1648 yılında Toriçelli'nin (1608 -1647) çalışmalarını
inceleyerek, onun da önüne geçti. Yükseklikle basıncın
değiştiğini saptadı. Descartes, Pascal'la çeşitli konuları
konuşmak ve özellikle barometre hakkında bilgi almak için
geldi. Bu iki bilginin yaradılış ve ruhsal durumları pek
uyuşmuyordu. Descartes, konikler üzerine yazılan eserin on
altı yaşında bir çocuk tarafından yazıldığına inanmayı
açıkça kabul etmedi. Daha da ileri giderek, Pascal'ın
barometre deneyleri düşüncesini, Mersenne'nin
çalışmalarından çalmış olmasından şüphelendi.
Descartes'le Pascal'ın aralarında çekememezliğe
neden olan üçüncü konu din üzerine olan düşüncelerindeki
ayrılıklardı. Descartes Cizvitleri tutuyor, Pascal'sa
Jansen'in mezhebini savunuyordu. Pascal'ın açık sözlü
kız kardeşi Jacqueline'nin sözlerine bakılırsa, bu iki
dahi birbirlerini oldukça kıskanıyorlardı. Bu nedenle de,
adı geçen yukarıdaki görüşme ve ziyaret soğuk bir
buluşma olmuştu. Descartes'in genç dostuna bazı
öğütleri oldu. Pascal da onu ciddiye almadı. 1658
yılının bir gecesinde, uykusuzluk ve diş ağrılarından
kıvranan Pascal, kerpetenin egemen olduğu bir zamanda,
korkunç ağrılarını unutmak amacıyla, birçok ünlü matematikçinin
uğraştığı zarif sikloid eğrisine daldı. Tüm ağrılarının
geçtiğini gördü. Ya da, sikloid üzerine o kadar daldı ki,
tüm ağrı ve acılarını unuttu. Tam sekiz gün sikloid geometrisi üzerinde çalıştı. Bu eğri ile ilgili olan
çeşitli problemleri çözmeyi başardı. Bu buluşlarının
bazılarını takma Amos Detonville imzasıyla, Fransız
ve İngiliz matematikçilerine meydan ,okumak amacıyla
basılmıştır. 1658 yılında kendini oldukça hasta hissetti.
Kısa aralıklarla gelen uyuklamalar dışında, şiddetli ve
dinmek bilmeyen baş ağrıları ona çok eziyet ediyordu. Tam
dört yıl bu ağrılarla kıvrandı. 1662 yılının haziran
ayında otuz dokuz yaşındayken öldü. Ölümünden sonra
yapılan otopsisinde, ağrılarının nedeninin ciddi bir
beyin hastalığından ileri geldiği saptandı.
Pascal, Fermat ile birlikte olasılıklar kuramını kurmakla,
yeni bir matematik dünyası yaratmış oluyordu. Bu kuramın tüm
inceliklerini ortaya döktü. Bu kuramı oluştururken,
Fermat'la sürekli haberleşmişlerdir. Yapılan bu mektup
görüşmeleri incelendiğinde, bu kuramın gerçek kurucularının
Pascal ile Fermat'ın eşit payları olduğu görülür.
Yaptıkları şeyler temelde aynı, fakat derinlemesine
inilmeleri ayrı ayrıdır. Bu arada Pascal'ın düştüğü
ufak hatayı Fermat belirtince, Pascal da bu hatasını
hemen düzeltti. Bu haberleşmedeki ilk mektuplar
kaybolmuşsa da, daha sonraki mektuplar hala eldedir.
Bu büyük olasılıklar kuramının çıkış nedeni,
Pascal'a kumarbaz Chevalier de Mere tarafından
önerilmesiydi. En önemli görevi de elli iki kağıt
oyunu oynuyordu. Bu ara tavla zarlarının, şekilleri
aynı olan ayrı renkli bilyelerin önemi büyüktür.
Buna bağlı olarak, ünlü Pascal üçgeni doğdu.
Pascal'ın bu üçgeni, daha sonraki yıllarda çok
kullanıldı. Özellikle seri açılımları ve binom
açılımı bu yöntemle kolaylıkla bulunur.
1
11
121
1331
14641
Pascal üçgeni, binom açılımındaki katsayıları bulmaya yarar.
Pascal'ın bu üçgeni, olasılıklar kuramında da ustalıkla
kullanılır. Bu üçgen, biyolojideki uygulamalar, matematik,
istatistik ve pek çok modern fizik konularında uygulama
alanı bulunur.
Hıristiyan dini, mezhepler ve sonu gelmez ağrılar
içinde bir dahi maddi olarak yok olup gitmiştir.
Fakat, bıraktıklarıyla yaşamaktadır.
|
Önceki Sayfa
