Wanneer een vooraanstaande intellectueel zich bekeert, is dat bijzonder verheugend. Zeker als iemand zegt daarbij “gedreven” te zijn door de rede.
De Franse topjournalist Jean-Claude Guillebaud maakt zijn opmerkelijke stelling waar, ook al speelt uiteindelijk het hart in zijn bekering evenzeer mee.
Guillebaud reisde als sterreporter van Le Monde de wereld over, en verkeerde in onbeschrijfelijke oorlogssituaties. Hij werd daarna uitgever en verkeerde met de intellectuele elite.
Hij ontdekte dat alle grote waarden van onze westerse beschaving te herleiden zijn tot het christendom. Meer nog, hij stelde vast dat ook de (natuur)wetenschap, zo vaak aangevoerd als tegenstrever, niet denkbaar was geweest zonder het christendom. Het christelijk geloof was immers een “revolutie” die een wezenlijke en unieke versnelling van de menselijke ontwikkeling teweeg bracht, moreel en intellectueel.
Bij dit alles is Guillebaud een linkse intellectueel gebleven. De “aanklagende” kant van het geloof is hem het dierbaarst. Als linkse denker hervond hij niet zozeer zijn geloof, hij leerde het los te maken uit een verstikkend onkruid van moderne mythes: die speciale vorm van collectieve gedesïnformeerdheid die de moderne (en zeker de linkse) intellectueel kenmerkt.
Wat Guillebauds bekering echter het langst opgehouden heeft, zijn de reële misdaden van het christendom en zijn ‘pathologieën’, zoals die ook vandaag nog voorkomen, bij wijze van spreken in de eigen parochie. Tegelijk geeft die parochie het geloof wel door. Je moet als gelovige leren inzien dat het negatieve een onvermijdelijk bijverschijnsel van het Evangelie is en blijft. Wat Guillebaud bijvoorbeeld nog steeds tegen het eigentijdse christendom inneemt, is het onvermogen blij te zijn.
Raakt hij zelf dan niet ontmoedigd door de leegloop van de Kerk in onze tijd?, vroeg Tertio hem. “Nou en?”, antwoordde Guillebaud. “Iedereen is tegenwoordig ontmoedigd”, niet alleen christenen. Volgens René Girard zouden een paar eeuwen catacomben het christendom geen kwaad doen.
Of je daar nu je blijde gezicht van terugkrijgt, betwijfel ik. Maar Guillebaud heeft wel een boek geschreven dat mensen kan helpen over een aantal veel voorkomende geloofsproblemen heen te stappen. (HR)
Jean-Claude Guillebaud, Comment je suis redevenu
chrétien. Uitg. Albin Michel, 184 pp., pb., € 15,70, ISBN 978 2 226 17507 6.
(artikel oorspronkelijk verschenen in Katholiek
Nieuwsblad, 20 juni 2008)