M.Ö. 2000 yıllarında Mezopotamya'da yaşayan Babillilerin, bilimin çoğu
dalında, oldukça ileri bir seviyeye ulaşmış oldukları bilinmektedir. Öyle ki;
Babil şehrini zamanın bilim merkezi haline getirmişlerdir. Özellikle matematik ve astronomide çok ilerlemişlerdir.
Babilliler, 59'dan büyük sayıları da, basamak düşüncesinden
yararlanarak yazdılar. 60 sayısını taban olarak kullandılar.
Gruplamalarını 60'lık olarak, yani 60x2 = 120, ... şeklinde yaptılar. Böylece ilk
kez sayılarda basamak fikrini gösterdiler. Babiller, sayıları yazarken
iki tane sembol ve bulunmayan basamaklar yerini doldurmak için de, (( : )) işaretini kullanmışlardır.
Babil
rakamları arasında da, sıfır rakamını gösteren bir sembol
yoktur. Rakamları sağdan sola doğru yazarak ifade ettikleri
anlaşılmaktadır.
Aşağıdaki tabloda, bazı on tabanlı sayıların Babil sayma düzeninde
ne şekilde yazıldığı gösterilmiştir.
|
Onluk
Sayma Düzeninde |
4
|
12
|
36
|
59
|
|
Babil
Sayma Düzeninde |
|
|
|
|
Babilliler, kil tabletler üzerine "sitilüs" adı
verilen tahta parçası ile yazarlardı. Bu tür yazıya çivi yazısı
denir. Kağıt yapmayı, henüz bilmediklerinden, kilden yapılmış
levhalar kullanmışlardır.
-
Dört Temel İşlem -
a) Toplam: Rakamları
(işaretleri) yan yana yazarak yapıyorlardı.
b)
Çarpma: Toplama
işlemine benzer, çok yorucu bir yol uyguluyorlardı. Bu kadar
uzun işlemlerin zorluğu karşısında, özel çarpma tabloları
hazırlamışlardır.
c)
Kesirler: Çoğu
zaman kesirler, paydası birim (yani 60) olan sayı ile ifade
ediliyordu. Yalnız, çok eski tarihten beri, Babil'de 1/3, 2/3,
5/6 gibi bir çok basit kesirlerin kullanıldığı da anlaşılmaktadır.
|
