๓.
การริเริ่มงานทางศาสนา
และตั้งคณะธรรมทาน
ขณะที่ นายยี่เก้ย
เรียนเตรียมแพทย์อยู่ที่
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยนั้น
เขาได้แสดงนิสัย
อยากส่งเสริม พุทธศาสนา
ให้รุ่งเรือง โดยพยายาม
ค้นคว้าหา
หนังสือเกี่ยวกับ พุทธศาสนา
อ่านอยู่เสมอ
บทความที่เร้าใจ
ให้เขาเห็นคุณค่า
ของพระพุทธศาสนา และ ทำให้เขา
มุ่งศึกษาค้นคว้า มากขึ้น
ได้แก่ บทความ เกี่ยวกับ
การเผยแพร่ พุทธศาสนา
ทางสมาคมมหาโพธิ ของธรรมปาละ
และ หนังสือยังอีสต์
ของญี่ปุ่น
ครั้นกลับมาบ้านในปี พ.ศ. ๒๔๗๐
ความที่อยากจะให้ผู้อื่นได้มีความรู้
และสนใจพุทธศาสนา มากขึ้น
ก็ทำให้ นายยี่เก้ย
รวบรวมหนังสือ
ของหลวงวิจิตรวาทการ
และหนังสืออื่นๆ
จัดตั้งหีบหนังสือขึ้น
เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๒
เพื่อให้ผู้สนใจได้ยืมอ่าน จากการตั้งหีบหนังสือนี่เอง
ทำให้เกิดความสนใจ
ในหมู่คนแถบนั้น
กิจกรรมที่สำคัญ
ของกลุ่มผู้สนใจนี้ ได้แก่
จับกลุ่มสนทนากัน
เรื่องจะทำพุทธศาสนา
ให้ถูกต้อง ให้บริสุทธิ์
ซึ่งกลุ่มคนเหล่านี้ ต่อมา
ได้เป็นกำลังในการ
ตั้งสวนโมกข์ และคณะธรรมทาน
มี นายเที่ยง จันทเวช,
นายดาว ใจสอาด, นายฉัว
วรรณกลัด, นายเนิน วงษ์วานิช
และนายกวย จิ้วไม้แดง
นอกจากนี้ยังมี
ผู้เห็นอานิสงฆ์
ร่วมบริจาคเงิน
ช่วยซื้อหนังสือเพิ่มเติม
ในกิจการนี้หลายราย
ทำให้มีหนังสือต่างๆ มากขึ้น
ในช่วงเวลานี้เอง
นายยี่เก้ยได้รู้จักชาวลังกาผู้หนึ่ง
ชื่อ สิริเสนา
ชาวลังกาผู้นี้
มาพักอยู่ที่ท่าโพธิ์
ได้เล่าให้นายยี่เก้ยฟัง
ถึงเรื่องการปฏิบัติที่เคร่งครัด
ของพระบางสำนักในลังกา เช่น
สำนักของท่าน
อนาคาริกธรรมปาละ
สำนักนี้ได้ตั้ง
สมาคมมหาโพธิขึ้น
เพื่อดำเนินการฟื้นฟูพุทธศาสนาในลังกา
และอินเดียอย่างจริงจัง
นายยี่เก้ย ได้แนวคิด
และกิจกรรมของสำนักนี้
มาจัดตั้งคณะธรรมทานขึ้น
เมื่อเดือน กรกฏาคม พ.ศ. ๒๔๗๕
ทุนดำเนินการระยะแรก
ที่ตั้งองค์การการกุศลนี้
ได้จาก นางเคลื่อน พานิช
ผู้เป็นมารดา ไว้ใช้ดอกผล
ในกิจการของ องค์การการกุศล
คณะธรรมทาน
คือให้ใช้จ่ายบำรุงพุทธศาสนา
ที่ได้กำหนดไว้เป็น
กิจการประจำตระกูล
การจัดตั้งคณะธรรมทาน
ขึ้นมาดังกล่าว ในระยะแรก
จึงเป็นการมุ่งบำรุงกิจการ
ส่งเสริมการปฏิบัติธรรมของ
สวนโมกขพลาราม
ซึ่งท่านพุทธทาสภิกขุ (มหาเงื่อม
อินฺทปญฺโญ)
ได้จัดตั้งขึ้นที่วัดตระพังจิก
ตำบลพุมเรียง อำเภอไชยา
เมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๕
เป็นส่วนใหญ่
คณะธรรมทานที่ตั้งขึ้นนั้
นอกจากได้รับทุนอุดหนุนจากนางเคลื่อนแล้ว
นางเคลื่อนยังยินยอมให้ใช้บ้านหลังหนึ่ง
เป็นห้องธรรมทาน
กิจกรรมของคณะธรรมทานในระยะนี้
ได้แก่ ชักชวนมิตรสหาย
บำเพ็ญบุญทุกวันพระ
มีถวายสังฆทาน ไหว้พระ
ฟังธรรม สนทนาธรรม
ศึกษาธรรมจาก
หนังสือที่รวบรวมขึ้นเป็นหีบหนังสือ
สำหรับพระที่มาเทศน์ประจำ
ที่ห้องธรรมทานในวันพระ
ก็คือ พระมหาเงื่อม นั่นเอง
คณะธรรมทานที่ตั้งขึ้นนี้
ได้รับความสนับสนุน
จากบุคคลและหน่วยงานที่มีจิตศรัทธาเป็นอย่างดี
หลังจากที่ได้พบกับหนุ่มลังกาแล้ว
ด้วยอยากรู้เรื่องราว
เกี่ยวกับ สมาคมหาโพธิ
เพิ่มเติม นายยี่เก้ย
จึงมีจดหมาย
ติดต่อกับสมาคมดังกล่าว
ขอเป็นสมาชิก หนังสือมหาโพธิ
ตลอดชีพ รวมทั้งติดต่อรับ
บริติช บุดดิสต์
ของสมาคมมหาโพธิ ที่ลอนดอน
และวารสารพุทธศาสนาภาษาอังกฤษ
อื่นๆ
อีกบางฉบับเช่น บุดดิสต์ อิน
อิงแลนด์ และบุดดิสต์ แอนนวล
ออฟ ซีลอน ด้วยเหตุนี้เอง
จึงทำให้นายยี่เก้ย
รู้ข่าวคราว ความเคลื่อนไหว
เกี่ยวกับ พุทธศาสนา
ในต่างประเทศ เป็นอย่างดี
และข่าวคราวเหล่านี้
นายยี่เก้ย
ได้แบ่งปันให้พระพี่ชาย
ได้รับรู้ แม้เมื่อพระพี่ชาย
ได้ขึ้นไป อยู่กรุงเทพฯ แล้ว
มีเล่มไหนที่น่าสนใจ
ก็ยังได้จัดส่งไปให้อ่านอีกด้วย