Orta Asya'lı büyük bilgin El Biruni, 4 Eylül 973 yılında Harezm'in başkenti Kath yakınlarında
doğdu. İlk öğrenimini Yunan'lı bir bilginden aldı.
Tanınmış ve seçkin bir aileden gelen Harezm'li
matematikçi ve gökbilimci birisi tarafından evlat
edinen El Biruni, ilk çalışmalarını bu alimin yanında
yaptı. İlk eseri, Asar-ül-Bakiye' dir.
El Biruni, o zamanın bilginleriyle Buhara'da tanışmış,
evrenin yapısı, serbest düşme ve diğer fizik yasalarını
ve bölünmez parçacıklar üzerinde mektupla yaptığı bazı
tartışmalar vardır. 1010 yılında El-Memun Akademisi'ne
kabul edildi. Gazneli Mahmut Harezm'i işgal edince,
El Biruni ile birlikte binlerce kişiyi tutsak
aldı. Bunu izleyen on yıl içinde astronomi ve
matematik çalışmalarının doruğuna erişti. Bu
tutsaklığı sırasında, anayurtlarından sürülmüş
ve tutsak olan Hint'li bilginlerle tanıştı.
Birçok dilde ilmi çeviriler yaptı.
Astronomi üzerine yaptığı en önemli çalışmayı
Gazneli Mahmut'un oğlu Mesut'a sundu. Sultan
Mesut kendisine bir fil yükü gümüşü hediye
edince, "Bu armağan beni baştan çıkarır,
bilimden uzaklaştırır" diyerek bu hediyeyi geri çevirdi.
Eserlerinin sayısı yüz elliden fazladır.
Yetmiş tane astronomi ve yirmi
tane de matematik kitabı vardır.
Tıp, biyoloji, bitkiler, madenler,
hayvanlar ve yararlı otlar üzerinde
bir dizin oluşturmuştur. 1048
yılında 75 yaşındayken ölmüştür.
Mektuplarından, Aristoteles'i bildiği
anlaşılır. İbni Sina gibi önemli bilginlerle
beraber çalışmıştır. Hindistan'a birçok kez
gitti. Bu nedenle Hindistan'ı konu alan bir
kitap yazdı. Onun bu kitabı birkaç dile çevrildi.
Gerçek bir bilim anlayışına sahipti. Irk
kavramına önem vermezdi. Başka bir halkın
ileri kültüründen derin bir saygıyla söz ederdi.
Bir tane de romanı vardır. Elimizdeki
eserlerinin sayısı yirmi üç kadardır.
|
