Noord-Oost Friezen in het leger van Napoleon
H. Zijlstra
In de Genealogyske Jierboekjes 1982, 1983 en 1984 zijn lijsten verschenen van Friezen die
in dienst waren van het leger van Napoleon (rond 1812). Het originele archief berust in
het Chateau de Vincennes bij Parijs.
De namen zijn lang niet altijd correct genoteerd door de Fransen. Zo zie je duidelijk een
'verfransing' van Friese namen als Lieuwe (Louis), Tjerk (Thierri), Jan (Jean) en Pieter
(Pierre). Uit de lange lijsten zijn hieronder de namen overgenomen van soldaten uit
Noord-Oost Friesland, ons onderzoeksgebied.
Aan de hand van het regiment en het nummer kunnen eventueel copieëen worden opgevraagd
bij de Chef du Service Historique de l'Etat-Major de l'Armee de Terre, Chateau de
Vincennes, 94300, Vincennes.
In een onlangs verschenen boekje over Jan Leenderts Lerk, een Fries in het leger van
Napoleon (uitgeverij ALVO, Delft) wordt op verhalende wijze geschreven over de
verschrikkingen die de soldaten moesten ondergaan. Velen brachten het er niet levend van
af , door kou, honger en de vele gevechten.
Genealogysk Jierboekje 1982, p. 80-88 2de Garderegiment grenadiers te voet Naam Voornamen Geboorteplaats datum nummer Evt.plaats/datum overlijden Bos Evert Alles Dokkum 4 januari 1785 1233 Klaassen Frederic Dokkum 5 december 1788 1791 Pieters Harke Engwierum 2 maart 1787 1784 Ploegsma Tibel Dokkum 2 oktober 1781 258 2de Garderegiment lansiers (lichte cavalerie) Hettes Diederick Kollum 2 mei 1777 348 Meelis Nicolas Jean Kollum 12 juli 1779 866 Schaap Jean Aalsum 3 januari 1784 1628 Wiestra Jean Nes 8 maart 1783 306 123ste regiment infanterie Alberts Binne Damwoude 12 feb. 1788 2021 Annes Bauke Oostrum 26 juni 1788 2979 Bock Joseph Dokkum? 24 feb. 1783 671 Gerrekens Pierre Dokkum 3 januari 1792 4799 Jans Thierri Veenwouden 30 septemb 1788 2973 Jelles Thomas Engwierum 21 septemb 1788 2978 Johannes Thierri Driesum 7 januari 1788 2972 Klases Gosse Aalsum 28 septemb 1788 2980 Pieters Jean Veenwouden 24 april 1788 2966 Post Johannes Johann. Kollum 27 mei 1787 3000 Postmus Rienk Akkerwoude 11 novemb 1764 1623 Siedses Jean Aalsum 11 maart 1788 2963 Steenstra Jochem Dokkum 15 juli 1788 2989 Stins Frederic Dokkum 6 juni 1790 2668 Thomas Pierre Beetgum 13 januari 1788 2969 Warbeling Henri Dokkum 8 maart 1788 1089 Genealogysk Jierboekje 1983, p. 90-107 124ste regiment infanterie Boes Eeltje Johannes Ferwerd 18 juni 1792 5096 Brandes Louis Dokkum 11 januari 1787 428 Dijkstra Femme Annes Veenwouden 6 septemb 1792 5047 Dijkstra Rinze Pieters Marrum 2 augustus 1785 5137 Deikstra Sjoerd Kollum 23 septemb 1789 3478 Faber Poppe Aukes Dokkum 17 april 1790 2378 Fellinga Retzk Klazes Akkerwoude 30 septemb 1783 5076 Fokkema Harmen Cornelis Anjum 27 april 1792 5041 Vries de Gosse Pieters Holwerd 10 juni 1792 5207 Vries de Klaas Saakes Marrum 2 maart 1791 5133 Hemminga Klaas Haayes Beetsterzwaag 10 april 1792 5103 Jans Fokke Ferwerd 28 februari 1789 3493 Jannes Jans Beetstetzwaag 4 juli 1789 3542 Jans Jean Waaksens 4 augustus 1789 3471 Jans Pieter Dokkum 17 oktober 1789 3467 Jurriens Jean Westergeest ? 13 april 1775 700 Keimpes Theunis Niawier 30 april 1789 3521 Kooistra Schelte Abes Nes 20 decemb 1786 5208 Laar van Lambertus Wouter Dokkum 24 januari 1789 3593 Medema Bode Bokkes Ternaard 25 maart 1792 5196 Metz Willem Theunis Ameland 17 juli 1792 5166 Ram Rense Jobs Ferwerd 27 februari 1791 5215 Ryzema Klaas Lammerts Ferwerd 12 decemb 1785 5061 Roep Hille Geerts Ameland 11 oktober 1792 5163 Roep Cornelis Bontje Ameland 18 augustus 1792 5165 Rommerts Hessel Dokkum 20 mei 1789 3460 Scheffer Jacques Dokkum 6 februari 1789 3558 Scheeringa Barend Dokkum 12 mei 1791 2267 Westra Eeltje Tjepkes Veenwouden 12 april 1792 5024 126ste regiment infanterie Arnoldus Tjerk Willem Dokkum 15 septemb 1776 1138 Besseling Antoine Dokkum 20 oktober 1787 3742 Bruin Jean de Dokkum 11 feb. 1785 2312 Dirks Silze Ferwerd 10 feb. 1786 1125 Fienstra Herman Surhuisterv. 16 juli 1791 2532 Heloma Klaas Kollum 10 septemb 1785 1095 Kamminga Hilke Dirks Dokkum 13 januari 1785 1018 Klaasen Frederik Dokkum 5 december 1788 1000 Pieters Harke Engwierum 2 maart 1787 1123 Pieters Leendert Dokkum 26 oktober 1781 377 Pijtters Jan Oudkerk 11 novemb 1792 3298 Rijns Wiebe Dokkum 29 maart 1781 2005 Samuels Jacob Dokkum 13 novemb 1785 572 Watzes Jetze Surhuisterv. 17 april 1782 1131 overleden hospitaal Duinkerken 10 september 1811 Woude Nicolas van der Dokkum 27 mei 1786 1042 1. Lichting: 1811 Mairie: Ee Militair Bijland, Doede Jans, boer, geb.24.10.1791 te Ee, wonende te Aalsum Bijland, zoon van Jan Jans en Dieuwke Jans loteling; 07.12.1812 soldaat 125e reg. inf. van linie onder nr.5070, 5e bat., 4e comp.; 12.03.1813 134e reg. inf. van linie; veldtochten 1813 Saksen en 1814 Frankrijk; 22.04.1813 opgenomen in het hospitaal te Frankfurt; afgevoerd 31.12.1813 doch teruggekeerd; bij aanneming familienaam 20 jaar Vermist: 04.04.1814 in Frankrijk gedeserteerd; Teruggekeerd: 1818 trouwt gem.Oostdongeradeel Bronnen: RAF Coll.Visser; OA Dokkum inv.nr.712-723 lichting 1811; Reg.naamsaanname mairie Metslawier fol.2; Lerk, 132; BS Oostdongeradeel huw.akte 1818 nr.26 2. Lichting: 1811 Mairie: Kollum Militair: Doedens, Sytze Djurres, bakker, geb.Kollum 16.09.1791 wonende te Kollum, zoon van Djurre Yskes en Antje Sytzes loteling; 19.12.1812 soldaat 125 reg.inf. onder nr.5283, 5e bat., 4e comp.; 12.03.1813 134e liniereg. Vermist: eind 1814 Laatste bericht: 14.03.1813 Bronnen: RAF Coll.Visser; nr.268 Vermisten. 3. Lichting: 1811 Mairie: Marrum Militair: Dijkstra, Bauke Pieters, bediende, geb.Marrum 24.09.1791 wonende te Marrum, zoon van Pieter Douwes en Dieuke Folkerts loteling; 06.01.1813 125e reg. inf. onder nr. 5314, 5e bat., 2e comp.,; 12.03.1813 fuselier 134e reg. inf.van linie onder nr.1902, 6e bat. of 4e eskadron; bij naamsaanneming Bauke, 20 jaar Vermist: eind 1814 Laatste bericht: 10.08.1813 uit Maagdenburg Niet teruggekeerd: 16.02.1814 opgenomen in het militair hospitaal nr.1.. Maagdenburg en aldaar overleden 15.04.1814 aan de gevolgen van dysenterie Bronnen: RAF Coll.Visser; nr.496 Vermisten; Lerk, 133; ARA Mil.stamboeken inv.nr.2.01.15 pak 148 D nr.259; Register naamsaanname Marrum fol.29v 4. Lichting: 1811 Mairie: Oudwoude Militair: Laan, Femme Johannes van der, dagloner, geb.Westergeest 09.12.1791 wonende te Oudwoude, zoon van Johannes Femmes en Aafke Hermanus loteling; pokdalig; 07.12.1812 soldaat 125e reg. inf. onder nr.5079. 5e bat., 4e comp. Niet teruggekeerd: 12.12.1812 opgenomen in het burger hospitaal te Amiens en aldaar 17.12.1812 overleden aan de gevolgen van 'onregelmatige koorts'( fièvre ataxique), oud 20 jaar Bronnen: RAF Coll.Visser; Gen.Jb.1956 bldz.28 nr.4; ARA Mil.stamboeken. inv.nr. 2.01.1815 pak 151 L1 nr.4; Lerk bldz. 135 waar hij Johannes van der Laan wordt genoemd; Register naamsaanname Oudwoude fol.85v 5. Lichting: 1811 Mairie: Kollum Militair: Postma, Ate Feikes, arbeider, geb. Kollum, 17.10.1791, wonende te Oudwoude, zoon van Feike Ates (overleden) en Gaske Fokkes loteling; 07.12.1812 soldaat 125e reg. inf. onder nr.5075, 5e bat.comp.; 12.03.1813 134e liniereg.; artillerie-trein te voet; bij aanneming familienaam 21 jaar Vermist: eind 1814 Laatste bericht: 16.03.1813 Niet teruggekeerd: 08.09.1813 opgenomen in een (onbekend) militair hospitaal aldaar overleden 29.09.1813 aan de gevolgen van koorts Opmerkingen: overlijdensbericht is getekend te Parijs, 14.04.1814 Bronnen: RAF Coll.Visser; nr.279 Vermisten; ARA Mil.stamboeken inv.nr. 2.01.15 pak 162 P nr.152; Gen.Jb.1956 bldz.29 nr.1; Reg.naamsaanname mairie Kollum fol.40 6.Lichting: 1811 Mairie: Ternaard Miltair: Steringa, Fokke Pieters, wagenmakersknecht, geb.Ternaard, 12.04.1791 Wonende aldaar, zoon van: vader onbekend, moeder Hendrik Johannes (?) loteling; 31.01.1813 125e reg. inf. van linie onder nr.53, 5e bat., 2e comp. 12.03.1813 134e liniereg.; neemt de familienaam Ste(e)ringa aan te Kollum Vermist: 08.11.1813 krijgsgevangen genomen; 01.03.1814 bij controle doorgehaald in het militair stamboek Niet teruggekeerd: aangenomen niet teruggekeerd Bronnen: RAF Coll.Visser; Lerk bldz.137; Reg. naamsaanname mairie Kollum fol.32v Doede Jansz Biland (2644: 20 YC 208) Geboren 24 october 1791 te Ee Zoon van Jan A fait les campagnes de 1813 en Saxe de 1814 en France Le 27 Mars 1813 dans le 134e Reg. Inf. De Ligne Hopital en Francfort le 22 Avril 1813, Rayé pour longue absence le 31 octobre. Rentré au corps. Déserté le 4 Avril 1814 en France Sytze Djiemer (Djurres) Doedes (2655: 20 YC 208) (5283) Geboren 16 september 1791 te Collum, canton Buitenpost Zoon van Djiemer en Antje Sytzes soldaat 27 maart 1813 134e Regiment Infanterie de Ligne Bouke Pieters Dijkstra (4002: 21 YC 915) Geboren 24 december 1791 te Marrum zoon van Pieter Douwes en Direke Folkerts soldaat 6 januari 1813 125e Regiment Infanterie de Ligne; per 12 maart 1813 134e RI de Ligne Johannes van der Laan (5079) Geboren 9 december 1791 te Oudwoude zoon van Johannes Teunes en Aafke Hermanus soldaat 7 december 1812 125e Regiment Infanterie de Ligne Louis Moller Minnema (2645: 20 YC 208) Geboren 2 maart 1791 te Ternaard zoon van Melle Klazes en Syke Louises soldaat 27 maart 1813 134e Regiment Infanterie de Ligne Feike Postma (2650: 20 YC 208) 17 october 1791 te Kollum zoon van Feike en Gaske Fokkes soldaat 27 maart 1813 134e Regiment Infanterie de Ligne Fokke Pieters Steringa (4003: 21 YC 915) 12 april 1791 te Ternaard soldaat 31 januari 1813 125e Regiment Infanterie de Ligne
Ook van ene Jan Klaazes, geboren 23 december 1788 te Dokkum als zoon van Klaas Rienks Post, zijn soldatenbrieven bewaard gebleven. Twee van deze brieven zijn gepubliceerd in 'Ons Erfgoed', 10e jaargang, nr. 1, januari-februari 2002, pag. 11-13.
Een lijst met Friese Gardes d'Honneur (Eregarde) vindt u op deze site.
Op maandag 9 april 2001 om 19.45 uur, tijdens de algemene ledenvergadering van de Vereniging van Archiefonderzoekers te Dokkum, heeft de heer Paasman uit Burgum een lezing gehouden over Friese soldaten in het leger van Napoleon. Hij is expert op dit gebied en heeft jarenlang onderzoek in de diverse archieven gedaan. Heeft u vragen of interessante informatie voor hem, email dan naar paasman13(at)zonnet.nl
. Zijn eigen site met bronnen en diverse brieven van soldaten uit Friesland, vindt u hier.
Deze site hoort frames te bevatten. Ziet u geen frames, klik dan hier.