DİL EKİ - AÇIKLAMALAR

1 - Âyet var:

"EY İNSANLAR!
ŞÜPHE YOK Kİ, BİZ SİZİ BİR ERKEKLE BİR DİŞİDEN YARATTIK.
vE SİZİ (BİRBİRİNİZLE) TANIŞASINIZ DİYE
KAVİMLER VE KABİLELER HALİNE GETİRDİK.
(yİNE)şÜPHE YOK Kİ, ALLAH KATINDA EN DEĞERLİ OLANINIZ
O'NA KARŞI GELMEKTEN EN ÇOK SAKINANINIZDIR.
şÜPHE yOK Kİ, ALLAH HER ŞEYİ BİLİR.
HER ŞEYDEN HABERDÂRDIR!"
'HUCÛRAT SÛRESİ, 43. ÂYET)

2 - Yapı bakımından Diller Şeması: -

3 - Doçent Dr. Zekeriya Kitapçı'nın "Hz. Peygamber'in Hadislerinde TÜRKLER" adlı eserinden alınmıştır. (TÜRK DÜNYASI Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 1986)

4 - Ravlingson, Oppert, Delizsch, Hommel gibi bilim adamları ise, SÜMERCE’nin İSKİT ya da TURAN dilleri topluluğuna ait olduğunu belirtirler.
H. Z. Koşay ise SÜMERCE ile TÜRKÇE arasındaki benzerliği gösteren bir liste yayımlamıştır. Bu listeden bazı kelimeleri veriyoruz :

SÜMERCE ......... TÜRKÇE

-------------------- ------------------

ad (adda) ........ ata

ilu ............ ulumak

izi ................... ısı

e ............... ev

kıya .......... kıyı

egi ........ ece (prenses)

eş ............ eşmek

ku ............. koymak

ku (gümüş) ... kuyumcu (gümüşle uğraşan)

gişku ........... şişko

dim (dik duran) ...... dimdik

de ................ demek

duru ................ durmak

kuşu ................ koşmak

güleş (gülen adam) .... güleş, gülenç

ara (ir) (yürümek) ... aralaşmak, irilmek

bur (delik) .... burgu (delik açan alet)

bal ............ balta

bar ................ parlamak

udun (fırın) ... otun (ayrıca fırında yakılan: odun)

us (akıl) .............. us

ib ................. ip

alım (kuvvetli,yüksek) ......... alımlı

tukul (dost) ..... tohul

tam (şafak vakti) ........... tan

ulu (muhteşem, yüce) ..... ulu-uluğ

Bugin (göl).... Buget (biriktirilmiş su, Anadolu)

A-na ? ....... Ne ? (Anadolu'da hayret ifadesi: Aney!..)

Bur ................ Bardak

Buy, bun ............... Boyun

Bu ............... Bulak (çeşme)

Bab ................. Baba

Azag (mukaddes)........ İzgi, edgü (Eski Türkçe)

Gig (zayıf) .........İg, yig (hasta, Eski Türkçe)

Ud (gün, zaman).......... İd, öd (zaman, Eski Türkçe)

Zak (taraf) ............. Yak (yakın)

Gup, kup (gitmek).......... Kopmak (koşup gitmek, Anadolu)

Gim ? Kim ? ................ Kim ?

Ama (ana) ........... Aba (Anadolu’da)

Giş (odun) .......... Yiş (Orhun Türkçesi)

Gar (ışık) ......... Yaruk (Eski Türkçe)

Gen (kadın hizmetçi) ...... Kün (cariye,Orhun’dan)

Tag ............... Değ(mek)

Ug, uku (halk) ......... Uğuş (kavim)

Vur, vir (şarkı söylemek) ....... Yırlamak, ırlamak

Ur(u), ir (erkek) ......... Er, ir (Uygurca : uri)

Gir (ateş) ............ Kor

Udun (ateş) ........ Od, ot, odun (ateşte yanan)

Dingir ........Tengri (Eski Türkçe), TANRI, (Kumanca : dingir)

Dagal (geniş olmak) ........... Dağılmak

ŞÜMERCE bazı kelimeler S harfiyle varlığını YAKUTÇA'da sürdürür. Ancak bizim şimdiki TÜRKÇE'de S-Y değişimine uğramış haliyle karşımıza çıkar:

SÜMERCE ......... TÜRKÇE

----------------------- ---------------------

sir (ışık, nur) ...... yir, yaruk

sir (şarkı söylemek) .... yırlamak

*****

> TARİH BOYUNCA TÜRK KAVİMLERİ VE KURDUKLARI DEVLETLER < > ERDOĞAN DÖNEMİ < > İÇİNDEKİLER <