Chào Hạnh,

Hạnh đừng bận tâm phải viết thư trả lời anh. Anh chỉ cần "sự hiện diện" của Hạnh trong đầu là đủ. Biết Hạnh chịu khó đọc thư nên anh viết, đến khi nào Hạnh chán thì thôi. Anh cần một người bạn để tâm sự... Anh đã tự phụ, không đi tìm bạn thân. Bây giờ thấy cần thiết, nhìn quanh chả còn ai, thành ra cô đơn.

Anh đãng trí, quên hỏi quê gốc của Hạnh ở đâu và còn bao nhiêu anh em trong gia đình?. Và Hạnh bao nhiêu tuổi. Ở phương Tây hỏi tuổi phụ nữ là bất lịch sự. Trái lại, khi gặp người việt, nếu dáng vẻ bề ngoài không cho phép xác định ngôi thứ, thì hỏi tuổi để dễ xưng hô.

Quê gốc anh ở Nam Ðịnh. Bố mẹ đã bế anh lên tàu há mõm vào Nam khi anh được vài tháng. Anh là con cả. Gia đình anh di cư tránh Cộng Sản (lời bố). Nhưng phần lớn họ hàng anh vẫn còn ở lại miền quê Nam Ðịnh, một làng nhỏ, bên cạnh sông Ðào.

Anh chỉ biết đời sống và quan hệ họ hàng qua lời kể chuyện lưa thưa và vắn tắt của bố mẹ. Khi mấy cụ buồn buồn ngồi nhớ lại những kỷ niệm xa xưa của họ. Mà lúc đó anh cũng chẳng lắng nghe. Nghe những chuyện đó buồn ngủ hơn những chuyện "Bạch Tuyết và bảy chú lùn", "Công chúa ngủ trong rừng", "Cô gái choàng khăn đỏ"...

Cho đến hè vừa rồi, sau 45 năm, ... Khi còn bé, anh theo bố mẹ đi kiếm sống khắp mọi nơi, Sài Gòn, Hà Tiên, Nha Trang, rồi vào Sài Gòn tạm trú và học ở Chu Văn An, rồi đến Torino học ở Politecnic... Gần nửa thế kỷ, mới quay về tham quê cha đất tổ, nơi chôn nhau cắt rốn (Hạnh để ý, những chữ bay bướm cải lương là anh ăn cắp ở tiểu thuyết đấy), để gặp lại họ hàng. Hạnh đoán xem, anh đã có những cảm xúc gì?

Anh trở thành người thừa kế của cả họ vì một loạt sự trạng (... một ông bác không có con trai, một ông khác có một con trai liệt sĩ, một con trai chết trẻ và anh ta chưa kịp có con trai...).

Ðứng trước ngôi nhà thờ tổ tiên, ba gian, tường gạch sơn vàng, mái ngói đỏ, kiểu xây giống hệt những ngôi nhà trong vài tấm hình anh đã thấy trong những quyển sách dạy quốc ngữ thời còn bé. Chung quanh là vườn cây ăn trái.

Bước vào, một bàn thờ chiếm gần hết gian nhà giữa, nhang đèn nghi ngút. Không khí nghiêm trang, anh rợn da gà mặc dù trời nóng oi bức.

Việc đầu tiên anh phải làm là thắp hương lạy mấy cụ trên bàn thờ. Cả đời, anh chưa cầm hương vái lạy trước bàn thờ trong khi có nhiều người xung quanh âm thầm quan sát (thú thật, anh chẳng biết phải lạy mấy cái nữa, ba, năm, bảy) . Anh đã thắp hương bố anh nhiều lần. Nhưng chỉ có... "bố" đang lẩn quẩn đâu đó với anh thôi.

Việc thứ hai là đi tham mộ tổ tiên. Một cánh đồng mênh mông. Anh xấu hổ ngồi trên chiếc xe du lịch dài ngoằn, có máy điều hòa, giữa một không gian miền quê, chỉ có xe đạp và người đi bộ, chân không giày dép, áo đẫm mồ hôi. Xe di đến đâu cũng bóp còi inh ỏi. Anh bấm bụng ngồi yên, thôi, vì anh em họ hàng, anh tự nhủ, trên xe không chỉ có mình anh và mấy khi họ đi thăm mộ bằng xe hơi.

Trên một cánh đồng chỗ lồi chỗ lõm. Lần đầu tiên anh thấy những cụm ngôi mộ hình tròn, nằm rải rác đó đây không có một chiều hướng nhất định nào hết. Mỗi gia dình xây mộ hướng về phía mà thày bói xem đất đã dặn dò.

Rồi lại thắp hương, đốt vàng bạc, vái lạy, (anh quên, Hạnh theo đạo gì?), chụp hình, thật đấy, chụp hình Hạnh ạ....Trong hoạt cảnh đó anh cố gắng tưởng tượng đến những khuôn mặt của mấy cụ, để đoán xem mấy cụ đang nghĩ gì về lòng thành của con cháu. Anh chịu.

Anh không có thành kiến gì về thái độ và sinh hoạt của anh em họ hàng. Trái lại, sau hai ngày chung đụng, anh mến họ.. (hai ngày rất ít, nhưng đó là ấn tượng còn sót lại). Họ đơn giản, rất đơn giản. Có người không thốt ra một câu nào với anh. Chỉ ngồi nhìn và tủm tỉm cười. Trong khi đó một bà bác, lần đầu tiên anh gặp, kể cho anh biết bao nhiêu chuyện họ hàng như thể đã quen anh từ thuở nào (lần này anh chăm chỉ nghe, nhưng vẫn chẳng nhớ gì cả). Khi ăn cơm bà ấy gắp đầy thức ăn vào bát của anh. Người chị họ, cũng ít nói, nghe anh ho cả đêm, ngủ không được, mang nước trái quất ngâm đường cho anh uống...

Những cách tỏ tình thương, tuyệt đối đơn giản của họ làm anh xúc động nhiều, nhưng trong đầu anh vẫn còn những băn khoăn nào đó. Anh sợ là sau khi qua hết những xúc động của lúc ban đầu, mà không có đối thoại, thì những cách nhìn khác biệt giữa anh và họ (chắc Hạnh đã nhận ra), bao giờ mới có được sự cảm thông. Anh sợ thế thôi.

Trang

TRỞ VỀ MỤC LỤC

Lời Tựa:

   Sau khi học xong trung học ở CVA, bạn bè tan rã bốn phương trời, đứa thì đi du học Úc, Mỹ, Ý, Gia Nã Ðại, đa số thì vào học ở Ðại Học Khoa Học và một số trường Ðại Học khác, một ít thì chọn con đường quân ngũ. Tôi và Lợi vào cùng trường Ðại Học Kỹ Thuật Phú Thọ, tuy tôi học ngành Hoá Học và Lợi học ngành Công Nghệ, nhưng chúng tôi có nhiều giờ học chung với nhau trong năm thứ nhất trong trường Ðại Học Cơ Bản.
    Vì hai đứa rất thân và thường liên lạc với nhau, chúng tôi cùng với các bạn mới của Lợi và tôi, mặc dầu ở hai trường khác nhau, tạo thành một nhóm khoảng 15 người rất thân thiết với nhau. Nhóm chúng tôi được gắn bó nhau hơn qua kỳ trại hè của sinh viên toàn quốc vào cuối năm thứ nhất. (Nếu có dịp chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn về kỳ trại này).
    Ðể lánh nạn trong cuộc chiến Mùa Hè Ðỏ Lửa, dân cư các vùng Quảng Trị, Huế... chạy vào Thị Trấn Ðà Nẵng để tạm trú trong những trại tị nạn. Tháng 8 năm 1973 Chính Phủ có nhờ Sinh Viên Phú Thọ tham dự công tác kiểm điểm số người còn đang sinh sống trong các trại tỵ nạn để có chương trình hồi cư cho các đồng bào trên. Lợi và tôi cùng hơn 100 sinh viên Ðại Học Kỹ Thuật - Phú Thọ đã tham gia chương trình này. Ðây là cuộc hành trình đầu tiên của tôi cũng như của nhiều bạn khác, trên quốc lộ 1 từ Sài Gòn cho tới Quảng Trị.
 
  

    Sáng hôm đó, mặc dù lớp da chưa kịp lột sau kỳ trại hè Vũng Tàu, chúng tôi tụ tập trong khuôn viên trường Ðại Học Phú Thọ với những hành lý lỉnh kỉnh để chuẩn bị cho chuyến đi xa. Sau khi nghe trình bày về nhu cầu của công việc phải làm khi đến nơi, chúng tôi được các giáo sư hướng dẫn phân chia lên 3 chiếc xe đò. Cả nhóm được chỉ định ngồi phía sau của một chiếc xe đò, và cả đoàn khởi hành vào lúc 11 giờ sáng. Vì ngồi phía sau xe, và đường xá thì ổ gà tùm lum, chúng tôi quyết định là dùng các băng ghế dài để ai mệt thì nằm ngủ, còn ai thức thì đứng ra ngoài cửa làm lơ xe, để chọc ghẹo các người đi đường. Ðến trưa, xe dừng lại tại Bình Tuy để ăn trưa, xe còn dừng lại ở Phan Rang để cả đoàn chụp một tấm ảnh kỷ niệm và sau cùng là ngủ đêm trong một trại lính vùng Ninh Chu.  
   

    Ngày hôm sau, cả nhóm được lên ngồi phía trước, gần bên tài xế, thế là chúng tôi được nhìn phong cảnh quê hương thật thỏa thích, trái ngược với sự hứng thú của chúng tôi ngày hôm trước, các bạn ngồi phía sau ngày hôm đó than là ngồi đàng sau, vì muốn đến Ðà Nẵng trong ngày nên xe chạy lẹ, tưng quá làm các bạn ấy ê ẩm cả người. Trên đường đi chúng tôi được dừng lại nhiều nơi, như bãi tắm Sầm Sơn dưới chân Ðèo Cả, đứng đây các bạn có thể nhìn lại con đường chạy vòng theo sườn núi, sát cạnh bờ biển, ngoằn ngèo chạy dài về đến Nha Trang. Sau đó, chúng tôi vượt Ðèo Cả, cả trăm con mắt cùng với Hòn Ðá Vọng Phu nhìn xuống biển Vũng Rô, mới thắm thía cho nỗi buồn của người thiếu phụ trông đợi chồng về.  
   

    Buổi chiều trước khi đến Ðà Nẵng, chúng tôi đi ngang qua một chiếc xe GMC bị trúng phải mìn trước đó 15 phút, với xác của 5 người lính còn nằm trơ trên mặt lộ. Trên con đường chiều ở quốc lộ 1, không có xe di chuyển, nếu không có chiếc xe nhà binh chạy trước hay chúng tôi đi sớm hơn 15 phút thì biết đâu bài viết này đã chẳng được đến với các bạn. Chiều tối hôm đó, chúng tôi đến được Ðà Nẵng và được đưa về cư ngụ tại một trại lính tuy ở ngoài thành phố, nhưng chỉ mất có 15 phút đi bộ là có thể đến trước một trường nữ trung học nổi danh ở Xứ Ðà, các bạn đoán đúng, đó là trường nữ trung học Sao Mai!!!  
   

    Các ngày sau đó, thức dậy vào lúc 7 giờ sáng, xuống nhà bếp ăn sáng, thức ăn mà chính phủ dành cho sinh viên thì ngon khỏi nói, nhưng lâu quá rồi nên tôi chẳng còn nhớ món nào hết và 8 giờ sáng thì chúng tôi được đưa đến những trại tỵ nạn. Với danh sách các dân định cư và cuốn sổ tay, chúng tôi đi tới từng lều để kiểm tra số nguời còn ở trong trại. Nhà nào có các cô bé xinh đẹp thì chúng tôi ở lại lâu hơn để kiểm kê cho kỹ lưỡng, hỏi cả tiểu sử, xem cả tướng pháp và coi cả chỉ tay nữa. Vì các anh là sinh viên do đó bố mẹ của các em rất tin tưởng các anh. Ðến khoảng 12 giờ hay 1 giờ trưa, thì chúng tôi lên xe về trại và sau buổi ăn trưa, thì giờ còn lại của một ngày thì được tự do. À, chúng tôi được trả thù lao cho công tác này, sau khi trừ tiền cho nhà bếp lo việc ăn uống, chúng tôi còn dư rất là khá (không nhớ là bao nhiêu nữa, but who cares).  
   

    Trong buổi ăn trưa thì chúng tôi kiểm điểm lại địa chỉ và lai lịch của các người đẹp, và rất nhiều bạn đã làm những cái hẹn riêng cùng các người đẹp trong trại tạm trú, trên bờ sông Hàn hoặc trên đường phố Trần Hưng Ðạo. Ngoài các cuộc dạo chơi với các nàng tiên xứ ngoài, Lợi, tôi và một số các bạn cùng nhóm cũng tỏ tình thân thương với các nàng nữ sinh Sao Mai - Ðà Nẵng, sự dễ thương, nhõng nhẽo, và e thẹn của các cô thì các nữ sinh ở Sài Gòn đâu có bằng. Cùng với những lần tâm tình khi Mỹ Ly, Nghĩa, Hương đến trại thăm Lợi, Sơn (học Công Chánh) và Tôi. Chiều chiều bọn tôi cũng đứng chỗ các cô tan trường để được hướng dẫn đi thăm viếng thành phố Ðà Nẵng, các bạn có tin không, chúng tôi đã cùng nhau thả đi bộ trên tất cả các đường phố của Thành Phố Ðà Nẵng không biết là bao nhiêu lần, nhưng với các nàng tiên xứ Ðà bên cạnh thì có đi bao nhiêu cũng chẳng bao giờ mệt mỏi. Ngồi sát nhau trên băng ghế đá dọc bờ sông, tôi đã thưởng thức những ly kem ngọt trộn lẫn những sợi tóc dài của cô bé mà ngọn gió sông vô tình, hay một sự cố ý nào đó, đã trải lên mặt tôi, hoặc những lần ngồi dựa lưng nhau cạnh gốc dừa ở bãi biển, tay trong tay mong cho mặt trời lặn chìm xuống dưới mặt nước, trả lại bóng tối cần thiết cho việc bày tỏ ước muốn thầm kín của những con người trẻ đang tràn đầy sức sống!!!.  
   

    Ông Bà mình nói "Ði đêm có ngày cũng gặp ma", trong nhóm tôi có Phùng Ðăng Quyết, học cùng lớp với tôi ở ngành Hóa Học, và Nguyễn Mạnh Tiến học cùng lớp với Lợi ở ngành Công Nghệ, cùng một số bạn của Lợi, học ở Công Nghệ như Quy, (các bạn có nhớ Trần Kim Quy học CVA 12B1?, đã bỏ lựu đạn cay ở ngoài cửa sổ sau trường vì không thích học giờ nào đó, để cả trường phải chạy ra trước cổng nhà thờ mà đứng năm mình học lớp 12 không?), Ngà Béo (CVA), Quan, Lộc (Cựu học sinh Cao Thắng), đi chơi với các người đẹp đến gần 10 giờ khuya, thì chạy về trại, với đầu bị đổ máu. Khi biết là trong khi đi du hí với các nàng tiên Ðà Nẵng, thay vì đi chung với cả nhóm, Tiến và Quyết lại đưa người đẹp đi qua ngõ vắng, gặp các chàng trai có người đẹp bị mượn, đòi nhưng các tướng nhà ta không chịu trả, nên đập một cây sắt ống nước lên đầu. Cả bọn kéo nhau ra đi tìm để báo thù, nhưng Ðà Nẵng đâu phải là quê hương mình, phần thì trời khuya, nên cuộc tìm kiếm thủ phạm đành phải huỷ bỏ.  
   

    Thời gian 4 tuần ở Ðà Nẵng qua thật nhanh chóng, chúng tôi cùng với nhau tắm biển Tiên Sa cát trắng, leo ngọn Ngũ Hành Sơn, chui qua các hang nhỏ và đứng trên đỉnh núi Ngũ Hành mà chiêm ngưỡng cảnh đẹp của quê hương: dưới chân là bãi biển Tiên Sa, bên cạnh là núi Hải Vân và xa xa là thành phố Ðà Nẵng. Rồi ngày cuối cùng cũng đến, đoàn chúng tôi tổ chức một buổi dạ vũ cho các sinh viên, các bạn gái mới quen ở Ðà Nẵng và các cô nữ sinh của các trường trung học cũng được mời tham dự. Sự chia tay nào mà chẳng có nhiều nước mắt, cùng lời hò hẹn, và chúng tôi cũng không thoát ra khỏi định luật này!!!  
  

    Giã từ Ðà Nẵng, nhắm hướng bắc mà đi, dừng lại trên điểm cao nhất của đèo Hải Vân, chúng tôi nhìn trở lại Thành Phố Ðà Nẵng lần cuối với nhiều tình cảm man mác như mặt biển nằm dưới chân, và rồi tiếp tục cuộc hành trình đi ra Huế.  

    Ðến Huế vào lúc 12 giờ 30, chúng tôi được cư ngụ trong ngôi biệt thự lớn bên bờ Sông Hương. Sau khi dùng cơm trưa, trong khi các bạn khác ngủ trưa, tôi một mình đi bộ băng qua cầu Trường Tiền, ngang qua chợ Ðông Ba và đi vào Thành Nội Huế. Ðứng bên hồ sen trong Thành Nội, tôi sung sướng mà quên đi sự mệt mỏi của các ngày qua. Chiều đến các bạn rủ nhau qua cầu, ngồi trên bờ Sông Hương mà thưởng thức món "Chè Ðút" đặc biệt của xứ Huế. Chúng tôi còn được thưởng thức các món ăn nổi tiếng như Bánh Bèo ngay tại Thôn Vĩ Dạ, và mỗi sáng Lợi cùng Tôi hai đứa đi tà tà theo sau các tà áo dài trắng, băng ngang cầu Trường Tiền, đến chỗ để thưởng thức những tô Bún Bò Huế, với hương vị thật đậm đà cùng với những vị cay cay rất khó quên, bên bờ Sông Hương còn che phủ bởi một làn sương sớm mỏng. Ðến Huế mà không ngủ Ðò thì thật là điều thiếu xót lớn, nhưng chỉ sau một đêm ngủ dưới đò, sáng hôm sau cả bọn kéo về trại như một đám tàn quân. Về đến Saigon, phe ta rủ nhau đi khám tại trung tâm y tế Hồ Xuân Hương, và may mắn thay tất cả đều negative!!!  
   

    Những ngày ở Huế, chúng tôi được đi thăm Cổ Thành Quảng Trị, chạy trên "Ðại Lộ Kinh Hoàng" từ Huế ra Quảng Trị, một lần nữa chúng tôi thấy được sự tàn khốc của chiến tranh. Ðứng trên cầu Thạch Hãn, cạnh đống gạch vụn của Cổ Thành, giọt nước mắt tôi rơi xuống khóc cho một di tích lịch sử nay đã không còn. Chúng tôi cũng được đi lên Ngôi Chùa Thiên Mụ, ngồi trên bậc thang trước sân chùa, nhìn con đò trôi lơ lửng, chầm chậm dưới Sông Hương, nhưng tầm nhìn thì bị giới hạn bởi khúc quanh của dòng sông như đời sống của bọn mình không biết sẽ đi đến đâu. Trong Sân Chầu ở Thành Nội, chùng tôi đã cho cac vị quan bằng đá mượn nón của chúng tôi, và các Ngài đã cho phép chúng tôi đứng xen kẽ với các Ngài để đón tiếp Hoàng Gia, nhưng cả đám thì chỉ mong được nhìn mặt Công Chúa thôi!!!. Tấm hình chụp đó tôi đã nhìn thấy, mong người bạn nào còn giữ thì cho tôi nhìn lại, thật cám ơn.  
   

    Thắng cảnh đặc biệt chúng tôi được đi thăm là Lăng của các Vua Tự Ðức, Minh Mạng, Thiệu Trị. Ðoạn đường này không mấy an toàn vì cuộc chiến vẫn đang tiếp diễn, từ Lăng Tự Ðức, chúng tôi nhìn thấy bụi đất bay lên do những quả pháo trên ngọn núi Bạch Mã trước mặt... Một điểm đặc biệt trong việc ra Huế là chúng tôi đã đi phà qua Cửa Thuận An và cả đoàn đã được tắm biển trong vùng đất nổi tiếng này.  
   

    Rồi ngày về cũng đến, chúng tôi được đưa ra phi trường Phú Bài để về lại Saigon, ngồi trên sàn của chiếc máy bay C130, chẳng ai nói với ai, mọi người đều ôn lại khoảng thời gian vừa qua với nhiều kỷ niệm.  
   

Viết lại năm 2001.  
 

NVL+TPT 
 

TRỞ VỀ MỤC LỤC

Thấm thoát đã 30 năm chúng tôi rời mái trường yêu dấu! Nay, từ quê hương của xứ lạ tình nồng, tôi chợt nhớ đến những kỷ niệm tuyệt vời, vô tư, thong thả của thời cắp sách đi học.

Trường chúng tôi toạ lạc ở một khung cảnh khá đặc biệt, trông có vẻ an bình và êm ả bởi những hàng cây cao dọc theo hai bên đường Nguyễn Tri Phương, Hồng Bàng và Triệu Ðà. Ðối diện là nhà thờ, người địa phương thường gọi là nhà thờ Ngã Sáu (tên thật là nhà thờ Jeanne D'Arc). Với lối kiến trúc cổ kính của Pháp, bên cạnh là Công Viên Văn Lang trông thật êm đềm và dịu mát.

Trường chúng tôi không cổ kính như Gia Long, Trưng Vương, Pétrus Ký, nhưng lại có vẻ khá tân thời vì là dan di cu nên trông rất khang trang và dễ mến, gồm 3 dãy ..mãi đến năm 71 lúc chúng tôi sắp rời trường mới được xây thêm Hội Trường. Chúng tôi tha thiết, trân trọng và yêu mến mái trường thân yêu đầy truyền thống của các bậc đàn anh. Ðặc biệt hơn cả, cái mà tôi yêu mến nhất là bọn tôi, những đứa học lớp 12B4/72. Lớp chúng tôi thật vui nhộn, đoàn kết và có nhiều nét khác hẳn những lớp khác.

Mặc dù trong lớp chúng tôi thường chơi với nhau theo từng nhóm nhỏ, tùy theo vị trí mà chúng tôi ngồi trong lớp, nhưng khi có dịp tụ họp chung thì chúng tôi chỉ là một, không tỵ hiềm, chia rẽ hay chống đối nhau. Chúng tôi chơi với nhau trong tinh thần vô tư, thương mến và tin cẩn lẫn nhau. Nói chung mỗi người chúng tôi một vẻ khác nhau, từ những tên tuổi nổi tiếng là du côn nhất trường như Trần Văn Thông (Thông mát), Phạm Quốc Công (Công Ngủ)... vậy mà chúng tôi rất mến tụi nó, vì giữa các bạn 12B4 với nhau, tụi nó thật là đáng mến và giản dị... Rôì đến những tay siêng học gạo cội như Trần Lâm Sơn, Trần Doãn Trang, Trần Văn Việt, Bùi Xuân Bách, những tay dở dở ương ương như Ðoàn Minh Tâm...nổi tiếng là lung tung nhất lớp...đến những đứa khác ồn ào, đứng ngồi không yên như Trần Thanh Cao (Cao Lò), hiền như con gái lúc đó là Phạm Văn Sáng (Sáng Phở), Hà Ðức Hinh. Hai tay nổi tiếng hay kèn cựa từng điểm một mỗi khi nhận được bài kiểm là Minh Lé, Phạm Tất Thắng.

Tôi còn nhớ thật rõ cứ mỗi năm vào dạo này, sinh hoạt của lớp tôi thật là vui nhộn. Trưởng Ban Báo Chí Bùi Xuân Bách phân công, đứa viết bài, đứa đánh Stencil, đứa vẽ Tranh, trình bày Báo Xuân, trong suốt 3 năm cuối của Ðệ Nhị Cấp, lớp tôi không bỏ lỡ một tờ Báo Xuân nào cả.! Còn nhớ lúc đó, tôi tiếp tay BQHùng trong việc đánh máy Stencil và thúc dục Trần Văn Thông vẽ hình trang trí cho báo (Thông có kiểu vẽ rất hay).

Rồi thì đến màn đi bán báo cho lớp hay cho cả Trường CVA. Mỗi lần được chỉ định bán báo Xuân ở các trường Nữ là tôi sợ nhất, không cự phách như BXB, TLSơn, Ðỗ Ðức Hùng, Cao Lò , BQHùng...đến nỗi Tâm Ghiền hay chọc tôi về vụ này. Chả bù lại khi học Sư Phạm tôi phải đi thực tập dạy học ở Gia Long! Ôi..lúc đó tôi lo sợ lắm vì các cô mà thấy mấy tên Sinh Viên Sư Phạm đeo cà vạt đi thực tập là mấy nàng chọc cho bằng được mới thôi! Nhưng rồi mọi sự đều yên, sau vài phút lấy lại bình tĩnh thì đâu cũng vào đó !!!

Tôi nhớ nhiều nhất là dịp Giáng Sinh, bọn tôi thường tổ chức tại nhà tôi (là Tổng Hành Dinh của lớp 12B4). Nhớ Trần Lâm Sơn làm hang đá Bethelem thật khéo tay, còn BXB tổ chức buổi tiệc vào 12 giờ khuya. Mỗi nhóm đi chơi đã đời rồi tụ họp nhau ăn Réveillon, không gì tuyệt vời bằng những giây phút vô tư, nô đùa thoải mái... thật là thấy luyến tiếc cho cái tuổi học trò của chúng tôi!

Sau khi thi Tú Tài 1 (năm 71), lớp tôi hầu hết đều đậu cả. Tôi còn nhớ ngày đầu năm học lớp 12B4, Thầy Ðinh Ðức Mậu vào lớp, câu đầu tiên thầy hỏi : «Cái cậu gì ấy, ngồi bàn đầu, bây giờ đâu rồi??» Thầy muốn ám chỉ "Thông Mát" ..chúng tôi chỉ Thầy: "Kìa, nó vẫn ngồi chỗ cũ đó Thầy!!" Thầy Mậu nhìn kỹ lại thì vẫn thấy Thông ở bàn đầu!!!Cả lóp cười vui nhộn!!!

Năm 72, năm của lửa khói và mùa hè đỏ lửa. Thi Tú Tài 2 khóa 1 năm đó, Cam Duy Lễ làm Thanh Tra ra đề thi Tú Tài 2, thay vì theo mỗi năm, bài toán chính là Hình Học Giải Tích, ông ta chơi trác ra nguyên một bài toán Giải Tích Học làm học sinh thi Tú Tài 2 chới với! Khóa 1 chúng tôi sụm nửa lớp, một số tay học đều như Sơn, Bách, Trang...vẫn còn giữ được điểm cao...Còn tôi và Ðoàn Minh Tâm chỉ chú trọng Toán Lý Hoá ...Toán bị gẫy, cũng may nhờ Lý Hoá kéo lại nên tôi và Tâm cũng qua được khoá 1, chỉ vài điểm sau Bình Thứ, cũng không tệ Lắm! Kỳ thi Khoá 2 cũng không dễ dàng, một số bạn phải bị động viên nhập ngũ vào trường Bộ Binh Thủ Ðức: Sáng Phở, Minh Con, Cao Lò...Lúc đó một số các bạn đi du học như Sơn, Bách, Trang, Thắng, Ninh, Khang...Số còn lại tiếp tục Ðại Học, thế là chúng tôi vội vã chia tay trong vội vàng và bối rối của chiến cuộc!. Trần Lâm Sơn đi Úc mới được có một năm, năm sau (73) lò mò về SG chơi...Việc đầu tiên là TLS kiếm tôi và Sáng Phở để "đi du hí" (còn nhớ không Sơn?) Thật đúng là ông Sư Hổ Mang!

Sau 72, tôi và Tâm Ghiền thân nhau hơn, hầu như gặp nhau hàng ngày vì tụi tôi học ở Khoa Học. BQHùng thì gia nhập Sĩ Quan Hải Quân ở Nha Trang. Sáng Phở, Minh Con, Thông Mát vào Bộ Binh Thủ Ðức. Sáng Phở về Tiểu Khu Gia Ðịnh đóng đồn ở Cầu Bình Ðiền, Minh Con thì ở Tiểu Khu Kontum, Thông Mát vào Biệt Ðộng Quân. Tôi có người cậu ruột làm sĩ quan cấp Tá ở Phủ Thủ Tướng nên nhờ mẹ tôi gởi gấm Minh Con và Sáng Phở. Có lần tôi và Minh Con thăm Sáng Phở, lúc đó là Chỉ Huy Trưởng đồn đóng ở ngoại ô SG. Sau khi kêu đàn em lo chuyện nhậu nhẹt cho bọn tôi, Sáng chỉ bọn tôi phía sau đồn và con sông, bên kia bờ là vùng « xôi đậu », « oanh kích tự do », lại còn mang ra nào là súng M16, Trung Liên, Ðại Liên M60 cho bọn tôi bắn đả...Khi về hơi sợ vì từ Quốc Lộ 4 vào đồn của Sáng phải lái xe Honda gần 1 tiếng, Minh Con lai mặc Quân Phục...Sáng bảo bọn tôi phải cẩn thận sợ VC bắn sẻ thì toi mạng!!

Trần Văn Thông sau khi học 1 khoá Rừng Núi Sình Lầy của Biệt Ðộng Quân, được đưa ra Quân Ðoàn 2 thực tập 1 tháng. Khi hết phép Thông trình diện trễ bị đưa vào Quân Lao...Tôi và Tâm Ghiền khuyên Thông rất nhiều...nhưng vì lúc đó nó có con bồ ở gần xóm cho nên cứ bịn rịn mãi...Sau khi vào Quân Lao, Thông đâm ra nghiện ngập đến 75 được tha về rồi tự vận chết. Tôi và Tâm Ghiền có đưa đám nó, một đám tang thật nghèo nàn...

Còn Vũ Phan Thanh thì sau 75, tôi, Tâm, Hùng Bùi thường gặp vì nhà Hùng lúc đó ở gần khu mà bọn chích choác thường lai vãng. Sau khi ra trường Bộ Binh Thủ Ðức và làm Phân Chi Khu ở Phường, là lúc VPT nghiện ngập dữ nhất! Sau 75, tôi, Tâm, Hùng thỉnh thoảng gặp VPT lảng vảng tại khu phố ấy... gặp chúng tôi Thanh thường lẩn trốn...Có lần chúng tôi đụng mặt và khuyên Thanh, nhưng lúc đó quá muộn vì Thanh đã đi đến mực phải chích ma tuý. Một thời gian sau, nghe nói Thanh qua đời vì ma tuý...

Giờ đây nhớ lại chuyện xưa, tôi thường kể lại cho con cái, lấy chuyện đó làm tấm gương để tránh số kiếp bi đát của Thanh và Thông. Thời điểm mà chúng tôi mới lớn, hầu như xã hội nào cũng bị băng hoại chỉ vì ma túy, kể cả xã hội Tây Phương...Giai đoạn ấy đã làm lớp chúng tôi mất đi 2 người bạn. Viết lại câu chuyện bi thảm về Thông và Thanh, mình nên lấy kinh nghiệm để dạy dỗ con cái trong một xã hội quá đầy đủ vật chất và xa hoa như xứ này!!!!  

November 2001  

NGUYỄN HỮU PHƯƠNG

TRỞ VỀ MỤC LỤC

Nhớ lại những ngày đầu tiên học CVA, lớp đệ thất P1 năm 1965, tôi nhìn thấy mình trở thành cậu bé mặc đồng phục quần xanh áo trắng chen chúc đứng đợi trước cổng trường đợi đúng giờ Bác Ba Bít Tất mở cửa để cả đám ào ạt vào trong. Cổng trường chính nằm trên đường Triệu Ðà, mà không hiểu sao tất cả mỗi học sinh đều phải dùng cổng vào trên đường Trần Hoàng Quân. Trước cửa cổng trường là những xe bán nước dừa xiêm ướp lạnh, là một "xa xỉ phẩm" đối với tôi ngày đó. Ngày đầu tựu trường, ba tôi cho tôi 1 đồng tiền cắc, có hình bụi tre ở mặt sau...tiền này chỉ đủ ăn ly đậu đỏ bánh lọt, kể ra cũng là "xa xỉ phẩm" đối với tôi hồi đó. Lần đầu tiên tôi được uống nước dừa ở công trường CVA là ngày tôi đi thi tuyển vào đệ thất, ba tôi trịnh trọng dẫn tôi đi thi và mua cho một ly, bây giờ vẫn còn nhớ hương vị tuyệt vời của ly nước dừa tươi kèm thêm dừa non được chú bán hàng nạo ra bỏ vào ly nước. Nhà tôi có 7 anh chị em, rốt cuộc 2 người chị lớn học Trưng Vương, 4 anh em trai tôi đều học CVA và đứa em gái cuối cùng học Gia Long, tất cả đều thi tuyển vào trường năm đệ thất. (Ðứa em gái cuối cùng nay đáng lẽ ra là được "gạ" cho một buddy lớp 12B4 của tụi mình, nhưng mà Buddy này chê em tôi còn nhỏ quá...Bây giờ gặp lại cô em út này (nay nó đã 40t) hình như Buddy này thấy tiếc rẻ là ngày xưa không chịu chấp nhận tục lệ "tảo hôn" để giữ chỗ trước!!!

Quán Bác Ba Bít Tất, hấp dẫn nhất là món "xôi thịt" mà gần trưa học trò CVA đứa nào cũng thèm thuồng, chỉ vì túi tiền "lẹp kẹp" nên phải nhịn cơn thèm không dám mua. Cô bán hàng là con Bác Ba Bít Tất, nghe nói học Gia Long, tên là Liên thì phải. Nhan sắc cũng tầm thường, nhưng trong trường toàn là con trai nên đứa nào cũng để ý nhìn. Dĩ nhiên là lúc gần Tết, lúc các trường bạn tấp nập đến CVA bán báo xuân thì các anh CVA, anh nào cũng lãng vãng lại gần để được trò chuyện với các cô nữ sinh trường bạn! Promo của lớp mình bắt đầu học đệ Thất ở dãy ngoài cùng, nhìn ra đường Trần Hoàng Quân và Nhà Thờ sau những hàng cây cao lớn thật là thơ mộng. Buổi trưa, dạo tháng 6 là lúc ve sầu kêu inh ỏi, chúng tôi ngồi học trong tâm trạng náo nức của những ngày cuối cùng của niên học.Thầy Hoàng Minh Hùng dạy Việt Văn năm đệ Tứ P1, là người rất hoạt bát và giảng bài rất có duyên nên chúng tôi rất thương thầy...Còn nhớ thầy bình luận thơ Nguyễn Công Trứ:

"Không công danh thà nát với cỏ cây!"

hoặc lại bài thơ Ðường tuyệt vời:

"Nhân sinh tự cổ thùy vô tư
"Lưu thủ đan tâm chiếu hãn thành"

Phạm Tất Thắng ngồi học thường hay chăm chú nghe thầy giảng, còn tay kia thì quàng ngang lưng và "vân vê" tai của thằng bạn ngồi cạnh. Tới giờ nghỉ giải lao là lớp ồn ào náo loạn, còn nhớ Trần Ðình Trọng, dân Bắc Kỳ di cư, quá excited nên la lớn "chiến tranh bùng lổ" , thế là bị mang biệt danh "chiến tranh bùng lổ" từ dạo đó! Xui một cái là lớp tụi mình nằm ngay cạnh văn phòng của thầy Giám Thị Phan Xuân Tình nên bị kiểm soát chặt chẽ. Tức lắm mà không biết làm sao chơi được thầy Tình! Một hôm thầy Việt Văn cho bình luận bài thơ "Tình Già" của Phan Khôi! Thế là cả lớp cho thầy Giám Thị biệt danh mới là "Tình Già"...mỗi lần thầy Tình điểm danh xong, vừa quay lưng đi là cả lớp đập bàn theo nhịp và la lớn "Tình Già, Tình Già, Tình Già"...làm thầy Tình quay phắt lại định bắt đứa chủ mưu, nhưng tất cả đều im lặng nên chẳng làm gì được!

Chưa hết, năm đệ Tứ P1, thầy Hoàng Ngọc Anh dạy môn Pháp Văn, thấy lớp mình có nhiều nhân tài (có gi đâu, cả đám tụi này học thêm Pháp văn ở Centre Culturel Français với mấy bà Tây, làm sao mà không giỏi) nên dạy cả lớp bài hát này:

Napoléon avait cinq cent soldats
Napoléon avait cinq cent soldats
Marchant, le même pas, la la la...

Chỉ ngày hôm sau là bài hát có version mới, không hiểu đứa nào đặt lời :

Napoléon avait cinq « xế » Honda

Cả lớp hát bài này mỗi khi thầy Tình vừa điểm danh và kiểm soát xem học sinh có mặc đồng phục và đeo phù hiệu CVA không! Bây giờ nghĩ lại thấy thương thầy Tình, không hiểu thầy còn sống hay đã qua đời rồi!

Nãy giờ nghĩ đến kỷ niệm cứ nổi lan man quên mất đề tài « Mùa Hè Da Ðỏ » là tựa đề bài tạp ghi này. Chẳng qua là năm 1966, lúc mấy anh lớn lớp Ðệ Nhất ra ứng cử Tổng Thư Ký đại diện CVA, có một liên danh của Nguyễn Minh (Minh Râu) ra ứng cử. Liên Danh này hoạt động xôm tụ lắm, về quảng cáo khắp nơi và đi từng lớp để vận động tranh cử. Nguyễn Minh là học sinh CVA được chương trình học bổng đặc biệt gửi qua Mỹ du học lúc còn đang học Ðệ Tam ở CVA nên lúc về trường le lói lắm. Nguyễn Minh có viết một bài trên báo Xuân Chu Văn An, tựa đề là Mùa Hè Da Ðỏ, mà hồi đó đọc tôi chẳng hiểu tại sao lại có tựa đề kỳ lạ như vậy, bởi thế nên càng « kính phục » anh Minh Râu này vô cùng. Sau này du học Bắc Mỹ tôi mới hiểu tại sao, không hiểu các bạn ở Âu Châu hay bên Úc có biết « Indian Summer » là gì không? Mỗi năm khoảng vào tháng 10 trời bắt đầu trở lạnh vì là mùa thu, bắt đầu có những buổi sáng thức dậy thấy mái nhà hàng xóm, hay là trên nóc xe bắt đầu phủ một mầu trắng nhạt (sương buổi tối đóng trên mái xe hơi bị frozen thành màu trắng như giá tuyết). Sau đó tự nhiên có 3 hoặc 4 ngày trời nóng nực như là mùa hè, để rồi bắt đầu lạnh liên tục cho đến hết mùa đông... Những ngày ấm áp đặc biệt này, ở Bắc Mỹ gọi là Indian Summer (mà Nguyễn Minh đã dịch là Mùa hè Da Ðỏ, thấy cũng hay hay và gợi trí tò mò của người đọc!). Bây giờ, cứ mỗi độ cuối Thu mỗi khi có những ngày đặc biệt này, tôi lại bùi ngùi nhớ đến mấy năm học CVA và thầm nghĩ : lại một Mùa Hè Da Ðỏ nữa! Nhìn ra ngoài, lá cây Phong (Mapple) đã đổi qua màu đỏ rực hoặc màu vàng tươi mà nhớ tuổi thơ :

« Rừng Phong nay đã bạc màu quan san! ...

Và nhìn thấy mái tóc mình cũng đã điểm ít nhiều sợi tóc bạc!

BDN

TRỞ VỀ MỤC LỤC

Thế Nào Là Chồng
Chàng là công tử hiền lành
Sau ngày cưới vợ trở thành "quản gia"
Trước đây chàng vốn hào hoa
Mỗi tuần là mỗi món quà chàng trao
Giọng chàng ôi ngọt làm sao
Như làn gió nhẹ rì rào gần xa
Chàng là con cuả người ta
Với ta chẳng phải là bà con chi
Tại chàng mật ngọt lâm li
Nên ta tin tưởng vu quy theo chàng
Làm vợ đâu phải dễ dàng
Gặp anh chồng khó lại càng khổ tâm
Muốn nói nhưng phải giả câm
Tại khi mở miệng ầm ầm chén bay
Từ ngày đám cưới đến nay
"shopping"... dĩ vãng những ngày xa xưa
Mỗi khi nói tới "đón đưa"
Lắc đầu: "Em nhắc chuyện xưa làm gì?
Thôi em hãy tự đi đi
Tánh anh ghét nhất mỗi khi đợi chờ"
Chuyện nhà chàng cứ giả lơ
Mỗi lời chàng hứa phải chờ mấy năm
Vợ mệt không lời hỏi thăm
Lại còn nhăn mặt "suốt năm bệnh hoài"
Có chồng phải khổ dài dài
Và luôn phải nhớ chiêu bài lặng thinh..
Vợ ... input chữ "shopping"
Chồng liền .... output "con xin lạy bà"
Nếu lỡ đã mua về nhà...
Ðâu rồi receipt để mà return
Ðừng nên tính chuyện giận hờn
Ðừng nên nghĩ tới thua hơn với chồng
Có nói cũng chẳng bằng không
Ta nên nghe lệnh ông chồng "quản gia"
Nếu chồng giở chứng la cà
Ta nên tự hỏi mình già rồi chăng?
Không nên làm mặt bà chằng
Phải lo trang điểm, nói năng giữ lời
Chớ nên suy nghĩ xa vời....
Ðể rồi ân hận một đời không quên
Nghe chồng mọi việc sẽ nên
Cãi chồng hạnh phúc chẳng bền được lâu
Làm vợ phải nhớ lấy câu
"Thiếp tôi chồng chúa".. trong đầu khắc ghi
Chưa chồng ngang dọc ta đi
Có chồng thì phải nên đi một đường
Làm thân con gái dặm trường
Chồng ghét thì chịu chồng thương thì nhờ
Có chồng phải biết phụng thờ
nếu không ta biết cậy nhờ thân ai!
Làm vợ phải khổ dài dài.....

**********************************************

Thế Nào Là Vợ

Vợ, từ thiếu nữ hiền lành
Ðến khi xuất giá trở thành... "quan gia"
Vợ là con của người ta
Và ta quen Vợ chẳng qua vì tình
Có quan thì phải có binh
Nên ta làm... lính hầu tình "quan gia"
Con ta do Vợ sanh ra
Nên ta với Vợ... chẳng bà con chi
Tại vì hôm Vợ vu quy
Ta lỡ làm ... lính hầu đi bên nàng
Làm lính chứ không... làm tàng
Tính chất Vợ ta phải càng hiểu hơn
Mỗi khi mà Vợ giận hờn
Áp dụng "công thức giản đơn" ... làm huề
Khi Vợ đã ngỏ lời... chê
Thì nên sửa đổi ... "đa bê" (data base) tức thì
Mỗi khi Vợ nhờ chuyện gì
"Program" Vợ viết nhớ ghi trong lòng
Khi Vợ đã nói là ... "không !"
"Nguyên hàm bất định", đừng mong tìm dò
Vợ mà nổi nóng dằn co
"Bảo toàn định luật" phải lo sẵn sàng
Khi nào cùng Vợ ra đàng
"Bảy hằng đẳng thức" sẵn sàng lắng nghe
Mỗi khi mà đã ngừng xe
Phải lo... "chuyển vế " mở xe cho nàng
Cùng Vợ đi vào nhà hàng
Không nên tự ý "khai hàm tích phân"
Hễ thấy Vợ cứ nhăn nhăn
"Khảo sát hàm số " nhưng cần làm thinh
Vợ ... "input" chữ "Shopping"
Thì ... "output" phải áo xinh, váy đầm ...
Muốn Vợ đừng có ... chầm bầm
Credit cards cứ âm thầm ... "khai căn"
Nếu ... lỡ mà có lăng nhăng
"Giá trị tuyệt đối" một lần rồi thôi
Tình Vợ mà có muôn đời
Phải nhường Vợ chức ... "đương thời quan gia"
Muốn Vợ trẻ mãi không già
Lưng ta chắc phải như là ... "parabol"
Tính chất Vợ thì phải tuân
Kẻ làm ... lính phải luôn luôn thật thà
Nấu cơm, đi chợ, quét nhà ...
Quan gọi thì ... dạ , bẩm bà có ngay
Quan thương sẽ cười suốt ngày
Quan ghét ... lính sẽ bị đày khổ sai
Hễ ai có cười chê bai
Ðổ thừa ... thương Vợ chứ ai mà...đần
Tính chất phải ... học nhiều lần
Nếu không áp dụng trăm phần trăm ...thua !!!

(Bài Không Biết Của Ai...Do Khang Sưu Tầm)

TRỞ VỀ MỤC LỤC