Trở về trang chính

Xã Hội Chủ Nghĩa mang màu sắc TQ hay Tư Bản Chủ Nghĩa mang màu sắc TQ?

Chih Chia Hsu, Giáo sư phụ giảng Ban Báo chí Ðại học Ming Chuan

Người dịch: Trương đăng Ðệ

‘Some people in rural areas and cities  should be allowed  to get rich before others...To let some people and some regions become prosperous first is a new policy that is supported by everyone.’  

(Excerpt from a talk  with leading members of State planning Commission..., Jan. 12, 1983 ,  Deng Xiao Ping’s works, Vol III )

Lời người dịch: Trong cuộc cải cách kinh tế do Ðặng Tiểu Bình dề ra cho Trung quốc, có  một chính sách , mà chúng tôi trích dẫn ở trên , cho phép một số người ở các vùng thành thị  và ở một số vùng  được  giàu trước những người khác. Chính sách này đã góp phần đem lại nhiều thành quả lớn về kinh tế, nhưng một mặt khác nó cũng đang tạo thành một giai cấp mới mà chúng ta gọi là giai cấp tư bản đỏ ; giai cấp này chiếm phần lớn của cải trong nước, còn đại đa số dân chúng vẫn sống trong nghèo nàn . Ðiều này ngược hẳn với chủ trương ban đầu của ÐCS là xóa bỏ giai cấp và xây dựng một xã hội bình đẳng .

Chúng tôi dịch bài ' The increasing uneven distribution of wealth in Mainland China ' của giáo sư Chih trong  Peace & Forum Essays ngày 16/9/2002    để cống hiến các bạn đọc vì có những điểm trong bài giống với tình hình Việt nam hiện nay. Chúng tôi cũng đổi tên của bài vì theo ý chúng tôi, với  thuyết  ''ba đại diện'' của ông Giang trạch Dân, chế độ TQ đang hướng về một chế độ tư bản đặc biệt , hơn là một chế độ xã hội chũ nghĩa cũng đặc biệt mà ông Ðặng tiểu Bình gọi  là  '' mang màu sắc TQ '' ; cái đuôi '' mang màu sắc TQ '' , nói một cách đơn giản , chỉ có nghĩa là Ðảng CS phải giữ vững sự lãnh đạo của mình  ( Deng Xiao Ping's works, vol. 3 ) để  độc quyền cai trị , giành mọi  quyền vá lợi cho đảng .

Hơn nữa TQ luôn luôn mang mộng bá quyền , đã chiếm nhiều hài đảo , hải phận và đất đai của ta nên mọi  xáo trộn , mọi biến chuyển làm TQ yếu đi là có lợi cho ta; ngược lại, mỗi thành công hay tiến bộ của TQ làm chúng ta phải lo lắng đề phòng . Việc luật sư  Lê chí Quang viết bài  '' Hãy cảnh giác với Bắc triều '' biểu lộ bầu nhiệt huyết của anh đối với tổ quốc  và lòng dũng cảm của một thanh niên  được mọi người yêu nước ngưỡng mộ và mến phục. Chỉ có những '' tôi tớ của ngoại bang '',  như Dương thu Hương nói, mới bắt giam và xử tù anh, vì  anh đã dám đụng chạm tới chủ của chúng.

Những số tiền trong bài của tác giả đều tính theo nhân dân tệ của TQ ; để các bạn đọc dễ hiểu , chúng tôi dã đổi ra MK theo hối suất ngày 10 /11/02  ( 1 MK = 8.2772 nhân dân tệ ) và bỏ đi các số lẻ. Những tài liệu mà giáo sư Chih tham khảo được in chữ nghiêng trong ngoặc đơn .

 

I - Mở đầu:

Trung hoa lục địa bắt đầu chính  sách cải cách sau phiên họp lần thứ 11 Ðại hội Ðảng lần thứ 3 vào cuối năm 1978. Hai thập niên sau đó, TQ đã trở thành một trong những nước có nền kinh tế phát triển nhanh nhất  trên thế giới. Những ước lượng mới nhất của  Ngân hàng Thế giới cho thấy ngày nay có GDP  ( tổng sản lượng quốc nội )  nhiều thứ 6 trên thế giới. Sự tăng trưởng về kinh tế đó đã làm cho TQ mạnh hơn, và Cộng đồng quốc tế đã  quan tâm nhiều hơn tới TQ và thị trường của hơn 1.2 tỉ người. Nhiều học giả và chuyên gia tin rằng TQ vẫn có nhiều triển vọng tốt về sự phát triển về kinh tế.

Trong khi nền kinh tế gia tăng, xã hội TQ đã thay đổi. Sau bề ngoài của sự lớn mạnh về kinh tế, xã hội TQ thực tế đang phải đương đầu với những thách đố quan trọng. TQ  có nhiều người thất nghiệp hơn bất cứ quốc gia nào khác trên thế giới, sự chênh lệch về  đời sống giữa các vùng đô thị và nông thôn cao hơn bất cứ quốc gia nào khác, sự chênh lêch về lợi tức tăng nhanh hơn bất cứ nơi nào khác, sự tham nhũng trầm trọng nhất trên thế giới, và việc gây tổn hại tới môi sinh trong qui mô rộng lớn nghiêm trọng hơn bất cứ nước nào khác. Trong khi sự  tăng trưởng về kinh tế còn tiếp tục, những điều trên đã góp phần phát sinh ra những vấn đề xã hội lớn. TQ đang đứng trước những khủng hoảng đi vào một thời kỳ bất ổn xã hội (Strategy and Management số 52 tháng 3, 2002 , tr 26 ).

Trong những hiện tượng khác nhau gây ra bất ổn xã hội, sự phân phối của cải ngày càng không đều lá một trong những thách đố  quan trọng nhất,  và làm chính quyền TQ lo lắng nhất. Mục đích đấu tiên của cuộc CM cộng sản là thành lập một  xã hội bình đẳng trong đó công nhân và nông dân sẽ là lực lượng chính, và sự áp bức giai cấp sẽ bị hủy bỏ . Thế nhưng ở TQ, người ta đã thấy  nẩy ra một '' hệ thống giai cấp mới'' dựa trên sự chênh lệch về của cải, và sự chênh lệch về lợi tức đang tệ đi một cách nhanh chóng. Ðối với ÐCSTQ, một đảng mà người ta mong đợi rằng sẽ ủng hộ sự thống trị của giới vô sản, có một sự tương phản đáng xấu hổ giữa mục đích và sự thật. ( ND nhấn mạnh )

Sự phân phối của cải ngày càng bất bình đẳng có thể  xem xét bằng cách  dùng hệ số Gini về sự chênh lệch lợi tức. Trong bài này, việc phân tích  các thống kê sẽ được dùng để khảo sát kỹ vấn đề ngày càng quan trọng đó.

II  -   Hệ số Gini đang tăng đều 

Cộng đồng thế giới thường dùng hệ số Gini để đo sự bất bình đẳng trong việc phân phối  của cải. Một hệ số Gini dưới 0,3 biểu hiệu có bình đẳng trong cách phân phối của cải ; một hệ số Gini từ 0,3 đến 0,4 biểu hiệu sự phân phối có thể chấp nhận được ; một hệ số trên 0,4 biểu hiệu sự phân phối rất không bình đẳng , và một hệ số trên 0,6 có nghĩa là sự nghèo khổ cùng cực đi đôi với sự giàu có tột độ, có khả năng gây ra bất ổn xã hội. ( xem chú thích 1 của người dịch ở cuối bài).

Theo ước lượng của Ngân hàng Quốc tế, hệ số Gini của TQ vào năm 1981 là 0,28. Tới năm 1995, hệ số đó tăng lên 0,383. Tuy đó vẫn còn là mức bất bình đẳng  có thể chấp nhận được, hệ số ấy  đã gần tới mức nguy hiểm . Quan trọng hơn nữa là hệ số Gini bây giờ của TQ tăng nhanh hơn hầu hết  các nước khác trên thế giới. Theo một cuộc khảo sát rộng rãi do Ban Khoa học Xã hội ở Ðại học  Nhân Dân thực hiện thì vào năm 1994, hệ số Gini về sự chênh lêch giữa dân thành thị và dân ở nông thôn đã lên tới 0,434 , trong vùng nguy hiểm.

 Những thống kê chính thức của TQ dè dặt hơn, nhưng ngay chính quyền TQ cũng phải nhìn nhận rằng vào năm  2000, hệ số Gini đã vượt quá '' mức báo động xanh '' 0,4, giữa 0,4 và 0,43 ( China Times 20/6/ 2001, tr 13 ). Theo một cuộc nghiên cứu  được Hàn lâm viện Khoa học TQ thực hiện thì nếu các lợi tức bất hợp pháp   được cộng thêm vào để tính thì hệ số Gini thực ra đã quá 0,5 ( Beijing Zhi Chun, 5/ 2002, tr 17  ). Nói cách khác, sự phân chia của cải ở TQ đã rất không đều, và sự chênh lệch giữa giàu vả nghèo đang tăng đều đặn.

 

III  -   Chênh lêch về lợi tức đang tăng đều đặn 

Theo thống kê không chính thức,  tổng số các khoản tiền gửi ngân hàng ở TQ vào năm 2000 lên tới gần                  725 tỉ MK, trong đó 80% là của dưới 20% người gửi ( United Daily News 23/3/01 , tr 13 ). Nói cách khác , phần lớn của cải được tập trung vào một thiểu số người .

Sự gia tăng hệ số Gini nói ở trên phản ánh tình trạng về khoảng cách giữa giàu và nghèo nói chung đang tên hơn . Nhìn về lợi tức thực sự thì lại càng thấy rõ hơn tình hình đó xấu đi nhanh chóng thế nào :

1)   Chênh lệch  giữa các vùng thành thị và nông thôn.

Luãt đăng ký các hộ ở TQ chia dân chúng thành những dân ở thành thị và những dân ở nông thôn. Từ đầu cải cách, sự chênh lệch về lợi tức giữa dân thành thị và dân quê dần dần tăng lên.. Theo thống kê chính thức, vào năm 2001 lợi tưc trung bình hàng năm của dân thành thị là  830 MK ( con số này đang gia tăng với tỉ lệ 8,5% , trong khi lợi tức trung bình hàng năm của dân quê chỉ là 285 MK, tăng với tỉ lệ 4,2% ( Central News Agency 7/3/2002 ) .

Với những con số trên, ta có thể thấy lợi tức trung bình hàng năm của dân thành thị gần gấp 3 của dân quê, và tỉ lệ tăng trưởng vè lợi tức của dân thành thị hơn gấp 4 lần tỉ lệ tăng trưởng lợi tức của dân quê. Ðiều này cho thấy một sự chênh lệch đáng kể, và sự chênh lệch này có vẻ đang tăng thêm .

Nói về mãi lực, sự chênh lệch giữa dân thành thị và dân quê thực ra còn lớn hơn. Theo một cuộc nghiên cứu của ông Lin Yifu, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu về Kinh tế TQ tại Ðại học Bắc kinh, lợi tức trung bình của dân quê vào năm 1998 bằng lợi tức trung bình của dân thành thị vào năm 1991, và hơn nữa, nói một cách tương đối, không được nửa số dân quê vào năm 1998 có TV màu và tủ lạnh so với dân thành thị vào năm 1991 ( China Times, 14/3/2001, tr 11 ). Nói cách khác, tiêu chuẩn về mức sống của dân quê còn dưới xa  mức sống của dân thành thị..

Một  cuộc nghiên cứu về các mức lợi tức do Hàn lâm viện Khoa học Xã hội TQ và Trung tãm Nghiên cứu  của Hội đồng Quốc gia thực hiện vào năm  2001 cho thấy rằng, nếu  ta so sánh mức lợi tức của dân thành thị và cũa dân quê trong cùng một vùng, thì tỉ lệ giữa hai mức đó từ 5:1 đến 25:1 ( Zheng Ming 4/2002 , tr 18 ) . Nói cách khác, tại một vài vùng, lợi tức của dân thành thị lớn hơn lợi tức của dân quê tới 25 lần. Một cuộc khảo cứu  về 20 000 dân thành thị   do Trung tâm  Kiểm soát về sự  Phát đạt về kinh tế của TQ thực hiện vào năm 2001 cho thấy mức lợi tức  và mức tiêu thụ của dân quê tụt hậu 10 năm so với dân thành thị  ( '' Analysis of Social Trends in China  2001-2002, and Forecasts '' , Lu Jianhua )  

Một cách cụ thể hơn , cuộc nghiên cứu do Liu Liu Wei, giáo sư  cộng tác ở trường Cao đẳng Kinh tế tại Ðại học Sư phạm Bắc kinh, cho thấy tài sản của 50 người giàu    có lợi tức thực - nghĩa là  sau khi đã trừ thuế (net income  ) -  ngang với  tài sản của 5000  dân quê, và tài sản của  3 triệu  người triệu phú ở TQ bằng lợi tức thực của  900 triệu dân quê trong 2 năm  ( China Times 20/5/2001, tr 11 ).  Các học giả ước lượng  đã có hơn 3 triệu người triệu phú ở TQ ; nói cách khác,  tài sản của một số bách phân rất nhỏ dân số   lớn hơn lợi tức của toàn thể dân vùng nông  thôn  ( gồm đại đa số  dân chúng ) ; sự chênh lệch giữa giàu và nghèo ngày càng xấu đi một cách nhanh chóng.

Dân các vùng nông thôn TQ phải đương đầu với một vấn đề  chủ yếu, đó là lợi tức thấp của họ  ; nói cách khác, sự nghèo khó rất phổ biến . Những thống kê chính thức cho thấy 50% số hộ  vùng quê có lợi tức ít hơn 242 MK một năm ( China Times 20/5/2001 ). Nói cách khác ,  đại đa số dân quê bị chìm đắm trong cảnh bần cùng.

 

2)   Chênh lệch về lợi tức giữa các dân thành thị

 Sự chênh lệch về lợi tức không những có giữa nông thôn vả thành thị  , mà ngay  giữa dân trong các thành thị ,  sự chênh lệch này cũng rất lớn.

Hiện có chừng 30 triệu dân các thành thị sống trong bần cùng, con số này chiếm từ 7% đến 10% dân số không phải ở vùng quê ( United Daily News 12/3/2002 , tr 13). Nói cách khác, gần 1/10 dân thành thị sống trong nghèo nàn. Nếu so sánh lợi tức của người nghèo và của người giàu trong các thành thị, sự chênh lệch lại càng rõ.

Thống kê chính thức  cho biết là tại các thành phố ở TQ,  người giàu ngày càng giàu trong khi người nghèo ngày càng nghèo ; chênh lệch giàu nghèo đang tăng. Vào năm 2000, các hộ có lợi tức thấp là vào khoảng 10% dân thành thị , tổng số lên tới 45 840 000 người. Lợi tức trung bình hàng tháng của họ là 27 MK. Trong khoảng thời gian 1996-2000, tỉ lệ tăng trưởng về lợi tức trung bình và chi tiêu trung bình đối với các hộ nghèo nhất theo thứ tự  là 1.2% và 1.6% ; tỉ lệ  tăng trưởng của các hộ có lợi tức cao nhất là 9.7%  và 9.3% ( '' The social Instability behind Economic Prosperity '', Wang Shaoguang và....tr 30 ).

Nói cách khác , sự tăng trưởng rất hạn chế đối với các hộ nghèo ở thành thị, và chi  tiêu của  họ tăng nhanh hơn lợi tức, đời sống của họ đang khó khăn hơn. Mức tăng trưởng  về lợi tức của các hộ có lợi tức cao  lớn hơn 8 lần  mức của các hộ nghèo nhất, và lợi tức của họ tăng nhanh hơn số chi tiêu của họ, như vậy có nghĩa là họ có thể  để dành tiền và trở nên giàu có hơn,

Nói chung,  sự chênh lệch về của cải trong các thành pbố đang tăng, và tăng nhanh ; vấn đề phân phối  không đều  của cải ngày càng trầm trọng hơn.

 

3) Chênh lệch giữa các nghề nghiệp

        Ngoài sự chênh lệch về lợi tức  giữa thành phố và nông thôn, giữa dân trong các thành phố, sự chênh lệch giữa giữa các nghề nghiệp cũng đang tăng.

        Theo một cuộc nghiên cứu do mạng lưới Zhonghua Ying của TQ thực hiện, những công ty ngoại quốc  hoạt động tại TQ có tiền lương trung bình cao nhất : 6435 MK một năm.  Ngành công nghệ có lương trung bình cao nhất là công nghệ viễn thông, 6911 MK , theo sau là công nghệ  về hàng hóa  tiêu thụ nhanh ( thực phẩm, nước uống, thuốc lá ) với 5892 MK, và công nghệ về  máy điện toán và internet với 5470 MK.  Ðiện thương ( E-commerce ) , dịch vụ tư vấn, tài chính và bảo hiểm, kỹ thuật về sinh học ( biotechnology)  và điện tử  theo thứ tự đứng từ hàng 4 đến hàng 8 . Công chức chính phủ đứng hạng chót với  lương trung bình hàng năm là 2174 MK.

        Do những thống kê trên, người ta có thể thấy rằng trong 34 loại công nghệ khác nhau tại TQ,  tiền lương trung bình cao nhất  nhiều gấp 3 lần tiền lương thấp nhất . Tuy nhiên, theo thống kê chính thức của chính phủ, sự chênh lệch còn cao hơn thế.

       Các thống kê của nhà nước tại thành phố Bác kinh chia công nhân thành phố thành 86 hạng. Lương trung bình trong những công nghệ  trả lương cao nhất  nhiều gấp 6.6 lần các công nghệ trả ít lương nhất. Những công nghệ  trả lương trung bình cao nhất  là về điện toán và những dịch vụ  áp dụng, về tài chính và cao kỹ, và về đại lý thương mại ( Beijing Chenbao 26/3/2002).

4)         Chênh lệch giữa các trình độ học vấn

Dù trong thời CM Văn hóa, chính quyền TQ đánh gíá các trí thức như là hạng '' thứ 9 hôi thối '' ( stinking ninth), hạng thấp nhất trong xã hội, từ khi cải cách bắt đầu, học vấn đã trở thành một biểu thị quan trọng cho mức lợi tức. Các cuộc nghiên cứu cho thấy  trình độ học vấn càng cao thì mức lợi tức càng lớn.

Một cuộc nghiên cứu của  mạng lưới Zhonghua Yingcai cho thấy với sự cách biệt về trình độ học vấn, cứ  cách nhau một cấp thì có  sự chênh lệch về lợi tức  hàng năm là  1208 MK. Tiền lương trung bình hàng năm  là 7506 MK cho cấp tiến sĩ, 7470 MK  cho cấp cao học ( phó tiến sĩ) , 5277 MK  cho những người tốt nghiệp đại học, 3642 MK cho những người tốt nghiệp cao đẳng cấp dưới ( junior college graduates), 2508 MK  cho những người dưới mức cao đẳng, và 9948 MK cho những người có cử nhân về quản lý Kinh doanh (MBA ) ( Beijing Chenbao 6/3/2002 ).

Trong khi sự chênh lệch giữa tiến sĩ vá cao học  không nhiều, thì   giữa trình độ cao học, tiến sĩ và trên nữa, giữa trình độ đại học và cao đẳng cấp thấp  có sự chênh lệch đáng kể.

Lương trung bình của những người có trinh độ cao học hay hơn nữa lớn hơn 3 lần lương những người ở cấp thấp hơn trình độ cao đẳng , và sự chênh lệch tiếp tục tăng.

5)         Chênh lệch về vùng

         Mức lợi tức cũng thay đổi rõ ràng từ vùng này qua vùng khác. Nói chung những vùng  bờ biển Ðông TQ có lợi tức cao hơn ở các vùng  ở giữa hay Tây TQ.

       Những ước lượng của Cục Thống kê Quốc gia cho thấy vào năm 1999, 615.6 triệu dân ở TQ, hay 60% dân số được hưởng một tiêu chuẩn  về mức sống khá dễ chịu (2). Tuy nhiên, trong số đó thì có 460 triệu người sống ở miền Ðông, gồm 90% dân số trong vùng . Ỏ miền Tây TQ , số có tiêu chuẩn mức sống tương đối khá dễ chịu chưa bằng 1/2 dân số ( Xingdao Ribao 25/11/2001 ,tr  A 14 ) . Nói cách khác,  ở miền Ðông, 1/10 dân bị nghèo khổ ; phần lớn dân nghèo tập trung ở  miền Trung và miền Tây TQ. Các tiêu chuẩn về mức sống trung bình ở miền Ðông hơn hẳn ở miền Trung và miền Tây TQ.

       Vào năm 2001, Cục Thống kê của chính phủ tại thành phố Bắc kinh thực hiện một cuộc so sánh lương các công nhân ở 5 thành phố chính Bác kinh, Thiên Tân, Thượng hải, Trùng Khánh và Quảng châu. Thành phố có  mức lương trung bình cao nhất  2751 MK là Quảng châu.Thượng hải đứng thứ nhì với 2631 MK; tiếp theo là Bác kinh với 2314 MK và Thiên tân với 1729 MK. Trùng khánh mà người ta hy vọng sẽ đứng đầu kế hoạch '' Mở mang miền Tây vĩ đại '' chỉ có  mức lương trung bình hàng năm là  1151 MK. Lương trung bình ở các thành phố chính  cao hơn ở các thành phố nhỏ rất nhiều ; lương trung bình tại các thành phố  vùng duyên hải Ðông  TQ cao hơn ở các thành phố lớn ở các miền Trung và Tây.

      Nếu ta chia TQ thành ba phần Ðông , Trung và Tây thì miền Ðông có mức lợi tức cao nhất, sau đó là miền Trung, miền Tây đứng hạng chót. Và sự chênh lệch đó còn đang tăng. Các thống kê cho thấy trong giai đoạn 1987-1995, lợi tức trung bình trong các tỉnh mà người dân thành thị có  mức lợi tức cao nhất  tăng 1,72 lần, trong các tỉnh mà  dân thành thị có mức lợi tức thấp nhất  tăng 2.6 lần ; nói một cách  rõ ràng, lợi tức hàng năm ở các tỉnh đó đã tăng từ  63 MK tới  575 MK. Vào năm 1996 , trong các hộ ở thành thị  nói trên mà lợi tức hàng năm cao hơn  12 081 MK, thì 55% sống ở Quảng đông,, và 9.41% ở Thượng hải ; tỉ số bách phân sống ở  Thiểm Tây, Giang tây, Quý châu và Thanh hải rất nhỏ. ( '' Equality & Efficiency - The problem of Income disparity in Contemporary China '', tr 21, 22  , Yang Yiyong et al.   ) . Các thống kê cho thấy sự phát triển về kinh tế của TQ có lợi cho miền Ðông nhiều hơn các miền khác rất xa . Của cải tập trung tại các vùng duyên hải Ðông TQ, các miền Trung và Tây  tương đối còn nghèo.  Hơn nữa, sự chênh lệch đang tăng.

       Tuy từ vài năm gần đây, chính quyền TQ  đang đẩy mạnh kế hoạch '' Phát triển miền Tây vĩ đại '', phải cần một thời gian nữa  mới có thể thực hiện được một bước cải thiện đáng kể trong sự chênh lệch về lợi tức theo bậc thang nói trên .

 IV  -   Kết luận

        Qua cuộc phân tích trên, ta có thể thấy sự chênh lệch về của cải tại TH lục địa đã ở trong vùng nguy hiểm được quốc tế công nhận . Sự  phân phối không đều của cải ở TQ  xấu hơn hầu hết các quốc gia khác trên thế giới ; đối với một chế độ cộng sản mà người ta mong đợi là phải coi trọng sự bình đẳng về giai cấp, điều này làm chính quyền rất lúng túng .

       Sự phân phối không đều của cải được phản ánh trong sự chênh lệch lợi tức  ngày càng phổ biến, bao gồm  sự chênh lệch giữa  các vủng thành thị và nông thôn,  giữa các vùng  với nhau, giữa  các công nghệ, và giữa trình độ học vấn. Một  cấu trúc về giai cấp mới đang dần  dà thành hình. Cùng lúc khi TQ đang còn hàng chục triệu dân nghèo và đa số lớn dân quê có lợi tức hàng năm dưới  242 MK thì lại sản xuất ra  được trên 3 triệu người triệu phú  . Từ quan  điểm  phát triển về kinh tế, chính sách cải  cách  hơn 20 năm qua đã tạo ra một phép lạ về tăng trưởng nhanh chóng về kinh tế, nhưng từ quan điểm xã hội, cái phép lạ lại là tốc độ mà chính quyền đã  tạo ra một sự bất bình đẳng xã hội mới. ( ND nhấn mạnh )

     Các viên chức chính quyền và các học giả nhận thấy sự phân phối bất bình đẳng của cải ngày càng xấu đi một cách nhanh chóng, và đã đưa ra một loạt cảnh báo là nhà nước cần phải ngăn ngừa không cho tình trạng  tệ đi . Tuy nhiên, một số lớn lợi tức  cá nhân ở TQ được che dấu, và một vấn đề trầm trọng về tham nhũng và hoạt động bất hợp pháp  làm tăng thêm  mức bất công trong việc phân phối  của cải. Tại các thành thị,  thất nghiệp đang tăng trong khi ở nông thôn, lợi tức  nhà nông chỉ tăng thêm  một cách rất chậm . Tất cả  những nhân tố đó hợp lại làm sự phân phối  không đều  cuả cải  tăng thêm ( Central  Newa Agency 22/8/2001  ). Sự  phân phối  bất bình đẳng của cải không chỉ là sản phẩm của chính sách phát triển kinh tế mà còn có liên quan tới tham nhũng, điều này làm cho vấn đề  tệ hơn.

        Việc phân phối không đều của cải  đang có ảnh hưởng tiêu cực tới sự ổn định xã hội ở TQ. Các nông dân nghèo đang xuống đường biểu tính ( '' Second-class citizens : The impoverished state of China's farmers '' , Chih-Chia Hsu , Dalu Gonzuo Jianbao 9/2001 ). Các học sinh nghèo  đang gặp khó khăn để tiếp tục sự học ( ''The difficulties facing students wishing to continue their education ''  id.  6/2002  ). Công nhân thất nghiệp đang tổ chức các cuộc biểu tình lớn ( ''Workers' demonstrations reach fever pitch''  id  3/2002 ). Các trọng tội gia tăng . TQ đã trở thành một xã hội mà sự phân phối của cải ở mức bất bình đẳng  rất cao, và nhiều vấn đề khác nhau do tình trạng trên phát sinh đang được phản ánh qua những thách thức đối với trật tự xã hội.

       Ðiều làm lo ngại hơn nữa là sự phân phối của cải không đều ở TQ đã tới mức khá trầm trọng có thể đe dọa sự ổn định của xã hội.  Chính quyền còn đang đặt ưu tiên cho sự phát triển kinh tế . Tuy chính quyền đã  bày tỏ mối quan tâm nhưng họ chưa có nỗ lực  nghiêm túc để giải quyết vấn đề.

      Một cuộc nghiên cúu của các viên chức trung cấp cho thấy trong các chính sách khác nhau được thi hành vào năm 2001 thì có ba chính sách  mà mức độ thực hiện chưa tới 10% . Ðó là việc giảm  mức chênh lệch về lợi tức, giảm gánh nặng của nông dân , và giải quyết nạn thất nghiệp ( '' Officials views on the state of society in 2001-2002 ''  Xie Zhiqiang, China in 2002  : Social trends and forecasts,   tr 31  ).

        Giới lãnh đạo TQ  hiện đang tiến hành việc chia sẻ quyền lực trong Ðại hôị Ðảng lần thứ 16. Những  người lãnh đạo mới sắp nắm giữ quyền hành sẽ thấy là họ phải đối phó với cuộc khủng hoảng xã hội do việc phân phối của cải không đều ngày càng xấu gây ra . Họ sẽ cần phải mạnh dạn giải quyết vấn đề để tìm được câu giải đáp nếu họ muốn bảo đảm  sự ổn định xã hội và sự phát triển kinh tế ở TQ.

 

Ở trên bài của giáo sư Chih đã hết . Chúng tôi thêm một đoạn dựa theo bài '' The Yin and the Yang of Jiang '' ( Mặt âm và mặt dương của Giang ) do  phóng viên Geoffrey York, trưởng  văn phòng của báo Globe  tại Bắc kinh viết và được đăng trong tờ Globe and Mail , Canada ngày 13/11/2002 để nói về:

Tương lai của TQ

Theo ông G. Geoffrey thì thời gian dưới sự lãnh đạo của ông Giang trạch Dân đã tốt cho TQ nhưng không tốt  nhiều cho người dân TQ. Có hai  giả thiết có thể xảy ra trong tương lai :

1)   Những người lạc quan  thì biện luận rằng , với sự tiến bộ về kinh tế,  ông Giang đã đưa TQ theo đường hướng Singapore va Mã lai, tại các quốc gia này sự độc đoán về chính trị đi đôi với sự gia tăng tự do về xã hội và kinh tế.

2)    Các người bi quan  lại thấy một sự tương tự khác . Họ muốn nói tới Nam dương: ở đây, nền kinh tế đã tăng  trưởng nhanh chóng trong 30 năm dưới sự cai trị độc tài của ông Soharto, nhưng  đã suy đi khi chế độ không đối phó  được những cuộc xuống đường phản đối và sự bất mãn của dân chúng vì  sự bất bình đẳng  gia tăng , và chế độ của ông Soharto đã sụp đổ - một số phận sẽ có thể xảy ra với đảng CS TQ một ngày nào đó nếu  mặt trái di sản của ông Giang không được quan tâm tới.

 

Chú thích       

1)  Hệ số Gini được nhà thống kê Ý Corrado Gini  lập ra và thường được dùng để đo mức bất bình đẳng về lợi tức của một xã hội .

     Hệ số đó là một con số nằm giữa 0 và 1 ; 0 chỉ sự  bình đẳng hoàn toàn ( mọi người đều có lợi tức ngang nhau ), và 1 chỉ sự bất bình đẳng hoàn toàn ( một người có tất cả lợi tức, trong khi mọi người khác không có gì cả. ). Hệ số Gini  ở Canada và các nước Âu châu trên dưới 0,3  ;  tại Á châu, hệ số đó  vào khoảng 3,5 ở Nhật  và vài nước , trong khi lên tới 0,4 ở một số nước khác ; đại đa số quốc gia ở châu Phi và Nam Mỹ  có hệ số lên quá 0,45 ; ở Hoa kỳ  hệ số là 0,4 vào những năm 1990.

2)  Một tiêu chuẩn tương đối dễ chịu ở TQ là  800 MK một năm ( Building a socialism with a specifically Chinese character    30/6/1884  , Deng Xiao Ping's works Vol . IÌI )

 14/11/2002

 

Trở về trang chính