Over lijken

Het wordt stil op aarde. Westerse vrouwen krijgen te weinig kinderen en de bevolkingsgroei in de Derde Wereld wordt op de hielen gezeten door het aidsspook. Afrika is tot nu toe het hardst getroffen: naar schatting 28,1 miljoen aidsdoden in 20 jaar. Volgens de aidsconferentie in Barcelona is nu China aan de beurt, waar het virus snel oprukt door onwetendheid en ontkenning. Omdat vooral jonge mensen door aids getroffen worden en de bevolkingsopbouw door de jarenlange strakke éénkindpolitiek een omgekeerde piramide is, staat er een demografische ramp voor de deur.

Maar dat geldt ook voor andere derdewereldlanden waar het virus zich verspreidt. Die zijn sterk afhankelijk van de landbouw die vooral op menskracht drijft. Alleen al in Afrika zijn de afgelopen 15 jaar naar schatting zeven miljoen landarbeiders aan aids bezweken.

Vooral de generatie van jonge ouders tussen de 30 en 45 jaar wordt getroffen. Het is de generatie waarop landen doorgaans drijven. Het zijn de mensen die kennis en waardepatronen moeten overdragen op de volgende generatie. Dat geldt niet alleen voor onderwijs maar ook voor eeuwenoude intensieve landbouwtechnieken, zoals de bananenteelt in Uganda.

Het gevaar komt van alle kanten: arbeidskrachten vallen weg waardoor de toch al wankele economieën worden bedreigd, economieën die tegelijk de stijgende kosten van aidsmedicijnen moeten dragen. Bij de groeiende armoedeval komen honger en prostitutie om de hoek kijken en dus aids. Want in de aanloop op Barcelona herinnerde het VN-voedselprogramma er nog eens aan dat ondervoeding de kans op aidsbesmetting extra verhoogt.

Je vraagt je af hoe lang het nog zal duren voor overspeligen worden gelyncht. Niet omdat dat volgens de sharia zou moeten, maar uit pure zelfverdediging. Het is voor velen een onverteerbare conclusie: promiscuïteit maakt iemand tot een potentiële moordenaar, óók wanneer die doorgaans een condoom gebruikt. Want het betreft een manier van leven die zich uiteindelijk nergens door laat weerhouden. Dat blijkt al jaren uit het zelfs toenemende 'onveilig-vrijgedrag' in het Westen, uitgerekend onder de groepen die de meeste risico's lopen.

Onze samenleving wil er maar niet aan dat promiscuïteit - wat vele culturen al wisten - in feite asociaal gedrag is. Het blijkt niet zo onschuldig, maar juist bedreigender dan ooit. Maar dat zal in het Westen niet snel doordringen, zolang de aidssterfte er kunstmatig met medicijnen in bedwang gehouden kan worden. We vinden het nog steeds gewoon dat voor een relatief kleine groep miljarden worden uitgetrokken zonder dat er op enigerlei wijze een dam tegen promiscuïteit wordt opgeworpen. Laat staan dat de gedachte opkomt die miljarden te besteden aan armoedebestrijding in de Derde Wereld, ginds de hoofdoorzaak van deze weergaloze ramp. Nee, wij zullen onze seksuele vrijheden blijven verdedigen. Daarbij gaan we al jaren over lijken.

Jan Peeters – Katholiek Nieuwsblad 12 Juli 2002