Google Chrome ziet het uitvergroten van mijn foto's, sommige links en soms het scrollen door de pagina's als een popup. Als je wilt navigeren op mijn website sta dan de "popups" toe.

De Agia Triada is een grote Minoïsche opgraving in het zuiden van Kreta, die vlakbij Timpaki ligt. Het is door de Italiaanse archeologen die het opgegraven hebben, vernoemd naar een een nabijgelegen verlaten middeleeuws stadje dat door de Turken verwoest werd. Als je vanaf Timpaki naar het oosten rijdt richting Mires, krijg je aan de rechterkant eerst de afslag naar Kalamaki Beach en vlak daarna zie je het bruine bordje voor de afslag naar de Agia Triada. De laatste paar honderd meter naar deze Minoïsche opgraving gaan over een onverharde weg. Dat was al zo toen ik er in 1975 voor het eerst kwam kijken, en toen ik er in 2011 weer kwam was dat nog onveranderd. Wel kom je nu uit bij een parkeerplaats, die er voorheen niet was, en ook het ticket-huisje bij de opgraving is nieuw. Ik weet niet of het altijd zo gaat, maar het ticket-huisje is bemand en je krijgt een prachtig ticket waarop staat dat het nul euro kost en je krijgt een folder met een plattegrond en een verhaal erop. Eigenlijk zou je de tijd moeten nemen om het even te lezen, maar volgens mij deed niemand dat, en ook de plattegrond is zo klein en onduidelijk qua cijfertjes die erop staan, dat ik er zelf geen wijs uit werd.

Wat verder nog is veranderd is dat er in de loop van de jaren een hoop meer opgegraven is bij het Agia Triada paleis. Toen ik er voor de eerste keer kwam in 1975 werd het nog bestempeld als een Minoïsche zomervilla van de heersers van het drie kilometer verderop gelegen Festos (Phaestos) paleis, maar naarmate meer van Agia Triada werd blootgelegd (in 1976 is men verder gaan graven), kwam ook de werkelijke omvang van het complex naar boven en is men gaan twijfelen aan de funktie. Toen er ook nog mooiere fresco's werden gevonden dan die die al eerder bij Festos waren opgegraven, werd zelfs de theorie opgeworpen dat het paleis dat in Agia Triada is gevonden, na zijn bouw in 1550 voor Christus, de werkelijke zetel van de Minoïsche vorst zou zijn geweest en dat Festos een meer religieuze bestemming had gekregen. Zomervilla of klein paleis, Agia Triada blijft een interessante plek om te bezoeken.

Het Agia Triada paleis heeft van alle Minoïsche paleizen het allermooiste uitzicht. Het ligt op een heuvel en kijkt uit over de Messara vlakte en de daarachter gelegen bergen. Prettig is ook dat het niet zo'n toeristische trekpleister is al bijvoorbeeld het paleis van Knossos, waar de excursiebussen in de rij staan om mensen naar binnen te laden en waar je met honderden mensen tegelijk over de opgraving loopt. Het ligt ook wat meer uit de route en de echt toeristische plaatsen zoals Malia en Chersonissos liggen er een eind vandaan. Hier bij Agia Triada is het relatief erg rustig en kun je je tijd nemen om alles goed te bekijken en eventueel foto's te maken zonder dat Jan en alleman voor je lens springt. Toen wij er waren in september 2011 waren er denk ik ongeveer tien à twintig mensen.

Uit de opgegraven voorwerpen en de restanten van het complex leidt men af dat Agia Triada al was bewoond in de periode 2600 - 1700 voor Christus. Het paleis is van latere datum. Het is op de een of andere manier wel een bijzondere plek. Zeker als je bijvoorbeeld de trap oploopt naar de agora (marktplaats) en je realiseert je hoe oud die trap is en je gaat fantaseren wie er allemaal wel niet overheen heeft gelopen en hoe druk het er is geweest, dan is dat een heel raar gevoel (nou ja, tenminste voor mij, haha). Het paleiscomplex is gebouwd rond 1600- 1550 voor Christus nadat een aardbeving veel gebouwen op Kreta had verwoest, en het is maar zo'n honderd jaar bewoond geweest. Rond 1450 voor Christus werd het net zoals vele andere Minoïsche gebouwen verwoest. In de tussenliggende periode maakte Agia Triada een snelle bloei door.

Er is een klein paleis met twee vleugels dat wordt omgeven door een oudere Minoïsche stad. In Agia Triada zijn ook de restanten gevonden van de eerste markthal uit de geschiedenis van de mensheid. Bij de opgravingen zijn veel kleitabletten met het Lineair A schrift (een taal die nooit is ontcijferd), gebeeldhouwde vazen en fresco's gevonden. Bovendien is op de bij de stad gelegen begraafplaats een schitterende gebeeldhouwde sarcofaag gevonden waarin rond 1400 voor Christus een Myceense prins is begraven. De voorwerpen zijn te bekijken in het Archeologisch Museum van Heraklion. Opvallend is dat de vondsten na de aarbeving van rond 1650 voor Christus in Agia Triada veel rijker zijn en voor de aardbeving de vondsten in Phaestos. Hoe het precies in elkaar zit en welke plek nou welke funktie had (was Agia Triada een zomervilla en Phaestos het paleis, of was Agia Triada uiteindelijk het paleis en Phaestos iets religieus geworden?) daar is men nog niet over uit.

Op de ruïnes van het paleis werd in de Myceense tijd een nieuw paleis gebouwd (14de tot 11e eeuw voor Christus) en aan de noordkant verscheen een nederzetting met een marktplaats (agora). In de Hellenistische periode (4e - 1e eeuw voor Christus) werd er nog een klein heiligdom neergezet dat aan de god Zeus was opgedragen.

De Byzantijnse kerk van Agios Georgios Galatas die bij het complex staat stamt uit de Venetiaanse periode en is gebouwd in 1302. Binnenin de kerk zijn redelijk goed bewaarde fresco's te zien die stammen uit de 14e eeuw. De omlijsting van de deur is gebeeldhouwd en ook boven de deur zijn gebeeldhouwde versieringen aangebracht. Naast de deur hangen gebeeldhouwde meloenen op de buitenmuur.

Ik heb zo goed als mogelijk geprobeerd om het hele verhaal van Agia Triada bij elkaar te sprokkelen, maar niet in alle bronnen wordt hetzelfde vermeld en uiteindelijk is het allemaal wat verwarrend. In grote lijnen klopt het nu volgens mij.