Trong Cương lĩnh xây dựng
đất nước trong thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xă hội được thông qua tại
Đại hội VII, chủ nghĩa cơ hội
được nêu ở phần xây dựng Đảng :
" Thường xuyên phê b́nh và tự phê b́nh, đấu
tranh chống chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ
hội và mọi hành động chia rẽ, bè phái".
Khi nói về nhiệm vụ công tác giáo
dục tư tưởng chính trị, Nghị quyết
Đại hội IX không nói chủ nghĩa cơ hội mà
nói đến nhiệm vụ " chống tư
tưởng cơ hội thực dụng " .
Tuy nhiên, gần đây các thuật ngữ
: chủ nghĩa cơ hội, tư tưởng cơ
hội, phần tử cơ hội, bọn cơ hội
chính trị v v… xuất hiện tràn lan trên các báo.
Điều đó chứng tỏ nhiệm vụ chống
chủ nghĩa cơ hội tuồng như bỗng
trở nên rất bức bối, rất khẩn cấp.
Nhiệm vụ này càng trở nên gay gắt, quyết
liệt đến mức như là mất c̣n qua lời ông
Nguyễn Khoa Điềm, uỷ viên Bộ Chính trị,
trưởng ban Tư tưởng- Văn hoá trung ương
Đảng " Kết hợp với các biện pháp
quản lư và xử lư theo pháp luật, công tác tư
tưởng- văn hoá phải có những đột phá
mới, chỉ rơ tính chất sai trái, phản khoa học,
phản động, đi ngược lại lợi ích
dân tộc trong các bài viết của các phần tử
cơ hội chính trị trong nước và các tài liệu
của các tổ chức người Việt phản
động ở nước ngoài chuyển vào trong
nước". ( Bài " Nâng cao chất lượng công
tác tư tưởng- văn hoá hiện nay " đăng
trên Tạp chí Cộng sản số 7- tháng 3 năm 2003 ).( *
)
Vậy là, chủ nghĩa cơ hội
ở nước ta ngày nay từ chỗ chỉ
được đặt trong khuôn khổ cùng với "
chủ nghĩa cá nhân và mọi hành động chia rẽ,
bè phái cần thường xuyên phê b́nh và tự phê b́nh "
như trong Cương lĩnh xây dựng đất
nước, hay được chỉ rơ cần "
chống tư tưởng cơ hội thực
dụng" như trong Nghị quyết IX; đến
chỗ được coi như phản động, đi
ngược lại lợi ích dân tộc như trong bài viết
đầu năm 2003 của ông Nguyễn Khoa Điềm.
Khi sắp xếp thứ tự qua mệnh đề trên :
" …chỉ rơ tính chất sai trái, phản khoa học,
phản động, đi ngược lại lợi ích
dân tộc trong các bài viết của các phần tử
cơ hội chính trị trong nước và các tài liệu
của các tổ chức người Việt phản
động ở nước ngoài …", ( * ) ông
Điềm tỏ ra căm ghét " các phần tử
cơ hội chính trị trong nước" hơn cả
" các tổ chức người Việt phản
động ở nước ngoài" . Cho nên, đối
với bên ngoài, ông chỉ đặt vấn đề
" Trên mặt trận đấu tranh công khai, phục vụ
cho sự nghiệp chung và thực hiện chính sách
đối ngoại của Đảng và Nhà nước
cần có sự chỉ đạo và xử lư phù hợp
" ( * ). Trong khi đó, đối với bên trong, ông
quyết liệt ra lệnh " phát động quần
chúng đấu tranh chống lại các quan điểm và
hành động sai trái này ngay từ cơ sở " ( * ) .
Nghe mệnh lệnh đó người ta
rùng ḿnh liên tưởng đến các cuộc phát
động quần chúng đấu tranh giảm tô, phát
động quần chúng đấu tranh chính trị
thời cải cách ruộng đất !
Vậy, ngày nay chủ nghĩa cơ
hội biểu hiện ở nước ta như thế
nào ? Có thật bản chất của nó đă biến
đổi nhanh chóng từ sau Đại hội IX ? V́ sao
lại có sự khác biệt giữa ông Nguyễn Khoa
Điềm với Cương lĩnh xây dựng
Đảng và Nghị quyết Đại hội IX về
nhận thức và biện pháp xử lư đối với
những biểu hiện cơ hội ở nước ta
hiện nay?
Nhận dạng chủ nghĩa cơ
hội
Trong cuốn Từ điển Tiếng
Việt của Nhà xuất bản Khoa học Xă hội
ấn hành năm 1977, thuật ngữ " chủ nghĩa
cơ hội " được định nghĩa
như sau : a ) Chủ trương chính trị ĺa bỏ con
đường chân chính, lánh xa quần chúng để
tuỳ cơ thoả hiệp với quân thù. b ) Chủ
nghĩa của những người không có chính kiến
hẳn hoi, hễ thấy lợi là bám chặt lấy.
Trong cuốn Từ điển chính
trị của Liên xô trước đây, chủ nghĩa
cơ hội được định nghĩa là chính sách
tuỳ thời, thoả hiệp giai cấp thù địch
với chủ nghĩa Mác-Lênin. Trong phong trào công nhân, chủ
nghĩa cơ hội biểu hiện trong việc từ
bỏ các biện pháp đấu tranh cách mạng, hợp
tác với các chính phủ tư bản chủ nghĩa và
đế quốc chủ nghĩa. Chủ nghĩa cơ
hội hữu khuynh là lư thuyết và sách lược của
lớp công nhân quư tộc đă tư sản hoá, các tầng
lớp trung gian trong xă hội tư bản, ủng hộ
phong trào tự phát của công nhân, chối từ cách
mạng xă hội chủ nghĩa và sự cần thiết
phải giành chính quyền về tay giai cấp công nhân.
Chủ nghĩa cơ hội tả khuynh là quan điểm
cách mạng cực đoan và phiêu lưu của các tiểu
chủ bị phá sản và các phần tử mất bản
chất giai cấp, giữ nhận định tuỳ
tiện về sức mạnh vạn năng của
bạo lực cách mạng, mưu toan đẩy phong trào
công nhân vào con đường phiêu lưu chính trị.
Nói chung, trong phong trào cộng sản
trước đây, khuynh hướng sùng bái phong trào tự
phát, từ bỏ cách mạng xă hội chủ nghĩa,
phủ nhận sứ mệnh giành chính quyền của giai
cấp công nhân được xem là cơ hội hữu
khuynh. Khuynh hướng kết hợp hỗn tạp
những phương châm cách mạng cực đoan và phiêu lưu,
cơ sở trên những quan niệm duy ư chí về sức
mạnh tuyệt đối của bạo lực cách
mạng được xem là cơ hội tả khuynh.
Ngày nay, để nhận dạng
được chủ nghĩa cơ hội ở
nước ta, có lẽ nên nêu thêm nhận xét sau đây
của Lênin về bản chất của chủ nghĩa
cơ hội : " Khi nói đến đấu tranh
chống chủ nghĩa cơ hội th́ không bao giờ
được quên đặc điểm của tất
cả chủ nghĩa cơ hội hiện đại trong
mọi lĩnh vực là : Nó mang tính chất không rơ ràng,
lờ mờ và không thể nào hiểu nổi. Do bản
chất của ḿnh, phái cơ hội chủ nghĩa bao
giờ cũng tránh đặt vấn đề một cách
rơ ràng và dứt khoát ; bao giờ nó cũng t́m con
đường trung dung, nó quanh co uốn khúc như con
rắn nước giữa hai quan điểm đối
chọi nhau, nó t́m cách " thoả thuận " với
cả quan điểm này lẫn quan điểm kia, nó quy
những sự bất đồng ư kiến của ḿnh
lại thành những điều sửa đổi nhỏ
nhặt, những sự hoài nghi, những nguyện vọng
thành tâm và vô hại " ( Lênin toàn tập tiếng Việt,
tập 8, trang 476 ).
Để đối chiếu, hăy thử
xét đến tuyên ngôn về đường lối xây
dựng kinh tế của ta ngày nay : " Xây dựng
nền kinh tế thị trường theo định
hướng xă hội chủ nghĩa ".
Về sự " quanh co uốn khúc
như con rắn nước giữa hai quan điểm
đối chọi nhau " trong tuyên ngôn này, năm 1997
tướng Trần Độ đă phát biểu trong bài
" T́nh h́nh đất nước và vai tṛ của
đảng Cộng sản" như sau: " Như
vậy, nẩy sinh một mâu thuẫn không thể giải
quyết được, bởi v́ cả về lư
thuyết lẫn về thực tiễn, kinh tế thị
trường- điều kiện tất yếu để
phát triển kinh tế- không thể đi đôi với
định hướng xă hội chủ nghĩa
được. Cuối cùng, hoặc mặt này loại
bỏ mặt kia, hoặc đẻ ra một trạng thái
kinh tế hỗn loạn, không ra kinh tế thị
trường, cũng không ra kinh tế xă hội chủ
nghĩa …Cơ cấu " năm thành phần kinh tế
" không thể trở thành hiện thực khi vẫn
nhấn mạnh kinh tế quốc doanh là chủ
đạo. Mọi người đều biết khu
vực kinh tế quốc doanh ấy đă thua lỗ
như thế nào, hàng năm nhà nước phải trợ
cấp cho nó một khoản to lớn như thế nào, và
nó trở thành nguồn tham ô, lăng phí ghê gớm như
thế nào ? Không thể bỏ kinh tế quốc doanh v́
trong một số lĩnh vực nó vẫn c̣n cần
thiết, nhưng đặt nó thành chủ đạo th́
chỉ có nghĩa là triệt tiêu hoặc làm suy yếu các
thành phần kinh tế khác, nhất là kinh té tư nhân.
Người ta rất sợ nói đến kinh té tư nhân
v́ như vậy là " đi chệch hướng xă
hội chủ nghĩa" …".
Người viết bài này trong bài
viết ngày 1 tháng 5 năm 1996 mang tiêu đề "
Thế nào là định hướng đúng " cũng
từng băn khoăn : " Sở dĩ ta cứ phải
ép buộc phát triển kinh tế quốc doanh chỉ v́
phải định hướng XHCN. Mặc dù để
cứu vớt sự sống c̣n, t́nh h́nh quá bức bách
buộc phải thay đổi rất nhiều điều
cơ bản và phải biến hoá gần như hoàn toàn
khác rồi, nhưng ai đó vẫn ngoan cố không dám
phủ định chính ḿnh khi hơn một lần đă
khẳng định : " Công cuộc Cách mạng XHCN phải
là một quá tŕnh cải biến cách mạng về
mọi mặt nhằm đưa nền kinh tế chủ
yếu dựa trên sở hữu cá thể về tư
liệu sản xuất tiến lên nền kinh tế XHCN
dựa trên sở hữu toàn dân và sở hữu tập
thể " ( Nghị quyết của Đại hội
lần thứ Ba của dảng CSVN ). Thế vậy
rồi cứ phải quanh quanh co co. từ chỗ coi đặc
trưng cơ bản của nhà nước XHCN là thủ
tiêu phát triển kinh tế hàng hoá, đến chỗ
phải thừa nhận kinh tế thị trường (
Mà, kinh tế thị trường là kinh tế hàng hoá phát
triẻn ở tŕnh độ cao ). Buộc phải thừa
nhận sản xuất hàng hoá nhưng lại vẫn
cứ rào trước đón sau rằng: đất đai,
nhà xưởng, hầm mỏ, cầu cống, sức lao
động, chất xám không phải là hàng hoá, chúng không
thể được sử dụng làm đối tượng
mua bán tự do ! ". ( Xem sách " Khát vọng ngàn
đời " )
Cái sự " tránh đặt vấn
đề một cách rơ ràng, dứt khoát " ( Lời Lênin
đă dẫn trên kia ) như vậy đă dẫn
đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.
Dựa vào sự mập mờ đó mà đất đai
đă và đang trở thành phương tiện để
đầu cơ, tham nhũng khiến cho một số
trong bọn quyền thế nghiễm nhiên thành triệu phú,
tỷ phú Đôla, trong khi dân lành nhiều ngời khuynh gia
bại sản. Do mập mờ như vậy, quyền
sở hữu đất đai không thể nào xác
định được. Chín mươi phần trăm
nhà đất ở Thủ đô hiện không có "
sổ đỏ ". Trong xă hội ta, nhiều khi chỉ
v́ sự mập mờ trong đường lối, chính
sách mà hầu hết tất cả, dù là công dân lương
thiện hay trí thức có nhân cách; dù là học sinh trong
trắng hay lănh đạo cấp cao … đều phải
sống bất hợp pháp !
Việc mua bán đất đai trong
thực tế đă diễn ra phổ biến, công khai
ở mọi nơi, mọi cấp nhưng v́ để cho
có vẻ giữ vững định hướng xă hội
chủ nghĩa. người ta vẫn chí chá gọi
đấy là " chuyển quyền sử dụng
đất ". Người ta tuyên bố : " Nhà
nước là đại diện chủ sở hữu toàn
dân về đất đai, có quyền định
đoạt đối với đất đai và
điều tiết các nguồn lợi từ việc
sử dụng đất ". Nhưng thực tế, cái
sự lơ mơ ấy đă tạo điều kiện
cho nạn đầu cơ đất phát triển rầm
rộ. Cái gọi là " đại diện sở hữu
toàn dân" bị moi móc đến kiệt quệ. Riêng
một số bọn quyền chức tha hoá thả cửa
vơ đầy túi tham.
Ngoan cố măi, tŕ trệ măi, may sao trong
dự luật đất đai đem tŕnh Quốc hội
kỳ này người ta h́nh như mới đành chịu
tạo điều kiện chính thức cho mua bán
đất đai qua điều 55 của đạo luật
này: " Chính phủ quy định nguyên tắc,
phương pháp xác định các loại giá đất và
khung giá các loại đất cho từng vùng, theo từng thời
gian, UBND tỉnh, thành phố quy định giá đất
cụ thể "
Trước những sai lầm cơ
bản quá nặng nề, phải có đầu óc minh
mẫn lắm, phải có ḷng dũng cảm cao
thượng đến mức sẵn sàng hy sinh v́ nghĩa
cả người ta mới dám thành thật công khai
thừa nhận. Những người lănh đạo
cộng sản Trung Quốc không làm điều ấy. Tuy
nhiên, họ biết khôn khéo tuyên bố " Xây dựng
chủ nghĩa xă hội mang đặc sắc Trung
Quốc ". Ai cũng thấy họ đă từ bỏ
và đang dần dần từ bỏ hết những
chủ trương, đường lối, chính sách sai
lầm từng theo đuổi trong suốt quá tŕnh xây
dựng chủ nghĩa xă hội trước đây.
Họ bảo họ không xây dựng chủ nghĩa tư
bản nhưng họ không nhắc đấu tranh giai
cấp nữa, họ bảo Đảng của họ là
đảng của toàn dân, họ kết nạp cả
tư sản vào Đảng của họ. Họ không nói
" kinh tế thị trường theo định
hướng xă hội chủ nghĩa " mà nói làm "
kinh tế thị tưrờng xă hội chủ nghĩa
".
Cái chủ nghĩa xă hội của
họ, cái nền kinh tế thị trường của
họ rơ ràng không phải là xă hội chủ nghĩa như
đă làm, cũng chưa thấy có ǵ khác, hoặc ưu
việt hơn chủ nghĩa tư bản nhưng họ
có quyền bảo đấy là " chủ nghĩa xă
hội mang đặc sắc Trung Quốc ", đấy
là " kinh tế thị trường xă hội chủ
nghĩa". Nói chung th́ cũng là " mang tính chất không
rơ ràng, lờ mờ và không sao hiểu nổi " (Lời
Lênin đă trích dẫn trên kia) cả thôi. Tuy nhiên, họ
" thông minh " hơn, và điều quan trọng là,
tự biết mở lối thoát để tránh bớt
những lúng túng nguy hiểm không thoát được trong lư
luận và những ràng buộc gây nên sự " tréo gị
", " trống đánh xuôi, kèn thổi ngược
" trong thực tiễn như ở ta.
Về tư tưởng cơ hội
thực dụng
Nêu lên một vài ví dụ điển h́nh
trên đây để thấy nhận dạng cho
được chủ nghĩa cơ hội ở
nước ta hiện nay là hết sức khó khăn. Cái
thứ xă hội chủ nghĩa mà ta từng xem như
mục tiêu lư tưởng đă thực sự phá sản
rồi. Phá sản một cách rất đau ḷng đối
với tôi, với anh, với tất cả chúng ta. Có
người vẫn cố kèo néo, muốn xí xoá trong một
định nghĩa ngắn gọn rằng : " Chủ
nghĩa xă hội là dân giàu, nước mạnh, xă hội
công bằng, dân chủ, văn minh ". Nói thế sao nghe
cho được. Đấy chẳng qua chỉ là
những mong ước thông thường, chứ đâu
phải là một chủ nghĩa.
Như Lênin đă chỉ ra trên kia : nó
chỉ là " những nguyện vọng thành tâm và vô
hại". Một chủ nghĩa chí ít phải là một
cứu cánh. Nó vừa là mục tiêu cũng phải vùa là
phương tiện bao gồm những biện pháp
thực thi tối ưu. Với những biện pháp :
chuyên chính vô sản, triệt bỏ tư hữu, kế
hoạch hoá toàn bộ nền kinh tế, phân phối theo lao
động, bài bác cạnh tranh mà thay bằng hô hào thi
đua vv …, chủ nghĩa xă hội không chỉ đă làm
ngừng trệ phát triển sức sản xuất mà c̣n
làm tha hoá toàn bộ đời sống xă hội.
Vậy, muốn có dân giàu, nước
mạnh, xă hội công bằng, dân chủ, văn minh th́
phải làm thế nào đây? Chỉ cần đổi
mới chăng ? Nhưng như vậy th́ có sợ bị
Lênin phê b́nh là : " nó t́m cách " thoả thuận "
với cả quan điểm này lẫn quan điểm kia,
nó quy những sự bất đồng ư kiến của
ḿnh lại thành những điều sửa đổi
nhỏ nhặt " không? Như " kinh tế thị
trường định hướng xă hội chủ
nghĩa", như định nghĩa : " Trừ
một một số ít nhà tư bản, tất cả
những trí thức, lao động chân tay, trí óc trong
lĩnh vực công nghiệp, công nghệ đều
thuộc giai cấp công nhân " … chẳng hạn.
Phải t́m cho ra được một
con đường mới, một chủ nghĩa mới
hay, cực chẳng đă, đành rằng dù chỉ là
đổi mới th́ đấy cũng phải là một
công cuộc lớn lao, hết sức khó khăn, phức
tạp đ̣i hỏi động năo của toàn đất
nước, của cả dân tộc chứ đâu phải
chỉ cần mấy triệu Đảng viên. Càng không
thể chỉ mấy trăm Uỷ viên Trung –ương,
mấy chục Uỷ viên Bộ Chính trị.
Tiếc rằng do quá sợ hăi, ngày nay
ở nước ta từ người giảng dạy
chủ nghiă Mác- Lênin đến cán bộ lănh đạo các
ngành, các đoàn thể …, trong các cuộc trà đàm, câu
"tuyên bố " cửa miệng đều là : không làm
chính trị. Cho nên, dù có đốt đuốc đi t́m, dù
săn lùng ráo riết mấy chăng nữa th́ số
cơ hội chính trị ở nước ta ngày nay cũng
chỉ như " sao buổi sớm". Đúng như
nhận xét được nêu trong bài "Đấu tranh
chống những biểu hiện cơ hội thực
dụng trong thời kỳ mới " ( ** ) ( Tạp chí
cộng sản số 8, tháng 3- 2003 ) của bà Nguyễn
thị Doan – uỷ viên Trung ương Đảng, Phó
Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra trung ương
Đảng - : " cơ hội chủ nghĩa, hay xét
lại ở cấp độ cao không có hoặc ít xuất
hiện ".
Cho rằng hầu như không có cơ
hội chính trị nhưng trong công tŕnh nghiên cứu
rất có giá trị này, phó giáo sư, tiến sỹ
Nguyễn thị Doan chỉ rơ ở nước ta ngày nay
" chủ nghĩa cơ hội thường gắn
liền với chủ nghĩa thực dụng. Loại này
là đặc trưng ở một số người chỉ
chú tâm đến lợi ích cá nhân. Trước những khó
khăn, thử thách, họ không tin vào sự thắng
lợi cuối cùng của cách mạng, ngại khó, ngại
khổ, nhưng lại đầy tham vọng về công
danh, quyền lực nhằm mục đích cá nhân là "
vinh thân, ph́ gia" " ( ** ).
Tác giả cho rằng có " một
số người khéo léo luồn lách, nịnh bợ, không
có chính kiến độc lập, luôn lấy ḷng các cấp
lănh đạo … lại đang có cơ hội để
thăng quan tiến chức. Khi nắm được
quyền lực, số người này quay lại
đối xử hách dịch với quần chúng cấp
dưới, tác phong quan liêu, trù úm những người
đấu tranh v́ lợi ích chung. Một lô-gích hiện
hữu là họ không bao giờ v́ lợi ích của
Đảng, của quốc gia dân tộc, mà họ làm
việc chỉ v́ lợi ích của chính cá nhân họ " (
** ).
Trong quá tŕnh kiểm tra Đảng, bà
đau ḷng nhận thấy " người đứng
đầu một cơ quan, tổ chức, đoàn thể
… không đủ dũng cảm để nghe những ư
kiến trung thực, thẳng thắn và có tính chất xây
dựng của quần chúng, của cấp dưới.
Trái lại, họ t́m cách cô lập những người
đấu tranh thẳng thắn" ( ** ). Họ "
dựa vào những đánh giá không sát thực của
cấp trên để bịt mọi ư kiến trong quần
chúng về khuyết điểm của ḿnh, thậm chí c̣n
dùng cấp trên để " răn đe " những ư
kiến của quần chúng " ( ** ).
Nhận diện phần tử cơ
hội nguy hiểm
Dư luận xôn xao, nhiều
người hết sức ngỡ ngàng khi nghe tin
nước ta bỗng nhiên có rất nhiều gián
điệp. Cựu chiến binh Nguyễn Khắc Toàn chuyển
giúp đơn thư tố cáo của bà con lên intơnet …
bị quy kết là gián điệp. Thạc sỹ-bác
sỹ Phạm Hồng Sơn dịch tài liệu "
Thế nào là dân chủ " rồi phổ biến trên
intơnet … bị quy kết là gián điệp. Cựu phóng
viên Tạp chí Cộng sản Nguyễn Vũ B́nh nộp
đơn xin thành lập đảng Tự do Dân chủ …
bị quy kết là gián điệp. Đại tá Phạm
Quế Dương, chưa hề được
bước chân ra khỏi biên giới, hết đánh Pháp,
đánh Mỹ lại đánh Tầu, cùng học giả
Trần Khuê nộp đơn xin thành lập " Hội
Nhân dân ủng hộ Đảng và Nhà nước chống
tham nhũng " … bị quy kết là gián điệp. Rồi
bác sỹ Nguyễn Đan Quế, cựu quyết tử
quân Trần Dũng Tiến vv …
Thật không thể nào hiểu nổi,
càng không thể nào lư giải nổi ! Đành trích thêm
một đoạn trong công tŕnh nghiên cứu của bà
Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm
Uỷ ban kiểm tra trung ương Đảng đă nêu
trên kia : " Để tiến thân bằng chức
tước, họ t́m mọi thủ đoạn, quên
cả t́nh nghĩa, thậm chí chà đạp lên cả
đồng chí, đồng đội … Họ dối trên
lừa dưới, thực hành dân chủ một cách h́nh
thức, trong thực tế là mất dân chủ, để
hợp thức hoá các quyết định mang tính
độc đoán, cá nhân. Lănh đạo các cấp chỉ
nhận được những thông tin sai lệch với
thực tế, lại thiếu kiểm tra, kiểm soát, cho
nên đă để cho chủ nghĩa quan liêu, xa dân trở
thành " mảnh đất mầu mỡ" cho những
kẻ cơ hội thực dụng phát sinh và phát triển
" (**).
Trần Độ là ai ? Phạm Quế
Dương là ai ? Trần Dũng Tiến là ai ? …
Đành rằng chúng tôi chưa phải
đă là những người đóng góp nhiều nhất
cho cách mạng nhưng đằng đẵng những nguy
khó, gian nan, và máu, nước mắt, mồ hôi … của
chúng tôi hẳn đă góp phần không nhỏ tạo nên cái
ghế của họ hôm nay. Thế mà! " … họ t́m
mọi thủ đoạn, quên cả t́nh nghĩa, thậm
chí chà đạp lên cả đồng chí, đồng đội
" ( ** ) !
Nguyễn Khắc Viện, Nguyễn
Hộ, Nguyễn Văn Trấn, Hoàng Minh Chính, Trần
Độ … cơ hội để làm ǵ ? Họ c̣n mong
mỏi ǵ được nữa cho cá nhân ở cái tuổi
đă trên 70, ngoại 80 ?
Khi nghĩ về những trí thức
khả kính này, tôi thường nhớ lại một
đoạn văn rất hay của tác giả Nhị Lê
trong bài " Chức quyền xă hội " đăng trên
tạp chí Cộng sản số 3, tháng 2 năm 1998 : "
Có biết bao người khi có chức quyền xă hội,
ḷng dạ vẫn thẳng ngay, làm hết sức ḿnh
để phục vụ nhân dân, phụng sự tổ
quốc. Dù có hàm oan mà bị cách chức, huyền chức,
thậm chí bị hăm hại, họ vẫn được
nhân tâm cảm khái, hậu thế nâng niu. Họ măi là
những tấm gương đáng kính trọng. Chức
quyền xă hội, rơ ràng, đă trở về nguyên gốc
là thứ phương tiện, để con người
thực hiện điều nhân, đạo nghĩa. Thực
là đại phúc đối với con người
…Chức quyền xă hội, người th́ xem đó
chỉ là cái để hành đức, hành đạo;
kẻ th́ ngưỡng vọng, si mê như bị
đớp lấy vía hồn. Chức quyền xă hội,
với người này là mục đích, với
người kia là phương tiện; ở đây là
đại hoạ, ở kia là đại phúc, biến hoá
khôn lường ".
Thế mà ngày nay có những kẻ rất
tôn thờ chủ nghĩa Makiavelli. Họ c̣n cố
vượt lên trên cả tầm của Makiavelli để
thực thi một cách rất thành thạo chính sách của
ông ( Chính sách của những kẻ không từ bất
cứ phương tiện nào để đạt
được mục tiêu, chà đạp lên bất cứ
đạo đức và ḷng trung thực nào. Thuật
ngữ này có nguồn gốc và mang tên Makiavelli – nhà hoạt
động chính trị Italia cuối thế kỷ 15,
đầu thế kỷ 16 - Ông ta khuyên các nhà cầm
quyền không từ bất cứ thủ đoạn nào,
cho đến cả sự bội tín, lừa dối,
phản bội, giết chóc, miễn đạt
được những mục tiêu đề ra ).
Những phần tử cơ hội nguy
hiểm ấy muốn ǵ ? Họ c̣n muốn ứng cử
cả chức Tổng Bí thư nữa chăng ? Nhưng,
hành động điên cuồng, tàn bạo, dại dột
của họ không chỉ phá hoại đạo lư, dầy
xéo pháp luật, hại dân, hại nước mà c̣n thực
sự làm thương tổn đến uy tín của
Đảng, của Bộ Chính trị.
Họ khui ra bài viết đă cách đây
mấy năm để kích thích nhà văn Dương Thu
Hương giận dữ mắng té tát cả vào tập
thể của họ. Họ khuyếch đại một
bộ phim nước ngoài mà trong nước hầu như
không ai biết để gây thành vụ xcăngđan
lớn, dẫn đến việc ra đi của tài
tử điện ảnh Đơn Dương. Dù thạc
sỹ- bác sỹ Phạm Hồng Sơn có xốc nổi
kêu gọi lập quỹ hỗ trợ dân chủ; dù
đại tá Phạm Quế Dương và học giả
Trần Khuê có bị nghi ngờ giả danh xin thành lập
Hôi Chống tham nhũng để tiến tới thành
lập Đảng; dù cựu quyết tử quân Trần
Dũng Tiến có phê phán các vị lănh đạo hơi
nặng lời … th́ mức độ nguy hiểm, mức
độ khẩn cấp của nó đă đến
mức cần tức tốc ra tay mở chiến dịch
đàn áp nặng nề đến mức như vậy
chưa ? Lợi th́ chưa thấy, nhưng hậu quả
là Việt Nam bị Tổ chức quốc tế Bảo
vệ kư giả xếp vào một trong ba nước
đối xử tồi tệ nhất với tự do báo
chí ( chỉ sau Irak và Cuba ) và tổng bí thư Nông
Đức Mạnh của ta bị một tổ chức
quốc tế xếp vào danh sách những người lănh
đạo bất hảo về nhân quyền ! ( Dẫu
rằng đây chưa phải là đánh giá chính thức
của quốc tế ).
Cho nên, có phải không, chính họ là cái
người mà bà Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra
Trung ương Đảng đă nói đến : " Khi
nắm được quyền lực, số người
này quay lại đối xử hách dịch với quần
chúng cấp dưới, tác phong quan liêu, trù úm những
người đấu tranh v́ lợi ích chung. Một lô-gích
hiện hữu là họ không bao giờ v́ lợi ích của
Đảng, của quốc gia dân tộc, mà họ làm
việc chỉ v́ lợi ích của chính cá nhân họ " (
** ).
Và, để kết thúc bài viết, dù
đă trích dẫn hơi nhiều, tôi vẫn xin
được trích dẫn thêm một câu rất hay trong
một tác phẩm thuộc " Tủ sách Ngoại giao
" do tác giả Nguyễn Khắc Huỳnh hoàn thành vào xuân
2002 mà tôi tin sẽ có giá trị lịch sử rất
lớn. Cuốn sách có tiêu đề : " Việt Nam và
thế giới trong thế kỷ XX ". Ông viết :
" Người ta lớn tiếng phê phán nhau " cơ
hội " đến mức không phân biệt
được ai " cơ hội ", ai đúng
đắn; và cũng thường dễ thấy – như
ở Việt Nam hiện nay – Kẻ cơ hội lại
cao giọng phê phán người có tâm huyết là cơ
hội ".
Hà Nội 11 tháng 5 năm 2003
Nguyễn
Thanh Giang
Nhà A13P9 – Tập thể Pḥng không Hoà Mục
Phường Trung Hoà - Quận Cầu Giấy