Paus Johannes Paulus II heeft verontschuldiging aangeboden aan het Joodse volk voor het grote onrecht dat het aangedaan werd tijdens de tweede wereldoorlog. Sommige vooraanstaanden van de Joodse gemeenschap vonden dit niet voldoende. Beseffen zij of willen zij wel beseffen wat er werkelijk gebeurd is is in de jaaren 40-45 ?

Het gebaar van de paus was een daad van grote edelmoedigheid dat velen tot voorbeeld kan strekken.

De hiernavolgende historisch kontroleerbare feiten hebben betrekking op de houding van de katholieke Kerk tijdens de tweede wereldoorlog. Zij geven een duidelijk beeld van de werkelijkheid en staan in schril kontrast met de beschuldigingen van slecht geïnformeerde of kwaadwillige personen die de gedachtenis van Pius XII willen besmeuren.

* Op 11 juli 1942 zonden de leiders van de verschillende christelijke godsdiensten in Nederland aan de rijkscommissaris een telegram waarin zij zich verheffen tegen de deportatie van Joodse gezinnen. Op 26 juli wordt een herderlijke brief van de Nederlandse bisschoppen, als protest tegen de handelwijze van de bezetter voorgelezen in alle kerken van het land. De nationaal-socialistische bezetters reageren krachtdadig. Ze arresteren alle katholieke Joden van Nederland, religieuzen en religieuzes inbegrepen. De vertegenwoordiger van Hitler laat er geen twijfel over bestaan dat het om een repressieve maatregel gaat: "Gezien de katholieke bisschoppen zich hebben gemengd in een zaak die hen niet aanging, zullen alle katholieke Joden vanaf deze week het land uitgezet worden."

Kort daarop beveelt Hitler, bij wijze van wraakneming, de deportatie naar Duitsland van 40.000 Joden waaronder ook religieuzen en religieuzes. Deze zullen later omkomen in de gaskamers.

* Pius XII, die voorheen Apostolisch Nuntius was te München en de bezieler is geweest van de apostolische Brief "Mit brennender Sorge" die door zijn voorganger Pius XI in 1937 gepubliceerd werd en waarin gewaarschuwd werd voor de gevaren van het nationaal-socialisme, had op dat tijdstip een openlijk protest opgesteld tegen de wreedheden begaan door de Nazis in gans bezet Europa en hij bereidde zich voor om deze te publiceren toen hij kennis nam van de reactie van Hitler op het herderlijk schrijven van de Nederlandse bisschoppen. In aanwezigheid van zuster Pascalina Lehnert, werkzaam als bediende in het Vaticaan, verbrande hij het geschrift en zei : "Als de Brief van de Nederlandse bisschoppen het leven kost aan 40.000 mensen, dan zou mijn schrijven als paus wel de dood van 200.000 mensen kunnen veroorzaken. Ik kan me niet veroorloven dergelijk risico te nemen. Het is beter naar buiten toe te zwijgen en in stilte, zoals voorheen, alles wat mogelijk is voor deze arme mensen te doen."

* Pius XII was tot paus gekozen op 2 maart 1939. Op 3 maart schreef de "Berliner Morgenpost": "De keuze van Kardinaal Pacelli wordt geenszins gewaardeerd door Duitsland, want zowel als bisschop en als kardinaal heeft hij zich steeds verzet tegen het nationaal-socialisme." Pius XII had zeker veel vrienden in Duitsland maar zeker niet bij de Nazis.

Op 20 oktober 1939, toen de tweede wereldoorlog reeds begonnen was, publiceerde Pius XII zijn eerste Encycliek. Hij ontmaskert er het racisme en de leerstellingen van de totalitaire staat.

Op 11 maart 1940 ontvangt hij in audiëntie, de Duitse minister van buitenlandse zaken, von Ribbentrop aan wie hij een gedetailleerd verslag overmaakt van de vervolgingen en misdrijven gepleegd door de Nazis.

In zijn kerstboodschap van 1942 veroordeelt hij opnieuw in scherpe bewoordingen de oorlogsmisdaden en de racistische vervolgingen.

De hoofdredacteur van de New York Times schreef : "De stem van de paus is een enige stem; zij weerklinkt terwijl het ganse continent zwijgt. Zijn neutraal gezichtspunt dient beschouwd als een vonnis van hoog niveau."

In 1945 bekeerde de hoofdrabbijn van Rome, Israële Zolli, zich tot het katholicisme als gevolg van de vriendschap die hij de paus toedroeg en zijn onophoudelijke inspanningen om duizenden Joden te onttrekken aan vervolging en dood.

Onlangs publiceerde zijn dochter Myriam in het grote dagblad Il giornale, meerdere bijzonderheden over de hulp door de katholieke Kerk geboden om Joden te redden, waaronder een storting in goud door het Vaticaan aan de Joodse gemeenschap van de wijk Porto d'Ottavia die de Duitsers dreigden met de grond gelijk te maken. Zij bestempelt als schandelijk en onhistorisch de huidige polemiek over het zgn. zwijgen van Pius XII tegenover wie het jodendom een grote schuld heeft.

Het is inderdaad algemeen geweten dat duizenden Joden een toevlucht vonden in het Vatikaan en in religieuze gemeenschappen van gans Europa en op die wijze konden ontsnappen aan uitroeing.

De Joodse historicus Pinchas Lapide schrijft in zijn boek "Rome en de Joden": "Tijdens het pontificaat van Pius XII heeft de Katholieke Kerk bijgedragen om minstens 700.000, ja zelfs 880.000 Joden te redden van een zekere dood beoogd door de leiders van het nationaal-socialisme."