klarigas la fenomenon, ke e¶ inter homoj la ¥vitantoj neniam portas krokodilan ledon!?) Kaj la sardona rideto tute ne estas kaµzata de falseco, sed de la bedaµrinda fakto, ke la nombro de dentistoj kiuj akceptas krokodilojn kiel klientojn ial daµre malkreskas!

Do, en la Akademio de Verda Etnologio en Grönköping lan¶i±is plano por rehabiliti kaj rehonorigi la krokodilojn kaj redoni al ilia verda koloro ±ian meritan brilon. Ni memoru, ke antaµ 1887 ni ¶iuj estis krokodiloj, kaj e¶ hodiaµ ni devus agnoski nian originon kiel fieraj krokodilidoj. Do, vivu la krokodiloj, kaj ±is revido, krokodilido!

Reen al La informpa±o de Al-fab-et-o.

3