Afvalligen

“Je kunt in Nederland een praktiserend taoïst zijn én intellectueel. Voor een belijdend katholiek ligt dat anders.” Onder de zeer actuele kop ‘Omgekeerd afvallig’ vertelt auteur Willem Jan Otten in Opinio over zijn toetreden tot de katholieke Kerk en de reacties die dat in ‘zijn’ wereldje teweeg heeft gebracht. Hij waagde het te breken met een cultureel systeem dat het christendom al bij voorbaat afwijst. Afvalligen als Maarten ’t Hart of Jan Wolkers, die zich afzetten tegen hun calvinistische jeugd, kunnen rekenen op begrip en bijval, maar wie zich uit overtuiging bekeert tot het christendom en dat uitdraagt, wacht uitsluiting. Fatwa’s zijn niet het monopolie van de islam.

Nederlanders dreigen in zo’n geval niet met geweld, zoals bij Ehsan Jami, die openlijk gebroken heeft met het geloof waarin hij was opgegroeid. Maar velen die kritiek hebben op de manier waarop moslims met afvalligen omgaan, kunnen zelf keihard zijn jegens hen die zich niet langer aanpassen aan hun – meestal atheïstisch maar zeer dogmatisch – denken. Hun psychisch geweld kan afvalligen behoorlijk beschadigen.

Zo heb je overal systemen, meestal geleid door een kleine elite, waarbinnen tegengeluiden niet zijn toegestaan. Mensen passen zich aan, omdat ze de moed missen tegen de stroom in te gaan of omdat de kosten als gevolg van dissidentschap te hoog zijn. Vooral wanneer de media een bepaalde manier van denken promoten, wordt dat tot politieke correctheid, en wee degene die zo’n systeem durft te verlaten. Politieke correctheid duldt geen tegenspraak. Kijk maar wat er gebeurde toen Pim Fortuyn brak met het o zo tolerante multiculturele denken. Het hele politieke systeem, gesteund door de media, viel over hem heen.

Op 12 februari volgend jaar, de verjaardag van Darwin, komt er een Hollywood-documentaire uit onder de titel Expelled, uitgestoten. In deze politiek niet correcte productie komen integere wetenschappers aan het woord, die hun carrière zagen eindigen omdat ze het waagden te twijfelen aan de evolutietheorie en argumenten opvoerden voor een ontwerp in de schepping. Zo ook blijft paus Pius XII – alle historisch bewijs ten spijt – in de publieke opinie een ‘vriend van Hitler’. Hoon en uitsluiting wachten de integere historicus die daar tegenin durft te gaan.

Jarenlang was het binnen de Nederlandse katholieke Kerk een groot probleem gewoon katholiek te zijn, in lijn met de wereldkerk. Veel zogenaamd moderne katholieken die pluriformiteit en tolerantie zeiden voor te staan, waren in de praktijk bijzonder intolerant ten opzichte van gelovigen die hun denkbeelden niet deelden. In sommige parochies is het nog steeds moeilijk uit te komen voor je overtuiging: afvalligheid wordt bestraft.

Het is natuurlijk uit den boze dat radicale moslims moordzuchtig reageren op afvalligheid. Zij vergroten een reactie uit die we helaas overal om ons heen kunnen waarnemen. En in onszelf. (EA)