<< Terug naar overzichtspagina

Oude munteenheden en maten in Vlaanderen

Muntstelsel in Vlaanderen vóór de Franse revolutie:

1 pond (Libra, £, lb) = 20 schellingen

1 schelling (s) = 12 groten (of penningen)

1 groot (g) = 12 deniers (d)

1 mijt (of myte) = 1/24-ste deel van een groot (of penning) = ½ denier

Dit systeem van muntindeling werd ingevoerd door Karel de Grote rond de jaren 800, en bleef 1000 jaar in voege tot aan de Franse revolutie.

Daarna schakelde men over op het tiendelige stelsel.

In Engeland duurde het tot in 1968 voor men van het oude stelsel over stapte naar het tiendelige systeem.

Doorgaans gebruikte men in het graafschap Vlaanderen “Vlaamse ponden”, maar soms werd ook “pond Parisis” (Parijse ponden) gebruikt.

Verder bestonden er ook nog guldens en stuivers:

1 pond = 6 gulden

1 gulden = 20 stuivers

6 stuivers = 1 schelling = 1/20 pond

½ stuiver = 1 groot = 1/12 schelling

Oude lengtematen, oppervlakte-eenheden, inhoudsmaten en gewichten in Oost-Vlaamse streken:

o.a. Gent, Lokeren, Eksaarde en Wachtebeke volgden de maten van de Kasselrij van de Oudburg en het Land van Waas.

Zele gebruikt zowel de maten van Dendermonde als die van het Land van Waas.

De maten van de Kasselrij van de Oudburg en het Land van Waas:

Lengtematen en landmaten:

1 duim = 2,54 cm

1 el = 0,698 meter in de winkels; 0,728 meter voor witte stof en 0,765 meter voor ruwe stof

1 voet = 1/14 roede = 0,2753 meter

1 lengte roede = 3,8542 meter = 14 voet

1 oppervlakte roede = 14,854858 m²

1 vatzaad = 100 roeden = 1485,4858 m² = 14,854858 are = 0,14854858 ha

1 gemet = 300 roeden = 4456,4573 m² = 44,564573 are = 0,44564573 ha

1 bunder = 3 gemeten = 900 roeden = 1,336937 ha (~ = 4/3 ha)

1 morgenlands = 266,5 roeden = 3958,8196 m² = 39,588196 are = 0,39588196 ha

Korenmaten:

1 zak = 107,3 liter (in het Land van Waas vóór 1554: 111,76 liter)

1 mud = 6 zakken (= 12 halsters = 24 veertellen = 48 meukens = 96 achtelingen = 384 pinten) = 643,8 liter

1 halster = ½ zak = 53,65 liter

1 veertel = ¼ zak = ½ halster = 26,825 liter

1 meuken = 1/8 zak = ½ veertel = 13,413 liter

1 achteling = 1/16 zak = ½ meuken = 6,706 liter

1 pint = ¼ achteling = 1,677 liter

Havermaat: 1 zak = 152,24 liter

Inhoudsmaten voor vloeistoffen:

1 pint = 0,5766 liter

1 stoop = 4 pinten = 2,306 liter

1 ame = 60 stopen = 240 pinten = 138,384 liter

1 ton = 256 pinten = 147,610 liter

Gewichten:

1 pond = 0,43385 kg. Bij juweliers: 0,489 kg. Bij apothekers: 0,275 kg

De maten van het Land van Dendermonde:

Lengtematen en landmaten:

1 el = 0,696 meter in de winkels; 0,731 meter in de halle

1 voet = 1/21 grote roede = 0,27557 meter

1 grote lengte roede = 5,787 meter = 21 voet

1 oppervlakte roede = 33,4894 m²

1 vatzaad = 50 roeden = 1674,4685 m²

1 dagwand = 100 roeden = 3348,9369 m²

1 bunder = 4 dagwanden = 400 roeden = 1,339575 ha (identiek als 900 kleine roeden)

Daarnaast bestond ook nog:

1 kleine lengte roede = 3,858 meter = 14 voet

1 bunder = 900 kleine oppervlakte roeden = 1,339575 ha (identiek als 400 grote roeden)

Korenmaten:

1 zak = 130,3 liter

Havermaat: 1 zak = 151,2 liter

Inhoudsmaten voor vloeistoffen:

1 pint = 0,5715 liter

Gewichten:

1 pond = 0,433 kg; 1 pond hallegewicht = 0,476 kg.

Bron:

website Vlaamse Vereniging voor Familiekunde (VVF), rubriek: Maten en gewichten

<< Terug naar overzichtspagina