|
ชื่อวิทยาศาสตร์ |
Quisqualis indica Linn. |
วงศ์ |
COMBRETACEAE |
ชื่ออื่น ๆ |
จะมั่ง จ๊ามั่ง มะจีมั่ง (ภาคเหนือ) |
ลักษณะของพืช |
เป็นไม้เลื้อย กิ่งอ่อนมักมีขนปกคลุม ใบเดี่ยวติดกับลำต้นแบบตรงข้าม
ก้านใบยาว 12 ซม. มีขน ใบมีรูปรี รูปไข่ รูปไข่ขอบขนาน ขนาดกว้าง 29
ซม. ยาว 518 ซม. โคนใบมนหรือเว้ารูปหัวใจ ปลายใบแหลม ดอกออกเป็นช่อ
ยาว 420 ซม. มักออกตามโคนก้านใบและปลายยอด แต่ละดอกยาว 5 8 ซม. แรกบานจะมีสีขาวแล้วค่อย
ๆ เปลี่ยนสีจนเป็นสีแดงเข้ม ดอกมีกลิ่นหอม ผลรูปคล้ายรูปไข่รี มี 5 พู
สีน้ำตาลแดงเป็นมัน มีขนาดกว้าง 0.51.25 ซม. ยาว 24 ซม. เมล็ดเป็นรูปกระสวย
ยาวประมาณ 2.5 ซม. |
ส่วนที่ใช้เป็นยา |
รากหรือเมล็ด |
สรรพคุณและวิธีใช้ |
ถ่ายพยาธิลำไส้ (พยาธิไส้เดือน) ใช้รากประมาณ 1 กำมือ (1015
กรัม) ต้มเอาน้ำดื่ม หรือสำหรับเด็ก ใช้เมล็ด 23 เมล็ด (46 กรัม) ผู้ใหญ่
57 เมล็ด (1015 กรัม) บุบพอแตก ต้มเอาน้ำดื่ม |
การขยายพันธุ์ |
ใช้รากหรือเหง้าที่มีต้นอ่อนเกิดขึ้น แยกมาชำในกระถางหรือกระบะชำ
|
สภาพดินฟ้าอากาศ |
ชอบดินร่วนปนทราย มีธาตุอาหารพอควร ไม่ชอบดินเหนียวหรือดินที่อุ้มน้ำโดยเฉพาะที่น้ำขังต้นอาจตายได้
เจริญงอกงามได้ดีในที่มีแดดปานกลาง ปลูกได้ทุกฤดู |
การปลูก |
เลือกที่ที่น้ำท่วมไม่ถึง หรืออาจเป็นโคก เพื่อต้นอ่อนที่ชำไว้จนแตกยอดอ่อน
และแข็งแรงดีแล้วลงปลูก แล้วจึงทำร้านหรือซุ้มให้ต้นเจริญเลื้อยไต่เกาะขึ้นไป
|
การบำรุงรักษา |
รดน้ำบ้างเป็นครั้งคราว แต่อย่าให้น้ำและความอุดมสมบูรณ์มากเกินไป
เพราะจะมีใบดกและออกดอกน้อย นอกจากนี้ใบของมันเป็นที่อยู่และเป็นอาหารของหนอนบางชนิด
จึงควรฉีดยาพ่นกำจัดแมลงเมื่อมีหนอนเกิดขึ้น |