I. Bức thư không
b́nh thường của vị đại tướng
một thời vang bóng:
.
Đầu năm 2004,
tướng Vơ Nguyên Giáp gửi một bức thư đề ngày 3 tháng
1 cho ‘’ Ban chấp hành Trung ương, Đồng chí
Tổng Bí thư, các đồng chí trong Bộ Chính trị,
Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương ‘’.
Thư dài 7 trang, về h́nh thức là đóng góp ư kiến
cho cuộc họp Ban chấp hành trung ương
đảng lần thứ 9 (khóa IX ) nhằm kiểm
điểm 3 năm thực hiện nghị quyết
của Đại hội đảng khóa IX và đề ra
nhiệm vụ cho 2 năm c̣n lại của nhiệm
kỳ này.
Đọc thoáng qua, ít ai
thấy được rơ nội dung thật sự của
bức thư, những vấn đề nó đặt ra,
cũng như khả năng tác động của nó
đối với nội t́nh đảng CS và t́nh h́nh chính
trị trong nước. Có thể h́nh dung sự bối
rối của những nhân vật cầm quyền chóp bu
khi thấy bức thư đă ‘’lọt lưới ‘’ ra ngoài
nước và đang được truyền về cho bà
con ta ở trong nước.
Bức thư cần
được lư giải, phân tích và nhận định
một cách khách quan, thấu đáo, dựa vào những thông
tin đáng tin cậy, để các lực lương dân
chủ trong, ngoài nước rút ra những kết luận
cần thiết cho hoạt động của ḿnh.
Chúng ta có thể chưa đi
sâu vào cả 7 trang thư, vào cả 7 vấn đề
lớn được ông Giáp lần lượt góp
ư:1)về xây dựng kinh tế; 2)về giáo dục và khoa
học; 3)về quốc pḥng và an ninh; 4)về chống tham
nhũng, lăng phí; 5)về xây dựng, chỉnh đốn
đảng; 6)về công tác cán bộ; 7)về công tác
bảo vệ chính trị nội bộ.
Có những bức thư dài,
nhưng quan trọng hơn cả lại ở vài ḍng ‘’tái
bút ‘’. Bức thư này cũng vậy. Theo tôi, người
viết muốn nhấn mạnh đến vấn
đề cuối cùng, là ‘’công tác bảo vệ chính trị
nội bộ ‘’( những chữ in đậm
dưới đây là nguyên văn trong thư).
Trong phần này, ông Giáp nêu
bật lên những vụ án chính trị cụ thể: ‘’
điển h́nh nghiêm trọng là vụ Tổng cục II
thuộc Bộ Quốc pḥng ‘’; ‘’ đặc biệt nghiêm
trọng là vụ Sáu Sứ mà Hội nghị Trung
ương 12 và 13 khóa VI đă bàn giao cho Trung ương khóa
VII giải quyết ‘’, và: ‘’nghiêm trọng hơn nữa là
vụ T4 mà Bộ Chính trị khóa VIII đă bàn giao lại
cho Bộ Chính trị khóa IX; Bộ Chính trị khóa IX đă
chỉ đạo Ban điều tra liên ngành tiến hành
điều tra và Bộ Chính trị đă kết luận
‘’.
Bức
thư kết luận khá mạnh mẽ: ‘’ Tôi đề nghị
Hội nghị Trung ương 9 khóa IX xử lư kiên quyết,
dứt điểm, nghiêm minh những vụ việc
tồn đọng nói trên theo đúng điều lệ
của Đảng, pháp luật của Nhà nước và
kỷ luật của quân đội, dù người đó
là ai, ở bất cứ cương vị nào, và thông báo
công khai cho Ban chấp hành trung ương khóa IX, cho các
đồng chí ủy viên Bộ Chính trị, Ban bí thư và
Ủy ban kiểm tra trung ương các khóa trước.
Kỷ luật của Đảng và pháp luật của Nhà
nước đ̣i hỏi không được phép bao che, né
tránh, làm qua loa, mà phải kiên quyết xử lư cả
những kẻ bao che ‘’
Bức
thư c̣n không b́nh thường, chưa từng có ở ông
Giáp, v́ lời lẽ rất mạnh,lên án những việc
làm tồi tệ trong quân đội, trong đảng, không
phải do kẻ thù nào gây ra, mà chính do các quan chức ở
chóp bu quyền lực chế độ tạo nên - một
tổ chức siêu đảng, siêu chính phủ, phá hoại
đảng một cách có hệ thống, có tổ chức,
kéo dài hàng chục năm…
II. Các vụ án chính trị nghiêm trọng, cực
kỳ nghiêm trọng và siêu nghiêm trọng đó là ǵ?
1)- Trước hết là vụ Tổng
cục II thuộc Bộ Quốc pḥng.
Ông Giáp chỉ rơ: ‘’Những
người đứng đầu và những phần
tử xấu trong Tổng cục II đă có những
hoạt động phá họai Đảng nghiêm trọng ,
đặt máy nghe trộm các đồng chí lănh đạo
và các cán bộ cấp cao, sử dụng những thông tin sai lạc để phá
rối và chia rẽ nội bộ, cố t́nh gây ra bè phái trong đảng
(đoạn in ngả này được gạch ở
dưới), tạo ra chứng cứ giả để hăm
hại những cán bộ tốt của đảng…’’.
Tổng cục II là cơ quan an ninh - t́nh báo - phản gián
bao trùm cả xă hội, nội bộ đảng, nội
bộ quân đội và quốc tế, cả về chính
trị, kinh tế, quân sự, đối ngoại…do Bộ
trưởng quốc pḥng trực tiếp nắm. Nó
được lập ra từ Cục II, tên gọi
của Cục Quân báo, xưa nay vẫn nằm trong Bộ
Tổng tham mưu (bao gồm các Cục tác chiến,
Cục quân báo, Cục quân lực, Cục quân huấn,
Cục động viên, Cục dân quân …). Cục II
được đại tướng Lê Đức Anh và
đại tướng Đoàn Khuê đôn lên thành Tổng
cục II sau Đại hội 7, khi ông Anh lên làm Chủ
tịch nước, ông Khuê làm Bộ trưởng Quốc
pḥng, dựa vào Nghị quyết 96/CP do Chủ tịch
Nước ban bố. Nhân vật trung tâm của Tổng
cục II là ông Đặng Vũ Chính - thường mang tên Vũ Chính - người tin cẩn
của ông Anh từ khi c̣n ở trong quân khu 9 và bên chiến
trường Cambốt. Vũ Chính cậy thế ông Anh đưa
người của gia đ́nh vào tổng cục không chút dè
dặt; con trai Đặng Vũ Dũng đi lao
động nước ngoài về phong luôn cấp
thượng úy, rồi lên trung tá, cục trưởng
cục 12; 2 con gái Đặng thị Tuyết, Đặng
thị Mai đều mang cấp đại úy trong tổng
cục; vợ là bà Nguyễn thị Nhẫn, là
người thường có ư kiến về nhân sự và
hoạt động của các công ty Vasuco,
Toseco (buôn bán vũ khí) cũng như khách sạn Hoàng Gia, công ty xây dựng Hồng Bàng đều
của Tổng cục; bà Nhẫn từng được
Cục t́nh báo Hoa nam của Trung Quốc (!) mời sang
nghỉ ngơi, tham quan và chữa bệnh. Năm 2000, khi
ông Vũ Chính về nghỉ hưu, người
được ông bàn giao trọng trách tổng cục
trưởng không phải ai khác là đại tá Nguyễn Chí Vịnh, con rể ông
Vũ Chính và bà Nhẫn, cũng được ông Anh và ông
Khuê ưu ái, với lư do đó là con trai duy nhất của
Đại tướng Nguyễn Chí Thanh mất từ
năm 1967, con nhà tông, chẳng giống lông cũng giống
cánh; vợ ông Vịnh là Đặng thị Ngọc, con gái
đầu của ông Vũ Chính, cũng là người có
quyền lực trong Tổng cục.
Tổng cục II bị nhiều
sỹ quan cấp cao ở Hà Nội coi là một ‘’vương triều ‘’, với ông
vua Vũ Chính, hoàng hậu Thị Nhẫn, hoàng tử Chí
Dũng, các công chúa Ngọc, Mai, Tuyết và pḥ mă Chí Vịnh,
với sự phù phép của Thái Thượng Hoàng Lê Đức Anh.
Ông Giáp tố cáo Tổng cục II
về tội phá hoại đảng nghiêm trọng một
cách có hệ thống, có tổ chức, kéo dài hàng chục
năm, đặt máy nghe trộm các
đồng chí lănh đạo và các cán bộ cấp cao,
điều này làm cho một viên tướng thân cận
với tướng Giáp thốt lên rằng : chế độ ta đă có một Watergate
của ḿnh ! Hơn nữa , theo chỉ đạo
của ông Anh, Tổng cục 2 đă chĩa mũi nhọn
thẳng vào ông Giáp, điều mà ông Giáp nêu rơ là: ‘’tạo ra
chứng cớ giả để hăm hại những cán
bộ tốt của đảng ‘’.
2 ) ‘’ Vụ Sáu Sứ ‘’ mang nội
dung ǵ, nhằm hăm hại ai?
Thời gian trước
đại hội 7 của ĐCS VN, vào tháng 5- 1991, xuất
hiện ở Câu lạc bộ Ba Đ́nh, sát hội
trường Ba Đ́nh và ở Câu lạc bộ Quân nhân
đường Hoàng Diệu một tập tài liệu
đánh máy, mang số 541, 11 trang, nhan đề: ‘’T́nh
h́nh hoạt động bè phái trong đảng ‘’,
với bị chú ở dưới:‘’ Báo cáo của BCT
tại Hội nghị TW-12 BCH khóa VI ‘’. Thật ra đây là
bản báo cáo do tướng Anh chỉ đạo
người của Tổng cục II thảo ra, rồi
mang danh nghĩa báo cáo của Bộ Chính trị, v́ lẽ
trong Bộ Chính trị, tướng Anh được phân
công đảm nhận các mặt: nhà nước, quốc
pḥng, an ninh, t́nh báo và đối ngoại. Trong lịch
sử đảng CS, chưa có ủy viên Bộ Chính
trị nào ôm đồm nhiều quyền đến
vậy.
Bản báo cáo kể lại
một loạt hoạt động của một số
nhân vật nhằm hạ một số người và
đưa một số người lên ở những
cương vị then chốt nhất, nhân đại
hội VII sắp diễn ra. Hai nhân vật hoạt
động hăng hái nhất là Hồ văn Châu (bí danh
Năm Châu) và Nguyễn thị Sứ ( Sáu Sứ ); Năm
Châu vốn là sỹ quan về hưu trong ban chấp
hành Hội Cựu chiến binh thành phố Hồ Chí Minh, Sáu
Sứ là đảng viên lâu năm trong Hội phụ
nữ cứu quốc Nam bộ thời trước.
Từ đầu năm 1991, Năm Châu và Sáu Sứ đă ra
Hànội nhiều lần, với mục đích là vận
động các đảng viên kỳ cựu, các sỹ quan
cao cấp nhằm đưa tướng Giáp lên, hoặc làm
Tổng bí thư, hoặc làm Chủ tịch Nước, và
đưa tướng Trần văn Trà ra làm
Bộ trưởng Quốc pḥng để rồi sẽ
thay tướng Giáp làm Tổng bí thư. Họ c̣n vận
động cho tướng Trần văn Danh (Sáu
Trần), người đang chỉ huy xây dựng
đập Trị An ra làm Bộ trưởng Công an thay Mai
Chí Thọ … Ra Hànội, Năm Châu và Sáu Sứ đă bàn bạc
‘’âm mưu’’ này với bộ hạ của tướng
Giáp, gồm có: Lê Hoàng (c̣n gọi là Hoàng Kè v́ mắt luôn
đỏ kè), từng là ủy viên trung ương
đảng, bí thư tỉnh ủy Thái Nguyên; Thanh
Quảng, từng là bí thư của tướng Giáp
sau về làm phó bí thư thành ủy Hànội; Hà
Kế Tấn, nguyên ủy viên trung ương
đảng, bộ trưởng thủy lợi, lúc ấy
là phó chủ tịch Hội cựu chiến binh thành
phố Hànội; Phan Phúc Tường ở
bộ Vật tư; Trường Giang, cán
bộ lăo thành của khu Việt Bắc …Theo báo cáo th́
mấy người này c̣n đích thân gặp tướng
Giáp để bàn mọi chuyện và xin chỉ thị.
Bản báo cáo kể tội nhóm cơ hội, bè phái đă
bàn để đưa từ Sàig̣n ra Hànội 10 cán bộ
lăo thành có uy tín nhằm tác động đến các
đại biểu dự đại hội đảng, và
chi phí cho các vị ấy tiền di chuyển và mỗi ngày
100 ngàn đồng; bản báo cáo viết rằng họ c̣n
có âm mưu sách động quần chúng sinh viên, cựu
chiến binh, công nhân xuống đường, biểu t́nh
đưa ra yêu sách về nhân sự như trên, và
đặc biệt c̣n có âm mưu ám sát một số nhân
vật, trước hết là ông Lê Đức Anh. Theo
bản báo cáo, tướng Giáp nhiều lần
được gọi là’’ a. V. ’’ ( anh Văn ) trên các
bức thư tuyệt mật của ‘’bọn bè phái
chống đảng‘’ gửi cho nhau mà cơ quan an ninh
đă nắm được.
Theo
bản báo cáo, Năm Châu và Sáu Sứ - đặc biệt là
Sáu Sứ - đă thú nhận và khai báo thêm với Tổng
cục II những hoạt động bè phái hết sức
nghiêm trọng của họ liên quan đến tướng
Giáp. .
Rơ ràng
bản báo cáo này có mục đích kết tội
tướng Giáp đă hoạt động bè phái, ngoài khuôn
khổ của các đại hội đảng các cấp,
tổ chức các cuộc vận động riêng lẻ cho
cá nhân ḿnh, phá hoại khối đoàn kết thống
nhất của đảng, dính đến cả âm mưu sách
động quần chúng xuống đường biểu
t́nh, cho đến chuẩn bị hành động
tội ác nặng nhất là ám sát nhân vật lănh
đạo!
Nếu
quả là như thế th́ tướng Giáp có thể bị
điệu ra trước ṭa đại h́nh và lănh án tử
h́nh! Nhưng điều ấy không diễn ra, v́
tướng Giáp vốn rất am hiểu mọi ‘’nanh
vuốt ‘’ của chế độ, ôm chặt mối ‘’kinh
cung chi điểu ‘’ suốt hơn 50 năm, sau vụ án
hoang tưởng ‘’xét lại, chống đảng, làm gián
điệp cho Liên Xô ‘’, nên rất cảnh giác và khôn ngoan;
ông bác bỏ mọi lời buộc tội dựa vào
lời khai trong hăm dọa và mớm cung của Sáu
Sứ, giữ được an toàn cho bản thân,
để có cuộc phản kích ngoạn mục hôm nay.
Nhiều sỹ quan cao cấp chê trách ông Giáp là quá nhút nhát,
chỉ chờ ăn cỗ dọn sẵn, c̣n bản thân
th́ bảo mạng bất động, lo sợ đủ
thứ!
Trong hàng
ngũ sỹ quan cấp cao trong Quân đội nhân dân
hiện c̣n tồn tại một vướng mắc là bà Sáu
Sứ là con người ra sao, là người của
Tổng cục II có nhiệm vụ ‘’giăng bẫy’’
để tạo chứng cớ nhằm hăm hại
tướng Giáp, hay bà là người tin cẩn của
tướng Trà nhưng khi bị an ninh tra hỏi - vừa
mua chuộc vừa đe dọa và mớm cung – đă khai
báo hết, như bản báo cáo nêu? Điều tồn
tại nữa là bà Sáu hiện ở đâu, có c̣n sống?
sao im hơi lặng tiếng suốt hơn 10 năm nay?
3 ) Vụ án siêu nghiêm trọng T4?
Bị cáo
chính của vụ án chính trị này là Đặng Đ́nh Loan,
sinh năm 1943 tại Phong điền tỉnh Thừa thiên,
tốt nghiệp trường đại học tổng
hợp Hànội ngành văn, phóng viên Thông tấn xă VN,
hoạt động thời chiến tranh ở B5
(Trị-Thiên). Loan tự động bỏ việc ra
Hanội năm 1974, để vợ con trong quê, lấy
vợ khác là bác sĩ Linh, vợ liệt sĩ có 1 con riêng;
đầu năm 1994 Loan phóng ra một tác phẩm cực
dài, hơn một ngàn trang, in làm 4 tập, tiểu thuyết
lịch sử, nhan đề ‘’ Đường thời
đại ‘’, có hàng mấy trăm nhân vật từ
Hồ Chí Minh, Trường Chinh, Phạm Văn
Đồng, Lê Duẩn, Lê Đức Thọ, Vơ Nguyên Giáp,
Văn Tiến Dũng… đến Nguyễn văn
Thiệu, Nguyễn Cao Kỳ, Dương Văn Minh, Cao
Văn Viên, Trần Thiện Khiêm, Ngô Quang Trưởng,
rồi đến Johnson, Nixon, Kissinger, Ford … Cuốn sách
được Nhà Xuất bản QĐND, mà giám đốc
là tướng Đoàn Chương em ruột bộ
trưởng Quốc pḥng đại tướng Đoàn Khuê
in và phát hành; sách c̣n được Thư viện QĐND
trên đường Lư Nam Đế tổ chức giới
thiệu rộng răi, với lời tâng bốc: tác phẩm
văn học đich thực, ngang tầm với tác
phẩm ‘’Chiến tranh và Ḥa binh ‘’ của đại
văn hào xô-viết Léon Tolstoi! Trước khi in, Loan đă
được Tổng cục chính trị (QĐND) mà
chủ nhiệm hồi ấy là tướng Lê
Khả Phiêu trợ cấp 300 triệu đồng
(chừng 20 ngàn đôla), đồng thời
được bộ trưởng thông tin văn hóa Trần
Hoàn c̣n hào phóng cấp cho 600 triệu đồng
(chừng 40 ngàn đôla).
Tôi đă
đọc một mạch hơn ngàn trang sách ‘’
Đường thời đại ‘’, nội dung nhặt
nhạnh từ sách trong và ngoài nước, thêm mắm
muối, thêm các chuyện t́nh ly kỳ, rất rẻ
tiền, với ư định chính trị khá lộ
liễu, hạ những nhân vật này, tâng bốc các nhân
vật khác; nó ‘’vô giá ‘’ đến độ Tổng
cục chính trị của ông Phiêu nài ép Hội nhà văn
cấp giải thưởng cho ‘’ tác phẩm lịch
sử ‘’này, kết nạp Loan vào Hội, nhưng Ban
chấp hành Hội lờ tịt, không nhắc ǵ
đến chuyện này!
Giữa năm 1996, Loan vào Sàig̣n,
lên Thủ Đức nói chuyện tại Trường
sỹ quan lục quân 2, với thư giới thiệu
của Văn pḥng Tổng cục chính trị. Loan luôn
trưng ra ảnh chụp Loan đứng bên 3
tướng:Lê Đức Anh, Đoàn Khuê và Lê Khả Phiêu, 3
ngôi sao sáng chói trên bàu trời chính trị VN. Tháng 11 –1996, Loan
ghé Huế
và tỉnh ủy Thừa thiên tổ chức cho Loan 2
cuộc nói chuyện hẹp, với lời giới
thiệu trang trọng là ‘’phái viên đặc biệt
của Bộ Chính trị’’, và c̣n ghé tai thầm th́
với nhau: đồng chí Loan là trợ lư của các anh
trong Bộ Chính trị, nhất là của anh Sáu
Nam (bí danh ông Lê Đức Anh), hưởng
lương chuyên viên 8 (cấp thứ trưởng). Loan
từng là đảng viên CS, bỏ đảng gần
chục năm, nay lại được văn pḥng
tỉnh ủy cấp giấy giới thiệu sinh hoạt
đảng. Trong các buổi nói chuyện, Loan lên bổng
xuống trầm, có khi như thầm th́, rằng: đây là
những điều cơ mật của đảng,
đồng chí Sáu Nam cho phép chỉ phổ biến riêng cho
các anh lănh đạo các tỉnh thành, chờ sẽ phổ
biến công khai sau.
Điều ly kỳ nhất là
những điều Loan nói về tướng Giáp; nào ông
Gờ (G. ) là con nuôi thật sự của tên trùm
mật thám Marty; bác Hồ chọn đồng chí Phùng Chí
Kiên để giao việc thành lập Quân giải phóng, ông G.
đă tiếm quyền ấy; ở chiến dịch biên
giới, ông G. không chỉ huy, chứ để ông G. chỉ
huy th́ thua, may nhờ tướng Trần Canh chọn
Đông khê làm điểm đột phá; ở Điện
Biên, ông G. sợ chết, nằm dưới hầm
suốt, may có các anh Nguyễn Chí Thanh và Hoàng văn Thái
chỉ huy nên thắng to, thắng rồi ông G.
liền dành vinh quang cho riêng ḿnh; ông G. có tội theo
Khrouthchev, cầm đầu nhóm ‘’ xét lại chống
đảng’’, thậm thụt với Sherbacov
đại sứ kiêm t́nh báo Liên xô; ông G. chỉ giỏi
nịnh bác Hồ; sau hiệp định Giơnevơ, ông G. cho
phục viên 8 vạn quân, đưa 2 vạn quân ra nông trường
là sai lầm chiến lược; ông G. bịa chuyện
ông ấy có tên trong 10 vị tướng tài nhất thế
giới được in trên Bách khoa toàn thư, thật ra
là không có, đáng xấu hổ! Khi đánh Mỹ, ông G. sợ
chết, không vào Nam, hay sang Liên xô v́ sợ Mỹ dùng bom
nguyên tử; năm 1974, làm kế hoạch chiến
lược, ông G. đề ra kế
hoạch 4 năm (75–79) bị ông Duẩn bác bỏ:’’nếu
4 năm th́ đừng có đánh nữa!’’; lẽ ra ông G.
đă bị loại bỏ từ lâu, nhưng chỉ v́
muốn giữ viện trợ của Liên xô mà tạm
để lại, nhưng không có thực quyền; về
đạo đức, ông G. rất bê bối,
tằng tịu với vợ nhà văn Đào Vũ khi bà
ấy dạy đàn pianô tại nhà riêng!
Theo
một báo cáo gửi ra Tổng cục chính trị ngay sau
đó, sau cuộc nói chuyện của Loan, vài cán bộ
chủ chốt trong tỉnh ủy, đặc biệt là
giám đốc Công an, thường vụ tỉnh ủy
hết lời tâng bốc tướng Anh, và về nhà
gỡ ngay ảnh chụp chung có mặt tướng Giáp
treo trong nhà, và gọi tướng Giáp bằng ‘’thằng ‘’.
Một số hoài nghi những điều Loan nói và yêu
cầu tỉnh ủy thẩm tra ngay và báo cáo ra trung
ương. Vụ án khởi đầu như vậy.
Tại sao Loan chọn Huế
- Thừa thiên để loan truyền những tin
tức cơ mật động trời ấy? Đây là
theo tùy hứng của Loan, hay theo lệnh của ai đó?
hay của nhóm nào? Cuộc điều tra của vụ án
sẽ kết luận. Chỉ có thể phỏng đoán là
một ḿnh Loan th́ khó có gan làm cái việc ghê gớm ấy,
v́ ai cũng biết thế của tướng Giáp vẫn
c̣n lớn, tuy ông đă ra khỏi Bộ Chính trị từ
Đại hội V (1981) và ra khỏi trung ương
từ Đại hội VII (1991). Chỗ dựa của
Loan rơ ràng là bộ 3 vị tướng Anh, Khuê, Phiêu,
đều quê miền Trung, đặc biệt là
tướng Anh quê ở Thừa thiên Huế. Tất nhiên ai
cũng biết tướng Giáp quê ở Quảng B́nh, và
giữa Thừa thiên - Huế với Quảng b́nh, tuy cùng
trong phân khu, sau này là tỉnh B́nh - Trị - Thiên nhưng luôn
đố kỵ nhau khá là sâu sắc, giữa kinh thành
cố đô và vùng nhà quê.
Nhà báo quân đội đă về
hưu đại tá Nguyễn Trần Thiết đă
đưa ra công khai hoạt động khả nghi của
Đặng Đ́nh Loan, ‘’ truyền bá tin sai lạc có tính
chất vu cáo để hăm hại một bậc công
thần của chế độ ‘’ trong bức thư
gửi Tổng cục chính trị đề ngày 22 tháng 8
năm 1997; đại tá Thiết vốn tính t́nh ngay
thẳng, xông xáo, từng cùng tôi đi các chiến
trường trong chiến tranh. Ngay sau đó nhiều lá
đơn của các vị tướng gửi đến
Đảng ủy quân sự trung ương, Ban kiểm tra
Quân ủy, Thanh tra Quân đội, Ṭa án quân sự trung
ương… nêu rơ những hành vi phạm pháp, vi phạm
kỷ luật quân đội của Loan, có tính chất vu
cáo xuyên tạc, phá hoại đảng, phá hoại quân đội,
yêu cầu điều tra ngay và xử lư nghiêm minh bị can
và cả những kẻ liên quan. Đến gần
Đại hội IX (giữa năm 2001), đơn tố
cáo gửi tới Bộ Chính trị, Ban kiểm tra trung
ương càng thêm nhiều, có sao gửi khá rộng,
truyền tay ở câu lạc bộ quân nhân đường
Hoàng Diệu Hànội, chỉ rơ người đỡ
đầu cho Đặng Đ́nh Loan là tướng Lê
Đức Anh, lại c̣n yêu cầu thẩm tra lư lịch và
việc vào đảng CS của ông Anh, v́ có đại tá Nguyễn
văn Hội từng ở cùng đơn vị ông
Anh hồi chống Pháp năm 1947 – 1949 kể rằng
hồi ấy ông Anh chưa vào đảng, mà nay lại
thấy trong tiểu sử công bố ông Anh vào đảng
CS từ năm 1942 (gần 60 tuổi đảng!);
nhiều khả năng ông Anh tự chui vào đảng mà
không có ai kết nạp!
Lại c̣n mấy lá đơn
từ một số đảng viên lăo thành vốn là công
nhân cao su đồn điền Dầu tiếng của
thực dân Pháp thời trước gửi ra cho Bộ Chính
trị và báo Nhân dân yêu cầu làm rơ tiểu sử ông Lê
Đức Anh, với lời nghi ngờ rằng phải
chăng đó là ‘’viên cai Anh ‘’ vốn nói
tiếng Huế, mặt rỗ hoa, chột một mắt
do bệnh đậu mùa, tuy c̣n trẻ hồi ấy
nhưng khá nghiêm và ác đối với phu đồn
điền nên anh em nhớ lâu? Trong hàng ngũ cao cấp
QĐND, đ̣i hỏi làm rơ về Loan và tướng Anh càng
mạnh mẽ khi ông Anh sau khi ra khỏi Bộ Chính trị
tháng 12-1997, mất luôn chức cố vấn ở
đại hội IX, nghĩa là từ một kẻ đầy
ắp quyền uy nay lâm vào cảnh thất thế rồi!
III - Ba vụ án ḥa thành một: cuộc đọ
sức giữa 2 đại tướng:
Một
nét ly kỳ của vụ án chính trị này là bên nguyên và bên
bị đều không nêu tên tuổi của nhau một cách
rơ ràng minh bạch như dưới một chế
độ có luật pháp nghiêm minh. Tổng cục II, Sáu
Sứ, Năm Châu, Đặng Đ́nh Loan, hay cả Trần
Quỳnh (nguyên là phó thủ tướng những năm
1976 – 1984, ủy viên trung ương đảng khóa IV,
người cùng quê và tin cẩn của Lê Duẩn, năm
1994 đưa ra hồi kư đánh máy, kể rằng
tướng Giáp phạm tội làm gián điệp cho Liên
xô, đă bị loại ra ngoài Bộ Chính trị nhưng
không công bố; trong hồi kư, ông Quỳnh khinh thị
gọi ông Giáp bằng ‘’ y ‘’; hiện đă có đơn
tố cáo ông Quỳnh phạm tội vu cáo cán bộ cao
nhất của quân đội, xúc phạm danh dự toàn
quân, phải được xử trước ṭa án quân
sự ). Những người có tên nêu trên đều
chỉ là nhân vật phụ, rất phụ trong vụ án
chính trị siêu nghiêm trọng này.
Có thể nói đây thực
chất là keo vật lộn ác liệt giữa 2 đại tướng, kế
thừa một cuộc đấu dai dẳng trong nội
bộ triều đ́nh Cộng sản Hànội từ sau
Đại hội XX của đảng CS Liên xô năm 1956,
giữa những đồng chí thù địch (les camarades
– ennemis). Hồi ấy sau Cải cách ruộng đất
với những sai lầm kinh khủng, tổng bí thư
Trường Chinh mất chức, 2 ông Lê Duẩn và Lê
Đức Thọ ở miền Nam ra, bắt
đầu có chức trọng quyền cao, ra sức
củng cố quyền lực; tướng Giáp với hào
quang Điện Biên Phủ, lại được chủ
tịch Hồ Chí Minh tín nhiệm chọn để
đứng ra ổn định t́nh h́nh là trở ngại
tiềm tàng trên con đường thâu tóm quyền lực
của cặp Duẩn - Thọ, khi lănh tụ Hồ Chí Minh
về già. Thế là vụ án tưởng tượng ‘’xét
lại
- chống đảng, làm gían điệp cho nước
ngoài’’ h́nh thành, với hơn 30 vị công thần
bị thí bỏ, riêng tướng Giáp yên vị v́
được lănh tụ che chở; ông hú vía, dửng
dưng trước bi kịch tra vấn tù đày của
đồng chí thân cận, miễn là riêng ḿnh an toàn (cho
đến nay những ngôi sao tướng trên vai ông như
xỉn hẳn v́ cái sự thiếu ‘’dũng‘’ này). Sau toàn
thắng 30/4/75, cặp 2 ông Duẩn - Thọ vẫn
chiếu tướng ông Giáp, không để ông nắm quân
đội nữa ngay từ đầu năm 1976, loại
các tướng gần với ông Giáp ở cơ quan Bộ
quốc pḥng-Tổng Tham mưu, đưa một loạt tướng
địa phương - tướng các quân khu xa -
về Bộ. Do đó tướng Chu Huy Mân (quân khu 5), Lê
Đức Anh (quân khu 9) được lên vượt 2
cấp và các đại tá Đoàn Khuê, Lê Khả Phiêu ở
Pnom Penh về lên thiếu tướng, trung tướng,
rồi thượng tướng. .
Qua
lời Đặng Đ́nh Loan cuối năm 1986 chính Lê
Đức Anh đă lập công đầu với Lê
Đức Thọ báo cáo gấp cho ông Thọ biết
kiến nghị của đa số đại biểu
Đại hội đảng toàn quân là đưa ông Giáp
trở lại Bộ Chính trị (ông Giáp đă bị
đưa ra khỏi Bộ Chính trị trong đại
hội V, tháng 3 năm 1982) để làm Chủ tịch
Hội đồng bộ trưởng (chức Thủ
tướng hiện nay), cùng với ông Trường Chinh
làm Tổng bí thư và ông Phạm văn Đồng làm Chủ
tịch Nước (đề nghị này được
nhiều đại hội đảng cấp tỉnh,
thành tán đồng ). Để phá nước cờ này, Lê
Đức Thọ đi nước cờ cao hơn,
chỉ trong một đêm 17/12/1986, nảy ra sáng kiến: cùng
về nghỉ hưu bản thân ḿnh, ông Chinh và ông
Đồng, một sự ép buộc mà ông Chinh và ông
Đồng không thể khước từ, nêu không sẽ
mang tiếng là tham quyền cố vị. Ông Giáp bị
gạt hẳn do đó, và từ đó. Đây là đ̣n quyết
định của viên đại tướng (tháng 12
năm 1974 vẫn c̣n là đại tá ở một quân khu ít
căng thẳng, b́nh an nhất, không hề có quân chiến
đấu Mỹ đóng, chưa từng bị bom B52,
miền Tây Nam bộ, khác hẳn với miền Đông), ít
chiến công riêng, nhảy từ đại tá lên
đại tướng trong thời b́nh nhờ những
cuộc đấu đá chính trị khá là ‘’ngoạn
mục‘’ ở hậu trường, đối với ông
đại tướng đă lừng danh.
Hành tŕnh của tướng Giáp
và tướng Anh từ đó ngược chiều nhau.
Tháng 12/1976, khi tướng Giáp tuy c̣n trong Bộ Chính trị
nhưng mất chức Bộ trưởng quốc pḥng,
th́ tướng Anh vào Ban chấp hành trung ương
(đại hội IV); tháng 3/1982, khi tướng Giáp bị
đưa ra khỏi Bộ Chính trị th́ tướng Anh
vào Bộ Chính trị (đại hội V), đứng
cạnh Lê Duẩn và Lê Đức Thọ; đến tháng
7/1996, tướng Anh ở đỉnh cao chế
độ, đọc lời khai mạc đại hội
VIII, mang quyền lực và chức vụ Chủ tịch
Nước, là ủy viên Bộ Chính trị phụ trách nhà
nước, quốc pḥng, an ninh, t́nh báo, đối
ngọai ( thực tế quyền lực lớn hơn
cả tổng bí thư Đỗ Mười ), th́ cũng
là lúc tướng Giáp bị ra khỏi Ban chấp hành trung
ương, trở thành ‘’phó thường dân’’, cái ghế
c̣m ‘’cố vấn’’ cũng không đến tay, v́ đă
bị chiếm bởi 3 vị: Nguyễn văn Linh,
Phạm văn Đồng và Vơ Chí Công rồi!
Sự đời luôn có khởi
đầu và kết thúc. Sự nghiệp ông Anh lên
đỉnh cao chót vót ắt rồi đi xuống. Chỉ
có điều nó đi xuống quá nhanh!
Chưa hết khóa VIII, ông đă được mời
‘’xuông‘’ làm cố vấn trong cuộc Hội nghị
đại biểu giữa nhiệm kỳ tháng 12/1997,
để đến Đại hội IX (tháng 4-2001) ông
không c̣n chức vụ nào, cùng ngậm ngùi ra đi với tổng
bí thư Lê Khả Phiêu, một cận thần của ông
bỗng trở nên đối thủ, cùng nhau ch́m xuồng
trong pha xung đột cung đ́nh gay gắt.
IV – Tương quan lực
lượng giữa 2 đối thủ:
So sánh thế và lực
của 2 ông đại tướng ra sao? Nó thay đổi
rơ tùy theo thời gian, khi chức vụ thay đổi
ngược chiều nhau. Ông Anh đi B năm 1962 khi c̣n là
cục phó thứ 3 của Cục tác chiến (lúc ấy có
3 cục phó) thuộc Bộ Tổng tham mưu, với
cấp thượng tá. C̣n ông Giáp được phong đại
tướng từ năm 1947, khi 35 tuổi. Tháng 6
năm 1975, ông Giáp xuống Cần Thơ thị sát bộ
tư lệnh Quân khu IX ở gần bến Ninh Kiều; tôi
chứng kiến cảnh ông Anh - tư lệnh Quân khu IX -
đích thân bưng đĩa trứng vịt lộn
mời ông Giáp rồi chuốc rượu ông Giáp; có ai
nghĩ rằng sẽ có vụ án chính trị siêu nghiêm
trọng hôm nay!
Hiện
nay, khi cả 2 vị đều trở về cương
vị ‘’ phó thường dân ‘’, so sánh lực lượng
lúc này ra sao? Ông Giáp trở lại có ưu thế rơ rệt.
Ông có danh tiếng vang dội trong quân đội, trong
cựu chiến binh, trong trí thức, cả trong và ngoài
nước…Tuy nhiên không ít sỹ quan có ư thức dân chủ,
đặc biệt là các chiến sỹ dân chủ như
Hoàng Minh Chính, Nguyễn Thanh Giang, Phạm Quế
Dương … chê trách ông thiếu cương nghị và công
tâm, thiếu cả dũng khí bênh vực lẽ phải,
bảo vệ người ngay; điều đáng trách ông
hơn cả là khi những sỹ quan thân cận nhất
của ông như các đại tá Đỗ Đức Kiên
(cục trưởng tác chiến), Lê Trọng Nghĩa
(cục trưởng quân báo), Lê Minh Nghĩa, Nguyễn
văn Hiếu(văn pḥng bộ quốc pḥng), và sau
đó là các tướng Đặng Kim Giang, Lê Liêm,
rồi về sau nữa là các tướng Chu Văn Tấn,
Trần Độ… lâm đại nạn, ông đă
nhẫn tâm bỏ mặc họ! Tôi là người
được gần ông, nói chuyện với ông hằng
chục lần, quư trọng, tin cậy ông, từng chân thành
thức tỉnh lương tâm ông, nhắc ông hăy nghĩ:’’ nhất
tướng công thành vạn cốt khô’’,
và: ‘’để
lại tiếng thơm về đức độ c̣n quư
hơn
là danh tiếng của trăm chiến công’’, nhưng
tôi đă thất vọng sâu sắc v́ đến cuối
đời, với bức thư trên, ông chỉ đ̣i công
lư cho riêng ḿnh!
Dù sao,
thế và lực lúc này nghiêng hẳn về phía ông Giáp; ông
Anh đă ở trong t́nh thế suy yếu, gần như cô
độc. Những người kén chọn đưa ông
lên là Lê Duẩn và Lê Đức Thọ không
c̣n sống. Hai vị này c̣n bị một số
tướng lĩnh và sỹ quan cao cấp trong một
bức thư ngỏ phổ biến rộng răi gộp cùng
với ông Lê Đức Anh và ông Lê Khả Phiêu thành ‘’ bè
lũ 4 tên họ Lê ‘’, bị diễu là con cháu của
gian thần Lê văn Thịnh thời Lư, bị coi là
một duộc với ‘’bè lũ 4 tên‘’ trong cách mạng
văn hóa vô sản của Trung quốc là Giang Thanh,
Vương Hồng Văn, Trương Xuân Kiều và Diêu
Văn Nguyên. Những đồng chí thân thiết nhất
của ông Anh là Đoàn Khuê, Đào Duy Tùng, Trần Hoàn …
đă ra đi. Các tướng Nam Khánh và Đoàn
Chương ở tổng cục chính trị đă
thất thế. Hơn 60 viên tướng ông đưa lên
khi làm Bộ trưởng quốc pḥng và Chủ tịch
Nước để cố tạo nên một lớp
tướng trẻ trung thành riêng với ông, họ
đă sớm quên ơn mưa móc của ông, theo lẽ
thường t́nh phù thịnh chứ không ai phù suy. Ông Anh c̣n
phạm sai lầm hách dịch với cấp dưới,
như khi bị chảy máu năo nhẹ cuối năm 1995,
nằm điều trị ở Quân y viện 108, ông đă
nổi cáu thải hồi một loạt sỹ quan quân y,
từ Viện trưởng Vũ Bằng Đ́nh trở
xuống, gây ấn tượng rất xấu cho các sỹ
quan trí thức trong quân đội.
V - Vụ án siêu nghiêm
trọng này sẽ kết thúc ra sao?
Ông Giáp
đă chọn đúng thời cơ khi gửi bức thư
trên. Đầu năm 2004 là khởi đầu cho kỷ
niệm nửa thế kỷ chiến thắng Điện
Biên Phủ (1954 – 2004). Báo chí, phát thanh, truyền h́nh
trong và ngoài nước sẽ nói nhiều đến ông,
đến đóng góp của ông cho chiến công này. Chắc
chắn các viên tướng trung thành với ông như: Song
Hào, Hoàng Minh Thảo, Nguyễn Quyết, Lê Tự
Đồng, Lê Ngọc Hiền, Nguyễn Ḥa, Trần
Hanh…khích lệ ông trong việc đ̣i công lư này.
Thuận
lợi cho ông Giáp là các vụ án nói trên đă có nghị
quyết của bộ chinh trị là làm cho sáng tỏ
để đi đến kết luận, mà các nghị quyết
ấy đă được phổ biến rộng răi cho
các kỳ đại hội đảng, không ai phủ
quyết hay xóa bỏ được.
Hơn
nữa Ban điều tra liên ngành đă được
thành lập gồm các đại biểu của Ban
Kiểm tra trung ương đảng, Ban tổ chức
trung ương đảng, Viện kiểm sát tối cao,
Ṭa án nhân dân tối cao, Bộ quốc pḥng, Bộ Công an… do
ông Lê
Hồng Anh (ủy viên Bộ Chính trị, nguyên là
Trưởng Ban Kiểm tra trung ương, nay là Bộ
trưởng Công an) làm trưởng ban. Bộ Chính trị
đă nhiều lần nghe Ban điều tra liên ngành
báo cáo và, như trong thư ông Giáp cũng nói rơ, Bộ
Chính trị đă có kết luận.
Vấn
đề c̣n tồn tại hiện nay là Bộ Chính
trị sau khi kết luận vụ án rồi, sẽ
xử lư vụ án này ra sao, kỷ luật những ai,
với mức nào, theo kỷ luật đảng chiếu
theo điều lệ đảng, hay c̣n phải truy tố
theo pháp luật của nhà nước? Về việc này,
ông Giáp đề nghị Hội nghị trung ương
khóa tới ‘’xử lư kiên quyết, dứt điểm, nghiêm minh,
theo đúng điều lệ của đảng, pháp
luật của Nhà nước và kỷ luật của quân
đội, dù người đó là ai, ở bất cứ
cương vị nào ‘’.
Sau khi xử lư, vấn
đề tiếp theo là sẽ phổ biến ra sao về
vụ án này; phổ biến trong đảng, phổ
biến ra công luận, và phổ biến ra quốc
tế?…Theo cung cách xưa nay, có vụ chỉ phổ
biến trong nội bộ trung ương đảng
(gọi là những vụ tuyệt mật); có vụ
chỉ phổ biến đến cán bộ cấp cao trong
đảng ( từ cấp thường vụ tỉnh
ủy, từ thứ trưởng trở lên (vụ
án mật), hoặc chỉ phổ biến trong
nội bộ đảng, không để lọt ra ngoài
đảng ( gọi là vụ án nội bộ).
Mức độ phổ biến và giải
thích cũng khác nhau. Có đưa trên báo chí và phát thanh
không, với mức độ nào, có b́nh luận không, và
trả lời các câu hỏi của công luận ra sao?
Về mặt này, ông Giáp đề nghị: ‘’thông
báo công khai cho Ban chấp hành trung ương khóa IX, cho các
đồng chí ủy viên Bộ Chính trị, Ban bí thư và
Ủy ban kiểm tra trung ương các khóa trước ‘’
(nghĩa là phổ biến hẹp, rất hẹp, loại tuyệt
mật!).
Theo kinh
nghịêm của tôi, ở Hànội không một vụ án hay
sư kiện tuyệt mật, mật hay nội bộ nào,
kể cả vụ đổi tiền, đươc
giữ kín trong 2, 3 ngày. Chỉ vài giờ hay sau 1, 2 buổi,
các phó thường dân, từ lái xe, thư kư riêng, các phu
nhân, cậu ấm, cô chiêu và bồ bịch của các
cụ, quán càphê các cụ hay lui tới, cho đến
bạn thân các nhân vật kể trên đều biết
cặn kẽ mọi sự. Họ th́ thầm: này, cực
bem đây nhé! tuyệt mật đây nhé, chỉ riêng cậu
biết thôi đó; và họ lao đi thầm th́ từ môi
đến tai để tỏ ra vẻ ta đây, biết
đầu tiên mọi sự!
Chỉ c̣n chờ xem vụ án
siêu nghiêm trọng này sẽ ngă ngũ ra sao,
được giải quyết thế nào, những ai
bị xử lư kỷ luật đảng, bị truy
tố trước pháp luật? số phận những
người bị coi là có tội, có liên quan, bao che tội
phạm ra sao?…Ai là người thoát nạn?… Vụ án này c̣n
chứng tỏ việc xây dựng củng cố
đảng, chống tham nhũng tiêu cực trong
đảng, giải quyết các vụ tồn đọng
môt cách công bằng, công khai và minh bạch của họ là ư
muốn thật hay lời nói xuông? để ém nhẹm,
đóng cửa bảo nhau, giảI quyết trong nội
bộ, để rồi lại bung ra dữ dội ?
Để xem cái Tổng cục
II có bị giải thể để trở về với
Cục II thuộc Bộ tổng tham mưu như cũ hay
không, và cái ‘’vương triều ‘’ mà có người cho là
nhơ hơn chuồng ngựa ấy, với ‘’công
ty Toseco’’ buôn bán vũ khí mờ ám vụ lợi hàng trăm triệu đôla , với Cục
15 (cục khoa học công nghệ t́nh báo) tiêu pha
kiểu phá gia chi tử, đặt máy cực đắt
cài bẫy lănh đạo không nể một ai, sẽ ra sao?
Để xem họ kết
luận về nhân vật Sáu Sứ, Năm Châu ra sao? và
về ‘’nhà đại văn hào Toltoi của VN’’ –
Đặng Đ́nh Loan cùng tác phẩm‘’ Đường
thời đại ‘’ nữa như thế nào?
Và để xem họ có
đưa ra nhận định ǵ về 2 ông đại
tướng ‘’ đồng chí – thù địch ‘’ hay không? Hay
vẫn chỉ đánh từ vai trở xuống, trừ
đầu ra, dù cho đầu đă bị đủ
thứ vi trùng ăn cho thoái hóa rồi!
Kể ra cũng ngược
đời và mỉa mai, trân đánh cuối đời
của Vơ tướng 93 tuổi lại ở giữa
trận địa Hànội, chiến thắng vẫn
bấp bênh, áo giáp khó nguyên vẹn !
Những người lănh
đạo CS không ngớt hô hào phải thường xuyên phê
b́nh và tự phê b́nh, như tắm gội, rửa
mặt hằng ngày. Với những vụ án lưu cữu
tồn đọng mà không dám kiểm điểm tận
gốc, không ngay thật nhận tội, không xin lỗi
nạn nhân, không rút ra bài học sâu sắc – như sai
lầm cải cách ruộng đất, như các vụ
‘’Nhân văn – Giai phẩm ‘’, ‘’Xét lại chống
đảng ‘’, như bỏ tù hàng trăm ngàn sỹ quan viên
chức chế độ cũ; như đàn áp các tôn giáo
và các chiến sỹ dân chủ ; như nạn tham nhũng
bất trị; và nay là những vụ đấu đá
nội bộ bỉ ổi trong thâm cung tồn tại
hơn mười năm … Hơn bao giờ hết một
cuộc tổng vệ sinh tẩy uế trở nên cấp
bách.
Không thật sự tẩy
uế chế độ, công cuộc đổi mới
và ḥa
nhập sẽ không thể thành hiện thực v́
người dân không bao giờ chịu ngột ngạt trong
xu uế tràn lan của xă hội; các nước gần xa
cũng tránh quan hệ với một chế độ
nặng mùi tử khí.
Công khai, thẳng thắn trong
việc xử lư vụ án siêu nghiêm trọng
đang hé mở này là bằng chứng, là thử thách, là
thước đo sức khỏe chính trị và tính
lương thiện của nhóm lănh đạo hiện nay
ở Hànội.
Bùi Tín.
Paris tháng
4-2004.
