<< Terug naar overzichtspagina

BETEKENIS VAN DE FAMILIENAAM BILLIET

In Vlaanderen wordt de familienaam Billiet uitgesproken als “biel-jet” of soms ook als “bie-lie-et”.

Van de familienaam bestaan meerder gelijkluidende spellingsvarianten:

Billiet, Biliet, Billet, Bilet, Billette ... Sommigen gebruiken ook wel eens een trema (Billiët) om de uitspraakuitgang “–et” duidelijk te maken.

Hoogst waarschijnlijk duidt de naam het beroep aan van een openbare briefschrijver (een klerk) of een stadsbode.

De naam verwijst naar het biljet, dit is de brief, die hij schrijft of overbrengt.

De naam Billiet is dus een beroepsbijnaam.

Er zijn immers meerdere aanduidingen die in diezelfde richting verwijzen:

1) In het Frans betekent het woord "billet": brief.

2) "Billiete" had in het oud-Frans als gemeenschappelijk woord, vier betekenissen:

· pièce de bois = stuk hout

· flèche = pijl

· petite bille (boule) = kleine bol, knikker

· billet, quittance = brief, kwitantie

3) Ook in het Oudnederlands van de 17-de eeuw vinden we het werkwoord "billieteren" (= schrijven, berichten, noteren).

4) De betekenis "billet, missive" (= brief, bericht) verschijnt in de 15e eeuw als bijnaam van een openbare briefschrijver.

5) Het wapenschild van een Brugse familie Billiet uit het einde van de 16-de eeuw stelt een duif voor met een briefje in de bek. Ook hier is er dus een verwijzing naar een berichtgeving per brief.

Een andere algemeen verspreide Vlaamse naam met een gelijksoortige betekenis is dan wellicht "Deschrijver" of "Deschryvere" of "Declerck".

Voor de volledigheid willen we ook nog de volgende minder waarschijnlijke hypothesen vermelden die soms in literatuur te lezen zijn:

1) Het kan afgeleid zijn van het Franse Baillet, Baljet of Baljé. In het oud-Frans is bai, baille, baillet ‘roodbruin, hoogblond, roskleurig; de naam van een roodbruin paard’. Dus een bijnaam naar de haarkleur, of naar het paard.

2) Het kan een vleivorm zijn van een voornaam zoals Sibylle, Mabille, Lambille, (of Lambert, Hubert, ... enz.). De uitgang -et duidt in het Frans op een verkleinwoord of vleivorm. Bekende voorbeelden hiervan vinden we in woorden als sigaar - sigaret; Marie - Mariette ... . Vooral bij meisjesnamen komen we dergelijke vleivormen tegen.

3) In het Frans is “billet” een verkleinwoord van “bille” (= blok hout), evenals “billette” (= stukje brandhout).

----------------------------------------------------------------------

Bronnen:

- “Woordenboek van de Familienamen in België & Noord-Frankrijk” door Frans Debrabandere, uitgegeven door het Gemeentekrediet (Brussel, 1993)

- Jozef Van Overstraeten: “Wat betekent mijn familienaam”, XXXVI, van 16/6/1954, blz 666, verschenen in 'De Autotoerist'.

- boek: Handschrift De Hooghe (Sepulure de Bruges), deel III. blz 90 en 94

- “Inscription Funéraires et monumentales de la Flandre Occidentales ” (door Gaillard), deel 3: Bruges, Eglise de Sainte-Walburge, pg 78, 79, 82, 90, 160, 161.

<< Terug naar overzichtspagina