ΤΟΠΟΣ, ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΘΕΜΑ  ΤΩΝ  «ΝΟΜΩΝ»

 

Ο τόπος στον οποίον διεξάγεται η συζήτηση είναι το νησί Κρήτη. Και τα τρία πρόσωπα μεταξύ των οποίων γίνεται ο διάλογος είναι μεγάλης ηλικίας. Το ένα είναι ο Κλεινίας ο οποίος κατάγεται από την Κνωσό της Κρήτης, το δεύτερο ο Μέγιλλος που κατάγεται από την Λακεδαίμονα, και το τρίτο ένας Αθηναίος ξένος. Και οι τρεις μια ζεστή ημέρα του καλοκαιριού, βρίσκονται να περπατούν στην οδό που οδηγεί στην Κνωσό, την πόλη του Μίνωα, πηγαίνοντας προς την κορυφή του όρους Ίδη στο άντρο του Δία. Σε αυτό το μέρος, κατά τις μυθικές παραδόσεις,  ανέβαινε ο Μίνως για να πάρει από τον Δία συμβουλές για το νομοθετικό του έργο. Η οδός την οποία βαδίζουν περνά μέσα από λιβάδια και άλση γεμάτα με θαυμαστά για το ύψος τους κυπαρίσσια. Η πορεία τους έχει αρχίσει από το πρωί και κάνουν μια διακοπή το μεσημέρι σε ένα χώρο που τους φαίνεται ο πιο κατάλληλος για να ξεκουραστούν.

 

Ο Κλεινίας από την Κρήτη, παρουσιάζεται στον διάλογο σαν ένα πρόσωπο ζωηρό, αλλά που στερείται ευρύτερης μόρφωσης. Λέει ότι ανήκει και αυτός στο γένος από το οποίο καταγόταν ο θρυλικός Επιμενίδης, που έκανε  κάθαρση της πόλης των Αθηνών με θυσίες. Έτσι το γένος του συνδέθηκε με δεσμούς ξενίας και ευνοίας με την πόλη των Αθηνών.

Ο Μέγιλλος είναι Λακεδαιμόνιος. Συμμετέχει και αυτός  στον διάλογο, με μερικές ερωτήσεις και πολλές απαντήσεις. Γι’ αυτόν έχουμε την πληροφορία ότι η οικογένειά του στην Σπάρτη έχει την προξενία της πόλης των Αθηνών. Γι’ αυτό διάκειται ευνοϊκά προς την Αθήνα και γνωρίζει την Αττική διάλεκτο.

 

Ο φορέας της όλης συζήτησης είναι ο Αθηναίος ξένος. Από όσα λέει κατά τη συζήτηση για τον εαυτό του συμπεραίνεται ότι και αυτός έχει φθάσει σε μεγάλη ηλικία, ότι έχει επισκεφθεί πολλές χώρες και ότι έχει ασχοληθεί σοβαρά με τα προβλήματα που έχουν σχέση με τη νομοθεσία.

 

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΟΛΟΥ  ΕΡΓΟΥ

 

Τμήμα 1ο.

Περιλαμβάνει τα τρία πρώτα βιβλία. Συζητείται στα δύο πρώτα βιβλία η εκπαιδευτική αξία των συσσιτίων και των συμποσίων και  προτείνεται η αναμόρφωσή τους στη βάση της συνολικά θεωρημένης αρετής.

Στο τρίτο βιβλίο αποδεικνύεται η ορθότητα της πρότασης με αναδρομή στις πρώτες αρχές του ανθρώπινου πολιτιστικού βίου και με εξέταση της εξέλιξης των τριών Δωρικών βασιλείων στην Πελοπόννησο.

Ο σκοπός των τριών πρώτων βιβλίων είναι να δειχθεί η σωστή οργάνωση της αγωγής στη βάση της αρετής και να  αντιδιασταλλεί με την προσφυγή στην ιστορία από την εσφαλμένη οργάνωση.

 

Τμήμα 2ο

Περιλαμβάνει τα 4-8 βιβλία. Σε αυτά εξετάζεται γενικά η οργάνωση της πολιτείας.

 

Τμήμα 3ο

Περιλαμβάνει τα βιβλία 9-12. Αποτελεί συλλογή νομικών διατάξεων που αναφέρονται στα θέματα του ομαδικού τρόπου ζωής στην πολιτεία. Με την ευκαιρία της αναφοράς των νομικών κειμένων γίνεται η επεξήγηση της σκοπιμότητας αυτών και απευθύνονται προς τους πολίτες πειστικές παραινέσεις.

 

Το συνολικό κείμενο αποτελείται από  13444 στίχους.