İrticaî Faaliyetleri İzleyen Birimler
Tarafından Hazırlanan ve MGK'na da Sunulan
Rapor'un Tam Metni

(I)

'Hizbullahi örgütler, diğer ideolojik örgütlenmelerden farklı olarak diní temeller üzerinde faaliyet gösterdiğinden, yapılanmasını da bu doğrultuda gerçekleştirmektedir. Örgütün liderlik olgusu, Siyasî ve Dinî Liderlik olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Aslında örgütü yöneten ve yönlendiren Siyasî Lider'dir.'

'Hüseyin Velioğlu önderliğindeki İlim Grubu, karşılarına çıkan bir engel olarak PKK terör örgütünün kendi mensuplarına yönelik silâhlı eylemlere başlamasını gerekçe göstererek karşı bir mücadeleye başlanmasının gerekliliğinden hareketle, doğrudan PKK terör örgütü mensuplarına yönelik olmak üzere silâhlı mücadeleye başlamıştır.'

İstihbarat birimleri tarafından hazırlanarak Devletin üst düzey güvenlik birimlerine de sunulan Hizbullah Raporu'nda, örgütün şemasının İran İstihbarat Servisi'ne bağlı Pasdar'la (Devrim Muhafızları) büyük benzerlik gösterdiği belirtildi. İran'da siyasî ve askerî eğitim gören Hizbullah militanlarıyla Devrim Muhafızları Komutanı Resul adlı bir kişinin ilgilendiği kaydedilen Raporda, ''İran'ın, teokratik rejimini Türkiye'ye ithal etme amacından vazgeçmediği sürece Hizbullah'ı desteklemeye devam edeceği bir gerçektir'' saptamasına yer verildi. Raporda, Hizbullah ve PKK arasındaki çatışmaların son aylarda yerini anlaşmaya bıraktığı kaydedilerek ''Özellikle, Batman ve Diyarbakır'da her iki terör örgütünün de Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı ittifak içerisinde hareket ettiği görülmektedir'' görüşü aktarıldı. Raporda, örgütün amacının Kürt-İslâm Devleti kurmak olduğunun altı çizildi. Raporda, örgütün camialtı ve hücre evlerinin zeminlerinde sığınaklar kurarak sorgulama yaptığı, kaçırdığı kişileri zincire vurduğu kaydedildi.

Hizbullah kelimesi, Allah'ın yolu, taraftarları, Allah'ın safında yer alanlar, Allah'ın partisi gibi anlamlar taşımakta olup, ''Hizb'' ve ''Allah'' kelimelerinin birleşmesinden oluşmaktadır. Hizbullah, örgütsel anlamda Allah adına, İslâm uğruna gruplaşma olarak da ifade edilebilmektedir. Yakalanan örgüt mensuplarının ifade tutanakları incelendiğinde, kendilerini Allah'ın askerleri olarak da tanımladıkları görülmektedir.

1) Genelde örgüt mensupları ve ailelerinin geçmişte soruşturma geçirmedikleri tespit edilmiştir.

2) Ailelerin çoğunlukla Doğu ve Güneydoğu kökenli ve çok çocuklu oldukları gözlenmektedir.

3) Son dönemlerde, psikopat, yankesici, hırsız, vb. şahısların örgüt bünyesine alındığı tespit edilmiştir.

4) Hizbullah terör örgütüne mensup militanların ailelerinin orta ve dar gelirli olduğu görülmektedir.

5) Örgüt mensuplarının genelde Diyarbakır, Batman, Bingöl, Mardin illeri nüfusuna kayıtlı oldukları gözlenmektedir.

Eğitim Durumları

Yakalanan teröristlerin ifadelerinden;

1) Örgüt mensuplarının genelde orta ve lise dengi okul mezunu oldukları,

2) Üniversite öğrencilerinden de az da olsa katılım olduğu,

3) Üniversiteli örgüt mensuplarının genelde tebliğ çalışmalarına katıldığı, öldürme ve yaralama türü eylemlerin, tahsilli örgüt mensuplarına yaptırıldığı,

4) Halihazırda birçok örgüt mensubunun öğrenimine devam ettiği öğrenilmiştir.

 
Yaş Durumları

1) Hizbullah terör örgütü mensuplarının, 1937 doğumlulardan 1979 doğumlulara kadar geniş bir yaş grubunu kapsadığı görülmektedir.

2) Son dönemde, örgüt içinde 1970-1974 yılları arasında doğan örgüt mensuplarının çoğunluğu oluşturduğu gözlenmektedir.

 
Amacı

Hizbullah'ı oluşturan İlim ve Menzil Grupları'nın amacı; Türkiye Cumhuriyeti toprakları üzerinde şer'i hükümlerle yönetilen bir ''Kürt İslâm'' devleti kurmaktır. Nitekim, terör örgütünün, mensuplarına verdiği talimatta;

Stratejisi

Hizbullahi düşünceyi esas alan örgütlenmelerde takip edilen stratejideki en belirgin özellik; yeterli sayı ve imkân bulunduğunda cihat aşamasına geçilmesi ve silâhlı mücadeleye özel önem verilmesidir. 

Hizbullahi düşünceye sahip örgütlenmeler, amaçlarına ulaşabilmek için ise Tebliğ, Cemaat ve Cihat üçlü stratejisi doğrultusunda hareket etmektedir.

Hizbullahi terminolojide Cihat kavramı, belli bir güce erişildikten sonra, içinde bulunulan otoriteye karşı silâhlı bir başkaldırı olarak değerlendirilmektedir. Bu anlamı itibarı ile de terörizmin her çeşidinde olduğu gibi kendi görüşü doğrultusunda faaliyet gösterdiği alanda şiddet eylemlerinde bulunmaktadır ki, bu yönüyle kullandığı din olgusu haricinde klâsik terör örgütlerinden farkı bulunmamaktadır. Görüldüğü üzere İlim Grubu, etkilendiği İran Hizbullahi yol ilkelerine bağlı kalmış, bu tavrıyla da genel İslâmi anlayışın dışına çıkarak bayrak edindiği Şii tarzını, çalışmalarında rehber edinmiştir.

 
Örgüt Yapısı

Örgütlenmenin, Hizbullah adı altında faaliyet gösteren İlim, Menzil Grupları'nca ve İslâmi Hareket örgütünce bazı ufak ayrıntılara rağmen aynen uygulanmakta olduğu görülmektedir. Yapılanmada, hiyerarşiye gerekli önemin verilmesi ve dışına çıkılmaması esas olarak alınmaktadır.

Örgütlenme yapısı

 
A. Liderlik

(1) Siyasî Lider,

(2) Dinî Lider,

B. Şûra

(1) Askeri Kanat

    (a) Birim Sorumluları,

     (b) Eylem Timleri,

 
(2) Siyasî Kanat

    (a) Yükseköğretim Birimi,

     (b) Ortaöğretim Birimi,

     (c) Halk Birimi,

     (1) Cami Seydaları,

     (2) Mahalle ve Köy Sorumluları

Liderlik

Hareketi oluşturan, şekillendirip yönlendiren önderlik olarak tanımlanmaktadır. Liderlik, yalnızca İslâmi hareketlerde değil, diğer ideolojik yapılanmalarda da önem arz etmektedir.

Hizbullahi örgütler, diğer ideolojik örgütlenmelerden farklı olarak dinî temeller üzerinde faaliyet gösterdiğinden, yapılanmasını da bu doğrultuda gerçekleştirmektedir. Örgütün liderlik olgusu, Siyasî ve Dinî Liderlik olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Aslında örgütü yöneten ve yönlendiren Siyasî Lider'dir. Ancak, din öğesinin ağır basması ve dinî çalışmalara verilen önemin göstergesi olarak yapılanma içerisinde Dinî Lider'e de yer verilmiştir. Nitekim her iki liderin örgüt içindeki konumları ele alındığında bu durum açıkça görülecektir.

Örgütsel çalışmaları ve hedefleri belirleyici, örgütün tamamını bağlayacak kararları alma konumunda bulunan ve İslâmi bilgi donanımı ile âlim nitelemesi de verilebilen, örgütün en üst düzeydeki yöneticisi olarak tanımlanmaktadır.

Siyasî Lider, örgütü yönetirken, örgütün önde gelen isimlerinden oluşturulmuş şûradan destek almaktadır. Her türlü tasarrufa ve kararı alma konumuna sahiptir. İlim Grubu'nun Siyasî Liderliği'ni Hüseyin Velioğlu, Menzil Grubu'nun Liderliğini ise Av. Mehmet Ballı üstlenmiştir.

Dinî Lider, örgütün siyasî faaliyetlerinde ve yapılanmasında belirleyici bir etkinliğe sahip olmamakla birlikte, örgütün manevî yönden şekillenmesinde önemli bir yere sahiptir. Menzil Grubu'nun Dinî Lideri Molla Mensur Güzelsoy 1996 yılında ölmüş, görüş ayrılığı nedeniyle yerine kimse getirilememiştir. İlim Grubu'nun Dinî Liderliğini ise Siyasî Lider Hüseyin Velioğlu'nun yürüttüğü bilinmektedir.

Örgütün önde gelen isimlerinden oluşturulmuş bir çeşit merkez komitesi olarak değerlendirmek mümkündür. Örgütle ilgili olarak alınacak kararların tartışıldığı ve alındığı mekanizma olarak faaliyetini yürütmektedir. Şûra'da kaç tane üye bulunduğu konusu ise bilinmemektedir.

Askerîve Siyasî Kanat faaliyetleri şûrada alınan kararlar çerçevesinde yürütülmektedir. Örgütün en üst birimi olarak Üst Şûra Heyeti'nin yanı sıra her ilde Alt Şûralar oluşturularak o ildeki örgütsel faaliyetler bu Şûra tarafından yönlendirilmektedir.

Şûra'nın, terör örgütünün yapılanmasına uygun olarak Askerî ve Siyasî  Kanat olmak üzere ikiye ayrıldığı görülmektedir.

Örgütsel faaliyetlerin eyleme yönelik çalışmalarını yürüten silâhlı birimidir. Askerî Kanat Sorumlusu, Üst Şûra'nın bir üyesi olduğu gibi, her ilde o il ile ilgili silâhlı faaliyetleri Alt Şûra'ya bağlı olarak yürüten Askerî Kanat İl Birim Sorumluları bulunmaktadır. Birim Sorumluları'na bağlı olarak Eylem Grupları'ndan Askerî Sorumlu'ya uzanan hiyerarşik bir yapı teşkil edilmiştir. Silâhlı faaliyetlerde daha tecrübeli olan İlim Grubu'nda, aynı Eylem Grubu içerisinde faaliyet gösterenler sadece birbirlerini tanımakta, diğer Gruplar tanınmamaktadır. Bu amaçla, kendilerine uygun bir sistematik geliştirmişlerdir.

Bu sistematiğe bir örnek olarak;

- A eylem grubuna bağlı militanların kod isimlerinin A harfi ile,

- B eylem grubuna bağlı militanların kod isimlerinin B harfi ile

belirlenmiş olduğu tespit edilmiştir.

    
    Askeri Kanat da Birim Sorumluları ve Eylem Timleri olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

    İldeki Askerî Kanat Sorumlusu'na bağlı olarak faaliyet yürütmektedirler. Kendilerine bağlı Eylem Grupları mevcuttur. Askerî Kanat Sorumlusu'ndan aldıkları eylem talimatlarını kendi Gruplarına icra ettirmektedirler. Her Birim Sorumlusu'na bağlı olarak çalışan 1 ile 3 arasında değişen Eylem Grubu olduğu görülmektedir.

    Askeri kanat sistematiğini oluşturan zincirin son halkasıdır. Birim sorumlularına bağlı olarak faaliyet gösterirler ve aldıkları eylem talimatlarını yerine getirirler. Eylem timlerinin 2 ile 6 arasında değişen eleman sayısına sahip olduğu görülmektedir.

Siyasî Kanat Sorumlusu, Üst Şûra içerisinde yer almaktadır. Örgütün eleman kazanımına ve Tebliğ çalışmalarına yönelik faaliyetlerini yürüten birimdir. Siyasî Kanat Sorumluları, örgütün propaganda ve halkla ilişkiler gibi konularında da örgütsel faaliyetleri organize etmektedirler.

 
Yükseköğretim Birimi

Yüksekokullarda yürütülen faaliyetlerle ilgili çalışmaların yapıldığı, Tebliğ ağırlıklı birimdir. Üniversitelere birer Sorumlu atanmakla birlikte bu sorumlulara bağlı olarak çalışan Fakülte ve Bölüm Sorumluları da olduğu görülebilmektedir. Özellikle son dönemlerde üniversite gençliğinden örgüte eleman kazanımının artmasında bu birimin etkisinin büyük olduğu tespit edilmiştir.

 
Ortaöğretim Birimi

Orta dereceli okullarda yürütülen faaliyetleri organize etmektedir. Faaliyet gösterilen her okulda bir Sorumlu mevcuttur.

Halk Birimi

Toplum içerisinde ve genellikle camiler ile mahallelerde yürütülen çalışmaları organize eden birimdir.

- Dışarıdan Cami Sorumlusu,

- Cami Sorumlusu,

- Ders Sorumluları ve Grupları,

- Temizlik Sorumlusu ve Grubu,

- Muhasebe Sorumlusu ve Grubu,

- Kültür Sorumlusu ve Grubu,

- Ziyaret Ekipleri ve Sorumlusu

 şeklinde olduğu, ele geçirilen dokümanlardan anlaşılmaktadır. Ayrıca örgüt, camilerde verilen derslerle ilgili olarak gruplandırma yapmaktadır.

 
Mahalle ve Köy Sorumluları

Örgütün mahalle veya köy bünyelerinde faaliyetlerini yürütmek ve çalışmalarını gerçekleştirmek üzere atadığı Sorumlulardır. Örgütün genel yapısı içerisinde fazla bir etkinlikleri yoktur.

Hizbullah terör örgütü gerek liderlik sorunundan gerekse stratejisinin uygulanması açısından iki önemli gruba ayrılmıştır. Bu gruplardan biri 
'' İlim Grubu '' , diğeri ise '' Menzil Grubu '' dur.

1979-1980 yıllarında çeşitli illerimizde dini yayınların satıldığı kitabevlerinde, radikal dinî görüşlere sahip kesimlerin bir araya geldikleri ve fikir alışverişlerinde bulundukları gözlenmiştir.

Bu çerçevede, Diyarbakır ilindeki ilk toparlanma Vahdet Kitabevi çevresinde olmuştur. Abdulvahap Ekinci 'ye ait bu kitabevindeki faaliyetlere sonradan kendi kitabevleri ve gruplarını kuracak olan Fidan Güngör ve Hüseyin Velioğlu da katılmıştır.

Zaman içerisinde Vahdet Kitabevi çevresindeki oluşumdan kopmalar başlamıştır. İlk olarak 1981 yılında Fidan Güngör, Menzil Kitabevi'ni kurmuştur. Menzil Kitabevi'nin kuruluşu ile birlikte Vahdet Kitabevi çevresindeki kopmalar hızlanmıştır. Fidan Güngör'ün bu yapılanmadan ayrılarak neden kendi kitabevini kurduğuna ilişkin ayrıntılı bilgi bulunmamakla birlikte, meselenin düşünce farklılıklarına dayandırılan liderlik meselesinden kaynaklandığı söylenebilir.

1982 yılında Hüseyin Velioğlu da Vahdet Kitabevi çevresindeki yapılanmadan ayrılarak İlim Kitabevi'ni kurmuştur. Bir iddiaya göre, Hüseyin Velioğlu'nun Vahdet Kitabevi'nden ayrılma nedeni olarak, Abdulvahap Ekinci'nin, Müslüman Kardeşler Teşkilatı'nın belli dönem liderliğini yapan Seyyid Kutup 'un kaleme aldığı ''Fi Zilali'l-Kur-an'' (Kuran'ın Gölgesinde) isimli esere saygısızlık etmesi gösterilmektedir.

Daha sonra Vahdet Kitabevi çevresindeki oluşum, Vahdet Grubu olarak anılmaya başlanılmıştır. Vahdet Grubu mensupları, 1992 yılı içerisinde imam hatip lisesinde İlim Grubu mensupları ile giriştikleri satırlı kavga haricinde günümüze kadar herhangi bir şiddet eylemine girmemişlerdir. Vahdet Grubu, Hizbullah'ın diğer iki grubunun etkin faaliyetleri arasında silinmiş ve etkinliği kalmamıştır.

1983 yılından sonra İlim ve Menzil Grupları, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki Hizbullah oluşumunun etkin grupları haline gelerek, kendi kitabevleri çevresindeki çalışmalarının yanı sıra birbirleri ile dayanışma içerisinde faaliyetlerini sürdürmüşlerdir.

1987 yılı ile birlikte gruplar arasında başlayan fikir ayrılıkları kısa zaman içerisinde daha da belirgin hale gelmiştir. Aralarındaki ayrılık, temel olarak aşağıdaki iki konudan kaynaklanmıştır.

(a) Liderlik Sorunu : Kişisel nitelikler göz önüne alındığında Fidan Güngör'ün öne çıkacağı tartışılmaz olduğundan, ikinci plâna düşmek istemeyen Hüseyin Velioğlu inisiyatifi ele almak için bir şeyler yapmak zorunda kalmıştır. Çıkış yolunu, PKK terör örgütünün Hizbullahi gruplara karşı silâhlı eylemlere başlamasını da fırsat bilerek, silâhlı eylemlere girmekte bulmuştur.

Yaşanan ayrışmada, Fidan Güngör'ün İlim Grubu'na yönelttiği eleştiri, liderinin konumunda odaklanmıştır. Fidan Güngör ''İlim Grubu'nun âlimsiz olduğunu'' söyleyerek Velioğlu'nun dinîîyönden yetersiz olduğunu vurgulamış ve dinî  grup liderlerinde aranan temel özelliklerden ''âlim olma'' noktası üzerinde, Hüseyin Velioğlu'nu aralarındaki mücadelede hedef almıştır. Özellikle bu söz, yaşanan ayrışmanın kişisel nitelikler ve çekişmeler üzerine de kurulu olduğunu göstermektedir.

(b) Strateji Sorunu : Ayrışma temelde her ne kadar kişisel olup liderlik sorunundan kaynaklanmakta ise de ileri sürülen nedenler, uygulanacak stratejiyle de ilgilidir. Her iki grubun benimsediği ''Tebliğ-Cemaat-Cihat'' stratejisi, tartışmaya müsait bir ortam oluşturmaktadır. Çünkü bu aşamalardan birbirine geçişte, aşamaların tamamlanıp tamamlanmadığını belirlemek için belirli bir kural bulunmamaktadır. Bu konuda tahmini olarak karar verilebilmektedir. Bu tartışma, İlim ve Menzil Grupları arasında oldukça yoğun bir şekilde yaşanmıştır.

Hüseyin Velioğlu önderliğindeki İlim Grubu, karşılarına çıkan bir engel olarak PKK terör örgütünün kendi mensuplarına yönelik silâhlı eylemlere başlamasını gerekçe göstererek, karşı bir mücadeleye başlanmasının gerekliliğinden hareketle, doğrudan PKK terör örgütü mensuplarına yönelik olmak üzere silâhlı mücadeleye başlamıştır.

Bu aşamada İlim Grubu, özellikle bölgede halka yönelik şiddet eylemlerini yaygınlaştıran PKK terör örgütünü hedef almak suretiyle, bu örgüt mensuplarına gerçekleştirecekleri eylemlerle aynı zamanda bölge insanını yanlarına çekip, bu insanlardan destek almayı ve tabanını genişletmeyi hesap etmiştir.

PKK terör örgütünün kendilerine yönelik eylemlere başlamasının etkisiyle İlim Grubu, Tebliğ konusunu farklı bir şekilde yorumlamış ve silâhlı eylemlerle PKK terör örgütüne karşı mücadele edebilmek ve bu mücadeleyi diğer Gruplara da benimsetebilmek için pasif olarak gördüğü kültürel bazdaki faaliyetleri bir kenara bırakarak, eyleme yönelik aktif bir tebliğ metodu geliştirmeye başlamıştır. Bu nedenle de geçmişte uygulamaya koymuş olduğu kitabevlerindeki dergi satışlarını yasaklamıştır.

Görüldüğü üzere İlim Lideri Hüseyin Velioğlu, dinî bilgi ve hitabet üstünlüğü isteyen strateji aşamaları olarak nitelendirebileceğimiz Tebliğ ve Cemaatleşmeyi bir kenara bırakarak, tabanını genişletme ve örgütsel konumunu güçlendirme, bölgede bir güç oluşturma amacıyla silâhlı mücadele safhasında kendisini göstererek, diğer grupların tabanlarına da hâkim olmayı hedeflemiştir.

____________________________________________________________________