Jan Walda

Tijdens de vrij grote renovatie van het kerkgebouw der Ned. Herv. gemeente, die zowel van binnen als van buiten gebeurde, kwamen halverwege het koor tijdens het vernieuwen van de houten vloer enige oude grafzerken tevoorschijn.

Jan Walda en Klaas Dijkstra, door nieuwsgierigheid geprikkeld, onderzochten deze stenen en probeerden de opschriften te ontcijferen voorzover deze zichtbaar werden. In overleg met de kerkvoogdij werd een groter gedeelte van de vloer weggebroken en toen werd duidelijk dat het twee zerken betrof van blauwe hardsteen: lengte 200 cm, breedte 72 cm en de dikte was 12 cm.

Zerk 1:

Rechts; heeft als randopschrift: Den 5’e Februari is in de here gerust. De Godt Salicke ontslapen den eersamen en seer Discrete Eebe Eebessoon out geweest 67ste jaar anno 1675.

Het eerste bovenopschrift vermeldt: Anno 1675 ende leit alhier begraven verwachtende een salicke opstanding in Christo I.E.S.U.

Later is het volgende opschrift hieronder aangebracht: Douwe Douwes in leven huisman onder Niawier oud ende 45 jaar en leit alhier begraven.

Hieronder een wapensymbool: een rond wapenschild waarvan de wapens zelf zijn weggehakt; aan weerszijden de letters E.E.

Hier weer onder een opschrift, dat heel moeilijk is te ontcijferen, mogelijk door fors gebruik van of uitslijten door het draaihek van het koor. De nog zichtbare tekst luidt:

In dit graf.

Op de vier hoeken: Medaillons, voorstellende boven een mannen- en een vrouwenhoofd, en aan de onderkant hetzelfde.

De verleiding is groot om het gedicht weer compleet te maken, temeer omdat genoemde Eebe Eebessoon boer was op het klooster Sion.

Zerk 2:

Links; welhaast identiek, met als randschrift:

Huisvrouw van de eersamen en zeer discrete Aebe Aeebes omtrent sinde geweest 66 jaren en leit alhier begraven. Verwachtende een salighe opstandinge in Christo JESU

Een wapenschild met lovers; ook de wapens weggehakt met aan weerszijden de letters GC.

Het tweede opschrift op deze steen luidt:

Den 28’ste Februwaris 1755 is gestorven den Eerbare Antie Tiesens weduwe Douwe Douwes out en leit alhier begraven.

Ook hier weer vier medaillons op de vier hoeken. Jammer blijft het dat de wapenschilden zo erg beschadigd zijn, maar dat is gebeurd in een tijd dat alles wat maar met adel had te maken, uitgewist diende te worden. Heden ten dage wordt aan deze monumenten weer een plaats gegund die zichtbaar is.

De herontdekking van de twee grafzerken in de Ned. Herv. kerk in Niawier kreeg nog een vervolg. In overleg met de kerkvoogdij en de gemeente Dongeradeel en de Stichting Beheer Kerkelijke Gebouwen werd besloten dat meer vermoede grafzerken onder de houten vloer zichtbaar zouden worden gemaakt. Deze zouden dan in het middenpad gevloerd worden, met de aanwezige grijze vloertegels, passend in het geheel.

De samenwerking met Bouwbedrijf De Graaf van Engwierum maakte mede mogelijk dat deze toevallige "vondst" voor het oog bewaard en getoond kon blijven.

Zerk 3:

Links vanaf de preekstoel. Anno 1667 Den 11 May is in de Heere Gerust die Eersame Teecke Sydsses out omtrent 57 jaere ende leit alhier begraven met sin huisvrou Titsche Clasen out omtrent 50 jaren.

Op de vier hoeken medaillons, in het midden een wapenschild met aan weerszijden de letters T.S. De wapens zelf zijn weggehaald.

Zerk 4:

Anno 1639. Den 8 February sterft D’eerbare BAVCK Hendrich Dr D HuysFrou van Claes Stoffels out 58 jaeren en leit alhier begraven.

Hierop aangebracht een ruitvormig wapenschild waar ook de wapenafbeeldingen praktisch niet meer te ontdekken zijn. Met enige moeite worden een adelaar en een klaverdrie zichtbaar. Onder het wapenschild bevindt zich het volgende opschrift:

Anno 1655 den 2 Januari is gestorven de Eersame Stoffel Claessen Zoon out E...ant 33 jaer ende leit alhier begraven. Hieronder de letters RW-PB die onderelkaar vermeld zijn.

Zerk 5:

Is in een heel slechte staat en kwam gebroken onder de vloer vandaan in drie gedeelten, waarbij de leisteen aan de randen sterk was afgebrokkeld. Toch werd het mogelijk geacht de steen weer een plaats te geven in het middenpad. Voor zover mogelijk is geprobeerd de opschriften te achterhalen.

Anno 1666. 20 April ... den Eerbare Claesen ... Huysvrou van Teacke Sydssens out 66 jaren ende leit alhier begraven.

In het midden van de steen twee opschriften:

Anno 1777 Den 28ste December is overleden den Eerbare Mincke ... in leven huisfrou van Jan Sypts out omtrent 65 jaer en leit alhier begraven.

Dan is er weer een ruitvormig wapenschild te zien met aan weerszijden de letters T.E. Ook hiervan zijn de afbeeldingen weggekapt.

Het derde opschrift hieronder luidt:

Anno 1790 den 3’e July is overleden den Eerbare Tryntje Fockens in leven de derde huisvrou van Jan Sypts out ende ruim 50 jaren ende leit alhier begraven.

Zerk 6:

Vermeldt als randopschrift: Anno 1646. Den 18en de Augustus sterft den Eersame Claes Stoffels Zoon. O.V.T. omtrent 72 jaar ende leit alhier begraven.

Het tweede opschrift boven luidt:

Anno 1693. Is den Eersame Claes Hendricks in de Here ontslapen out seinde 44 jaren ende leit alhier begraven.

Hieronder een rechthoekig wapenschild met aan weerszijden de letters K.H.

Het derde opschrift luidt:

Anno 1671. 6 February is in den Here Godts Salichyck ontslapen den Eersame en de seer discreten Ionge fiere Claes Teackes out omtrent 21 jaar ende leit alhier begraven.

Met de al eerder besproken priorzerk, die op de begraafplaats nog te zien is, gaat de geschiedenis nu verder en leeft voort in de namen, die bij deze gelegenheid voor het voetlicht kwamen.

Het huidige kerkgebouw is van 1678 en is vrij zeker gebouwd van materiaal van een eerder gebouw. De vermelde jaartallen op de hiervoor genoemde zerken geven aan dat deze zerken mee zijn overgegaan naar het huidige gebouw.

Dat genoemde zerken, na jaren uit het gezicht verdwenen te zijn geweest, nu weer dienstbaar en zichtbaar zijn voor allen, is winst. Hoe ook de tijden mogen zijn, het bewaren van het erfgoed van eerdere generaties, blijft een opdracht.

Deze site hoort frames te bevatten. Ziet u geen frames, klik dan hier.