<< Terug naar overzichtspagina
Bruno Billiet X Rumbeke 01/03/1862 Ludovica De France
(fs Petrus X Maria Theresia Debaillie) (fa Josephus X Rosalia De Kindt)
° Lichtervelde 09/04/1828 ° Rumbeke 29/05/1835
+ Rumbeke 08/05/1892: 64 jr + Rumbeke 28/04/1896: 61 jr
Onwettig kind van Ludovica De France:
1. Henricus
De France ° Rumbeke 01/01/1861
+ Rumbeke 15/04/1861: 3,5 mnd
Kinderen Billiet:
1. Theophilus °
Rumbeke 25/02/1863
+ Rumbeke 07/04/1865: 2 jr
2. Silvia Mathilde °
Rumbeke 18/08/1864
+ Rumbeke 11/07/1870: 6 jr
3. Henricus °
Rumbeke 19/04/1866
+ Roeselare 06/12/1946: 80 jr
X Rumbeke 07/10/1890
Marie Josepha Vanthomme
4. Ida
Rosalia ° Rumbeke 11/06/1868
+ Rumbeke 08/03/1880: 12 jr
5. Theophilus °
Rumbeke 01/09/1869
+ Torhout
18/06/1947: 78 jr
X Rumbeke 01/05/1891 Emma Maria Anne
XX Roeselare 1902 Elisa Celina Anne
6.
Marcelinus Gustavus ° Rumbeke 18/11/1871
+ Rumbeke
31/03/1874: 2 jr
7. naamloze zoon °&+ Rumbeke 22/07/1873: 0 dgn
8. Camillus °
Rumbeke 28/11/1876
+ Rumbeke 11/04/1877: 5 mnd
Adres: Rumbeke, in de 5de wijk.
Bruno Billiet was van beroep een wever, mogelijks een zelfstandige thuiswever.
De huwelijksakte vermeldt als beroep van zijn vrouw Ludovica De France: "spellewerkster". Ze was de dochter van Josephus De France (geboren in Rumbeke in 1799) en Rosalia De Kindt (geboren in Beveren-Roeselare in 1808), die omschreven werden als "werklieden". Haar vader was wever van beroep toen Ludovica destijds geboren werd. Ze woonden in de 5de wijk in Rumbeke, waar ook Bruno en zijn ouders woonden.
Ludovica en haar beide ouders konden schrijven en ondertekenden eigenhandig de huwelijksakte. Ludovica noemde zichzelf hierbij "Lowise de france".
Bruno had de schrijfkunst echter niet zo goed onder de knie. Op alle geboorte- en sterfte-aktes van zijn kinderen staat vermeld dat hij "verklaert niet te konnen schrijven noch teekenen uyt onkunde".
Alleen op zijn huwelijksakte deed Bruno toch een goede poging en schreef eigenhandig zijn naam in grote duidelijke letters. Hierbij misspelde hij echter zijn eigen naam als: "Bruno biellet". Het bewijst in elk geval dat Bruno het schrijven geleerd had. Zijn broer Eduard misschreef zijn familienaam 9 jaar later op net dezelfde manier als Bruno. Mogelijks hadden ze het beide op school zo geleerd.
Het huwelijk van Bruno en Louise was blijkbaar een twistpunt tussen Bruno en zijn ouders, want ze weigerden hun toestemming tot het huwelijk. De huwelijksakte vermeldt hierover: "Bruno Billiet, wever, woonende te Rumbeke, geboren te Lichtervelde den negenden april 1828, zoon van Petrus en van Maria Theresia Debaillie, werklieden, ook alhier woonende, aen dewelke als in dit houwlijk niet toestemmende."
De handtekeningen van de ouders van Bruno ontbreken op de akte, terwijl die nochtans wel aanwezig zijn op de huwelijksakte van een zus van Bruno, die slechts 10 dagen later trouwde.
Mogelijks ging de ruzie over de keuze van de bruid. Louise de France was namelijk geen onbeschreven blad. Een groot jaar voor haar huwelijk met Bruno was ze al eens ongehuwde moeder geworden van een zoontje dat Henricus de France genoemd werd, maar het kind stierf reeds 3 maanden na de geboorte.
Deze voorgeschiedenis van Louise zal er wellicht teveel aan geweest zijn voor de ouders van Bruno. Waarschijnlijk aanzagen ze Louise De France als een lichtekooi die ze liever niet in de familie hadden.
Bruno was echter als 34-jarige reeds meerderjarig en huwde zonder hun toestemming. Er was hiertoe een speciale akte nodig geweest die opgesteld werd door "Meester Norbert De Brauwer, notaris te Rousselaere", dit volgens de artikels 151 en 153 van het toenmalige burgerlijk wetboek. De akte zelf is niet te vinden in de archieven van deze notaris, maar wellicht gaat het hier enkel om een schriftelijke verklaring van de weigering van de ouderlijke toestemming en de meerderjarigheid van de betrokkene.
Bruno bleef zijn hele leven in de 5de wijk in Rumbeke wonen.
Er werden 8 kinderen geboren uit het huwelijk, maar de kindersterfte was bijzonder groot: slechts 2 kinderen bereikten de volwassen leeftijd.
Bij de meeste gezinnen in die tijd bleef de vrouw na het huwelijk thuis als huishoudster om voor de kinderen te zorgen, maar dat deed Louise niet. Bij zowat alle geboorte-aktes werd als beroep van Louise opgegeven: "spoelster" (= iemand die in een weverij of spinnerij de spoelen behandelt). Ze werkte dus eveneens in een weef- of spinbedrijf.
De beide kinderen van Bruno gingen later ook in een weverij werken.
Er bestaan vermoedens dat de zoon Henricus Billiet een buitenechtelijk kind zou geweest zijn, maar dat is niet met volle zekerheid bewijsbaar.
Zoon Theophiel Billiet was in elk geval wel met zekerheid een wettig kind van Bruno, want in 2016 werd in doctoraatsonderzoek bewezen dat het Y-chromosoom van een nakomeling van Theophiel volledig overeen stemt met dat van andere Billiets uit verre aftakkingen van deze stamboom.
Bruno was ook klokkenluider van de kerk van Rumbeke. Hij is zelfs zeer plotseling gestorven terwijl hij aan het luiden was.
Zijn kleinzoon René Billiet schreef 50 jaar later in een familie-album dat zijn grootvader Bruno "eene subiette dood stierf bij het luiden der klokken".
De overlijdensakte vermeldt dit niet zo uitdrukkelijk, maar maakt het wel aannemelijk. Zijn sterftedag, 8 mei 1892, viel op een zondag, en de overlijdensakte zegt dat Bruno stierf om 5 uur 's morgens, in de eerste wijk van Rumbeke. De eerste wijk was de dorpskern. Hij stierf dus niet thuis want hij woonde in de vijfde wijk.
Een krantenartikel maakt het helemaal duidelijk. In de Franstalige krant La Patrie van 09/05/1892 verscheen een artikel dat het overlijden van Bruno vermeldt als volgt (vrij vertaald uit het Frans, de naam van Bruno bevat daarin spellingfouten):
|
Een pijnlijk accident is gebeurd zondagmorgen in Rumbeke. De gelovigen die naar de 5-urenmis gingen, waren verrast te horen dat het klokkengelui plots stopte. Men vreesde een ongeluk. Men beklom de klokkentoren, en vond de ongelukkige klokkenluider dood, badend in zijn bloed. Om de grote klok te luiden, moest de luider op een grote balk staan van ongeveer een halve meter. Bij de inspanning gleed de ongelukkige uit, verloor zijn evenwicht en viel zo op ongelukkige wijze met zijn hoofd tegen de mantel van de klok in beweging. De dood was ogenblikkelijk. Het slachtoffer noemde Brunon Biliet. Hij was ongeveer 60 jaar. |
Ook andere kranten meldden het ongeluk (kranten “De klok van het land van Waes” van 15/05/1892 en “De Werkman” van 13/05/1892).
Er kan dus uit besloten worden dat Bruno niet aan een natuurlijke oorzaak gestorven is, zoals een hartaderbreuk of beroerte, maar wel als gevolg van een fatale val in de kerktoren, een ongeluk dus. Aangezien hij aan het hoofd geraakt werd en onmiddellijk dood was, liep hij vermoedelijk een schedelbreuk op.
Ook een ander kleinkind van Bruno en Louise, namelijk Victor Billiet, bevestigde later het verhaal van Bruno als klokkenluider en thuiswever.
Deze Victor Billiet had Louise nog bij leven gekend en herinnerde haar uit zijn kleutertijd als een kleine vinnige vrouw die tot aan haar dood (61 jaar) haar zwarte haarkleur behouden had.
Er werd geen successie-aangifte ingediend na de dood van Bruno en evenmin na de dood van zijn vrouw Louise. Dit wijst erop dat ze geen onroerende eigendommen bezaten.
De kerk Sint-Petrus en Sint-Paulus van Rumbeke waar Bruno Billiet in 1892 verongelukte in de toren.
Tijdens haar lange geschiedenis werd de kerk meermaals vernield (Beeldenstorm en Wereldoorlog I). Ze werd weer opgebouwd in 1922-1924, maar daarbij 10 meter achterwaarts verplaatst, waardoor de toren tegenwoordig niet langer in het verlengde van de Rumbeeksesteenweg staat, zoals nog te zien is op de oude foto van vóór de oorlog.
----------------------------------------------------------------------
Bronnen:
- Burgerlijke stand Lichtervelde en Rumbeke.
- Familie-album geschreven in 1944 door René Billiet, kleinzoon van Bruno.
- Er is geen successie-aangifte te vinden noch in het jaar 1892, noch in 1893, noch in 1896 (Rijksarchief Beveren-Waas).
- De akte opgesteld door notaris Norbert de Brauwere bij het huwelijk van Bruno Billiet, is niet te vinden in de archieven van deze notaris, noch in 1861, noch in 1862. Er zijn evenmin aan of verkoopsaktes van eigendommen op naam van een Billiet in diezelfde periode. (Rijksarchief Kortrijk, Hoofd-notariaat Y. Ameye van Roeselare, notaris N. Debrauwere, jaren 1861 en 1862).
- Krantenartikel uit De Werkman, 13/05/1892; p. 2/4. Digitale Krantenarchief - D.A.D.D. vzw / Stadsarchief Aalst | Pictura Krantenviewer, via website http://aalst.courant.nu/ . Zoekwoorden: Rumbeke AND klokluider
- Krantenartikel uit De klok van het land van Waes van 15/05/1892, via http://www.waaserfgoed.be/erfgoed/
- Krantenartikel uit La Patrie van 9/5/1892 opvraagbaar via https://erfgoedbrugge.be/collection-pagina/historische-kranten/
- www.kerkeninvlaanderen.be
- Genetisch-genealogisch onderzoek naar het Y-chromosoom in een doctoraatsonderzoek Universiteit Leuven: Scriptie “De Geniale Stamboom” (Sofie Claerhout; 2016).