Linda Veschoor* onderging vijf jaar geleden een abortus en viel vervolgens in een diep gat. "Ik dacht echt dat ik gek werd en wilde weten of het normaal was wat ik doormaakte", zegt ze emotioneel. "De zogenaamde hulpverleningsinstanties deden net alsof ze nog nooit met een probleem als het mijne te maken hadden gekregen. Waarom laat iedereen vrouwen als ik in de steek?"

Met een tas koffie en een sigaret zit Linda op de bank in haar gezellig appartementje. Op het eerste gezicht een kordate en sterke persoonlijkheid. "Gelukkig wel", knikt ze lachend. Dan, met een van pijn vertrokken gezicht: "Omdat ik toevallig een sterk karakter heb, kon ik die abortus verwerken. Maar ik kan me voorstellen dat je er uit stapt als je ook maar iets labieler bent. Eerlijk gezegd heb ik daar ook over gedacht. Mijn kinderen hebben me, zonder dat ze het weten, er doorheen gesleept."

Nu alle pijn, verdriet en angst gesleten zijn, vindt Linda de moed om haar verhaal te vertellen. Het gaat haar niet gemakkelijk af. Toch doet ze het, in de hoop anderen te kunnen helpen. En om antwoord te krijgen op onopgeloste vragen: Waarom kon ik nergens lotgenoten vinden en waarom is mij niet verteld wat de gevolgen kunnen zijn van zo'n ingreep? Waarom heeft de dokter mij laten zitten? Waarom negeerden verpleegsters mijn gevoelens? Linda, op het puntje van haar stoel, vechtend tegen de tranen: "Men ziet zoveel praatprogramma's en men leest zoveel artikels over allerlei ziekten en problemen, over incest, verkrachting, maar nooit over de verwerking van abortus. Het is een taboe. Bij een instantie zeiden ze tegen mij: "Een interessant geval. Dat hebben we nog nooit gehoord." Wat had ik daar nu aan? Zijn er echt vrouwen die na zo'n ingreep hun handen wassen en doorgaan in het dagelijks leven alsof er niets gebeurd is? Misschien wel. Maar ik wist zeker dat er ook vrouwen waren die in de knoop raakten. Daar beet ik me in vast. Dat ik niemand kon vinden, was heel erg. Dat wil ik mijn grootste vijand niet toewensen."

Direct na de abortusingreep stortte Linda's wereld in. Toen ik bijkwam heb ik het hele ziekenhuis bij elkaar geschreeuwd. Ik werd compleet gek. Dit had ik niet gewild. In het ziekenhuis liepen ze voor me weg. Ze wisten niet wat ze ermee aan moesten. Er kwam een verpleegster, ze verschoonde me en rende bijna weg. Later heb ik de zuster gevraagd of ik alsjeblief een sigaretje mocht roken. Dat mocht. Bij een open raam. Ik deed niets dan huilen. Toen kwam de dokter binnen. Hij las iets op zijn papier, keek me recht in het gezicht aan en zei: "U weet toch dat u hier niet mag roken?" Dat neem ik hem nog altijd kwalijk. Had hij me dan doorgestuurd naar iemand. Hij zag dat de tranen over mijn wangen liepen! "Alles is goed. U mag naar huis." Weg was hij.

Het blijft stil in de kamer. Ze rookt haar zoveelste sigaret en beleeft de nachtmerrie in gedachten opnieuw. Zoals zo vaak de afgelopen jaren. Altijd was Linda een normale, evenwichtige vrouw geweest en opeens gebeurden er allerlei angstaanjagende dingen. Zachtjes praat ze verder: "Ik kreeg een hekel aan mijn eigen lichaam. Als ik ging douchen, was het negen van de tien keer een drama. Ik kon mezelf niet zien. Ik deed het alleen als mijn twee kinderen niet thuis waren. Dan stond ik tegen de muren van de badkamer te bonken en te krijsen. Vreselijk. Mijn man moest me er dan weghalen."

Linda kreeg steeds meer het gevoel dat ze de controle over zichzelf zou kwijtraken. Ze balanceerde op een draad en was bang dat ze te pletter zou vallen. In die angstaanjagende periode kon ze maar bij één, oudere, vriendin terecht. Samen probeerden ze het verdriet weg te huilen. Maar de vriendin verhuisde en Linda bleef alleen achter. Wanhopig. Ze vond een beetje troost in het lezen van verhalen van mensen die rouwden om het verlies van hun kind. "Ik herkende dat. Net als zij ging ik als een gek aan de slag. Behangen, schilderen, schoonmaken. Werken in een winkel. Af en toe kun je niet meer. Dan trek je de haren uit je hoofd, sla je je kop tegen de muur. Het was inderdaad een rouwproces wat ik doormaakte. Het gevoel dat je nooit meer kunt lachen, mag lachen. Als je dat weer voor het eerst doet, hoor je jezelf. Je schrikt ervan. Want je staat ermee op en gaat ermee naar bed. Het laatste half jaar is er misschien één dag geweest dat ik er niet aan dacht."

Uiteindelijk heeft Linda het leren verwerken door haar verhaal telkens opnieuw te vertellen. 's Avonds in bed, tegen zichzelf. "Ik was in gedachten een boek aan het schrijven. 'Abortus, wat dan?' moest de titel worden. Wat er gebeurd was, nam ik iedereen kwalijk. God, de huisarts, mijn man, mijn moeder van wie ik verwacht had dat ze mij zou tegenhouden. God, omdat Hij dit liet gebeuren. Later heb ik juist mezelf en mijn rust teruggevonden door mijn geloof in God. De huisarts gaf ik de schuld omdat hij een beetje aan mij voorbijging en alleen naar mijn man keek. Twintig jaar ouder, twee volwassen kinderen uit zijn eerste huwelijk. Toen hij met mij trouwde had ik uit mijn eerste huwelijk twee kinderen van zeven en vijf jaar. Deze baby, zes jaar later, zou voor hem voor de derde maal opvoeden betekenen. Daar had bij onnoemelijk veel moeite mee. Hij heeft zich daar achteraf heel schuldig over gevoeld. De abortus heeft ons huwelijk bijna kapot gemaakt. Maar ik heb toch zelf de keuze gemaakt. Je staat er niet bij stil dat dit er allemaal bij komt."

Linda zegt dat ze van tevoren heel goed wist wat abortus precies inhield. Eigenlijk was ze er altijd al tegen geweest. Met een gekwelde blik zegt ze heftig: "Het is me nog steeds een raadsel waarom ik uiteindelijk de telefoon gepakt heb om een afspraak te maken. De avond ervoor had ik nog in de slaapkamer gestaan, met mijn handen op mijn buik. 'Wat er gebeurt, gebeurt er, maar aan jou komen ze niet.' Waarom heb ik het toch gedaan... Ik zal er wel nooit antwoord op krijgen."

Telkens benadrukt ze dat ze de verantwoordelijkheid neemt voor haar keuze en de schuld niet meer op iemand afschuift. Wel blijft ze erbij dat er betere voorlichting moet komen, ook over de mogelijke problemen die je na een abortus kunt krijgen. Bij Linda gebeurde dat niet. "Toen ik de huisarts belde, kon ik dezelfde dag nog terecht in het ziekenhuis Het gesprek met de gynaecoloog duurde hooguit vijf minuten. Bij het onderzoek zei hij dat ik waarschijnlijk verder was dan in de verwijsbrief stond. 'Zullen we even een echo maken?' zei hij. Toen schrok ik zo. Hij moet dat gezien hebben. 'O nee, dat niet', bracht ik uit. Ik was nog net geen drie maanden zwanger. Had ik het maar wel gedaan... De volgende dag kon ik komen."

Rusteloos staat ze op. Haalt koffie en gebaart hulpeloos: "Het gaat te gemakkelijk! Bij iedere operatie praten ze vooraf met je. Wat er precies gebeurt, wat de gevolgen kunnen zijn, of je het echt wel wilt. Waarom hier niet? Waarom geven ze geen eerlijke voorlichting?"

Nu pas kan Linda zich weer gewoon gelukkig voelen. Toch krijgt ze het op bepaalde momenten te kwaad. Dat is in die week van het jaar dat de abortus plaatsvond en de tijd waarin haar kind jarig zou zijn geweest. "Schuldgevoelens zal ik altijd hebben. Mijn zusje heeft een kindje van omstreeks dezelfde leeftijd. 'Nu zou het ook naar school gaan', denk ik dan. Er waren in die tijd ook opeens overal dikke buiken in onze vriendenkring." Het leven van de familie Verschoor heeft nu een heel andere dimensie gekregen. Linda: "Misschien hebben we dit allemaal door moeten maken om weer op de knieën te gaan voor God. Natuurlijk was ik eerst heel kwaad op Hem. Het heeft lang geduurd voordat ik zag dat dat niet eerlijk was. Ik heb immers een vrije wil. Mijn man en ik zaten 's zondags stiekem te kijken naar de mensen die naar de kerk aan de overkant van de straat gingen. We spraken er niet over. Toch hebben we gelijktijdig tegen elkaar gezegd dat we weer eens naar de kerk wilden. Dat vind ik het grootste wonder, dat we samen die keuze gemaakt hebben. Wat heb ik zitten zweten in die kerk! Je hoort allerlei dingen die van toepassing zijn op jou. Na die abortus ben ik heel erg emotioneel geworden. Vaak zat ik stilletjes een beetje te huilen. Het eerste half jaar hoorden we in de kerk eigenlijk alleen maar over de vergeving van God. Die strohalm heb ik gepakt, me eraan vastgeklampt. 'Je mag terugkomen', zei ik tegen mezelf. 'Je hebt in wezen een moord gepleegd en al die andere dingen gedaan, maar er is vergeving.' Dat gaf me rust. Af en toe word ik nog wel eens opstandig. Dan ga ik in de slaapkamer een beetje zitten huilen. 'Waarom moest ons dit nu overkomen?' Ik denk dat je dat voor de rest van je leven meedraagt. Ik zou wel van de daken willen schreeuwen dat abortus nooit een oplossing is, zoals wel wordt gezegd. Misschien zijn er mensen die denken dat ze toch een goede reden hebben. Dat dacht ik ook. Maar het maakt alles kapot. Waarom zeggen de dokters dat niet eerlijk. Dat vraag ik me nog steeds af..."